قیام امام مهدی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←مفهوم‌شناسی |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
حرکت امام زمان(عج) برای برپایی [[عدل]] و داد در جهان را قیام امام زمان می‌نامند.<ref> سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۰-۱۷۱.</ref> در برخی روایات قیام امام زمان با [[ظهور]] او به یک معنا به کار رفته است؛ اما این‌دو با هم تفاوت دارند و قیام در مرحله‌ای پس از ظهور روی می‌دهد.<ref> سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۲.</ref> | حرکت امام زمان(عج) برای برپایی [[عدل]] و داد در جهان را قیام امام زمان می‌نامند.<ref> سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۰-۱۷۱.</ref> در برخی روایات قیام امام زمان با [[ظهور]] او به یک معنا به کار رفته است؛ اما این‌دو با هم تفاوت دارند و قیام در مرحله‌ای پس از ظهور روی می‌دهد.<ref> سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۲.</ref> | ||
در روایات برای اشاره به قیام امام زمان(ع)، از واژه خروج نیز استفاده شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۷۷و۳۷۸.</ref> در روایتی در کتاب [[خصال]]، نوشته [[شیخ صدوق]]، قیام امام زمان، در کنار [[رجعت]] و [[روز قیامت]] از [[ایام الله|ایام‌الله]] شمرده شده است.<ref> | در روایات برای اشاره به قیام امام زمان(ع)، از واژه خروج نیز استفاده شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۷۷و۳۷۸.</ref> در روایتی در کتاب [[خصال]]، نوشته [[شیخ صدوق]]، قیام امام زمان، در کنار [[رجعت]] و [[روز قیامت]] از [[ایام الله|ایام‌الله]] شمرده شده است.<ref>نگاه کنید به صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۱۰۸.</ref> | ||
== زمان قیام و مدت آن == | == زمان قیام و مدت آن == | ||
نسخهٔ ۱ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۲
قیام امام زمان(عج) پس از ظهور ایشان برای برپایی عدل و داد در سراسر جهان رخ می‌دهد. زمان دقیق قیام امام زمان معلوم نیست. بر اساس روایات، امام مهدی(عج) قیام خود را از مسجد الحرام در مکه آغاز و به همراه یارانش به سمت کوفه حرکت می‌کند و این شهر را به عنوان مرکز حکومت خود برمی‌گزیند. در روایات سلاح امام زمان شمشیر معرفی شده که برخی منظور از آن را شمشیر واقعی و برخی آن را کنایه از قدرت و نیروی نظامی دانسته‌اند.
مفهوم‌شناسی
حرکت امام زمان(عج) برای برپایی عدل و داد در جهان را قیام امام زمان می‌نامند.[۱] در برخی روایات قیام امام زمان با ظهور او به یک معنا به کار رفته است؛ اما این‌دو با هم تفاوت دارند و قیام در مرحله‌ای پس از ظهور روی می‌دهد.[۲]
در روایات برای اشاره به قیام امام زمان(ع)، از واژه خروج نیز استفاده شده است.[۳] در روایتی در کتاب خصال، نوشته شیخ صدوق، قیام امام زمان، در کنار رجعت و روز قیامت از ایام‌الله شمرده شده است.[۴]
زمان قیام و مدت آن
در هیچ روایتی، زمان قیام امام زمان(ع) به صورت دقیق معلوم نشده است؛[۵] بالاتر آنکه از تعیین وقت برای ظهور نفی شده و کسانی که برای ظهور آن حضرت زمان تعیین می‌کنند، لعن شده‌اند.[۶]
بااین‌همه برخی ویژگی‌های زمان قیام در روایات بیان شده است؛ از جمله آمده است در سال‌های فرد، روز عاشورا و شنبه رخ می‌دهد.[۷] به‌باور سیدمحمد صدر، نویسنده کتاب تاریخ مابعد الظهور، به‌جز روایات مربوط به روز عاشورا، دیگر روایات در این زمینه سند ضعیفی دارند.[۸]
در خصوص مدت قیام هم روایت شده است که امام زمان هشت ماه شمشیر به دوش می‌گیرد.[۹]
جغرافیای قیام
برپایه بیشتر روایات، قیام امام زمان از مکه آغاز می‌شود.[۱۰] از جمله آن‌ها روایاتی است که کلینی در کافی و نعمانی در الغیبه آورده‌اند.[۱۱] در روایتی در کتاب عیون اخبار الرضا، تهامه محل قیام معرفی شده است؛[۱۲] اما گفته‌اند از آنجا که مکه جزئی از تهامه است، به آن تهامه هم می‌گویند.[۱۳]
