محله بنی‌هاشم: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکت‌ها) جز در |
جز ←منابع: تمیزکاری |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر | {{منابع}} | ||
*شیخ مفید، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | *جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، نشر مشعر، چاپ هشتم، ۱۳۸۶ش. | ||
* | *شیخ مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | ||
*فیض گیلانی، محمدعلی، | *طبری امامی، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الإمامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق. | ||
*قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر | *فیض گیلانی، محمدعلی، «شنیدنی‌های سفر حج»، مجله میقات حج، شماره ۴۸، تابستان ۱۳۸۳ش. | ||
*قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش. | |||
*سمهودی، علی بن عبدالله، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی. | *سمهودی، علی بن عبدالله، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | |||
*مجلسی، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، | *«کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ فروردین ۱۳۹۲ش. | ||
* | *«نمایشگاه کوچه‌های بنی‌هاشم»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ش. | ||
* | *«نمایش کوچه‌های بنی‌هاشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ فروردین ۱۳۹۳ش. | ||
* | {{پایان}} | ||
{{حضرت فاطمه(س)}} | {{حضرت فاطمه(س)}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||
نسخهٔ ۲۸ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۰۴
مَحلّه بَنی‌هاشم محل سکونت بنی‌هاشم در مدینه بود. خانه پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س)، امام سجاد(ع) و امام صادق(ع) در این محله واقع شده بود. به خاطر واقعه کوچه بنی‌هاشم که منجر به شهادت حضرت زهرا(س) شد، در آیین سوگواری شیعه، از این محله و کوچه‌های آن یاد می‌شود. آثار این محله تا سال ۱۳۶۴ش باقی بود، اما به دست وهابیان تخریب شد.
موقعیت و تاریخچه
محله بنی‌هاشم در جنوب شرقی مسجد النبی(ص) قرار داشته که از باب جبرئیل تا بقیع امتداد داشته است.[۲] منزل امام سجاد(ع)[۳] و امام صادق(ع)[۴] در این مکان واقع بوده است و در منابع شیعه خواندن نماز در این دو خانه سفارش شده است.[۵] به گفته سمهودی خانه امام صادق(ع) در مجاورت خانه ابوایوب انصاری قرار داشته و در آن چاه آبی بوده که امام صادق(ع) آب آن را صدقه می‌داده است.[۶] قبر اسماعیل در منزل امام سجاد(ع) قرار داشته که بعدا به بقیع منتقل شده است.[۷]
از نخستین تغییراتی که در محله بنی‌هاشم رخ داده، مربوط به سال ۹۱ قمری است که به دستور ولید بن عبدالملک خلیفه اموی مسجد از طرف شرق که حجره‌های پیامبر(ص) در آنجا قرار داشت توسعه یافت. به دستور وی قرار شد گرد مرقد پیامبر دیواری بکشند و از آن ناحیه نیز بر مسجد افزوده شود که با واکنش منفی مردم مدینه مواجه شد. در این زمان خانه حضرت فاطمه(س) در اختیار فاطمه صغری دختر امام حسین(ع) بود. علت ناراحتی آنان این بود که می‌خواستند آثار پیامبر(ص) در میان آنان محفوظ بماند، تا نسل‌های آینده بدانند آن حضرت چگونه زندگی می‌کرده است. سعید بن مسیب می‌گفت: «ای کاش این خانه‌ها را به همان صورت باقی گذاشته بودند تا وقتی کسی از اطراف به مدینه می‌آمد، می‌دید که پیامبر(ص) در زندگی خود به چه چیزی اکتفا کرده و مردم را در تفاخر و تکاثر تعدیل کرده، به زهد سوق می‌داد.»[۸]
آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه امام سجاد(ع) و خانه امام صادق(ع) معروف بوده است.[۹]
واقعه کوچه بنی هاشم
بر پایه روایتی که در کتاب الاختصاص شیخ مفید از امام صادق(ع) نقل شده پس از مناظره ابوبکر و حضرت فاطمه(س) درباره فدک فاطمه(س) نزد ابوبکر بازگشت و ابوبکر در کاغذی رد فدک را برای فاطمه(س) نوشت. پس از خروج فاطمه(س) از نزد ابوبکر، عمر بن خطاب ایشان را در کوچه دید و بعد از امتناع از تحویل دادن قباله فدک به عمر، آن حضرت را مورد ضرب و شتم قرار داد و قباله فدک را به زور گرفت و پاره کرد. به دنبال این اتفاق حضرت زهرا(س) بستری شده و ۷۵ روز بعد به شهادت رسید.[۱۰]
در سال‌های اخیر هم‌زمان با ایام فاطمیه، در برخی شهرهای ایران به‌ویژه در قم و تهران ماکت‌هایی از محله بنی‌هاشم و خانه حضرت زهرا ساخته می‌شود و مورد بازدید عمومی قرار می‌گیرد.[۱۱]
پانویس
منابع
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، نشر مشعر، چاپ هشتم، ۱۳۸۶ش.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- طبری امامی، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الإمامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
- فیض گیلانی، محمدعلی، «شنیدنی‌های سفر حج»، مجله میقات حج، شماره ۴۸، تابستان ۱۳۸۳ش.
- قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش.
- سمهودی، علی بن عبدالله، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- «کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ فروردین ۱۳۹۲ش.
- «نمایشگاه کوچه‌های بنی‌هاشم»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ش.
- «نمایش کوچه‌های بنی‌هاشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ فروردین ۱۳۹۳ش.
- ↑ کوچه بنی‌هاشم و محل پاره‌شدن قباله فدک، خبرگزاری ابنا.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۴.
- ↑ مطری، التعریف، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.
- ↑ سمهودی، خلاصة الوفاء، ج۲، ص۲۳۳.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۲۲۵.
- ↑ سمهودی، خلاصة الوفاء، ج۲، ص۲۳۳.
- ↑ مطری، التعریف، ۱۳۸۶ش، ص۴۴.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۲۹۸.
- ↑ فیض گیلانی، شنیدنی‌های سفر حج، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۸.
- ↑ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۵.
- ↑ نمایشگاه کوچه‌های بنی‌هاشم، خبرگزاری مهر؛ نمایش کوچه‌های بنی‌هاشم، خبرگزاری جمهوری اسلامی.