پرش به محتوا

آیه ۳ سوره حجرات

از ویکی شیعه
آیه ۳ سوره حجرات
مشخصات آیه
واقع در سورهحجرات
شماره آیه۳
جزء۲۶
اطلاعات محتوایی
مکان نزولمدینه
موضوعرعایت حرمت و جایگاه پیامبر(ص)
آیات مرتبطآیه ۲ سوره حجرات


آیه ۳ سوره حجرات به رعایت ادب در حضور پیامبر(ص) و پادش آن تصریح می‌کند.[۱] به گفته شیخ طوسی در تفسیر تبیان، در آیه ۳ سوره حجرات خداوند، مسلمانان را با رعایت ادب در حضور پیامبر(ص) آزمایش کرده و به کسانی که در حضور پیامبر(ص) صدای خود را بلند نمی‌کنند، پاداشی بزرگ عطا می‌کند.[۲]

طبرسی در تفسیر مجمع‌البیان نقل می‌کند، عده‌ای از پشت در خانه پیامبر(ص) با صدای بلند، ایشان را صدا می‌زدند که این رفتار سبب ناراحتی پیامبر(ص) می‌شد.[۳] به گفته عبدالله جوادی آملی، مفسر شیعی، این آیات به‌گونه‌ای مسلمانان را تربیت کرد که هنگام مراجعه به محضر پیامبر(ص)، با ناخن به در خانه می‌زدند.[۴] همچنین بیان شده، پس از نزول آیه ۲ سوره حجرات، یاران پیامبر(ص) آن‌چنان با صدای آرام با ایشان سخن می‌گفتند که رسول خدا(ص) چندین بار از آنان درخواست می‌کرد تا سخنانشان را تکرار کنند.[۵]

به گفته برخی از مفسران شیعی، آهسته سخن گفتن در برابر پیامبر (ص)، نشانه تواضع[۶] و اخلاص[۷] است و سبب پاک شدن گناهان و دریافت پاداش الهی می‌شود.[۸] محمدجواد مغنیه، از مفسران قرآن، با استناد به این آیه، رعایت ادب در برابر پیامبر(ص) را یکی از موارد امتحان الهی دانسته و معتقد است که مسلمانان از این طریق به مغفرت و پاداش الهی نائل می‌شوند.[۹]

به باور عده‌ای از مفسران قرآن، تعبیر «رسول‌الله» در این آیه نشان می‌دهد که پیامبر(ص) فرستاده خداوند است و بی‌احترامی به ایشان، در واقع، بی‌احترامی به خدا محسوب می‌شود[۱۰] و حتی می‌تواند به کفر بینجامد.[۱۱]

﴿إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ ۝٣ [حجرات:3]
﴿کسانی که پیش پیامبر خدا صدایشان را فرو می‌کشند همان کسانند که خدا دلهایشان را برای پرهیزگاری امتحان کرده است آنان را آمرزش و پاداشی بزرگ است ۝٣



سوره ۴۹: آیه ۳

پانویس

  1. مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۳، ص۳۶۵.
  2. طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۹، ص۳۴۱.
  3. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۹۴.
  4. جوادی آملی، سیره رسول اکرم(ص) در قرآن، ۱۳۷۶ش، ج۸، ص۳۱۱.
  5. ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج‏۱۸، ص۹.
  6. قرائتی، تفسر نور، ۱۳۸۳ش، ج۹، ص۱۶۳؛ حسینی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۱۵، ص۳۸۵.
  7. مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۳۹.
  8. طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۹، ص۳۴۲؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۴۰.
  9. مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۷، ص۱۰۸.
  10. طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۳۱۰؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۲، ص۱۴۰.
  11. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۹؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۳۰۹.

منابع

  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض‌الجنان و روح‌الجنان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح‏، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ق.
  • جوادی آملی، عبدالله، سیره رسول اکرم(ص) در قرآن، قم، اسراء، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
  • حسینی همدانی، سید محمد، انوار درخشان، تحقیق: محمدباقر بهبودی، تهران، کتابفروشی لطفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
  • طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجواد بلاغی، تهران، ناصرخسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
  • طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قیصر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، بی‌تا.
  • قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ یازدهم، ۱۳۸۳ش.
  • مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
  • مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.