سید احمد کربلایی
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | سید احمد موسوی حائری طهرانی |
| لقب | سید احمد کربلایی |
| زادروز | ۱۲۸۰ق |
| شهر تولد | کربلا |
| کشور تولد | عراق |
| تاریخ درگذشت | جمعه ۲۷ شوال ۱۳۳۲ق |
| آرامگاه | حرم امام علی(ع)، مقابل ایوان طلا |
| اطلاعات علمی و مذهبی | |
| اساتید | میرزا محمدحسن شیرازی(صاحب فتوای معروف تحریم تنباکو)، میرزا حسین خلیلی تهرانی، میرزا حبیب‌الله رشتی، آخوند خراسانی. |
| شاگردان | سید علی قاضی طباطبایی، سید محمدکاظم عصار، سید محسن امین، میرزا مهدی اصفهانی، سید جمال‌الدین گلپایگانی، محمدتقی بافقی، آقابزرگ تهرانی، سید ابوالقاسم لواسانی |
| تألیفات | رساله محاکمات بین علمین |
سید احمد موسوی حائری طهرانی(۱۲۸۰-۱۳۳۲ق) مشهور به سید احمد کربلایی از عارفان و فقیهان شیعه در عراق بود. وی در فقه، شاگرد میرزا محمدحسن شیرازی(صاحب فتوای تحریم تنباکو) و آخوند خراسانی و در عرفان و اخلاق، استادش ملا حسینقلی همدانی بود. سید احمد کربلایی در حوزه علمیه نجف شاگردان زیادی در فقه، اصول و اخلاق، مثل سید علی قاضی طباطبایی، سید جمال‌الدین گلپایگانی و آقابزرگ تهرانی تربیت کرد.
در فقه کتابی از او به‌چاپ نرسیده و تنها یک کتاب تحت عنوان «رساله محاکمات بین علمین» در عرفان از او وجود دارد. عالمان شیعه مثل آقابزرگ تهرانی، محمدحسین غروی اصفهانی و دیگران درباره او سخن گفته و او را یک استاد کامل دانسته‌اند.
سید احمد کربلایی ۲۷ شوال ۱۳۳۲ق در نجف از دنیا رفت و قبر او در حرم امام علی(ع)، مقابل ایوان طلا قرار دارد.
جایگاه
آقابزرگ تهرانی، از شاگردان سید احمد کربلایی، در کتاب «نقباء البشر» او را یکی از یاران و شاگردان ویژۀ ملا حسینقلی همدانی دانسته و به گفتۀ او، سید احمد یگانه روزگار خودش بوده و در بالاترین مراتب دانش، رفتار، سیر و سلوک، زهد، ورع و خوف از خداوند قرار داشت.[۱]
محمدحسین غروی اصفهانی هم کربلایی را در فقه، بی‌نظیر خوانده و از بزرگان فقهای امامیه به‌شمار می‌رفته است.[۲]
زندگی‌نامه
سید احمد کربلایی حدود سال ۱۲۸۰ق، در کربلا به‌دنیا آمد و به این دلیل به کربلایی مشهور شد. پدرش سید ابراهیم موسوی تهرانی است.[۳] هرچند سال تولدش به‌طور دقیق معلوم نیست اما علامه طهرانی با شواهدی، تاریخ ولادت او را محاسبه کرده و حدود سال ۱۲۸۰ق تخمین زده است.[۴]
سید احمد کربلایی در ۲۷ شوال ۱۳۳۲ق در نجف از دنیا رفت و در حرم امام علی(ع) مقابل ایوان طلا دفن شد.[۵]
ویژگی‌ها
ویژگی‌های علمی و اخلاقی کربلایی به این شرح است:
علمی
سید احمد کربلایی در فقه خیلی قوی بود، تا جایی که محمدحسین غروی اصفهانی درباره او گفته، من احدی را در فقه مثل او ندیده‌ام.[۶]
صاحب کتاب توحید علمی و عینی نوشته که وی در سن چهل سالگی نامزدِ مرجعیت شیعه شد ولی حاضر نشد فتوا دهد. همچنین محمدتقی شیرازی احتیاطات خود را به او ارجاع می‌داد.[۷]
اخلاقی
ملا حسینقلی همدانی حدود سیصد شاگرد تربیت کرد که بارزترین آنها سید احمد کربلایی و محمد بهاری بودند و راه استاد خود را ادامه دادند.[۸] در کتاب رساله لب‌اللباب نقل شده که، وقتی شیخ محمد بهاری به‌دلیل بیماری نجف را ترک کرد، سید احمد کربلایی تنها کسی بود که در آنجا کلاس‌های فقهی و اخلاقی داشت و شاگردان زیادی را تربیت کرد.[۹]
آقابزرگ تهرانی که مدتی همسایه سید احمد کربلایی بوده دربارۀ او گفته که وی، نمازهای خود را در مکان‌های خلوت به‌جا می‌آورد و در نماز شب بسیار گریه می‌کرد.[۱۰]
در منابع دیگر آمده است که سید احمد کربلایی در اثر گریه‌های طولانی یکی از چشمان خود را از دست داده بود و به همین دلیل، به سید احمد واحدالعین (یک‌چشم) مشهور شد.[۱۱]
مرتضی مطهری:
مرحوم سید احمد کربلایی یکی از بزرگان بوده است. نامه‌هایی میان ایشان و عالم بسیار بزرگ مرحوم حاج شیخ محمدحسین غروی اصفهانی (رضوان الله علیه) استادِ علامه طباطبایی رد و بدل شده است. گفتند مرحوم آقا سید احمد یک چشمش کور بوده. علامه طباطبایی (سلّمه الله تعالی) نقل می‌کردند که او در آخرین نامهاش مینویسد: «دوست دارم که چشم دیگرم هم کور بشود که جز او دیگر چیزی را نبینم.» یک چنین کوری از هر بینایی بیناتر است.
