نقض الوشیعة (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید محسن امین عاملی |
| موضوع | ردّیه بر کتاب الوشیعة |
| سبک | ردیهنویسی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسة الاعلمی للمطبوعات |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۳ق |
نَقْضُ الْوَشیعَة اَوِ الشّیعَة بَیْنَ الحَقائقِ وَ الْاَوهام کتابی به زبان عربی نوشته سید محسن امین عاملی (متوفای ۱۳۷۱ق). مؤلف در این اثر به ادعاهای موسی جارالله در نقد اعتقادات شیعیان در کتاب الوشیعه پاسخ داده است. علامه امین ضمن انتقاد به جارالله در نوشتن این کتاب، تلاش میکند به همه شبهات پاسخ گوید و در ردّ سخنان او، جوابهای مستدل ارئه کند.
معرفی الوشیعه
«الوشیعه فی نقد عقائد الشیعه» عنوان کتابی است که موسی جارالله نویسنده آن، به نقد و اشکال بر اعتقادات شیعه پرداخته است. او در سفر به دو کشور شیعی ایران و عراق بر اساس مطالعات قبلی و مشاهدات خویش، جزوهای را ترتیب داده و در نجف به چاپ میرساند. این رساله، «مسائل جارالله» نام دارد و در آن بیست مسأله را به عنوان ایراد و اشکال مطرح میکند و به دست برخی علمای شیعه مانند سید حسن صدر در کاظمین میرساند. جارالله سپس در الوشیعه به بسط و تفصیل مسائل کتاب قبلی خویش پرداخته و در بررسی بعضی موضوعات، کنایهها و تعریضهایی به جامعه شیعه، علمای آنان و حتی برخی از ائمه زده است.[۱]
موسی جارالله کیست؟
موسی جارالله (۱۸۷۳–۱۹۴۹م) نویسنده، مترجم و اندیشمند مسلمان اهل تاتارستان بود. او در شهر روستوف زاده شد و تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود گذراند، سپس برای ادامه تحصیل به قازان رفت. پس از طی بخشی از تحصیلات آکادمیک، مسیر علمی خود را تغییر داد و به تحصیل علوم اسلامی روی آورد. برای تکمیل دانش دینی، به قاهره مهاجرت کرد و طی سه سال، فقه و حدیث را آموخت. سپس برای گسترش آگاهیهای خود با سفر به نقاط مختلف جهان اسلام، بر دانش خویش افزود و زبانهای عربی و فارسی را فراگرفت. آثار و مشارکتهای او در کنگرههای اسلامی، همراه با طرح ایدههای نو و اصلاحگرانه، از وی چهرهای روشنفکر و تجددخواه ساخت. موسی جارالله سرانجام در سال ۱۹۴۹م در قاهره درگذشت و در قبرستان خدیویه دفن سپرده شد.[۲]
دیدار جارالله و امین
موسی جارالله در سفرهایی که به کشورهای اسلامی داشته، با عالمان فراوانی از شیعه و اهل سنت دیدار کرده و از این رو بین او و سید محسن امین، دو ملاقات صورت گرفته است.[۳] یکبار در کوفه در سال ۱۳۵۲ق و بار دیگر در تهران در سال ۱۳۵۳ق بهمدت سه روز. در دیدار کوفه، جارالله در مورد تقیه و متعه از علامه امین میپرسد و علت مشروع بودن آنها را نزد شیعیان از او جویا میشود که در همان مجلس، پاسخهای خود را دریافت میکند.[۴]
ساختار
سید محسن امین در مقدمه کتاب به دیدارهای خود با موسی جارالله اشاره کرده و از او انتقاد میکند که چرا در همان گفتوگوها، اگر از پاسخهای مطرحشده قانع نشده بود، بحث را ادامه نداده تا استدلالهای محکمتری دریافت کند.[۵]
وی همچنین مینویسد: «هر روز نوشتههایی به دستم میرسد که بوی تفرقه، عداوت و زندهکردن کینههای کهنه را میدهد.» به گفته او، برخی مؤلفان نهتنها به اصول مناظره علمی پایبند نیستند، بلکه به سبّ و دشنام مخالفان خود پرداخته و از تحریف و دروغ نیز خودداری نمیکنند. امین یکی از این آثار را کتاب «الوشیعه فی نقد عقائد الشیعه» اثر موسی جارالله معرفی میکند و معتقد است این کتاب فاقد مباحث علمی است و تنها مشتمل بر ادعاهای بیپایه، گزافهگوییها و مطالب ناسازگار با اجماع مسلمانان است؛ در حالیکه جارالله در مقدمه کتاب خود ادعا کرده بود که هدفش «تألیف قلوب بین امت شیعه و اهل سنت» است.[۶]
محتوا
نویسنده در ۱۵۵ عنوان به مباحث مختلف پرداخته که برخی عناوین کتاب از این قرار است: نماز جمعه، قائم آل محمد، قمهزنی،محبت اهلبیت (ع)، لعن، عدالت صحابه، حدیث منزلت، حدیث غدیر، عدم تحریف قرآن، تقیه، مسائلی در ارث، متعه، زنان در ایران، طلاق، غسل، مسح، رجعت، خمس، زکات، تفویض، بداء، غلات و مُفَوِّضه، معجزات ائمه.[۷]
روش مؤلف
علامه امین بعد از ذکر شبهه، با توجه به اهمیت موضوع، جوابها را به تناسب گاهی مختصر و گاهی هم مفصل بیان میکند. وی معمولا ابتدا جواب نقضی میدهد و سپس با جواب حلی پاسخ میگوید. با توجه به تکراری بودن برخی مباحث در الوشیعه، سید محسن امین تلاش دارد همه موضوعات را یکجا آورده و با استدلال به آنها پاسخ دهد. وی جوابها را از منابع خود اهل سنت بازگو کرده و در برخی موارد از حالت استدلالگونه و تدافعی خارج شده و شروع به ایراد و اشکال به نویسنده کتاب میکند.[۸]
چاپ
کتاب نقض الوشیعه در سال ۱۴۰۳ق در بیروت و در انتشارات مؤسسة الاعلمی للمطبوعات به چاپ رسیده است.[۹]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ رنجبری حیدرباغی، نگاهی به الوشیعه و ردیههای بر آن، ۱۳۹۵ش.
- ↑ کانلی دره، موسی جارالله؛ دانشمند و متفکر مسلمان تاتار، ۱۳۹۵ش؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۷، ص۳۲۰.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۱۰و۱۱.
- ↑ رنجبری حیدرباغی، نگاهی به الوشیعه و ردیههای بر آن، ۱۳۹۵ش.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۱۰–۱۱.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۶–۷.
- ↑ امین، نقض الوشیعه، ۱۴۰۳ق، ص۴۱۱-۴۱۶.
- ↑ رنجبری حیدرباغی، نگاهی به الوشیعه و ردیههای بر آن، ۱۳۹۵ش.
- ↑ نقض الوشیعه، کتابخانه دیجیتال نور.
منابع
- کانلی دره، احمد، موسی جارالله؛ دانشمند و متفکر مسلمان تاتار، مترجم: رنجبری حیدرباغی، احمد؛ آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۹۵ش، شماره ۱۵۹.
- رنجبری حیدرباغی، احمد، نگاهی به الوشیعه فی نقد عقاید الشیعه و ردیههای آن، آینه پژوهش، مهر و آبان ۱۳۹۵ش، شماره ۱۶۰ .
- امین، سید محسن، نقض الوشیعه، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
- زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار العلم، ۱۹۸۰م.
- نقض الوشیعه، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۵ اسفند ۱۳۹۹ش.