سال ۱۸۸ هجری قمری
سال ۱۸۹ هجری قمری سال ۱۸۷ هجری قمری | |
امامت | |
---|---|
امام رضا(ع) (دوره امامت: ۲۰ سال از ۱۸۳ تا ۲۰۳ق) | |
حکومتهای سرزمینهای اسلامی | |
بنیعباس در عراق | هارون عباسی |
تولدها و وفاتها | |
وفات عبد اللّه بن أسید القرشی | |
وفات إبراهیم الموصلی | |
وفات رشد بن سعد المصری | |
وفات |
سال ۱۸۸ هجری قمری از سالشمار هجری قمری مصادف است با ششمین سال از دوره بیست ساله امامت امام رضا(ع) و نوزدهمین سال خلافت هارون الرشید عباسی.
وفات برخی اصحاب امام صادق(ع) از جمله عبد اللّه بن أسید القرشی، رشد بن سعد المصری و القاسم بن معن از اتفاقات سال ۱۸۸ هجری قمری است.
معرفی
روز نخست این سال یعنی ۱ محرم مصادف است با چهارشنبه ۳ دی سال ۱۸۲ شمسی و ۲۴ دسامبر سال ۸۰۳ میلادی. روز پایانی سال یعنی ۲۹ ذیالحجه ، مصادف است با شنبه ۲۰ آذر سال ۱۸۳ شمسی و ۱۱ دسامبر سال ۸۰۴ میلادی.[۱]
سال ۱۸۸ هجری قمری، ششمین سال از دوره بیست ساله امامت امام رضا(ع) در زمان حکومت هارون الرشید بود.[۲]
رویدادها
ابن مسکویه نویسنده کتاب تجارب الامم معتقد است که در این سال حادثهای که قابل ذکر باشد، رخ نداده است؛[۳] اما مورخان دیگر به بعضی از حوادث این سال از جمله پیکار با رومیان و شکست دادن آنها،[۴] آخرین حج هارون الرشید[۵] و همچنین ازدواج مأمون با امعیسی دختر عموی خود[۶] اشاره کردهاند.
از جمله حوادث دیگر این سال دستگیری احمد بن عیسی بن زید و زندانی شدن او توسط هارون عباسی بود؛[۷] اما او فرار کرد[۸] و تا آخر عمر به صورت مخفیانه زندگی نمود.[۹]
درگذشتها
- جریر بن عبدالحمید الضبی الرازی از کوفیان ساکن ری[۱۰] و از اصحاب امام صادق(ع).[۱۱] عدهای او را از محدثان مورد اعتماد دانستهاند.[۱۲] در مورد مذهب او اختلافاتی وجود دارد.[۱۳] برخی وفات او را در این سال[۱۴] یا سال ۱۸۷ق[۱۵] گزارش کردهاند.
- رشد بن سعد المصری از اصحاب امام باقر(ع)[۱۶] و امام صادق(ع)[۱۷] برخی او را مجهول الحال[۱۸] یا از امامیان ناشناخته دانستهاند.[۱۹] نویسنده قاموس الرجال او را همان رشدین بن سعد المهری دانسته که در کتب اهل سنت آمده است.[۲۰] برخی وفات او را در این سال عنوان کردهاند.[۲۱]
- قاسم بن معن از اصحاب امام صادق(ع)[۲۲] و از نوادگان عبدالله بن مسعود صحابه پیامبر اسلام(ص).[۲۳] او را روای، فقیه، عالم نسب شناس،[۲۴] شاعر، و قاضی شهر کوفه و نویسنده کتب در زمینههای مختلف دانستهاند.[۲۵] عدهای قاسم را از علما و فقهای مشهور اهل سنت[۲۶] و حنفی مذهب[۲۷] و برخی دیگر او را مجهول[۲۸] یا امامی مجهول الحال[۲۹] اما در نقل حدیث ثقه دانستهاند[۳۰] برخی بر طبق پارهای از گزارشها سال وفات او را در این سال یا سال ۱۷۵ق ذکر کردهاند[۳۱]
- عبد اللّه بن أسید القرشی معروف به الأخنسی یا الأحبشی،[۳۲] از محدثان امامی مذهب[۳۳] و از اصحاب امام صادق(ع)[۳۴] برخی او را یکی از بهترین محدثان دانسته[۳۵] و ثقه بودن او را بعید ندانستهاند.[۳۶] شیخ طوسی و دیگران، وفات او را در این سال دانستهاند.[۳۷]
- حسین بن الحسن الفزاری معروف به الأشقر[۳۸] از روایان امامی و ثقه[۳۹] شهر بصره.[۴۰] برخی معتقدند که علمای رجال در کتب خود به او اشاره نکردهاند؛ اما روایات زیادی از او نقل شده است و اعتماد علمای بزرگ به او را دلیلی بر قوت رجالی او دانستهاند.[۴۱] برخی سال وفات او را در این سال دانستهاند.[۴۲]
- إبراهیم بن ماهان معروف به ابراهیم الموصلی[۴۳] یا ابراهیم الندیم[۴۴] از خانوادهای بزرگ[۴۵] و ایرانی[۴۶] شاعر و موسیقیدان معروف و از درباریان زمان مهدی، هادی و هارون الرشید عباسی.[۴۷] ابوالفرج اصفهانی در کتاب الاغانی[۴۸] و دیگران[۴۹] مرگ او را در این سال ذکر کردهاند.
همچنین میتوان از افراد دیگری چون عبدالرحمن بن میسرة از روایان حدیث مصری،[۵۰] عبدة بن سلیمان الکلابی از راویان حدیث[۵۱] عقبة بن خالد السکونی از راویان حدیث[۵۲] و عبدالرحمن بن میسره از علمای بزرگ مصر[۵۳] نام برد.
