محمدمهدی ربانی املشی

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از ربانی املشی)
محمدمهدی ربانی املشی
شناسنامه
زادروز۳ آذر ۱۳۱۳ شمسی
شهر تولدقم
تاریخ درگذشت۱۷ تیر ۱۳۶۴ش
آرامگاهحرم حضرت معصومه(س)
اطلاعات سیاسی
مناصبعضو فقهای شورای نگهبان•دادستان کل کشور• نایب رییس دوره دوم مجلس شورای اسلامی• عضو مجلس خبرگان قانون اساسی• عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
اطلاعات علمی و مذهبی
اساتیدامام خمینیسید حسین طباطبایی بروجردیسید محمد محقق دامادمرتضی حائری یزدیحسینعلی منتظری


محمدمهدی ربانی املشی (۱۳۱۳-۱۳۶۴ش) عضو فقیهان دوره اول شورای نگهبان، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مجلس خبرگان قانون اساسی، ستاد انقلاب فرهنگی، مجلس خبرگان رهبری و دادستان کل کشور بود. او از شاگردان آیت‌الله بروجردی، امام خمینی و سید محمد محقق داماد بود. ربانی املشی در حرم حضرت معصومه(س) دفن شده است.

زندگی‌نامه

محمدمهدی ربانی مشهور به ربانی املشی، ۳ آذر سال ۱۳۱۳ش در قم به دنیا آمد.[۱] پدرش ابوالمکارم ربانی املشی، روحانی مقیم قم بود که به‌گفته محمدمهدی ربانی املشی، زندگی خانواده‌اش را با شهریه اندک حوزه و خواندن نماز استیجاری به‌سختی اداره می‌کرد. در حالی که محمدمهدی بیشتر از ۶ سال نداشت مادرش از دنیا رفت.[۲] دوران‌ كودكی‌ ربانی املشی‌ با فقر همراه بود و به‌ گفته‌ وی، در زمستان‌ آرزوی‌ كفشی‌ داشت‌ كه‌ سوراخ نباشد و آب‌ به‌ داخل‌ آن‌ نرود![۳]

وفات

محمدمهدی ربانی املشی در ۱۷ تیر سال ۱۳۶۴ش (۱۹ شوال سال ۱۴۰۵ق)[۴] از دنیا رفت.[۵] مزارش در حرم حضرت معصومه(س) قرار دارد. با استناد به اعترافات سید مهدی هاشمی پس از بازداشت، گفته شده است که ربانی املشی با استفاده از پودر سرطان‌زا و توسط عواملی مرتبط با سید مهدی هاشمی به قتل رسیده است.[۶] سید علی خامنه‌ای رییس جمهور وقت، در پیامی با تسلیت درگذشت ربانی املشی، فقدان او را ضایعه‌ای بی‌جبران برای ایران و انقلاب اسلامی دانست.[۷]

تحصیلات

محمدمهدی ربانی املشی، از ۵ سالگی شروع به آموزش دروس مکتب‌خانه کرد و بعد از ۲ سال وارد مدرسه شد و دوره ابتدایی را به پایان رساند و بعد از آن، تحصیل علوم اسلامی را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و دروس مقدمات و سطح را از استادان مشهور آن زمان و از جمله کفایه و مکاسب را از حسینعلی منتظری و دروس خارج فقه و اصول را از آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، سید محمد محقق داماد و مرتضی حائری یزدی آموخت.[۸] بیشتر مباحثه‌های ربانی املشی در دوران تحصیل با اکبر هاشمی رفسنجانی [۹] و بعد با محمد مؤمن و سید حسن طاهری خرم‌آبادی و حدود یک تا دو سال با سید علی خامنه‌ای بود.[۱۰]

مبارزه سیاسی

محمدمهدی ربانی املشی‌ پيش‌ از انقلاب‌، بارها دستگير و ۷ بار به‌ زندان‌ افتاد. وی در سال‌ ۱۳۵۲ش به‌ همراه‌ ۲۵ تن‌ از استادان‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ دستگير و به‌ مدت‌ ۳‌ سال‌ به‌ شهرهای‌ «شوشتر» و «فردوس‌» تبعید شد. وی در دوران‌ تبعيد همواره‌ مردم‌ را به‌ مبارزه‌ علیه رژیم پهلوی دعوت می‌کرد. او در سال‌ ۱۳۵۶ش نيز به‌ شهرهای‌ «جيرفت‌» و «شهر بابک» تبعيد شد.[۱۱] در کتاب «یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب بیست و یکم: آیت‌الله حاج شیخ مهدی ربانی املشی» فعالیت‌های انقلابی او از ۲۱ خرداد ۱۳۴۲ش تا ۵ آذر ۱۳۵۷ش با ارائه ۲۸۹ سند گزارش شده است.[۱۲]