در روایتی هم کرعه محل قیام معرفی شده است. این روایت را غیرمعتبر دانسته و ضمناً احتمال داده‌اند قیام امام زمان را با خروج یمانی اشتباه گرفته باشد.[۱۴] همچنین گفته‌اند که احتمالاً آن دسته از روایات اهل‌سنت که مغرب یا مغرب اقصی را محل آغاز قیام دانسته‌اند، محل قیام امام زمان را با خروج سفیانی خلط کرده‌اند.[۱۵]
در مکه ده‌هزار نفر با امام زمان بیعت می‌کنند. او سپاهی به مدینه می‌فرستد یا بنا به روایتی دیگر، خود به مدینه می‌رود. سپس برای سرکوب سفیانی، راهی عراق می‌شود که محل اصلی نبرد قیام است.[۱۶] در روایات از فتح روم، دیلم، سند، هند، کابل و خزر به‌دست وی سخن آمده است.[۱۷] نیز آمده است که حضرت عیسی(ع) در بیت المقدس به امام زمان(عج) ملحق می‌شود.[۱۸]
پایان قیام کوفه است و این شهر مرکز حکومت امام زمان می‌شود.[۱۹]
چگونگی آغاز قیام
طبق روایات، امام مهدی(عج) نماز عشاء را در مسجدالحرام می‌خواند و پس از آن کنار کعبه قیامش را آغاز می‌کند.[۲۰]او میراثی از پیامبر، ازجمله شمشیر، زره، عمامه، زین، عصا، ردا و پرچم پیامبر به‌همراه دارد[۲۱] و بین رکن و مقام از یارانش بیعت می‌گیرد.[۲۲]
به‌نقل شیخ صدوق، امام زمان همراه با ۳۱۳ تن در مسجدالحرام حاضر می‌شود و با این آیه سخنانش را آغاز می‌کند: «بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ». سپس با بیان جمله «أَنَا بَقِيَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ خَلِيفَتُهُ وَ حُجَّتُهُ عَلَيْكُمْ» خود را مصداق آن معرفی می‌کند. او هنگامی که شمار یارانش به ۱۰،۰۰۰ تن رسید، قیامش را آغاز می‌کند.[۲۳]
سلاح قیام
برپایه روایات، سلاح امام زمان(عج) در قیام، سیف (شمشیر) است.[۲۴] براساس همین، برخی معتقدند هنگام قیام امام زمان(ع)، سلاح‌های پیشرفته به‌امر خدا از کار می‌افتد، گروهی می‌گویند به‌علت وقوع جنگ‌هایی قبل از ظهور، آن سلاح‌ها از بین می‌رود و به باور جمعی دیگر خدا در شمشیر امام زمان قدرتی قرار می‌دهد که به‌نحوی اعجازگونه بر دیگر سلاح‌ها برتری می‌یابد.[۲۵]
در مقابل، کسانی بر این باورند که واژه «سیف» در این روایات کنایه از قدرت و نیروی نظامی است.[۲۶] بنابراین منظور این است که امام زمان از طریق مبارزه نظامی بر دشمن پیروز می‌شود، نه اینکه لزوماً از شمشیر استفاده می‌کند.[۲۷]
شرکت‌کنندگان در قیام
در روایات برخی از ویژگی‌های شرکت‌کنندگان در قیام امام زمان، ازجمله تعداد، ویژگی‌های فردی و شخصیت‌های معروف میان آن‌ها بیان شده است.
تعداد
شمار یاران امام مهدی(عج) در بیشتر روایات، ۳۱۳ تن، به‌اندازه اصحاب پیامبر(ص) در جنگ بدر، شمرده شده‌اند؛[۲۸] اما روایاتی هست که در آن‌ها اعدادی بیشتر از آن، مانند ده هزار و [۲۹] و دوازده هزار یا پانزده هزار[۳۰] آمده است. بر اساس همین، گفته‌اند شرکت‌کنندگان در قیام بیش از ۳۱۳ نفر هستند و ۳۱۳ تن یاران ویژه و فرماندهان سپاه او هستند.
ویژگی‌های فردی
در حدیثی از کتاب الغیبه، نوشته نعمانی، بیشتر شرکت‌کنندگان قیام جوان و شمار اندکی از آنان پیر معرفی شده‌اند.[۳۱] همچنین آنان بسیار شجاع، شب‌زنده‌دار، بسیار ثابت‌قدم و نیرومند توصیف شده‌اند.[۳۲]
شخصیت‌های معروف
برپایه روایات، حضرت عیسی نیز امام زمان را در قیام یاری می‌دهد.[۳۳]همچنین گروهی از اولیای خدا که از دنیا رفته‌اند نیز رجعت می‌کنند. برخی از افرادی که نامشان در روایات آمده، عبارت اند از: اصحاب کهف، یوشع بن نون(ع)، مؤمن آل فرعون، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری و مالک اشتر نخعی.[۳۴]
اهداف و نتایج قیام
پانویس
منابع
- ابن بابویه، محمد بن علی، مصحح: لاجوردی، مهدی، نشر جهان، تهران، ۱۳۷۸ق.
- ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، مصحح: قیومی اصفهانی، جواد، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۴۱۹ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق.
- سید بن طاووس،الملاحم و الفتن، نشر صاحب الأمر، قم، ۱۴۱۶ق.
- صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، اسلامیه، تهران، ۱۳۹۵ق.
- صدر، سیدمحمد، تاریخ مابعدالظهور، دارالتعارف، بیروت، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
- صدوق، محمد بن علی، خصال، چ۲، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۳ق.
- صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان، چ۱، ۱۳۷۸ق.
- صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، کتاب‌فروشی، داوری، ۱۳۸۵ش/۱۹۶۶م.
- صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، و تمام النعمه، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۵ش.
- صدوق، محمد بن علی، استبصار، تهران،دار الکتب الاسلامیه، چ۱، ۱۳۹۰ق.
- طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، مصحح: تهرانی، عبادالله و ناصح، علی احمد، دارالمعارف الإسلامیة، قم، ۱۴۲۵ق.
- طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران،دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۵ش.
- فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، دارالهجره، ۱۴۰۹ق.
- قرطبی، محمد بن عمر، التذکرة فی احوال الموتی و امور الآخره، تحقیق: عبدالله منشاوی، مکتبة الایمان، قاهره، ۱۴۱۶-۱۹۹۵.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چ۴، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، مصحح: جمعی از محققان، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- مفید،الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ق.
- محمدی ری شهری، محمد، و دیگران، دانشنامه امام مهدی(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، درالحدیث، ۱۳۹۳ش.
- نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، نشر صدوق، تهران، ۱۳۹۷ق.
- نعمانی، محمد بن نعمان، شرح الاخبار، دارالثقلین، بیروت، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۴م.
پیوند به بیرون
- معیارهای تطبیق نشانه‌های ظهور خبرگزاری ابنا
- ↑ سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۰-۱۷۱.
- ↑ سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۲.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۷۷و۳۷۸.
- ↑ نگاه کنید به صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۱۰۸.
- ↑ صدر، تاریخ مابعد الظهور، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م، ج۳، ص۲۰۷.
- ↑ صدر، تاریخ مابعد الظهور، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م، ج۳، ص۲۰۷.
- ↑ صدر، تاریخ مابعد الظهور، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م، ج۳، ص۲۱۲-۲۱۳.
- ↑ صدر، تاریخ مابعد الظهور، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م، ج۳، ص۲۱۳.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۱۶۴، حدیث ۵.
- ↑ محمدی ری شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۱۹۹.
- ↑ کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۳۱، حدیث ۳؛ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۳۱۳، ۳۱۵.
- ↑ صدوق، عیون اخبار عن الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۶۲-۶۳.
- ↑ محمدی ری شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۱۹۹.
- ↑ محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۱۹۹.
- ↑ محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۱۹۹.
- ↑ محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۲۰۱.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۲۳۵، حدیث ۲۲.
- ↑ سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۹.
- ↑ سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۹.
- ↑ محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۲۰۰-۲۰۱.
- ↑ نعمانی، الغبیه، ۱۳۹۷ق، ص۲۷۰.
- ↑ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۴؛ مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۷۹.
- ↑ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۳۱.
- ↑ کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۵۰، حدیث ۱۳؛ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۲۱-۳۲۲، حدیث ۳؛ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۱۶۴، حدیث ۵.
- ↑ سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۱۷۶.
- ↑ مکارم شیرازی، حکومت جهانی مهدی، ۱۳۸۰ش، ص۲۵۱-۲۵۳.
- ↑ مکارم شیرازی، حکومت جهانی مهدی، ۱۳۸۰ش، ص۲۵۱.
- ↑ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۵۴، حدیث ۲۰و۲۱؛ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۳۱۴-۳۱۵، حدیث ۷و۸و۹؛ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۴۹، حدیث ۴۳؛ طبری، دلایل‌الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۴۵۵؛ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۷۷.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۳۱۴، حدیث ۲؛ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۶۵۴، حدیث ۲۰.
- ↑ سید بن طاووس، الملاحم و الفتن، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م، ص۶۴-۶۵.
- ↑ نعمانی، الغبیه، ۱۳۹۷ق، ص۳۱۵-۳۱۶، حدیث ۱۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۸۶.
- ↑ سید بن طاووس، الملاحم و الفتن، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م، ص۸۳.
- ↑ حر عاملی، اثبات‌الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۷۳.