پانویس
- ↑ «تبدیل تاریخ هجری»، باحساب.
- ↑ خضری، تاریخ تشیع، ۱۳۹۱ش، ص۱۹۱؛ منتظر القائم، تاریخ امامت، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۳؛ گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ تشیع، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۶.
- ↑ ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۵۵۳.
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۳۸.
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷،ج۸،ص:۳۱۳؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۰۰؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۹، ص۱۵۴.
- ↑ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۰۴.
- ↑ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۲۳.
- ↑ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۲۳؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۹۱.
- ↑ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۱۹۱.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۷؛ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۸، ص۳۸۱؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۶۱.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۷.
- ↑ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۱.
- ↑ شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۵۸۳-۵۸۴.
- ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۷، ص۲۶۳؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۱، ص۷۷؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۰۴؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۳۷.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۸، ص۳۸۱؛ ابو مخرمه، قلادة النحر، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۰۱.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۳۵.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۰۵.
- ↑ نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۳۹۹.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۲۷، ص۲۷۳.
- ↑ شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۳۶۶-۳۶۷.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۲، ص۴۹۹؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۲۷۵؛ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۰؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۰۴؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۰۱؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۴۸۹.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۷۱؛ تقی الدین حلی، الرجال، ۱۳۴۲ش، ق۱، ص۲۷۷.
- ↑ یاقوت حموی، معجم الأدباء، ۱۹۹۳م، ج۵، ص۲۲۳۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۵۸.
- ↑ یاقوت حموی، معجم الأدباء، ۱۹۹۳م، ج۵، ص۲۲۳۰-۲۲۳۱؛ ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۱۰۳؛ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۹۵.
- ↑ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۹۴.
- ↑ یاقوت حموی، معجم الأدباء، ۱۹۹۳م، ج۵، ص۲۲۳۰-۲۲۳۱.
- ↑ مرتضی، زبده المقال، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۱۷۱.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۲، القسم الثانی، ص۲۵.
- ↑ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۴۱۳؛ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۹۵.
- ↑ یاقوت حموی، معجم الأدباء، ۱۹۹۳م، ج۵، ص۲۲۳۱؛ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۹۵.
- ↑ شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۲۵۳.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، الفهرست، ج۱، ص۸۸؛ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۵۵.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۳۳.
- ↑ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۵۵.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، الفهرست، ج۱، ص۸۸.
- ↑ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۳۳؛ شبستری، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۵۶.
- ↑ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۶۵.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۲۱، ص۳۳۶.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۲۶۸.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۲۱، ص۴۳۲.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۲۶۸؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۶۵.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۶
- ↑ ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۱، ص۴۲.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۱، ص۴۲.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۶، ص۹۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰،ص۲۰۱.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۶-۱۱۳؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۶، ص۹۹.
- ↑ > ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۱۰۶، ۱۶۸.
- ↑ ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۲۰۱؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۷۵؛ ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۱، ص۴۳؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۶، ص۱۰۰؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۰۱.
- ↑ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۱۳.
- ↑ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۱؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۰۸۶؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۰۵.
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۳۷؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۰۵.
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۲۶۵-۲۶۶.
منابع
- ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الأنساب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
- ابن العماد الحنبلی، ابوالفلاح عبدالحی بن احمد العکری، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، بیروت، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق.
- ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی بن محمد، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق.
- ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دارالفکر، بیتا.
- ابن کثیر الدمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
- ابن مسکویه الرازی، ابو علی، تجارب الأمم، تحقیق ابو القاسم امامی، تهران، سروش، پاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
- ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، بیروت، دارالمعرفة، بیتا.
- ابنسعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الأغانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق.
- ابو مخرمه، عبدالله طیب بن عبد الله، قلادة النحر فی وفیات أعیان الدهر، بیروت، دارالمنهاج، ۱۴۲۸ق.
- حسینی، محمد بن علی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، قاهره، مکتبة الخانجی، ۱۴۱۸ق.
- خضری، سید احمد رضا، تاریخ تشیع، قم، نشر معارف، ۱۳۹۱ش.
- خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۷ق.
- ذهبی، محمد بن احمد، الإعلام بوفیات الأعلام، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیة، ۱۴۱۳ق.
- ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- زرکلی، خیر الدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ هشتم، ۱۹۸۹م..
- تقی الدین حلی، حسن بن علی، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۲ش.
- سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الأنساب، حیدرآباد، دائرة المعارف العثمانیة، ۱۳۸۲ق.
- شبستری، عبدالحسین، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، قم، مؤسسة النشرالإسلامی، ۱۴۱۸ق.
- شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
- صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، بیروت، دارالنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۱ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.
- طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، قم، الشریف الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق.
- علیاری تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الآمال فی شرح زبدة المقال، تهران، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، ۱۴۱۲ق.
- گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ تشیع، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۹ش.
- گروه علمی موسسه امام صادق(ع)، زیر نظر جعفر سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق.
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، تحقیق محیالدین مامقانی، قم، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ۱۴۳۱ق.
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، رحلی، بینا، بیجا، بیتا.
- مرتضی، بسام، زبدة المقال من معجم الرجال، بیروت، دارالمحجة البیضاء، ۱۴۲۶ق.
- منتظر القائم، اصغر، تاریخ امامت، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۶ش.
- نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مولف، ۱۴۱۴ق.
- یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله، معجم الأدباء، بیروت، دارالغرب الإسلامی، ۱۹۹۳م.
- یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت،دار صادر، بیتا.