سید سعیداختر رضوی
| مروج و مبلغ شیعه در تانزانیا | |
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سید سعیداختر بن سید ابوالحسن رضوی |
| لقب | رئیس المبلغین[۱] |
| نسب | موسی مُبَرقع - امام رضا(ع) |
| تاریخ تولد | ۱۹۲۷م /۱۳۰۵ش |
| زادگاه | روستای عشری در ناحیه سیوان، ایالت بهار هند |
| تاریخ وفات | ۲۰۰۲م/۱۳۸۱ش |
| محل دفن | قبرستان شیعیان خوجه اثناعشری دارالسلام |
| شهر وفات | دارالسلام -تانزانیا |
| خویشاوندان سرشناس | سید محمد رضوی (فرزند) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید ابوالحسن رضوی (پدر)، سید ظفر الحسن رضوی و سید فرحت حسین |
| محل تحصیل | هند |
| تألیفات | ترجمه تفسیر المیزان به انگلیسی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | تأسیس بلال مسلم میشن • همکاری در تأسیس مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت لندن • تأسیس مجمع اهل‌بیت تانزانیا • تأسیس مؤسسه خیریه بلال در هند • انسجام‌بخشی به جماعات شیعه خوجه اثناعشری |
سید سعیداختر رضوی (۱۳۰۵-۱۳۸۱ش) روحانی شیعه اهل هند و مبلغ شیعه در تانزانیا که بنیان‌گذار سازمان بلال مسلم میشن و عضو مجمع جهانی اهل‌بیت بود.
سید اختر، از سادات رضوی هند بود که نسبش از طریق موسی مُبَرقَع به امام رضا(ع) می‌رسد. او پس از اتمام تحصیلات خود در هند، برای ترویج مذهب شیعه به تانزانیا مهاجرت کرد و در آنجا فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی بسیاری انجام داد که مهمترین آنها تأسیس مؤسسه بلال مسلم میشن است. رضوی همچنین به هفت زبان مسلط بود و آثاری به زبان‌های انگلیسی، عربی و اردو تألیف و ترجمه کرد از جمله آنها ترجمه چندین جلد از تفسیر المیزان اثر علامه طباطبایی است.
سید اختر در انسجام‌بخشی به جماعات خوجه اثناعشری نقش داشت. او از خوجه‌های اثناعشری نبود؛ ولی به دلیل ارتباط گسترده‌اش با آنان، او را از اعضای این جماعت می‌دانند.
وی در سال ۲۰۰۲م در دارالسلام در تانزانیا درگذشت و در قبرستان خوجه‌های اثناعشری این شهر دفن شد.
نسب و خاندان
سعیداختر رضوی در ۱ رجب ۱۳۴۵ق برابر با ۵ ژانویه ۱۹۲۷م و ۱۴ دی ۱۳۰۵ش در روستای عشری در ناحیه سیوان، ایالت بهار هندوستان در خانواده‌ای روحانی زاده شد.[۲] او از سادات رضوی بود که نسبشان از طریق امامزاده موسی مبرقع به امام رضا(ع) می‌رسد. خاندان سید اختر، اهل علم بودند و علاوه بر پدر، سه تن دیگر از اجدادش نیز روحانی بودند.[۳] جد پدری او شجاعت‌علی در سال ۹۴۴ق از ایران به هند مهاجرت کرده است.[۴] جدّ مادری‌اش سید زین‌العابدین نیز از علمای و اطبای زمان خویش به شمار می‌رفت.[۵]
سید محمد، فرزند سید اختر دانش‌آموخته حوزه علمیه قم است که در ونکوور کانادا زندگی می‌کند. آثاری مانند ترجمه تشریحی قرآن، امام حسین ناجی اسلام و خمس مالیات اسلامی از وی منتشر شده است.[۶]
همچنین نوه او، سید کاظم رضوی، روحانی و ساکن قم است[۷] و مدیریت بنیاد اختر تابان (مؤسسه‌ای که با هدف نشر آثار علامه رضوی تأسیس شده) در قم را برعهده دارد.[۸]
درگذشت
سید اختر، در ۸ ربیع الثانی ۱۴۲۳ق برابر با ۳۰ خرداد سال ۱۳۸۱ش در ۷۶ سالگی در دارالسلام تانزانیا درگذشت.[۹] و در قبرستان شیعیان این شهر به خاک سپرده شد.[۱۰] فدراسیون افریقا صندوقی را به یادبود او دایر کرد.[۱۱] همچنین در سال ۱۳۹۰ش طی مراسمی در شهر قم از تمبر یابود ایشان رونمایی شد.[۱۲]
تحصیلات
