تخریب حرم عسکریین

تخریب حرم عسکریین

تخریب حرم عسکریین در سال ۱۳۸۶ش
شرح ماجرا	منفجر کردن حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع)
زمان	۳ اسفند ۱۳۸۴ش و ۲۳ خرداد ۱۳۹۶ش
مکان	سامرا
علت	تعصبات مذهبی
اهداف	مبارزره با بدعت
عاملان	گروه‌های تکفیری
نتایج	تخریب حرم
واکنش‌ها	اعتراض مراجع تقلید و تعطیلی حوزه‌های علمیه و بازارهای شیعیان در ایران و عراق
مرتبط	تخریب بقیع و تخریب حرم امام حسین(ع)

این مقاله دربارهٔ تخریب حرم عسکریین است. برای آشنایی با حرم امام هادی(ع) و امام عسکری(ع)، حرم عسکریین را ببینید.

تخریب حرم عسکریین(ع) بر اثر انفجارهای تروریستی

تخریب حرم عسکریین به انفجار و تخریب حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) به‌دست تروریست‎‌های تکفیری در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش اشاره دارد. این اقدام، واکنش مراجع تقلید و شیعیان را در مناطق مختلف جهان در پی داشت و آن را محکوم کردند.

ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران طی سال‌های ۱۳۸۹ش تا ۱۳۹۴ش حرم عسکریین(ع) را بازسازی کرد.

حرم عسکریین

حرم عسکریین(ع) قبل از تخریب‌ها

مقالهٔ اصلی: حرم عسکریین

حرم عسکریین، محل دفن امام هادی(ع) (شهادت ۲۵۴ق) امام دهم و فرزندش امام حسن عسکری(ع) (شهادت ۲۶۰ق) امام یازدهم شیعیان دوازده امامی است که زیارتگاه شیعیان در شهر سامرا است.

تخریب اول

تخریب اول حرم عسکریین(ع) در سال ۱۳۸۴ش

۲۳ محرم سال ۱۴۲۷ق برابر با ۳ اسفند سال ۱۳۸۴ش تروریست‌های وابسته به القاعده، با کارگذاری مواد منفجره در داخل بنا، آن را منفجر کردند. در نتیجه این بمب‎‌گذاری، گنبد حرم با پوشش آجری و طلاکاریش و همچنین تزئینات کاشی‌کاری در دیوارهای آن، فرو ریخت اما پایه‌های گنبد، بدنه اصلی و دیوارها، سالم باقی ماند.

واکنش‎‌ها

به دنبال این حادثه، مراجع تقلید و علمای حوزه‎‌های علميه ایران و عراق دروس خود را تعطيل كردند. همچنین در ایران و عراق بازارها تعطیل و عزای عمومی اعلام شد. در ایران گردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید و علمای حوزه‌های علمیه قم در مسجد اعظم انجام شد. همچنین آیت‌الله خامنه‌ای و دیگر شخصیت‌های سیاسی ایران و عراق با صدور بیانیه‎‌هایی این اقدام را محکوم کردند.

برخی از سران و مقامات عالی‎‌رتبه کشورهای اسلامی نظیر امیر کویت، رئیس‌جمهور سوریه، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، پادشاه اردن، وزیر خارجه لبنان و وزیر خارجه مصر و همچنین دبیرکل وقت سازمان ملل متحد این اقدام را محکوم کردند.

حرم عسکریین (ع) پس از تخریب دوم

تخریب دوم

در ۲۷ جمادی‌الاول سال ۱۴۲۸ق برابر با ۲۳ خرداد سال ۱۳۸۶ش دو انفجار در حرم عسکریین به وقوع پیوست. در این انفجارها گلدسته‌های آن به طور کامل تخریب شد.

بازسازی گنبد عسکریین

پیش از این نیز از جمله در سال ۱۳۵۵ق و ۱۳۵۶ق به حرم حمله و اموال آن به سرقت رفته بود.

انگیزه‌های عاملان

کامیار صداقت‌ثمر حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایران، انگیزه تکفیری‌ها از تخریب حرم عسکریین را سیاسی و مذهبی می‌داند. به گفته او جنبه سیاسی این حرکت با هدف ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی و در راستای اهداف کشورهای امریکا، انگلیس و اسرائیل انجام شده است و جنبه مذهبی آن به عقاید وهابیان درباره زیارت و بنای بر قبور برمی‌گردد. ابن‌تیمیه بنای بر قبور را حرام و تخریب آنها را واجب می‌داند. وهابیان با همین انگیزه و استناد به فتوای مفتیان خود در سال ۱۳۴۴ق همه آثار تاریخی قبرستان بقیع را ویران کردند.البته اعتقادات وهابیان در این باره برخلاف دیدگاه مسلمانان است.

