سال ۱۳۰۷ هجری شمسی
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| ۱۳۴۶-۱۳۴۷ قمری و ۱۹۲۸-۱۹۲۹ میلادی | |
|---|---|
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| پهلوی در ایران: | رضاشاه پهلوی |
| پشتون سپس تاجیک در افغانستان: | شاه امان‌الله سپس حبیب الله کلکانی |
| هاشمی در عراق: | فیصل بن حسین (فیصل اول) |
| در یمن | متوکل زیدی |
| وقایع مهم | |
| دستگیری و تبعید سیدحسن مدرس به خواف | |
| قیام مردم تبریز علیه اقدامات رضاخان | |
| دستگیری و تبعید سید ابوالحسن انگجی و میرزا صادق آقا تبریزی از رهبران معترض تبریز علیه رضاخان | |
| سقوط حکومت امان‌الله شاه در افغانستان | |
| تولدها | |
| سید محمد حسینی بهشتی | |
| حسن حسن‌زاده آملی | |
| امام موسی صدر | |
سال ۱۳۰۷ هجری شمسی با سال‌های ۱۳۴۶-۱۳۴۷ هجری قمری و ۱۹۲۸-۱۹۲۹ میلادی هم‌زمان است. دستگیری و تبعید سیدحسن مدرس، سید ابوالحسن انگجی و میرزا صادق آقا تبریزی از رهبران معترض علیه دولت، قیام مردم تبریز علیه اقدامات رضاخان و سقوط حکومت امان‌الله شاه در افغانستان از مهمترین رویدادهای این سال به شمار می‌روند.
وضعیت کلی
سال ۱۳۰۷ هجری شمسی، برابر با سال‌های ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ هجری قمری و ۱۹۲۸ و ۱۹۲۹ میلادی است.
در این سال امان‌الله، پادشاه وقت افغانستان، پس‌از بازگشت از سفرهای چند ماهه خارجی، به کارهایی مانند کشف حجاب، اجبار به استفاده از کلاه و لباس اروپایی، تغییر تعطیلی جمعه و منع تعدد زوجات دست زد که همه اینها با اعتقادات دینی و رسوم مردم افغانستان مخالف بود.[۱] درپی‌آن، شورش مختصری در آبان ۱۳۰۷ش در منطقه شینوار برپا شد که به قیامی سرتاسری منتهی گردید.[۲] سرانجام نیروهای شورشی به رهبری یکی از تاجیکانِ ناحیه کَلَکانِ کوهدامن ــ در شمال کابل ــ حمله نهایی به کابل را در شب ۲۴ دی ۱۳۰۷ ش آغاز کردند. امان‌الله سلطنت را به برادرش عنایت‌الله، سپرد و خود به قندهار رفت.[۳]
حاکمان برخی دیگر از کشورهای شیعه‌نشین در سال ۱۳۰۷ش عبارت بودند از: رضاشاه پهلوی در ایران[۴] فیصل بن حسین هاشمی در عراق،[۵] متوکل زیدی در یمن،[۶] شریف حسین بن علی هاشمی زیدی در حجاز[۷] و بلشویک‌های شوروی در جمهوری آذربایجان.[۸]
رویدادها
- ۸ خرداد. ولادت قربانعلی محقق کابلی مرجع تقلید، اهل افغانستان و مدرس حوزه علمیه قم (۱۰ ذی‌الحجه ۱۳۴۶ق)[۹]
- ۱۴ خرداد. ولادت سید موسی صدر اندیشمند شیعه، مؤسس مجلس اعلای لبنان و جنبش امل و رهبر فکری و سیاسی شیعیان لبنان (۱۵ ذی‌الحجه ۱۳۴۶ق)
۲۸ خرداد. ولادت محمد مفتح روحانی شیعی و از حامیان امام خمینی در جریان انقلاب اسلامی ایران[۱۰]
- ۹ شهریور. تولد سید محمد حسینی شیرازی مرجع تقلید.
