دعای چهاردهم صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
[[رده:دعاهای صحیفه سجادیه]] | [[رده:دعاهای صحیفه سجادیه]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | ||
[[رده:مقاله‌های نسبتا کامل]] | |||
نسخهٔ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۲۲
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دعاوه فی الظلامات |
| موضوع | طلب یاری از خدا در مقابل ستمکاران، محفوظ ماندن از ستم‌کاری |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام سجاد(ع) |
| راوی | متوکل بن هارون |
| منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین | |
دعای چهاردم صحیفه سجادیه از دعاهای صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) در طلب یاری از خداوند برای رهایی از ظلمِ ستمکاران است. حضرت سجاد(ع) در این دعا به علم خدا به سرگذشت ستمدیدگان اشاره و از درگاه الهی طلب یاری برای برای غلبه بر کینه و خشم از دشمن دارد، امام همچنین از خداوند مقام رضا و تسلیم را درخواست می‌کند.
دعای چهاردم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
| نیایش |
|
آموزه‌های دعا
موضوع اصلی دعای چهاردهم صحیفه سجادیه دعا برای ستمدیدگان و طلب یاری از خداوند در مقابل ظالمان است. در این دعا همچنین از خداوند خواسته شده که انسان از ستم‌کاری محفوظ باشد و بر کینه و خشم خود غلبه کند.[۱] آموزه‌های دعای چهاردم که در ۱۶ فراز[۲] از امام سجاد(ع) صادر شده به شرح ذیل است:
- گستره صحیفه علم الهی، علم خداوند به سرگذشت ستمدیدگان
- خداوند بهترين گواه و شاهد در تمام هستى (علم بی‌واسطه الهی نسبت به بندگان)
- خداوند يار مظلومان و خصم ظالمان.
- مدح ستم‌ستیزی و سرزنش ستم‌پذیری
- ضعف و زبونی ظالمین
- شکایت به درگاه الهی از ظلم و ظالم (رهایی از ظلم ستمکار با طلب یاری از خدا)
- رعایت ادب عبودیت در هر حال
- درخواست برای محفوظ ماندن از ستم‌کاری (پناه بردن به خدا از ظلم کردن و ستم بر دیگران)
- دعا برای غلبه بر کینه و خشم از دشمن
- طلب رحمت الهی در ازای تحمّل ظلم
- خداوند تنها مشکل‌گشای بندگان
- درخواست تنبیه ستمکار و نجات ستمدیده
- درخواست دوری از حرص و عقاب الهی
- درخواست پاداش از خداوند
- درخواست اجابت دعا
- درخواست حفظ ایمان
- امتحان ستمدیده با ستمی که می‌بیند و ستمکار با ظلمی که می‌کند.
- طلب مقام رضا و تسلیم (اگر خیر ما در این است که بازپس‌گیری حقمان تا روز قیامت عقب بیفتد، از خدا بخواهیم به ما صبر و شکیبایی دهد.)[۳]
شرح‌ها
دعای چهاردهم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان به صورت مفصل به زبان فارسی شرح شده است.[۴] این دعا همچنین در کتاب‌های شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی،[۵] شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۶] و چند کتاب دیگر نیز به زبان فارسی شرح داده شده است.
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۷] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۸] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۹] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله[۱۰] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۱] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۲] توضیح داده شده است.