سید اختر تحصیلات ابتدائی را در گوپالپور (روستای پدری‌اش) گذراند و در هشت‌سالگی به همراه پدرش به شهر پتنه رفت و در مدارس علمیه عباسیه و سلیمانیه آنجا مشغول به تحصیل شد. سپس در سال ۱۹۴۱م برای ادامه تحصیل وارد حوزه علمیه جامع علوم جوادیه بنارس شد و در سال ۱۹۴۶م با دریافت مدرک فخر الافاضل از این مرکز، فارغ‌التحصیل شد.[۱۳] وی در بیست‌سالگی به امامت جماعت شیعیان هالور (هلّور) هند برگزیده شد.[۱۴]
استادان
برخی از استادان وی عبارت‌اند از:
- سید ابوالحسن رضوی (پدرش)
- سید ظفر الحسن رضوی
- سید فرحت حسین
- شیخ مصطفی جوهر
- سید غلام مصطفی
- سید مختار احمد
- شیخ کاظم حسین
- سید محمد رضی[۱۵]
رضوی مدتی نیز در مدرسه الواعظین لکنهو به تحصیل پرداخت. او در این سال‌ها چندین کتاب و مقاله در موضوعات اسلامی در نشریه‌های هند چاپ کرد.
مهاجرت به تانزانیا و تأسیس بلال مسلم میشن
سید اختر رضوی، در سال ۱۹۶۰م با هدف تبلیغ مذهب تشیع به تانزانیا رفت و در لیندی استقرار یاقت. او در سال ۱۹۶۲م طرح تأسیس بلال مسلم میشن را با هدف آشنا ساختن سیاه‌پوستان با دین اسلام و مذهب تشیع، به فدراسیون آفریقا ارائه کرد و پس از تثبیت وضعیت بلال مسلم در سال‌های ۱۹۸۰-۱۹۹۰م با سفر به اروپا و آمریکای شمالی، دانشمندان را برای کمک به سازمان بلال مسلم میشن تانزانیا و کنیا دعوت کرد.[۱۶]
دیگر فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی
- رهبری بلال مسلم میشن
- تأسیس مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت(ع) لندن با همکاری سید محمدمهدی حکیم در سال ۱۹۸۲م.
- دبیرکل مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت(ع) لندن از سال‌های ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵م.
- تأسیس مجمع اهل‌بیت(ع) تانزانیا در سال ۱۹۹۳م.
- تأسیس مؤسسه خیریه بلال در هند در سال ۱۹۹۵م.
- عضو مجمع جهانی اهل‌بیت.[۱۷]
تدوین قانون احوال شخصیه شیعی
سید اختر، قوانین احوال شخصیه (نکاح، طلاق و ارث) را بر اساس فقه شیعه تدوین کرد و با پیگیری‌ها و تلاش‌های او، دادگاه تانزانیا در موارد احوال شخصیه برای شیعیان بر اساس فقه شیعه حکم می‌کند.[۱۸]
ارتباط با خوجه‌های اثناعشری
علامه رضوی، در انسجام‌بخشی به جمعیت خوجه‌های اثناعشری نقش بسزایی داشت چنانکه در شرح‌حال خودنوشتش نیز به ارتباط گسترده‌اش با جماعات خوجه‌های اثناعشری تصریح کرده است.[۱۹] او از شیعیان خوجه اثناعشری نبود اما به دلیل ارتباطش با آنان، از اعضای این جماعت به شمار می‌آید.[۲۰]
اجازات مراجع تقلید
سید اختر از حدود ۲۰ تن از مراجع تقلید و علمای قم و نجف ، اجازه نقل روایت، قضاوت و امور حسبیه دریافت کرده بود.[۲۱] برخی از آنها عبارت‌اند از:
آشنایی با زبان‌های مختلف
علامه رضوی به زبان‌های اردو، فارسی، عربی، انگلیسی، سواحیلی، هندی و گجراتی تسلط داشت[۲۳] و در اواخر عمر به فراگیری زبان اسپانیایی نیز مشغول بود. او فراگیری حداقل یک زبان بین‌المللی را برای طلاب حوزه‌های علمیه جهت تبلیغ دین لازم می‌دانستند.[۲۴]
آثار
علامه رضوی حدود ۱۸۶ اثر به مختلف تألیف و ترجمه کرده است که از این تعداد ۱۲۵ تا به زبان انگلیسی، ۳۲ تا به زبان اردو، ۱۲ تا به زبان عربی و ۱۷ تا به زبان سواحیلی است.[۲۵] برخی از آثار او عبارتند از:
- ترجمه چندین جلد از المیزان علامه طباطبایی به انگلیسی[۲۶]
- قرآن و حدیث (انگلیسی)
- عدالت خداوند (انگلیسی)
- نیاز به مذهب (انگلیسی)
- امامت (انگلیسی) این کتاب نه بار تجدید چاپ شده است و به زبان‌های اردو، سواحیلی، بوسنیایی، گجراتی، عربی و هندی نیز ترجمه شده است.
- شیعیان و شیعه‌گری (انگلیسی)
- شیعیان خوجه اثناعشری در شرق افریقا
- کربلاشناسی (اردو)
- عزاداری و بدعت (اردو)
- عزاداری سید الشهدای اسلامی نقطه نظری (اردو)
- تعلیقات بر الذریعه (عربی)
- مسئلة البداء (عربی)
- نظریة المستعجلة فی تحریف القرآن (عربی)[۲۷]
اشعار
علامه رضوی شاعر نیز بود.[۲۸] اشعار او به زبان اردو در مجموعه‌ای به نام «کلیات تپش» منتشر شده است. همچنین وی کتاب شعری مشتمل بر غزلیات و دیگر سبک‌های شعر در مدح معصومان دارد.[۲۹]
به گفته سید محمد نقوی، از ادیبان هند، سبک اشعار سید اختر به سبک اشعار میرزا غالب شاعر نامدار اردوزبان که به خدای سخن ملقب است، شباهت دارد.[۳۰]
بنیاد اختر تابان
بنیاد اختر تابان، با هدف احیاء و نشر مجدد آثار سید اختر رضوی تأسیس شده است. سید کاظم رضوی، نوه سید اختر رضوی، مؤسس و مدیر این مؤسسه است.[۳۱]
تک‌نگاری
کتاب «اختر تابان» درباره زندگی سید اختر رضوی نوشته شده است.[۳۲] این کتاب به کوشش سید رضا مهدوی‌نژاد و محمود مقیمی‌فر گردآوری شده و انتشارات جامعة المصطفی آن را چاپ کرده است.
پانویس
- ↑ المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، ص۱۲۶.
- ↑ رضوی، «شرح حال و آثار سید سعید اختر رضوی، ص۱۲۱.
- ↑ رضوی، «شرح حال و آثار سید سعید اختر رضوی، ص۱۲۱.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ رضوی، «شرح حال و آثار سید سعید اختر رضوی، ص۱۲۱.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۲۴۷.
- ↑ «دیدار نوه علامه سید سعید اختر رضوی(ره) با علما و نخبگان هند»، خبرگزاری رسمی حوزه.
- ↑ «درباره بنیاد»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، ص۱۴۰.
- ↑ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۷.
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آئینۀ تاریخ، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۸.
- ↑ «تمبر يادبود علامه هادی الفضلی و اختر رضوی رونمايی شد» خبرگزاری بین‌المللی قرآن.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۴۱۳.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۴۱۳-۴۱۴.
- ↑ روغنی، شیعیان خوجه در آئینۀ تاریخ، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۸.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ رضوی، تکمله الذریعه، ۱۳۸۴ش، ص۵۴۱.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ۱۳۸۹ش، ص۴۱۳، پانویس.
- ↑ المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، ص۱۳۹.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، ص۱۴۰.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، ص۱۳۷.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان تانزانیا دیروز و امروز، ۱۳۷۹ش، ص۱۳۵؛ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۷.
- ↑ عرب‌احمدی، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، ص۴۱۶-۴۱۹.
- ↑ المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، ص۱۴۰.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ «درباره بنیاد»، بنیاد اختر تابان.
- ↑ «رونمایی از تمبر یادبود علامه الفضلی و علامه اختر رضوی»، باشگاه خبرنگاران جوان.
منابع
- المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لاهل‌البیت، «من أعلام مدرسة اهل‌البیت علیهم‌السلام: رئیس المبلغین آیة‌الله السید سعید اختر الرضوی»، رسالة الثقلین، العدد ۴۸، شوال ۱۴۲۴ق.