- ۱۶ مهر. دستگیری و تبعید سید حسن مدرس فقیه و سیاستمدار شیعی توسط رضاخان به خواف[۱۱]
۲ آبان. ولادت سید محمد حسینی بهشتی از روحانیون مؤثر در انقلاب اسلامی ایران و از مؤسسان جامعه روحانیت مبارز تهران و حزب جمهوری اسلامی[۱۲]
- قیام عمومی مردم تبریز علیه اقدامات رضاخان[۱۳]
- ۵ آذر. ولادت سید مرتضی نجومی فقیه، مفسر و خوشنویس شیعه(۲۳ جمادی‌الثانی ۱۳۴۶ق)[۱۴]
- ۶ دی. دستگیری و تبعید برخی عالمان تبریز از جمله سید ابوالحسن انگجی و میرزا صادق آقا تبریزی در پی اعتراض به تصمیمات رضاخان[۱۵]
- ۲۵ دی. سقوط حکومت امان‌الله شاه در افغانستان توسط حبیب‌الله کلکانی[۱۶]
- ۲۱ بهمن. ولادت حسن حسن‌زاده آملی فیلسوف و عارف شیعه[۱۷]
- ولادت محمد محمدی گیلانی فقیه شیعه و از فعالان انقلاب اسلامی ایران[۱۸]
- ولادت سید یوسف مدنی تبریزی از مراجع تقلید شیعه و از اساتید حوزه علمیه قم.[۱۹]
- ولادت سید محمد ضیاءآبادی سخنران دینی و از مجتهدان و استادان اخلاق شیعه در تهران[۲۰]
- ولادت سید رضی شیرازی فیلسوف و فقیه شیعه، از استادان حوزه و دانشگاه تهران[۲۱]
- قیام و اعتراض ایل قشقایی به فرماندهی سالار حشمت علیه تصمیمات و مصوبات دولت رضاخان و مجلس[۲۲]
پانویس
- ↑ سعیدی و دیگران، «افغانستان»، ص۵۴۲.
- ↑ سعیدی و دیگران، «افغانستان»، ص۵۴۲.
- ↑ سعیدی و دیگران، «افغانستان»، ص۵۴۲.
- ↑ بهبودی، هدایت‌الله، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج۵، ص ۴۹۲.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۸.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۴.
- ↑ «آشنایی با جمهوری آذربایجان»، سایت همشهری آنلاین.
- ↑ پایگاه دفتر حضرت آیت الله العظمی محقق کابلی
- ↑ مفتح، علی و دیگران، فکار استاد شهید دکتر محمد مفتح، بی‌جا، ۱۳۵۸ش، ص۳.
- ↑ محمدی، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی آیت‌الله شهید سید حسن مدرس، مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش، شماره ۹ و ۱۰؛ مکی، تاریخ بیست ساله ایران، ج۵، روایتی از تبعید و شهادت مدرس، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران.
- ↑ زندگینامه شهید بهشتی مجله هارپی
- ↑ تغییر لباس و قیام مردم تبریز(۱۳۰۷ش/۱۳۴۷ق) مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
- ↑ نجومی، کیمیای هستی؛ زندگینامه خودنوشت، ص۶۱؛ در شناسنامه تاریخ ۲۶ بهمن ۱۳۰۷ش نوشته شده است اما خود نجومی تاریخ صحیح را ۵ آذر می‌داند.
- ↑ فراهانی، حسن، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، ۱۳۸۵ش،ج۳، ص۳۰۶.
- ↑ مجد، محمدقلی، از قاجار به پهلوی؛ ۱۲۹۸-۱۳۰۹ بر اساس اسناد وزارت خارجه آمریکا، ترجمه رضا مرزانی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، ۱۳۸۹ش، ص۵۶۳، پاورقی۳.
- ↑ داستان عنایت ویژه امام رضا (ع) به علامه حسن‌زاده آملی تهران نیوز
- ↑ رزم‌آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران، ج۲، ص۱۱۴؛ خبرگان ملت: دفتر دوم، ۱۳۸۰ش، ص۳۳۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۱۸-۱۱۹.
- ↑ ادهم‌نژاد، «سید محمد ضیاءآبادی»، ج۷، ص۴۹۶.
- ↑ فنا، «سید رضی شیرازی جهانی بنشته در گوشه‌ای»، ص۹۳.
- ↑ سلسله پهلوی؛ اندیشه مدرنیته و ایران‌گرایی باستانی
منابع
- ادهم‌نژاد، محمدتقی، «سید محمد ضیاءآبادی»، در مجموعه مقالات گلشن ابرار، گلشن ابرار، قم، نورالسجاد، ۱۳۸۶ش.
- انصاری، ناصرالدین، در دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۴۰، خرداد و تیر ۱۳۹۲ش.
- رزم‌آرا، حسینعلی، فرهنگ جغرافیائی ایران، بی‌جا، انتشارات دایره جغرافیائی ارتش، ۱۳۲۸ش.
- سعیدی، عباس، و بلوکباشی، علی، و مایل هروی، نجیب، «افغانستان»، در دانشنامه دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۷ش.
- فراهانی، حسن، روزشمار تاریخ معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، ۱۳۸۵ش.
- * فنا، فاطمه، «سید رضی شیرازی جهانی بنشسته در گوشه‌ای»، شماره ۱۸، اسفند ۱۳۸۷ش.
- محمدی، اصغر، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی آیت‌الله شهید سیدحسن مدرس، مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش، شماره ۹ و ۱۰.
- مفتح، علی، و بیدهندی، باقر، و زمانی، مصطفی، افکار استاد شهید دکتر محمد مفتح، بی‌جا، ۱۳۵۸ش.