متن و ترجمه دعا
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه
| مـتـن | ترجمه[۱۳] |
|---|---|
(۱) یا مَنْ لَا یخْفَی عَلَیهِ أَنْبَاءُ الْمُتَظَلِّمِینَ (۲) وَ یا مَنْ لَا یحْتَاجُ فِی قَصَصِهِمْ إِلَی شَهَادَاتِ الشَّاهِدِینَ. (۳) وَ یا مَنْ قَرُبَتْ نُصْرَتُهُ مِنَ الْمَظْلُومِینَ (۴) وَ یا مَنْ بَعُدَ عَوْنُهُ عَنِ الظَّالِمِینَ (۵) قَدْ عَلِمْتَ، یا إِلَهِی، مَا نَالَنِی مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ مِمَّا حَظَرْتَ وَ انْتَهَکهُ مِنِّی مِمَّا حَجَزْتَ عَلَیهِ، بَطَراً فِی نِعْمَتِک عِنْدَهُ، وَ اغْتِرَاراً بِنَکیرِک عَلَیهِ. (۶) اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ خُذْ ظَالِمِی وَ عَدُوِّی عَنْ ظُلْمِی بِقُوَّتِک، وَ افْلُلْ حَدَّهُ عَنِّی بِقُدْرَتِک، وَ اجْعَلْ لَهُ شُغْلًا فِیمَا یلِیهِ، وَ عَجْزاً عَمَّا ینَاوِیهِ (۷) اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تُسَوِّغْ لَهُ ظُلْمِی، وَ أَحْسِنْ عَلَیهِ عَوْنِی، وَ اعْصِمْنِی مِنْ مِثْلِ أَفْعَالِهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی مِثْلِ حَالِهِ (۸) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعْدِنِی عَلَیهِ عَدْوَی حَاضِرَةً، تَکونُ مِنْ غَیظِی بِهِ شِفَاءً، وَ مِنْ حَنَقِی عَلَیهِ وَفَاءً. (۹) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَوِّضْنِی مِنْ ظُلْمِهِ لِی عَفْوَک، وَ أَبْدِلْنِی بِسُوءِ صَنِیعِهِ بی‌رَحْمَتَک، فَکلُّ مَکرُوهٍ جَلَلٌ دُونَ سَخَطِک، وَ کلُّ مَرْزِئَةٍ سَوَاءٌ مَعَ مَوْجِدَتِک. (۱۰) اللَّهُمَّ فَکمَا کرَّهْتَ إِلَی أَنْ أُظْلَمَ فَقِنِی مِنْ أَنْ أَظْلِمَ. (۱۱) اللَّهُمَّ لَا أَشْکو إِلَی أَحَدٍ سِوَاک، وَ لَا أَسْتَعِینُ بِحَاکمٍ غَیرِک، حَاشَاک، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ صِلْ دُعَائِی بِالْإِجَابَةِ، وَ اقْرِنْ شِکایتِی بِالتَّغْییرِ. (۱۲) اللَّهُمَّ لَا تَفْتِنِّی بِالْقُنُوطِ مِنْ إِنْصَافِک، وَ لَا تَفْتِنْهُ بِالْأَمْنِ مِنْ إِنْکارِک، فَیصِرَّ عَلَی ظُلْمِی، وَ یحَاضِرَنِی بِحَقِّی، وَ عَرِّفْهُ عَمَّا قَلِیلٍ مَا أَوْعَدْتَ الظَّالِمِینَ، وَ عَرِّفْنِی مَا وَعَدْتَ مِنْ إِجَابَةِ الْمُضْطَرِّینَ. (۱۳) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنِی لِقَبُولِ مَا قَضَیتَ لِی وَ عَلَی وَ رَضِّنِی بِمَا أَخَذْتَ لِی وَ مِنِّی، وَ اهْدِنِی لِلَّتِی هِی أَقْوَمُ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا هُوَ أَسْلَمُ. (۱۴) اللَّهُمَّ وَ إِنْ کانَتِ الْخِیرَةُ لِی عِنْدَک فِی تَأْخِیرِ الْأَخْذِ لِی وَ تَرْک الِانْتِقَامِ مِمَّنْ ظَلَمَنِی إِلَی یوْمِ الْفَصْلِ وَ مَجْمَعِ الْخَصْمِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَیدْنِی مِنْک بِنِیةٍ صَادِقَةٍ وَ صَبْرٍ دَائِمٍ (۱۵) وَ أَعِذْنِی مِنْ سُوءِ الرَّغْبَةِ وَ هَلَعِ أَهْلِ الْحِرْصِ، وَ صَوِّرْ فِی قَلْبِی مِثَالَ مَا ادَّخَرْتَ لِی مِنْ ثَوَابِک، وَ أَعْدَدْتَ لِخَصْمِی مِنْ جَزَائِک وَ عِقَابِک، وَ اجْعَلْ ذَلِک سَبَباً لِقَنَاعَتِی بِمَا قَضَیتَ، وَ ثِقَتِی بِمَا تَخَیرْتَ (۱۶) آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ، إِنَّک ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ أَنْتَ عَلی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ. |
