پرش به محتوا

منیة المرید فی ادب المفید و المستفید (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
Roohish (بحث | مشارکت‌ها)
Roohish (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175712-9049-72.pdf سخنی دربارهٌ منیة المرید و ترجمه‌های آن (۱)]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175712-9049-72.pdf سخنی دربارهٌ منیة المرید و ترجمه‌های آن (۱)]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101115095110-307.pdf سخنی درباره منیة المرید و ترجمه‌های آن (۲)]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101115095110-307.pdf سخنی درباره منیة المرید و ترجمه‌های آن (۲)]
* کتاب [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329143236-5068-27.pdf منیة المرید فی آداب المفید و المستفید]
* کتاب [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329143236-5068-27.pdf مقاله «منیة المرید فی آداب المفید و المستفید»]
{{کتاب های اخلاقی شیعه}}
{{کتاب های اخلاقی شیعه}}
{{کتاب‌های درسی حوزه}}
{{کتاب‌های درسی حوزه}}

نسخهٔ ‏۲۱ نوامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۴۶

منیة المرید
اطلاعات کتاب
نویسندهشهید ثانی
موضوعاخلاق
زبانعربی
اطلاعات نشر
ناشرمکتب الإعلام الإسلامی
تاریخ نشر۱۴۰۹ ق


مُنْیَةُ المُرید فی أدَبِ المُفیدِ وَ المُسْتَفید کتابی است در حوزه اخلاق اسلامی، اثر زین الدین بن علی عاملی، معروف به شهید ثانی (شهادت، ۹۶۶ق) در موضوع آداب متقابل شاگرد و استاد و آداب تعلیم و تعلم در اسلام. منیة المرید منبع بسیاری از آثار پس از خود در این موضوع بوده و به جهت اهمیت و شهرت آن دارای نسخه‌های فراوان، ترجمه، تلخیص و شروح متعددی است. این رساله موجز، از قدیم در کانون توجه طلاب علوم دینی شیعه قرار داشته است.

درباره مؤلف

زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی معروف به شهید ثانی از نوادگان علامه حلی و از علما و فقهای نامدار شیعه در قرن دهم هجری قمری است. از او تألیفات بسیاری بر جای مانده که کتاب الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه معروف‌ترین آنها در فقه جعفری است. او در سال ۹۶۶ق به به دست افراطیون مذهبی به قتل رسید و بدین رو به شهیدثانی شهرت یافت.

تاریخ تألیف

شهید ثانی، تألیف این رساله کوچک را در روز پنج شنبه بیستم ماه ربیع الاول سال ۹۵۴ق یعنی یازده سال پیش از شهادتش و در سن چهل و پنج سالگی به پایان رسانده است.[۱]

ابواب کتاب

ترتیب کتاب به این شکل است:

  1. مقدمه، پیرامون فضیلت علم.
  2. باب اول، در آداب معلم و متعلم.
  3. باب دوم، در آداب فتوا و مفتی و مستفتی.
  4. باب سوم، در مناظره، شروط، آداب و آفات آن.
  5. باب چهارم، آداب کتابت و کتاب و متعلقات آن.
  6. خاتمه، در اقسام علوم شرعی و مراتب علم و ترتیب علوم در فراگیری.
  7. تتمه کتاب که شامل نصایح شهید ثانی برای طلاب علوم دینی است.[۲]

سخن بزرگان

میرزای شیرازی در تقریظی بر چاپ اول کتاب می‌نویسد: چقدر شایسته است که اهل علم مواظبت نمایند به مطالعه این کتاب شریف و متأدب شوند به آداب مزبوره در آن.[۳]

سید محسن امین می‌گوید: منیة المرید شامل آداب و دستورها و فواید زیادی است و کسانی که به آن عمل کنند تهذیب کننده خوبی برای اعمالشان خواهد بود.[۴]

ابن العودی از شاگردان خاص و ملازم شهید ثانی درباره منیة المرید می‌نویسد: کتابی است مشتمل بر مطالب مهم و فوائد سودمند بسیار که خواننده را به منتهای رغبت و شوق به چنگ آوردن فضائل و دوری گزیدن از رذائل می‌رساند و او را به آراسته شدن به خلق و خوی خوبان و عالمان بزرگ وا می‌دارد.[۵]