منبع:https://lms.motahari.ir/book-page/21/آشنایی%20با%20قرآن،%20ج%204?page=191
جایگاه علمی
سید احمد کربلایی برای کامل کردن تحصیلاتش در اواخر سال ۱۳۰۰ق به حوزه علمیه نجف رفت و در دروس خارج فقه و اصول آنجا شرکت کرد و به درجۀ اجتهاد رسید.[۱۲] اساتید او عبارتند از:
سید محسن امین نوشته است که سید احمد کربلایی پس از یادگیری فقه و اصول، به‌دلیل علاقۀ زیاد به عرفان و اخلاق، شاگرد ملا حسینقلی همدانی شد و دروس اخلاقی را از او آموخت.[۱۵]
شاگردان
سید احمد کربلایی در حوزه علمیه نجف شاگردان متعددی در فقه و اصول‌فقه و اخلاق، تربیت کرد و افراد فراوانی در کلاس‌های درس او شرکت می‌کردند.[۱۶] شاگردانش عبارتند از:
آثار و تألیفات
از تألیفات سید احمد کربلایی خبری در دست نیست و چیزی چاپ نشده، البته سید محسن امین که از شاگردان اوست گفته که او تألیفاتی در فقه و اصول دارد.[۱۸]
کربلایی در بخش عرفان عملی دستورالعمل‌هایی برای شاگردانش داشته و مکاتبات او با محمدحسین اصفهانی که به‌نام «رساله محاکمات بین علمین» معروف است، با مقدمۀ سید محمدحسین طباطبائی و تعلیقات او به چاپ رسیده است.[۱۹]
بهاری همدانی در کتاب تذکرة المتقین نوشته که از سید احمد کربلایی، توصیه‌های عرفانی متعددی در کتاب‌های مختلف ثبت شده است.[۲۰]
توصیه مخصوص سید احمد کربلایی به یکی از شاگردانش :
«إن شاءالله تعالی تمام مواظبت، بر دوام توجه و توسل به حضرت حجت(عج) که واسطه فیض زمان است، ملحوظ داشته، بعد از نماز، دعای غیبت که: "اللهم عرّفنی نفسک" بوده باشد و سه سوره اخلاص هدیه به آن بزرگوار، و دعای فرج: الهی عظم البلاء را ترک نکند. و تمام مواظبت بر دوام طهارت مهما امکن و خواب بر طهارت و وضو و تسبیح حضرت زهرا(س) در وقت خوابیدن و بعد از هر نماز واجب و قرائت آیةالکرسی و مواظبت بر سجده شکر بعد از بیداری و خواندن آیات، ۱۹۰-۱۹۴ سوره آل عمران بعد از بیدار شدن برای نماز شب، با کمال توجه به عالم هستی و تفکر در آن، و نظر بر آسمان و کواکب و آفاق و دعای صحیفه سجادیه را بعد از نماز شب ترک ننماید».[۲۱]
پانویس
- ↑ آقابزرگ تهرانی، نقباءالبشر، بی‌تا، ج۱۷، ص۸۷.
- ↑ حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۵؛ کیهان اندیشه، سال ۱۳۶۵؛ مجله حوزه، شماره ۱۵، سال ۱۳۶۵؛ طباطبایی، مقدمه رساله محاکمات، بی‌تا؛ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج۱۷، ص۸۷؛ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۳۲۵.
- ↑ حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۳۲۵.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، بی‌تا، ج ۱، ص۸۸.
- ↑ حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۵؛ کیهان اندیشه، سال ۱۳۶۵ش؛ مجله حوزه، شماره ۱۵، سال ۱۳۶۵ش؛ طباطبایی، مقدمه رساله محاکمات، بی‌تا؛ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج۱۷، ص۸۷؛ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۵.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۰
- ↑ حسینی طهرانی، رساله لب‌اللباب در سیر و سلوک اولی الألباب، ۱۴۲۶ق، ص۳۴.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج ۱، ص۸۷ و ۸۸.
- ↑ مجاهد، مقدمۀ مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، بی‌تا، ص۱۸۷.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا،ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا،ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج۲، ص۶۷۵.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۰.
- ↑ حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۰ و ۹ و ۳ و ۲؛ کیهان اندیشه، ۱۳۶۵ش؛ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج ۲۱، ص۴۷۲؛ رساله رازگشا، ص۵۵؛ طباطبایی، مقدمه بر رساله محاکمات بین علمین، ص۲۷۱؛ آشتیانی، شرح مقدمه قیصری، ۱۳۷۲ش، ص۳۷.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
- ↑ یادنامه شهید آیت الله قدوسی، ص۲۵۰، سال ۱۳۶۲ش؛ حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۰.
- ↑ بهاری همدانی، تذکرة المتقین، ۱۳۶۱ش، ص۱۶۰.
- ↑ بهاری همدانی، تذکره المتقین، ۱۳۶۱ش، ص۱۶۰.
منابع
- آشتیانی، سید جلال الدین، شرح مقدمه قیصری، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۷۲ش.
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، نقباء البشر، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- بهاری همدانی، محمد، تذکره المتقین، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۶۱ش.
- حسینی تهرانی، سید محمد حسین، رساله لب‌اللباب در سیر و سلوک اولی الألباب، مشهد، نشر علامه، ۱۴۲۶ق.
- حسینی تهرانی، سید محمدحسین، توحید علمی و عینی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- طباطبایی، سید محمدحسین، مقدمه بر رساله محاکمات بین علمین، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- مجاهد، احمد، مقدمۀ مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.