- «تمبر يادبود علامه هادی الفضلی و اختر رضوی رونمايی شد» خبرگزاری بین‌المللی قرآن، درج مطلب ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ش، مشاهده ۲۸ فروردین ۱۴۰۱ش.
- جعفریان، رسول، اطلس شیعه، انتشارات سازمان جغرافیایی، تهران، ۱۳۹۱ش.
- رضوی، سید سعیداختر، تکمله الذریعه، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، در نسخه‌پژوهی، دفتر۲، به کوشش ابوالفضل حافظیان بابلی، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۴ش.
- رضوی، سید محمد، «شرح حال و آثار سید سعیداختر رضوی»، در مجله کتاب شیعه، شماره۳، بهار و تابستان ۱۳۹۰ش.
- روغنی، زهرا، شیعیان خوجه در آینه تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۸۷ش.
- «رونمایی از تمبر یادبود علامه الفضلی و علامه اختر رضوی»، باشگاه خبرنگاران جوان، درج مطلب، ۲۰ اسفند ۱۳۹۰ش، مشاهده ۲۸ فرودین ۱۴۰۱ش.
- «زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعیداختر رضوی (ره)»، بنیاد اختر تابان، مشاهده ۲۸ فروردین ۱۴۰۱ش.
- «درباره بنیاد»، بنیاد اختر تابان، مشاهده ۲۸ فروردین ۱۴۰۱ش.
- «دیدار نوه علامه سید سعید اختر رضوی(ره) با علما و نخبگان هند»، خبرگزاری رسمی حوزه، درج مطلب ۳ خرداد ۱۳۹۹ش، مشاهده ۲۸ فروردین ۱۴۰۱ش.
- عرب‌احمدی، امیربهرام، شیعیان تانزانیا: دیروز و امروز، انتشارات بین‌المللی الهدی، تهران ۱۳۷۹ش.
- عرب‌احمدی، امیربهرام، شیعیان خوجه اثناعشری در گستره جهان، مؤسسه شیعه‌شناسی، قم، ۱۳۸۹ش.
پیوند به بیرون
- «بنیاد اختر تابان»
- تصحیح و تکمله بر فهرست‌ها، کتاب‌شناسی‌ها و تراجم: التعلیقات علی الذریعة الی تصانیف الشیعة (سید سعیداختر رضوی)
تشیع در آفریقا | ||
|---|---|---|
| کشورها | آفریقای جنوبی • آفریقای مرکزی • آنگولا • اتیوپی • اریتره • الجزایر • اوگاندا • بروندی • بنین • بتسوانا • بورکینافاسو • تانزانیا • توگو • تونس • جیبوتی • حبشه • چاد • زامبیا • زیمبابوه • ساحل عاج • سنگال • سوازیلند • سودان • سومالی • سیرالئون • صحرای غربی • غنا • کامرون • کنگو برازاویل • کنگو کینشازا • کنیا • گامبیا • گابن • گینه بیسائو • گینه کوناکری • لیبریا • لیبی • ماداگاسکار • مالی • مالاوی • مراکش • مصر • موزامبیک • موریتانی • موریس • نامیبیا • نیجریه • نیجر |  |
| شهرها و مناطق | ||
| شخصیت‌های تأثیرگذار | ||
| مؤسسات | ||
| امامزادگان | ||
| سلسله‌ها و خاندان‌ها | ||
| فِرَق و گروه‌ها | ||
| بناها | ||
| مرتبط | ||
اعضای مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت | ||
|---|---|---|
| کشورهای آسیایی | جلال‌الدین رحمت • محمدحسین شیخ‌زاده • عقیل ترابی • حسین کورانی • محمد ساوادا • سید محمدنقی شاهرخی • حسین شاکری • عبدالامیر قبلان • قربانعلی عرفانی • سید محمدباقر مهری • سید کلب صادق نقوی • عبدالامیر جمری • سید جعفر مرتضی عاملی • سید مصطفی موسوی صفوی • فؤاد مقدادی • زینب محمد عیسی • میرحسین صادقی پروانی • میرزا محمد اطهر • ناصر صرخوه • سید نیازحسین نقوی • سید محمد بحرالعلوم • محمدشفیع شیرازی • محمدحسین ذاکری • محمد یوسف واعظی شهرستانی • احمد حسین یعقوب
• حسین کورانی |  |
| کشورهای اروپایی | ||
| کشورهای افریقایی | ||
| سایر | ||