اجازه‌نامه تصدی امور حسبیه

امام خمینی در ۱۹ خرداد سال ۱۳۴۰ش به محمدمهدی ربانی املشی (در ۲۷ سالگی)، اجازه‌نامه تصدی امور حسبیه و شرعیه اعطا کرد.[۱۳]

مسئولیت‌ها

محمدمهدی ربانی املشی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مسئولیت‌های متعددی را بر عهده گرفت؛ در مجلس خبرگان قانون اساسی به نمایندگی از استان گیلان حضور داشت.[۱۴] ربانی املشی در سال ۱۳۵۹ش با حکم امام خمینی به همراه محمدجواد باهنر، حسن حبيبى، عبدالكريم سروش، شمس آل‌احمد، جلال‌الدين فارسى و على شريعتمدارى، عضو ستاد انقلاب فرهنگی شد.‏[۱۵]

دادستانی کل کشور با حکم امام خمینی در سال ۱۳۶۰ش،[۱۶] عضویت شش ماهه در شورای نگهبان در سال ۱۳۶۱ش،[۱۷] و امامت جمعه موقت تهران،[۱۸] از دیگر مسئولیت‌های او پس از انقلاب بود.

ربانی املشی در دوره اول انتخابات مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی از مردم استان خراسان برگزیده شد.[۱۹] وی همچنین در دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی از طرف مردم تهران راهی مجلس شد و به‌عنوان نایب رییس مجلس برگزیده شد.[۲۰]

پانویس

  1. «مجاهد صادق»، پایگاه شورای نگهبان.
  2. خبرگان ملت: شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۳۵۱.
  3. خبرگان ملت: شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۳۵۳۔۳۵۴.
  4. «برنامه تبدیل تقویم‌ها»، پایگاه مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران.
  5. «مجاهد صادق»، پایگاه شورای نگهبان.
  6. «مجاهد صادق»، پایگاه شورای نگهبان.
  7. یاران امام به روایت اسناد ساواک: آیت‌الله حاج شیخ مهدی ربانی املشی، ۱۳۸۰ش، ص۴۷۴-۴۷۵.
  8. خبرگان ملت شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۳۵۶.
  9. «زندگینامه حضرت‌ آیه الله‌ محمدمهدی‌ ربانی‌ املشی»، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  10. خبرگان ملت شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۳۵۶؛ «زندگینامه حضرت‌ آیه الله‌ محمدمهدی‌ ربانی‌ املشی»، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  11. «زندگینامه حضرت‌ آیه الله‌ محمدمهدی‌ ربانی‌ املشی»، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  12. یاران امام به روایت اسناد ساواک...،، ۱۳۸۰ش، ص۱۶.
  13. امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱، ص۴۸۱.
  14. «اعضای خبرگان قانون اساسی، محمدمهدی ربانی املشی»، پایگاه مجلس خبرگان رهبری.
  15. امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۴۳۱۔۴۳۲.
  16. امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۱۳.
  17. «مجاهد صادق»، پایگاه شورای نگهبان.
  18. «یادمان سالگرد رحلت آیت‌الله ربانی املشی، از تبار مظلومان»، پایگاه شورای نگهبان.
  19. «زندگینامه حضرت‌ آیه الله‌ محمدمهدی‌ ربانی‌ املشی»، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  20. «محمدمهدی ربانی رانکوهی املشی»، پایگاه مجلس شورای اسلامی.

منابع

  • امام خمینی، سید روح‌الله، صحيفه امام (۲۲ جلد)‏، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
  • خبرگان ملت شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری (۲ جلد)، قم، انتشارات دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
  • روحانی، سید حمید، نهضت امام خمینی، تهران، مؤسّسه چاپ و نشر عروج، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۶ش.
  • یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب بیست و یکم: آیت‌الله حاج شیخ مهدی ربانی املشی، تهران مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.