ولایتِ عشق مجموعه‌ای تلویزیونی درباره امام رضا(ع) به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده که در سال ۱۳۷۹ش از شبکه اول تلویزیون ایران پخش شد. این سریال به بخشی از زندگی امام رضا(ع) شامل فشار مأمون به اقامت اجباری او در مرو، پذیرش ولایتعهدی و اتفاقات مرتبط به آن تا زمان شهادت می‌پردازد. نمایش چهره به صورت نور و پخش صدای معصوم به صورت دیالوگ مستقیم، نوآوری این سریال دانسته شده است. روایت ناقص وقایع تاریخی و عدم توجه به شخصیت‌پردازی صحیح امامان شیعه از جمله انتقادات به این سریال است.

ولایت عشق (مجموعه تلویزیونی)
اطلاعات کلی
کارگردانمهدی فخیم‌زاده
نویسندهمهدی فخیم‌زاده
بازیگرانفرخ نعمتی،

محمد صادقی، اکبر زنجانپور، داود رشیدی، فتحعلی اویسی، بیتا فرهی، مریلا زارعی، دانیال حکیمی، بیژن امکانیان، رامبد جوان، لادن طباطبایی، عنایت بخشی، مهدی فخیم‌زاده،

فریماه فرجامی.
موسیقیبابک بیات
کشورایران
زبانفارسی
بودجهسیما‌فیلم

مدت ساخت سریال ولایت عشق، دو سال و نیم ذکر شده است. این مجموعه تلویزیونی در ۳۰ قسمت پخش شده است.

داستان

ولایت عشق، مجموعه تلویزیونی ۳۰ قسمتی است[۱] که ساخت آن دو سال و نیم به طول انجامیده و در سال ۱۳۷۹ش از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. این سریال، روایت سال‌هایی است که امام‌رضا(ع) تحت فشار مأمون عباسی، مجبور شد تا به شهر مرو رفته و ولایتعهدی وی را بپذیرد و در نهایت به دست مأمون به شهادت برسد.[۱]

۱۲ قسمت ابتدایی این مجموعه، درباره مرگ هارون، جنگ دو فرزند پسر هارون بر سر جانشینی پدر و در نهایت خلافت مأمون، ۱۵ قسمت میانی سریال درباره چگونگی تحمیل ولایتعهدی مأمون به امام رضا(ع) و ۳ قسمت پایانی درباره حرکت مأمون به سوی بغداد و شهادت امام‌رضا(ع) است.[۲]

تولید

لوکیشن

بخش هایی از سریال ولایت عشق در لوکیشن شهر کوفه در شهرک سینمایی و تلویزیونی ایران (شهرک سینمائی غزالی سابق) فیلمبرداری شده است که پیش از آن برای تهیه سریال امام علی(ع) در سال ۱۳۷۱ش ساخته شده بود. این لوکیشن در زمینی به مساحت ۶۲ هزار متر مربع و با معماری عربی دوران پس از ظهور اسلام طراحی شد. مجموعه‌های تلویزیونی دیگری مانند تنهاترین سردار، طفلان مسلم، و آخرین دعوت نیز در همین محل فیلمبرداری شده است.[۳] بخش هایی نیز در بیابان های اطراف شهرستان رباط کریم در استان تهران تصویربرداری شده است. [۴]

تیتراژ و موسیقی

آهنگسازی موسیقی متن سریال ولایت عشق توسط بابک بیات (۱۳۲۵ -۱۳۸۵ش .آهنگساز، نوازنده، تنظیم‌کننده و آهنگساز) و خوانندگی تیتراژ آن با اجرای محمد اصفهانی است. اشعار فارسی سریال[یادداشت ۱] از فصیح الزمان شیرازی[یادداشت ۲] و اشعار عربی از دعبل خزاعی است.

تله‌فیلم

سریال ولایت عشق، مدتی پس از پایان پخش، به صورت تله‌فیلم سینمایی با همین نام تدوین و در ۲ دی ۱۳۹۳ش از شبکه اول تلویزیون ایران پخش شد.[۵]

رادیو

این سریال در قالب رادیو‌فیلم، از آذر سال ۱۳۹۳ش هر شب ساعت ۱۹:۳۰ از رادیو نمایش به روی آنتن رفت.[۶]

ترجمه

سریال ولایت عشق، در تابستان سال ۱۳۹۷ش به زبان‌های فرانسه و ولوف (زبان رسمی سنگال) در داکار ترجمه شد.[۷] همچنین در شبکه الکوثر به زبان عربی ترجمه و در دو شبکه آی‌فیلم و الکوثر با عنوان «غریب طوس» پخش شده است.[۸] این سریال به زبان ترکی هم دوبله و پخش شده است.[۹]

عوامل و بازیگران

نویسنده و کارگردان این سریال، مهدی‌ فخیم‌زاده، و آهنگساز آن، بابک بیات بوده است.[۱۰]

برخی از بازیگران این مجموعه، حضور در سریال ولایت عشق را افتخاری برای خود دانسته[۱۱] و گفته‌اند که حضور در این سریال باعث نزدیکی بیشتر به امام رضا(ع)، فهم عمیق‌تر دین و برکت در زندگی‌شان شده است.[۱۲]

واکنش‌ها

نقاط قوت

ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعه، در اواسط پخش سریال ولایت عشق، در نامه‌ای از عوامل و دست‌اندرکاران آن تقدیر کرد.[۱۳] این سریال تحت نظارت شورایی به نام شورای تاریخ اسلام در صداوسیما آماده‌سازی شد که وظیفه آن تعیین روش سریال در بیان تاریخ حضور امام رضا(ع) در ایران بوده است.[۱۴] در این سریال برای اولین بار در محصولات سینمایی، نور به جای چهره امام معصوم به نمایش درآمد و صدای امام نیز به صورت دیالوگ مستقیم پخش شد.[۱۵]

انتقادها

به گفته فخیم‌زاده، یکی از انتقادهایی که به سریال ولایت عشق وارد شده، ساخته نشدن آن به دست افراد مذهبی است.[۱۶] همچنین عدم توجه به برخی روایات تاریخی، موجب انتقاد به سریال ولایت عشق شده است؛ وقایعی مانند پناه آوردن آهو به امام رضا(ع) و ازدواج همراه با اکراه امام رضا(ع) با دختر مأمون عباسی.[۱۷] ضعف مطالعات تاریخی، عدم درک صحیح از سیره و شخصیت امام رضا(ع)، عدم آشنایی با تاریخ خلفای عباسی، به ویژه هارون و مأمون و عدم توجه به شخصیت‌پردازی صحیح امام کاظم(ع) و امام رضا(ع)، از دیگر انتقادهایی است که به این مجموعه تلویزیونی وارد شده است.[۱۸]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ میرخندان، «نقد مجموعه تلویزیونی ولایت عشق»، تارنمای مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
  2. میرخندان، «نقد مجموعه تلویزیونی ولایت عشق»، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
  3. «لوکیشن فیلم»، سایت کجارو.
  4. ۱۰ فیلم تصویربرداری‌شده در شهرستان رباط کریم
  5. «سریال "ولایت عشق" امروز در قالب یک فیلم پخش می‌شود»، نسیم آنلاین.
  6. «سریال "ولایت عشق" به شکل رادیویی دردست پخش قرار گرفت»، نسیم آنلاین.
  7. «ترجمه سریال «ولایت عشق» به زبان‌های رسمی و ملی سنگال»، تارنمای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
  8. «مسلسل غریب طوس»، قناة الکوثر.
  9. «تلوبیون»
  10. «لیست کامل عوامل سریال تلویزیونی ولایت عشق»، تارنمای منظوم.
  11. «جشنواره‌های امام رضا(ع) سریال ولایت عشق را احیا کرد»، تارنمای هنرآنلاین.
  12. «فرخ نعمتی: افتخارم این است که صدایم یادآور امام رضا(ع) است»، نسیم‌آنلاین.
  13. «ولایت عشق از خلاقیت‌های جدید تا نمایش نور به جای چهره»، میزان آنلاین.
  14. «ولایت عشق از خلاقیت‌های جدید تا نمایش نور به جای چهره»، میزان آنلاین.
  15. «ولایت عشق از خلاقیت‌های جدید تا نمایش نور به جای چهره»، میزان آنلاین؛ «از عدم‌ موافقت با نمایش چهره امام رضا(ع) تا معجزه در یکی از پلان‌های سریال»، تسنیم نیوز.
  16. «برخی دوست نداشتند من سازنده ولایت عشق باشم»، پایگاه خبری اقتصاد‌نیوز.
  17. «وقتی باد و باران خود را با ولایت عشق هماهنگ کردند»، خبرگزاری کتاب.
  18. «ولایت عشق پایان سینمای رضوی نیست»، خبرگزاری رضوی.

یادداشت

  1. بشکن سبوی باده را / مستی تویی هستی تویی/در این سرای نیستی / مستی تویی هستی تویی /تو آفتاب هشتمین / سر چهارده عدد/بیدار کن خواب مرا / از وحشت این دیو و دد...
  2. سید محمد شیرازی۱۲۴۰-۱۳۲۴ش. ملقب به فصیح الزمان و متخلص به رضوانی. شاعر، خطیب و واعظ اواخر دوره قاجار و بعد از آن. رضوانی دیوان اشعار او با نام دیوان فصیح الزمان شیرازی(رضوانی) مشتمل بر غزلیات، قصاید، قطعات و رباعیات است.

منابع