روضة المتقین (کتاب)

روضة المتقین فی شرح من لا یَحضره الفقیه

اطلاعات کتاب
نویسنده	محمدتقی مجلسی
موضوع	فقه
سبک	استدلالی
زبان	عربی
مجموعه	۱۴ جلد
اطلاعات نشر
ناشر	مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور
تاریخ نشر	۱۴۰۶ق
نسخه الکترونیکی	https://lib.eshia.ir/71453

رَوضَةُ المُتّقین فی شَرح مَن لا یحضُرهُ الفَقیه یا رَوضَةُ المُتّقین فی شَرح الاخبار الاَئمة المَعصومین تألیف محمد تقی مجلسی پدر علامه مجلسی، از عالمان شیعه و متوفای ۱۰۷۰ قمری است. این کتاب شرحی مزجی بر کتاب من لا یحضره الفقیه، نوشته شیخ صدوق، از کتب اربعه و از منابع مهم روایی شیعه است. مؤلف در این کتاب با شرح جملات شیخ صدوق و بررسی اسناد روایات و بیان صحیح و غیر صحیح آن بنابر طریق شیخ صدوق و یا شیخ کلینی و بررسی متن روایات و فقه الروایة، اثری ارزشمند را به وجود آورده است. مؤلف در این کتاب به نظرات علمای اهل سنت در عصر ائمه(ع) نیز اشاره دارد.

ارزش و اعتبار

روضه المتقین ملا محمدتقی مجلسی یکی از بهترین شرح‌های نوشته‌شده به زبان عربی بر کتاب من لایحضره الفقیه است. روضه المتقین همچنان که مجلسی خود در آخر کتاب می‌گوید عصاره دانش و معلومات فقهی، اصلی و کلامی او در طول پنجاه سال تحصیل و تحقیق است.

سخن آقابزرگ تهرانی

آقا بزرگ تهرانی مؤلف الذریعة إلی تصانیف الشیعة درباره این کتاب می‌نویسد: «کتاب روضة المتقین در شرح اخبار ائمه معصومین(ع) نوشته مولی محمد تقی فرزند مقصود علی مجلسی، متوفای سال ۱۰۷۰ هجری قمری، شرحی مزجی و متوسطی به کتاب من لا یحضره الفقیه می‌باشد. مؤلف در این کتاب سندهای روایات را بررسی و صحت و ضعف آنها را بنا بر روایت شیخ صدوق و یا شیخ کلینی بیان نموده است.»

نویسنده

مقالهٔ اصلی: محمد تقی مجلسی

محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی،(۱۰۰۳-۱۰۷۰ق) مشهور به مجلسی اول، پدر علامه مجلسی و از علمای شیعه در قرن یازدهم قمری است، از وی آثاری چون لوامع صاحبقرانی و... برجای مانده است، مجلسی در مسجد جامع اصفهان به تدریس مشغول شد. او پس از استادانش شیخ بهائی و میر داماد، در مسجد جامع اصفهان نماز جمعه اقامه می‌کرد. مجلسی در ۱۰۷۰ق در اصفهان درگذشت و در مسجد جامع این شهر مدفون شد. مهشورترین فرزندان او محمد باقر و آمنه بیگم همسر ملا صالح مازندرانی بودند.

تاریخ نگارش

آقا بزرگ تهرانی می‌نویسد: مؤلف در سال ۱۰۶۳ هجری قمری نگارش کتاب را به پایان رسانده و تاریخ نگارش نسخه‌ای که وقف آستان قدس رضوی شده سال ۱۰۶۴ و ۱۰۶۵ هجری قمری می‌باشد. و تاریخ وقف نامه کتاب نیز سال ۱۰۸۳ هجری قمری و نویسنده وقف‌نامه نیز علامه مجلسی از طرف پدرش است.

محتوا

این کتاب در سیزده جلد بوده و شرحی مزجی بر کتاب من لا یحضره الفقیه است. ترتیب مباحث آن به ترتیب کتاب من لا یحضره الفقیه است.

• جلد اول: در شرح خطبه من لا یحضر و کتاب الطهارة،
• جلد دوم: کتاب الصلاة،
• جلد سوم: زکات، خمس و صوم
• جلد چهارم: حج
• جلد پنجم: ادامه حج
• جلد ششم: عتق، تدبیر، مکاتبه
• جلد هفتم: صید و ذبائح
• جلد هشتم: نکاح
• جلد نهم: طلاق
• جلد دهم: حدود، دیات
• جلد یازدهم: وصیت، وقف، صدقه، فرائض، ارث
• جلد دوازدهم و سیزدهم: باب نوادر.

چاپ و انتشار

این کتاب بارها به چاپ رسیده است. یکی از ناشران آن، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، تاریخ نشر ۱۴۰۶ قمری، در ۱۳ جلد و در قطع وزیری است. تصحیح و تحقیق آن نیز توسط سید حسین موسوی کرمانی، شیخ علی پناه اشتهاردی و سید فضل الله طباطبایی انجام شده است.

منابع

• تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
• مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین، قم، موسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، ۱۴۰۶ق.
• روضة المتقین، بنیاد علمی و پژوهشی علامه مجلسی.