محله بنی‌هاشم: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Shakeri |
imported>Shakeri |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==موقعیت و تاریخچه== | ==موقعیت و تاریخچه== | ||
محله بنی هاشم در جنوب شرقی [[مسجد پیامبر|مسجد النبی (ص)]] (ساختمان فعلی) قرار داشته که از باب جبرئیل تا [[بقیع]] امتداد داشته است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 234</ref> در این محله دو منزل وجود داشته که به دار علی بن الحسین (خانه امام سجاد علیه السلام)<ref>المطری، التعریف، ص 44</ref> و دار جعفر بن محمد (خانه امام صادق علیه السلام) مشهور بوده است.<ref>السمهودی، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی، ج 2 ص 233</ref> در منابع شیعه توصیه به خواندن نماز در این دو خانه شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج 97 ص 225</ref> سمهودی می نویسد: خانه امام صادق علیه السلام در مجاورت خانه ابوایوب انصاری قرار داشته است. در این منزل چاه آبی بوده است که امام صادق علیه السلام آب آن را صدقه می داده است.<ref>خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی، ج 2 ص 233</ref> قبر اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام در منزل امام سجاد علیه السلام قرار داشته که بعدا به بقیع منتقل شده است.<ref>التعریف، ص 44</ref> | محله بنی هاشم در جنوب شرقی [[مسجد پیامبر|مسجد النبی (ص)]] (ساختمان فعلی) قرار داشته که از باب جبرئیل تا [[بقیع]] امتداد داشته است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 234</ref> در این محله دو منزل وجود داشته که به دار علی بن الحسین (خانه امام سجاد علیه السلام)<ref>المطری، التعریف، ص 44</ref> و دار جعفر بن محمد (خانه امام صادق علیه السلام) مشهور بوده است.<ref>السمهودی، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی، ج 2 ص 233</ref> در منابع شیعه توصیه به خواندن نماز در این دو خانه شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج 97 ص 225</ref> سمهودی می نویسد: خانه امام صادق علیه السلام در مجاورت خانه ابوایوب انصاری قرار داشته است. در این منزل چاه آبی بوده است که امام صادق علیه السلام آب آن را صدقه می داده است.<ref>خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی، ج 2 ص 233</ref> قبر اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام در منزل امام سجاد علیه السلام قرار داشته که بعدا به بقیع منتقل شده است.<ref>التعریف، ص 44</ref> | ||
در توسعه‌های متعدد [[مسجد پیامبر]](ص) در دوره‌های مختلف اسلامی، بخش‌هایی از بافت تاریخی شهر مدینه، تخریب و به محدوده مسجد افزوده شده است. یکی از نخستین تغییراتی که در محله بنی هاشم رخ داده، مربوط به سال ۸۸ هجری است که به دستور [[ولید بن عبدالملک]] خلیفه [[امویان|اموی]] مسجد از طرف شرق که حجره‌های پیامبر(ص) در آنجا قرار داشت، نیز توسعه یافت. به دستور وی قرار شد گرد مرقد پیامبر دیواری بکشند و از آن ناحیه نیز بر مسجد افزوده شود. مردم مدینه از شنیدن خبر تخریب، شروع به شیون و زاری کردند. در این زمان خانه [[حضرت فاطمه]](س) در اختیار [[فاطمه دختر امام حسین (ع)|فاطمه صغری]] دختر [[امام حسین]](ع) بود. بنا به برخی روایات، هدف اصلی ولید در توسعه مسجد در سمت شرق، گرفتن این خانه از دست حسن مثنّی و در واقع با انگیزه سیاسی بود. فاطمه صغری با تصرف خانه خود مخالفت کرد، اما ولید آن را تصرف کرد و به همین دلیل تا سال‌ها مردم از نماز خواندن در آن حدود پرهیز می‌کردند و آن را غصبی می‌دانستند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۰۷.</ref> | |||
در توسعه‌های متعدد [[مسجد پیامبر]](ص) در دوره‌های مختلف اسلامی، بخش‌هایی از بافت تاریخی شهر مدینه، تخریب و به محدوده مسجد افزوده شده است. یکی از نخستین تغییراتی که در محله بنی هاشم رخ داده، مربوط به سال ۸۸ هجری است که به دستور [[ولید بن عبدالملک]] خلیفه [[امویان|اموی]] مسجد از طرف شرق که حجره‌های پیامبر(ص) در آنجا قرار داشت، نیز توسعه یافت. به دستور وی قرار شد گرد مرقد پیامبر دیواری بکشند و از آن ناحیه نیز بر مسجد افزوده شود. مردم مدینه از شنیدن خبر تخریب، شروع به شیون و زاری کردند. در این زمان خانه [[حضرت فاطمه]](س) در اختیار [[فاطمه دختر امام حسین (ع)|فاطمه صغری]] دختر [[امام حسین]](ع) بود. بنا به برخی روایات، هدف اصلی ولید در توسعه مسجد در سمت شرق، گرفتن این خانه از دست [[حسن مثنی|حسن مثنّی]] و در واقع با انگیزه سیاسی بود. فاطمه صغری با تصرف خانه خود مخالفت کرد، اما ولید آن را تصرف کرد و به همین دلیل تا سال‌ها مردم از نماز خواندن در آن حدود پرهیز می‌کردند و آن را غصبی می‌دانستند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۰۷.</ref> | |||
آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه [[امام سجاد]](ع) و خانه [[امام صادق]](ع) معروف بوده است.<ref>فیض گیلانی، شنیدنی های سفر حج، مجله میقات حج، شماره ۴۸، ص۱۵۸</ref> | آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه [[امام سجاد]](ع) و خانه [[امام صادق]](ع) معروف بوده است.<ref>فیض گیلانی، شنیدنی های سفر حج، مجله میقات حج، شماره ۴۸، ص۱۵۸</ref> | ||
نسخهٔ ۱۶ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۰۶
مَحلّه بَنی‌هاشم محل سکونت بنی هاشم در مدینه. آثار این محله تا سال ۱۳۶۴ش باقی بوده است. در آیین سوگواری حضرت فاطمه زهرا(س) از این محله و کوچه‌های آن یاد می‌شود.
