خالد بن ابی‌کریمه

خالد بن ابی‌کریمه راوی از امام باقر(ع) است که احادیثی از او به نقل از پیامبر اکرم(ص) در کتب اهل سنت وجود دارد. برخی رجالیان شیعه او را از اصحاب غیر شیعی امام باقر(ع) و امام صادق(ع) دانسته‌اند.

کنیه، نام و لقب

کنیه خالد بن ابی‌کریمه، ابوعبدالرحمان^[۱] و اسم پدرش میسره بوده است.^[۲] لقب خالد، مدائنی^[۳] و اسکافی^[۴] ذکر شده در حالی‌که رجالیان اهل سنّت او را از محله سُنبُلان اصفهان و ساکن کوفه دانسته‌اند.^[۵]

اعتبار حدیثی

از او در زمره اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) نام برده‌اند.^[۶] در کتب رجالی متقدم شیعه، الفاظی دالّ بر وثاقت، مدح یا قدح او نیامده، اما در کتب رجالی اهل سنّت اوصاف متعدد و گاه متناقضی برای او ذکر شده است و برخی او را توثیق^[۷] و برخی دیگر تضعیف کرده‌اند.^[۸]

برخی در امامی بودن او تردید کرده‌ا‌ند^[۹] چون رجالیان اهل سنّت درباره مذهب وی سکوت کرده و غالباً او را توثیق کرده‌اند، شوشتری او را از اصحاب غیرشیعه امام باقر(ع) و امام صادق(ع) دانسته است.^[۱۰] شاهد این مدعا روایتی منقول از وی درباره سعی بین صفا و مروه است که با روایت مذهب اهل سنّت همخوانی دارد.^[۱۱]

روایات خالد

خالد بن ابی‌کریمه نسخه‌ای از احادیث امام باقر(ع) در اختیار داشته و نجاشی از طریق ابن نوح از آن باخبر بود.^[۱۲] در کتب روایی شیعه هیچ روایتی از آن نقل نشده است.

در کتب روایی اهل سنّت، از او احادیثی از پیامبر(ص) و دیگران نقل شده است.^[۱۳]

خالد از امام باقر(ع)، معاویه بن قرة مُزَنی، عکرمة مولی ابن عباس و ابوجعفر عبدالله بن مِسوَر مدائنی روایت کرده است.

از جمله راویان او سفیان ثوری، سفیان بن عُیینَه، شریک بن عبدالله، وَکیع بن جرّاح، شُعبةبن حَجّاح و مروان بن معاویه فزاری بوده‌اند.^[۱۴]

پانویس

↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹؛ ابن حِبّان، الثقات، ج۶، ص۲۶۲.
↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.
↑ شیخ طوسی، رجال، ص۱۹۸؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
↑ مزّی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۱۵۶.
↑ ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان، ج۱، ص۴۵۲ ۴۵۳؛ ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵؛ به مِزّی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۱۵۶-۱۵۷.
↑ برقی، الرجال، ص۱۵؛ نجاشی، رجال، ص۱۵۱؛ طوسی، ص۱۳۴، ۱۹۸.
↑ یحیی بن معین، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۲۶۶؛ ابن حنبل، کتاب العلل و معرفةالرجال، ج۱، ص۴۰۱؛ ابوداوود، سؤالات ابی عبید الآجری اباداود سلیمان بن الاشعث السجستانی، ج۲، ص۲۹۱.
↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹.
↑ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲۵، ص۴۵.
↑ شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۴، ص۹۹.
↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.
↑ نجاشی، رجال، ص۱۵۱
↑ صنعانی، المصنَّف، ج۳، ص۱۲؛ ابن ابی‌شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۲، ص۱۹۱، ج۴، ص۵۳۵، ج۵، ص۳۶۰، ج۷، ص۵۳۳، ج۸، ص۷۰۹؛ ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، ج۱، ص۴۵۳؛ ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵ ۳۰۶؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵-۲۲۶.
↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵؛ مزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶.