(۱) ای آن‌که اخبار شاکیانِ از ستم، بر او پنهان نیست! (۲) و ای آن‌که نسبت به ستمی که بر ستم دیدگان رفته، نیاز به شهادت شاهدان ندارد! (۳) و ای آن‌که یاری و نصرتش به ستم دیدگان نزدیک است؛ (۴) و ای آن‌که مددکاری‌اش از ستمگران دور است! (۵) ای خدای من! محقّقاً می‌دانی، از (فلانی فرزند فلانی) ستمی به من رسیده که او را از آن ستم نهی کردی و پردۀ حرمتم را دریده که دریدنش را بر او منع فرمودی؛ این ستمگری و پرده‌دری، از باب طغیان در نعمت توست که در اختیار اوست و براساس غفلت و بی‌اعتنایی به خشم و غضب توست که گریبان او را خواهد گرفت. (۶) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ستم‌کنندۀ بر من و دشمنم را با نیرویت از ستم بر من بازدار و با قدرتت تندی و تیزی ستمش را بر من بشکن و برایش در آنچه که دوست دارد، مشغولیت و سرگرمی قرار ده [تا از ستم ورزی غافل گردد]؛ و بر وجودش در برابر مظلومی که با او به دشمنی برمی‌خیزد، داغ عجز و ناتوانی زن. (۷) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ستمکار را رخصت ستم بر من مده و یاری‌ات را نسبت به من، در برابر او نیکو قرار ده؛ و مرا از دست زدن به کارهایی مانند کار او حفظ کن و در حالتی مانند حال او قرار مده. (۸) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا بر دشمنم یاری ده؛ یاری دادن بی‌درنگی که خشمم نسبت به او شفا و کینه‌ام در برابر او وفا باشد. (۹) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و عفو و بخششت را در برابر ستمی که دشمن به من روا می‌دارد، عوض ده؛ و به جای رفتار بدش نسبت به من، رحمتت را قرار ده؛ پس هر گرفتاری و سختی ورای خشم تو ناچیز و هر بلایی با وجود خشم تو معتدل است. (۱۰) خدایا! همان طور که ستم کردن دیگران را بر من در نظرم ناخوشایند جلوه دادی، مرا از این¬که بر دیگران ستم ورزم حفظ فرما. (۱۱) خدایا! به کسی غیر تو شکایت نمی‌کنم و از هیچ حاکمی غیر تو یاری نمی‌خواهم، حاشا که چنین کنم؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و دعایم را به اجابت برسان و شکایتم را به تغییر وضع فعلی‌ام مقرون ساز. (۱۲) خدایا! مرا به ناامیدی از عدل و انصاف در عرصۀ امتحان قرار نده و دشمن را به ایمنی از کیفرت امتحان مفرما تا این که بر ستمش نسبت به من پافشاری کند و بر حقّم چیره شود؛ و به‌زودی او را به عذابی که ستمکاران را به آن تهدید کردی آشنا کن؛ و مرا با اجابتی که نسبت به دعای بیچارگان وعده دادی آگاه ساز. (۱۳) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا به پذیرفتن هر سود و زیانی که برایم مقرر کرده‌ای موفّق دار و مرا به آنچه از دیگری برای من و از من برای دیگری می‌ستایی، خشنود ساز؛ و به راست‌ترین راه هدایتم کن و به سالم‌ترین برنامه به کارم گمار. (۱۴) خدایا! اگر خیر من نزد تو در این است که در گرفتن حقّم تأخیر افتد و انتقام از کسی که به من ستم روا داشته تا روز جدا شدن حق از باطل و جایگاه گردآمدن مدعیان فرو گذاشته شود، همان را در حقّ من اجرا کن؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از سوی خود، به نیّت راستین و پایداری همیشگی یاری ده. (۱۵) و از میل و رغبت بد و بی‌قراری اهل حرص پناه ده و نقشی از ثوابی که برای من ذخیره کرده‌ای و کیفر و عقابی که برای دشمنم مهیا ساخته‌ای، در دلم به تصویر آر؛ و آن را وسیله‌ای برای خرسندی و رضایت من نسبت به آنچه که برایم مقرر کرده‌ای و اطمینان به آنچه که برایم انتخاب فرموده‌ای، قرار ده. (۱۶) ای پروردگار جهانیان! دعایم را مستجاب کن؛ همانا تو داری احسان بزرگی و بر هر کاری توانایی. |
پانویس
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون
- ↑ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۵۶۲.
- ↑ ترجمه و شرح دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، سایت عرفان.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۲۲۳-۲۹۰؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۴-۵۳.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۲۲۳-۲۹۰.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۱-۵۳.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۹۷-۱۰۴.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۳، ص۴۳-۷۳.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۱۹۱-۲۰۱.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۱-۱۸۲.
- ↑ فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۳۳-۳۵۰.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۳۸-۳۹.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۹۰-۹۳.
- ↑ ترجمه از شیخ حسین انصاریان.