چهارده روایت: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==شکل‌گیری چهارده‌روایت== | ==شکل‌گیری چهارده‌روایت== | ||
{{نوشتار اصلی|علم قرائت}} | {{نوشتار اصلی|علم قرائت}} | ||
تا قرن چهارم | تا [[قرن چهارم قمری]]، به عللی چون وجود [[قرآن|قرآن‌های]] متفاوت میان [[مسلمان|مسلمان‌ها]]، ابتدایی‌بودن خط عربی، نقطه‌‌نداشتن حروف، خالی‌بودن حروف از حرکات، وجود لهجه‌های مختلف و اِعمال سلیقه قاریان قرآن (کسانی که قرآن را آموزش می‌دادند) قرائت‌های گوناگونی از قرآن میان مسلمانان رواج داشته است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۰، ۱۲، ۱۶، ۲۵.</ref><br /> | ||
در قرن چهارم قمری، ابن مجاهد، استاد قرائتشناسان [[بغداد]]، هفت قرائت را از میان همه قرائت‌ها برگزید که قاریان آنها به [[قراء سبعه|قُرّاء سَبعه]] مشهور شدند. بعد از آن قرائتشناسان از میان روایت‌هایی که از هر یک قرائت‌های هفت‌گانه موجود بود، دو روایت را که نسبت به دیگر روایت‌ها دقیق‌تر بود، انتخاب کردند و بنابراین چهارده روایت از قرآن میان مسلمانان رواج یافت.<ref>خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰ش، ص۴۴۷.</ref> | در قرن چهارم قمری، ابن مجاهد، استاد قرائتشناسان [[بغداد]]، هفت قرائت را از میان همه قرائت‌ها برگزید که قاریان آنها به [[قراء سبعه|قُرّاء سَبعه]] مشهور شدند. بعد از آن قرائتشناسان از میان روایت‌هایی که از هر یک قرائت‌های هفت‌گانه موجود بود، دو روایت را که نسبت به دیگر روایت‌ها دقیق‌تر بود، انتخاب کردند و بنابراین چهارده روایت از قرآن میان مسلمانان رواج یافت.<ref>خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰ش، ص۴۴۷.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۵۲
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب در تاریخ ۳ آبان ۱۳۹۶ توسط کاربر:P.motahari برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده است. اگر بیش از پنج روز از آخرین ویرایش مقاله میگذرد میتوانید برچسب را بردارید. در غیر این صورت، شکیبایی کرده و تغییری در مقاله ایجاد نکنید. |
چهارده روایت، چهارده قرائت متفاوت از قرآن است که بر پایه قرائت قاریان هفت‌گانه نقل شده است. تا قرن چهارم هجری به عللی چون قرآن‌های متفاوت میان مسلمان‌ها، ابتدایی‌بودن خط عربی و اِعمال سلیقه قاریان قرآن (کسانی که قرآن را آموزش می‌دادند) قرائت‌های گوناگونی از قرآن میان مسلمانان رواج داشت. در این قرن ابن مجاهد هفت قرائت را از میان همه قرائت‌ها برگزید که قاریان آنها به قُرّاء سبعه مشهور شدند. از آنجا که هریک از این هفت قرائت با دو روایت متفاوت نقل شده است، چهارده قرائت مختلف از قرآن به وجود آمد.
گفته‌اند روایت های چهارده‌گانه در حدود ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ مورد با هم اختلاف دارند. اهل سنت و شیعیان هر چهارده روایت را معتبر می‌دانند. امروزه روایت حفص از قرائت عاصم میان مسملانان رواج دارد. برخی معتقدند که او این قرائت را با یک واسطه از امام علی(ع) گرفته است. حافظ شاعر ایرانی، چهارده‌روایت را از بر داشته و در بیتی این مطلب را آورده است.
شکل‌گیری چهارده‌روایت
تا قرن چهارم قمری، به عللی چون وجود قرآن‌های متفاوت میان مسلمان‌ها، ابتدایی‌بودن خط عربی، نقطه‌‌نداشتن حروف، خالی‌بودن حروف از حرکات، وجود لهجه‌های مختلف و اِعمال سلیقه قاریان قرآن (کسانی که قرآن را آموزش می‌دادند) قرائت‌های گوناگونی از قرآن میان مسلمانان رواج داشته است.[۱]
در قرن چهارم قمری، ابن مجاهد، استاد قرائتشناسان بغداد، هفت قرائت را از میان همه قرائت‌ها برگزید که قاریان آنها به قُرّاء سَبعه مشهور شدند. بعد از آن قرائتشناسان از میان روایت‌هایی که از هر یک قرائت‌های هفت‌گانه موجود بود، دو روایت را که نسبت به دیگر روایت‌ها دقیق‌تر بود، انتخاب کردند و بنابراین چهارده روایت از قرآن میان مسلمانان رواج یافت.[۲]
تفاوت قرائت‌های چهارده‌گانه و چهارده‌روایت
در کتاب‌های علوم قرآنی از چهارده قرائت قرآن سخن به میان می‌آید[۳] که نباید آن را با چهارده‌روایت یکی دانست. مراد از چهارده قرائت قرآن مجموعه قرائت‌های قُرّاء سَبعه است، به‌علاوه هفت قرائت دیگر که برخی بعدها به آنها افزوده‌اند.[۴] هر یک از این چهارده قرائت خود با دو روایت ضبط شده است که در مجموع ۲۸ روایت از قرآن را شکل می‌دهد؛ اما چهارده‌روایت تنها به روایت‌هایی گفته می‌شود که از قرائت‌های قراء سبعه به جا مانده و میان مسلمانان متداول بوده است.[۵]
قرائت‌های هفت‌گانه
قاریانی که چهارده‌روایت از قرائت آنها گرفته شده است، عبارت‌اند از:
- عبدالله بن عامر (درگذشت ۱۱۸ق)
- عبدالله ابن کثیر مکّى (درگذشت ۱۲۰ق)
- ابو عمرو بن العاء مازنی (درگذشت ۱۵۴)
- نافع بن عبدالرحمن (درگذشت ۱۶۹ق)
- عاصم بن ابی النجود (درگذشت ۱۲۸ق)
- حمزة بن حبیب کوفى (درگذشت ۱۵۶ق)
- علی بن حمزه کسائى (درگذشت ۱۸۹ق)[۶]
راویان چهارده‌روایت
از آنجا که حفص بن عمر الدوری روایتگر دو قرائت از دو قاری بوده است، چهارده‌روایت، سیزده راوی دارند.[۷] راویت‌های چهارده‌گانه و راویانشان عبارت‌اند از:
- روایت هشام بن عمار (۱۵۳-۲۴۵ق)از عبدالله بن عامر دمشقی
- روایت ابن ذکوان (۱۷۳-۲۴۲ق)از عبدالله بن عامر دمشقی
- روایت احمد بن محمد البَزّی (۱۷۰-۲۵۰ق)از ابن کثیر مکی
- روایت ابو عمرو محمد بن عبدالرحمن (قُنبُل) (۱۹۵-۲۹۱ق) از ابن کثیر مکی
- روایت حَفْص بن سلیمان (۹۰-۱۸۰ق)از عاصم بن ابی النجود
- روایت شعبة بن عیاش (۹۵-۱۹۴ق)از عاصم بن ابی النجود
- روایت حفص بن عمر (الدوری ) (درگذشت ۲۴۶ق) از ابوعمرو
- روایت السوسی (درگذشت ۲۶۱ق) از ابوعمرو
- روایت خَلّاد بن خالد الشَیبانی (۱۴۲-۲۲۰ق) از حمزه بن حبیب
- روایت خَلَف بن هِشام البَزّاز (۱۵۰-۲۲۰ق) از حمزه بن حبیب
- روایت عثمان بن سعید مصری (وَرَش) (۱۱۰-۱۹۷ق)از نافع بن عبدالرحمن
- روایت عیسی بن مینا (قالون)(۱۲۰- حدود ۲۲۰ق) از نافع بن عبدالرحمن
- روایت لیث بن خالد (درگذشت ۲۴۰ق) از علی بن حمزه کسائی
- روایت حفص بن عمر (الدوری) (درگذشت ۲۴۶ق) از علی بن حمزه کسائی[۸]
مشهورترین روایت
به گفته محمدهادی معرفت همواره مشهورترین قرائت از قرآن قرائت عاصم به روایت حفص بوده است.[۹] او این قرائت قرآن را قرائتی کاملا شیعی دانسته است؛ چرا که حفص از اصحاب امام صادق(ع) و عاصم از بزرگان شیعه کوفه بوده است.[۱۰] به نوشته التمهید، عاصم قرائتش را با یک واسطه از امام علی(ع) گرفته است.[۱۱]
روایت‌های چهارده‌گانه در شعر حافظ
برخی معتقدند که حافظ شاعر قرن هشتم هجری، از اساتید قرائت قرآن بوده، چهارده روایتِ قرآن را از بر داشته و ازاین‌رو در اشعارش به حافظ تخلص کرده است.[۱۲] خود او در بیتی این مسئله را آورده است: الگو:شعر۲
مطالعه بیشتر
کتاب چهارده روایت در قرائت قرآن مجید، نوشته محمدجواد شریعت.
پانویس
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین، «چهارده روایت»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، دوستان-ناهید، چاپ اول، ۱۳۷۷.
- غزلیات حافظ، غزل شماره ۹۴.
- سعیدی، علی، «قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ»، علوم اسلامی، ش۱۲، ۱۳۸۷.
- کریمی، محمدعلی، «قرائت‌های هفت‌گانه»، سفیر، ش۵، ۱۳۸۷.
- معرفت، محمدهادی، التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- ناصحیان، علی‌اصغر، علوم قرآنی در مکتب اهل بیت، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، چاپ اول، ۱۳۸۹.
پیوند به بیرون
- سایت مؤسسة آل البیت الملکیه للفکر الاسلامیه. این سایت قرآن را با قرائت‌های مختلف در اختیار قرار می‌دهد. در آن امکان جستجوی هر واژه برطبق هریک از قرائت‌های قرآن وجود دارد.
- چارده روایت، نوشته بهاءالدین خرمشاهی.
- قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ، نوشته علی سعیدی.
- چارده‌روایت، نوشته زینب قنبری.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۰، ۱۲، ۱۶، ۲۵.
- ↑ خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰ش، ص۴۴۷.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به شریعت، چهارده روایت در قرائت قرآن مجید، ۱۳۸۶ش، ص۱۵-۳۹؛ ناصحیان، علوم قرآنی در مکتب اهل بیت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۹، ۲۰۰.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ۲۲۶، ۲۲۷.
- ↑ خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰ش، ص۴۴۷.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۲۸.
- ↑ خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰، ص۴۴۸.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۲۸.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۳۱.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۴۰.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۴۰.
- ↑ سعیدی، «قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ»، ص۱۷۲، ۱۷۳.