منابع

ابن ابی‌حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حیدرآباد، دکن، ۱۳۷۱-۱۳۷۳/ ۱۹۵۲-۱۹۵۳، چاپ افست بیروت، بی‌تا.
ابن ابی‌شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، بیروت، چاپ سعید محمد لحّام، ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
ابن حِبّان، کتاب الثقات، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳-۱۴۰۳/ ۱۹۷۳-۱۹۸۳، چاپ افست بیروت، بی‌تا.
ابن حنبل، کتاب العلل و معرفةالرجال، بیروت، چاپ وصیاللّه عباس، ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
ابن ماجه، سنن ابن ماجة، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، (قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴)، چاپ افست بیروت، بی‌تا.
ابوالشیخ، عبداللّه بن محمد، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، چاپ عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی، بیروت، ۱۴۰۷-۱۴۰۸/ ۱۹۸۷-۱۹۸۸.
ابوداوود، سلیمان بن اشعث، سؤالات ابی عبید الآجری اباداود سلیمان بن الاشعث السجستانی، بیروت، چاپ عبدالعلیم عبدالعظیم بستونی، ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبداللّه، کتاب ذکر اخبار اصبهان، چاپ سون ددرینگ، لیدن، ۱۹۳۱-۱۹۳۴، چاپ افست تهران، بی‌تا.
بخاری، محمدبن اسماعیل، کتاب التاریخ الکبیر، دیاربکر، المکتبة الاسلامیة، بی‌تا.
برقی، احمدبن محمد، کتاب الرجال، در ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، تهران، ۱۳۸۳ش.
خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، بیروت،‌ دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
شوشتری، نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، اسلامیة، ۱۳۷۷ش.
صنعانی، عبدالرزاق بن همام، المصنَّف، بیروت، چاپ حبیب الرحمان اعظمی، ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
طوسی، محمدبن حسن، رجال الطوسی، قم، چاپ جواد قیومی اصفهانی، ۱۴۱۵ق.
مامقانی، عبداللّه، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، چاپ محیی الدین مامقانی، ۱۴۲۳ق.
مِزّی، یوسف بن عبدالرحمان، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت، چاپ بشار عواد معروف، ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
نجاشی، احمدبن علی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، قم، چاپ موسی شبیری زنجانی، ۱۴۰۷ق.
نسائی، احمدبن علی، کتاب السنن الکبری، بیروت، چاپ عبدالغفار سلیمان بنداری و سیدکسروی حسن، ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
یحیی بن معین، تاریخ یحیی بن معین، روایة عباس بن محمدبن حاتم دوری، بیروت، چاپ عبداللّه احمد حسن، بی‌تا.

پیوند به بیرون

منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام

[1] بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹؛ ابن حِبّان، الثقات، ج۶، ص۲۶۲.

[2] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.

[3] شیخ طوسی، رجال، ص۱۹۸؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.

[4] مزّی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۱۵۶.

[5] ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان، ج۱، ص۴۵۲ ۴۵۳؛ ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵؛ به مِزّی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۱۵۶-۱۵۷.

[6] برقی، الرجال، ص۱۵؛ نجاشی، رجال، ص۱۵۱؛ طوسی، ص۱۳۴، ۱۹۸.

[7] یحیی بن معین، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۲۶۶؛ ابن حنبل، کتاب العلل و معرفةالرجال، ج۱، ص۴۰۱؛ ابوداوود، سؤالات ابی عبید الآجری اباداود سلیمان بن الاشعث السجستانی، ج۲، ص۲۹۱.

[8] بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹.

[9] مامقانی، تنقیح المقال، ج۲۵، ص۴۵.

[10] شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۴، ص۹۹.

[11] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.

[12] نجاشی، رجال، ص۱۵۱

[13] صنعانی، المصنَّف، ج۳، ص۱۲؛ ابن ابی‌شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۲، ص۱۹۱، ج۴، ص۵۳۵، ج۵، ص۳۶۰، ج۷، ص۵۳۳، ج۸، ص۷۰۹؛ ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، ج۱، ص۴۵۳؛ ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵ ۳۰۶؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵-۲۲۶.

[14] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵؛ مزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]