همچنین ببینید: بنای بر قبور

بازسازی

پس از تخریب، به دلیل اینکه گنبد حرم عسکریین در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده بود قرار بر این بود كه بازسازی حرم زیر نظر یونسكو انجام شود؛ اما عمليات بازسازی به كندی صورت گرفت و دولت عراق اين مسئولیت را به ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران واگذار كرد.

ضریح جدید عسکریین(ع)

عملیات بازسازی حرم امامین عسکریین(ع) در شهریور ۱۳۹۴ش به پایان رسید. به گفته رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران، این عملیات، شامل چندین فاز از جمله ساخت گنبد و طلاکاری و نصب آن، کاشی‌کاری، آیینه‌کاری، معرق‌کاری و سنگ‌کاری داخل حرم بوده است.

ضریح جدید

همچنین به جهت تسریع در بازسازی، دفتر آیت‌الله سیستانی از مراجع تقلید ساکن عراق ساخت ضریح حرم عسکریین(ع) را بر عهده گرفت. کارگاه ساخت ضریح امامین عسکریین در سال ۱۳۸۹ش در قم و زیر نظر سید جواد شهرستانی (نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران) دایر شد. به گفته لاجوردی، مسئول پروژه ساخت ضریح امامین عسکریین، در این‌ پروژه ۴ هزار و ۵۰۰ کیلو نقره، ۷۰ کیلو طلا و ۱۱ هزار کیلو چوب ساج استفاده شده است.

تکمیل عملیات بازسازی گنبد حرم عسکریین در شهریور ۹۴

ساخت ضریح عسکریین در سال ۱۳۹۳ش به پایان رسید و در بهمن ۱۳۹۵ش به سامرا منتقل شد و در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ش از آن رونمایی گردید. همچنین صندوقچه‌های قبور امام هادی(ع)، امام حسن عسکری(ع)، نرجس‌خاتون و حکیمه دختر امام جواد نیز طی دو سال در شیراز ساخته شد.

جستارهای وابسته

• تخریب حرم امام حسین(ع)
• تخریب بقیع

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

• ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، اقتضاء الصراط المستقیم، بیروت، دارالکتب العلمیه٬ ۱۴۰۷ق.
• العتبة العسکریة المقدسة پایگاه اینترنتی حرمین عسکریین
• خامه‌‎یار، احمد، تخریب زیارت‌گاه‎‌های اسلامی در کشورهای عربی، قم، دارالإعلام لمدرسة اهل‌‎البیت(ع)، ۱۳۹۳ش.
• آخرین مراحل بازسازی حرم‌ و ضریح امام هادی(ع)، خبرگزاری حج، انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۲ش، مشاهده:« ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
• تصاویر جدید از بازسازی حرمین عسکریین در سامرا، خبرگزاری حج، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۴ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۲ش.
• تخریب قبور امامین عسکریین(ع) در سامرا، سایت مشرق‌نیوز، انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۳ش.
• عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت، خبرگزاری ایلنا، انتشار: ۷ شهریور ۱۳۹۴ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۲ش.
• صحتی سردرودی، محمد، گزیده سیمای سامرا سینای سه موسی، مشعر، تهران، ۱۳۸۸ش.
• بلاغی، محمدجواد، الردّ علی الوهابیة، تحقیق سید محمدعلی الحکیم، بیروت، مؤسسة اهل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
• ماجری، یوسف، البقیع قصة التدمیر، بیروت، مؤسسة بقیع لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق.
• مدنی، عبدالعزیز، التاریخ الامین لمدینة سید المرسلین، قم، مطبعة الأمین، ۱۴۱۸ق.
• «تخریب حرمین عسکریین(ع)؛ طرح تروریست برای تقویت خشونت کور مذهبی تکفیری هاست»، خبرگزاری شبستان، ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
• «آخرین وضعیت پروژه ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع)»، خبرگزاری فارس، انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۱ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
• «گزارش، سالروز تخریب بارگاه ملکوتی امامین عسکریین»، اخبار شیعیان، ش۱۶، اسفند ۱۳۸۵ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.

پیوند به بیرون

• سایت حرم عسکریین