موقعیت و تاریخچه
محله بنی هاشم در جنوب شرقی مسجد النبی (ص) (ساختمان فعلی) قرار داشته که از باب جبرئیل تا بقیع امتداد داشته است.[۲] در این محله دو منزل وجود داشته که به دار علی بن الحسین (خانه امام سجاد علیه السلام)[۳] و دار جعفر بن محمد (خانه امام صادق علیه السلام) مشهور بوده است.[۴] در منابع شیعه توصیه به خواندن نماز در این دو خانه شده است.[۵] سمهودی می نویسد: خانه امام صادق علیه السلام در مجاورت خانه ابوایوب انصاری قرار داشته است. در این منزل چاه آبی بوده است که امام صادق علیه السلام آب آن را صدقه می داده است.[۶] قبر اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام در منزل امام سجاد علیه السلام قرار داشته که بعدا به بقیع منتقل شده است.[۷]
در توسعه‌های متعدد مسجد پیامبر(ص) در دوره‌های مختلف اسلامی، بخش‌هایی از بافت تاریخی شهر مدینه، تخریب و به محدوده مسجد افزوده شده است. یکی از نخستین تغییراتی که در محله بنی هاشم رخ داده، مربوط به سال ۸۸ هجری است که به دستور ولید بن عبدالملک خلیفه اموی مسجد از طرف شرق که حجره‌های پیامبر(ص) در آنجا قرار داشت، نیز توسعه یافت. به دستور وی قرار شد گرد مرقد پیامبر دیواری بکشند و از آن ناحیه نیز بر مسجد افزوده شود. مردم مدینه از شنیدن خبر تخریب، شروع به شیون و زاری کردند. در این زمان خانه حضرت فاطمه(س) در اختیار فاطمه صغری دختر امام حسین(ع) بود. بنا به برخی روایات، هدف اصلی ولید در توسعه مسجد در سمت شرق، گرفتن این خانه از دست حسن مثنّی و در واقع با انگیزه سیاسی بود. فاطمه صغری با تصرف خانه خود مخالفت کرد، اما ولید آن را تصرف کرد و به همین دلیل تا سال‌ها مردم از نماز خواندن در آن حدود پرهیز می‌کردند و آن را غصبی می‌دانستند.[۸]
آخرین توسعه‌ای که به تخریب کامل خانه‌های محله بنی‌هاشم انجامید، مربوط به سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ش است. تا قبل از تخریب اخیر، خانه امام سجاد(ع) و خانه امام صادق(ع) معروف بوده است.[۹]
سوگواری ایام فاطمیه
در مراسم‌های سوگواری ایام فاطمیه از محله بنی‌هاشم یا کوچه بنی‌هاشم یاد می‌شود. آن‌گونه که در کتاب الاختصاص آمده است پس از غصب فدک، فاطمه زهرا (س) نزد ابوبکر رفت و پس از گفتگوهایی، ابوبکر حکم بازگرداندن فدک را نوشت و به فاطمه (س) داد. عمر بن خطاب وقتی از ماجرا آگاه شد در بین راه (کوچه بنی هاشم) از فاطمه(س) خواست تا آن حکم را بازگرداند و چون فاطمه (س) خودداری کرد، عمر او را کتک زد و نامه را از او گرفت و پاره کرد. به نقل «الاختصاص»، ضربات عمر در کوچه موجب سقط شدن جنین فاطمه (س)، (محسن بن علی) گردیده است.[۱۰]
در سال‌های اخیر همزمان با ایام فاطمیه، در برخی شهرهای ایران به‌ویژه در قم و تهران ماکت‌هایی از محله بنی هاشم و خانه حضرت زهرا ساخته می‌شود و مورد بازدید عمومی قرار می‌گیرد.[۱۱] [۱۲]
پانویس
منابع
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر - تهران، هشتم، ۱۳۸۶ش.
- شيخ مفيد(منسوب)، الإختصاص، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق
- طبرى، محمد بن جرير بن رستم، دلائل الإمامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق
- فیض گیلانی، محمدعلی، شنیدنی های سفر حج، مجله میقات حج، تابستان ۱۳۸۳ش، شماره ۴۸
- قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر - تهران، ۱۳۸۶ش.
- سمهودی، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی.
- مطری، التعریف، به نقل از جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر - تهران، هشتم، ۱۳۸۶ش.
- مجلسی، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق
- ↑ خبرگزاری ابنا
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 234
- ↑ المطری، التعریف، ص 44
- ↑ السمهودی، خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی، ج 2 ص 233
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ج 97 ص 225
- ↑ خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی، ج 2 ص 233
- ↑ التعریف، ص 44
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص ۲۰۷.
- ↑ فیض گیلانی، شنیدنی های سفر حج، مجله میقات حج، شماره ۴۸، ص۱۵۸
- ↑ مفید(منسوب)، الاختصاص(۱۴۱۳ق)، ص۱۸۵
- ↑ خبرگزاری مهر
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی