سید حسین کوه‌کمری
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سید حسین کوه کمرهای |
| لقب | سید حسین ترک |
| نسب | امام سجاد(ع) |
| تاریخ وفات | ۲۳ رجب ۱۲۹۹ |
| شهر وفات | نجف |
| خویشاوندان سرشناس | سید محمد حجت کوه کمرهای |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | علی کاشف الغطاء • مرتضی انصاری • محمد حسن نجفی |
| شاگردان | میرزا جواد ملکی تبریزی • محمدحسن مامقانی • فاضل شربیانی • محمدطه نجف |
| محل تحصیل | تبریز، عتبات |
| تألیفات | بشری الوصول الی علم الاصول • اوثق الوسائل حاشیة علی الرسائل |
سید حسین کوه کمرهای (کوه‌کمری) ( حدود۱۲۲۰-۱۲۹۹ق) معروف به سید حسین ترک فقیه و اصولی و مرجع تقلید شیعی قرن سیزدهم هجری بود. وی عموی پدر سید محمد حجت کوه‌کمری و اولین شخصیت علمی از این خاندان است. کوه کمرهای از شاگردان شیخ انصاری بوده و پس از وی، مرجعیت شیعیان در بسیاری از مناطق را عهده‌دار بود. از دیگر اساتید او می‌توان به محمدشریف مازندرانی و صاحب فصول اشاره کرد. وسیلة النجاة و حاشیه بر فرائد الاصول از تألیفات اوست.
در درس وی افراد زیادی از جمله محمدحسن مامقانی، فاضل شربیانی، میرزا جواد ملکی تبریزی و عبدالله مازندرانی حاضر می‌شدند.
نسب و ولادت
سید حسین کوه کمرهای فرزند سید محمد بن سید حسن که نسبش به امام سجاد(ع) میرسد[۱] در روستای اَروَنَق (ازتوابع مرند در آذربایجان شرقی) به دنیا آمد.[۲] به نظر برخی از نسب‌شناسان محل ولادت وی کوه کمر (از روستاهای آذربایجان شرقی) [۳] و بنابر بر تحقیق برخی دیگر روستای هریس بوده است. [۴] سید حسین دوران کودکی را تحت سرپرستی و تربیت مادرش که به پارسایی ستوده شده است گذراند. [۵]
تحصیلات و اساتید
سید حسین کوه کمرهای تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش فرا گرفت و پس از آن به حوزه علمیه تبریز رفته و درس‌های سطح را نزد عالمانی چون احمد مجتهد و میرزا لطفعلی مجتهد امام جمعه گذراند. وی پس از آن به عتبات مهاجرت کرد و در کربلا نزد عالمانی مانند محمدشریف مازندرانی، محمدحسین حائری اصفهانی (صاحب فصول) و سید ابراهیم قزوینی (صاحب ضوابط) شاگردی کرد.
سید حسین در نجف نیز نزد مشاهیری از جمله علی بن جعفر کاشف‌الغطاء، شیخ مرتضی انصاری و محمدحسن نجفی (صاحب جواهر الکلام) به کسب علم پرداخت و پس از مدتی دانش آموزی را به مکتب شیخ انصاری منحصر نمود. [۶] سید بسیار مورد توجه شیخ بود و دروس وی را برای دیگر شاگردان تقریر کرده [۷]و شیخ نیز احتیاطات و برخی امور را به او محول می‌نمود.[۸] بنابر نقل شبیری زنجانی، سید حسین کوه‌کمری، قبل از شیخ مرتضی انصاری، استاد درس خارج بود و روزی تصادفا زودتر به مدرس می‌رود و قدرت بیان و نقد شیخ را می‌بیند و از آن به بعد در درس شیخ انصاری شرکت می کند. [۹]
شاگردان
سید حسین پس از وفات شیخ انصاری بر جایگاه تدریس نشست و تقریرات درسی شیخ را پیش برد و بیش از ۸۰۰ نفر از علمای مشهور در درس او حاضر می‌شدند که محمدحسن مامقانی[۱۰] و فاضل شربیانی از آن جمله‌اند، [۱۱] که تقریرات درس استاد را نیز به رشته تحریر در آورده‌اند. از دیگر شاگردان سید که درس وی را تقریر کرده‌اند می‌توان از این افراد نام برد:
- احمد شبستری
- میرزا موسی تبریزی صاحب «أوثق الوسائل»فی شرح«الرسائل»
- علی‌اکبر دبزجی زنجانی
برخی از دیگر شاگردان کوه کمرهای عبارتند از:
برخی از این شاگردان از سید حسین اجازه اجتهاد و یا نقل روایت نیز داشتند.
آثار
از جمله آثار وی می‌توان به تالیفات زیر اشاره کرد:
- رسالة فی الاستصحاب،
- رسالة فی مقدمة الواجب،
- أحکام الخلل،
- کتاب الاجارة،
- کتاب المواریث
- کتاب القضاء،
- کتاب الصلاة،
- کتاب الزکاة،
- کتاب المتاجر،
- اوثق الوسائل حاشیة علی الرسائل،
- بشری الوصول الی علم الاصول،
- تقریرات درس صاحب ضوابط ،
- تقریرات بحث صاحب الجواهر،
- رساله عملیه،
- کتاب الحج (نا تمام). [۱۴]
درگذشت
سید حسین کوه کمرهای در سال ۱۲۹۱ق دچار سکته مغزی گردید، معالجات در وی اثر نکرده و از تدریس ناتوان شد. تا جایی که ناصرالدین شاه قاجار گروهی از پزشکان دربار تهران را برای معالجه وی فرستاد؛ اما سید بر حال خود باقی بود تا آن که شنبه ۲۳ رجب ۱۲۹۹ق[۱۵] درگذشت.
علی جواهری بعلاوی شاگرد سید بر او نماز میت را به جا آورد. [۱۶] و پیکر وی در خانه‌اش در محله العماره و در نزدیکی مقبره صاحب جواهر دفن گردید.[۱۷] برخی نیز علت مرگ وی را بیماری سل و مقبره‌اش را در نزدیکی مقبره سید باقر قزوینی و یا در خود مقبره وی در محله المشراق ذکر کرده‌اند. [۱۸]
از سید حسین فرزندی باقی نمانده است و همه کتاب‌های وی اعم از تالیفات و تقریرات، به پسر برادرزاده‌اش سید محمد حجت کوه‌کمری منتقل شد.[۱۹]
برخی از علما به عنوان کرامتی از سید حسین کوه کمری نقل کرده‌اند که، پس از بیست سال و هنگام دفن پیکر همسرش در کنار وی، جسد سید حسین تازه و بدون پوسیدگی کشف شده است.[۲۰]
پانویس
- ↑ قمی، الکنی و الالقاب، ج ۳، ص۱۲۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج ۶، ص۱۴۶.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه، گلشن ابرار، ج ۹، ص۲۴۰.
- ↑ شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج ۱، ص۳۰۸.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۰.
- ↑ قمی، الکنی و الالقاب، ج ۳، ص۱۲۶.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۱.
- ↑ شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۱، ص۵۰۵.
- ↑ شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۱، ص۵۰۱.
- ↑ قمی، فوائدالرضویه، ج ۱، ص۲۵۹.
- ↑ آل محبوبة، ماضی النجف و حاضرها ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳۵.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۱.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج ۶، ص۱۴۷.
- ↑ حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۲۰۳.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه، گلشن ابرار، ج ۹، ص۲۴۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۲.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج ۶، ص۱۴۶.
- ↑ جمعی از پژوهشگران حوزه، گلشن ابرار، ج ۹، ص۲۴۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۲.
منابع
- آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات أعلام الشیعة: الکرام البررة فی القرن الثالث بعد العشرة، تحقیق: سید عبدالعزیز طباطبایی، مشهد، دار المرتضی للنشر، ۱۴۰۴ق.
- آل محبوبة، جعفر بن باقر، ماضی النجف و حاضرها، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۶ق.
- امین، محسن، اعیان الشیعه، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۶ق.
- جمعی از پژوهشگران حوزه، گلشن ابرار، پژوهشکده باقرالعلوم، قم، ۱۳۸۹ش.
- شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه‌ای از دریا، قم، مؤسسه کتاب‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
- شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، کتابفروشی اسلامیه، تهران، ۱۳۵۲ش.
- قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا.
- قمی، شیخ عباس، الفوائد الرضویة فی أحوال علماء المذهب الجعفریة، تحقیق: باقری بیدهندی، ناصر، بوستان کتاب، قم، ۱۳۸۵ش.