علی اصغر حکمت در بیان ارج گذاری کتاب می‌گوید: کسانی که فریفته ظواهر تمدن اروپا شده‌اند... شاید از علوم و فنون شرعی و اسلامی که بزرگان ما در طول قرون متوالیه در آن تتبع و استقصاء کرده و بحث و مطالعه فرموده و کتاب‌ها به یادگار گذاشته‌اند، غافل بمانند؛ لیکن بر خلاف آن‌ها، طالبین علم و معرفت در اصقاع فرهنگستان ممالک شرقی را مانند ویرانه مملو از گنج‌ها نهفته دانش و دفینه‌های فنون می‌دانند و با شوق بی‌پایان و تحمل انواع صدمات و شداید یا به مسافرت یا به تجسس در کتابخانه‌ها، فضایل مخزونه شرق را از کنج اختفاء بیرون آورده با ترجمه و با حاشیه‌های مشروح طبع و انتشار می‌دهند. از آن جمله وقتی یکی از فضلاء خارجه با بنده نگارنده از کتاب منیه المرید سخن گفت در بنده تأثیر نمود. نسخه‌ای از آن را به دست آوردم و مطالعه نمودم و آن را گنجینه مشحون از جواهر کلم و معارف و مملو از لآلی آداب و فضایل دیدم... مخصوصاً از نقطه نظر تاریخ تربیت دارای مقامی رفیع می‌باشد، و نیز از لحاظ ادبی و اخلاقی. جا دارد که آن کتاب شریف را مطالعه نمایند.[۶]

عالمان و مؤلفان بسیاری نیز افزون بر ستایش بلیغ از کتاب، آن را جزء منابع آثارشان آورده و بدان ارجاع داده‌اند؛ از جمله: صدرالمتألهین در شرح اصول کافی[۷]، سید نعمت الله جزایری در الانوار النعمانیه[۸]، سید محمدحسین عاملی در الأثنی عشریه فی المواعظ العددیه[۹]، مقدس اردبیلی در مجمع الفائده و البرهان[۱۰]، شیخ یوسف بحرانی در الحدائق‌ الناضره[۱۱]، عبدالله مامقانی در مقیاس الهدایه فی علم الدرایه[۱۲] [۱۳]

پژوهش‌های پیرامون کتاب

خلاصه

کتاب منیة المرید توسط مؤلف آن، خلاصه شده و آن را«بغیة المرید» نام نهاده است.[۱۴]

ترجمه و شرح

علاوه بر ترجمه و شرح، یک بار هم به صورت منظوم درآمده که ذیلا به آنها اشاره می‌شود:

  1. سراج المبتدئین فی علوم آل محمد المعصومین (ترجمه و شرح فارسی کتاب است از سید محمود دهسرخی اصفهانی در سال ۱۳۷۴ هجری).
  2. ترجمه شیخ محمد باقر ساعدی خراسانی در سال ۱۳۶۹ هجری.
  3. آداب تعلیم و تعلم در اسلام ترجمه سید محمد باقر حجتی در سال ۱۴۰۰ هجری که تا کنون بیش از ۱۴ بار توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی تجدید چاپ شده است.
  4. محاسن الآداب، که شرح منظوم منیة المرید است و توسط شیخ عبدالرحیم شوشتری متولد ۱۳۱۳ هجری به نظم درآمده است.[۱۵] این کتاب با این ابیات شروع می‌شود:[۱۶]
نستعلیق

الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر و با این ابیات به پایان می‌رسد:

نستعلیق

الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر

بازنویسی

سید محمدرضا طباطبایی به بازنویسی کتاب پرداخته و آن را «المراد فی منیة المرید» نامیده است. این کتاب توسط حمید رضا شریعتمداری با عنوان «آیین دانشوری» به فارسی ترجمه شده است.

ترجمه منیة المرید توسط سید محمدباقر حجتی
کتاب آیین دانشوری ترجمه حمیدرضا شریعتمداری

چاپ

کتاب منیة المرید بارها در کشورهای اسلامی، از جمله ایران، عراق و هند به چاپ رسیده است. تحقیق کتاب در چاپ ایران توسط رضا مختاری صورت گرفته و مقدمه‌ای مفصل نیز در ابتدای کتاب آمده است. در پاورقی کتاب کلیه آیات و روایات از منابع و مصادر اولیه آدرس داده شده و برای بسیاری از روایات بیش از یک منبع ذکر شده است. روایاتی هم که در متن فقط به آنها اشاره شده از منابع استخراج شدهاند. همچنین توضیح کلمات مشکل از کتب لغت، از دیگر امتیازات این چاپ است. در پایان کتاب نیز، علاوه بر فهرست مطالب، فهرست‌های گوناگونی از قبیل مصادر تحقیق، آیات، احادیث، اشعار و اَعلام آمده است.[۱۷]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، منیة المرید، تحقیق رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۰۹ق.
  • تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
  • مهدوی‌راد، محمد علی، تصحیح تازه منیة المرید، آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۶۹ش، شماره ۲.

پیوند به بیرون

  1. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۵۵.
  2. فهرست کتاب.
  3. شهید ثانی، منیة المرید، ص ۵۵.
  4. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۵۵.
  5. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۵۵.
  6. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۵۶.
  7. ص ۱۵۵ و ۱۵۶
  8. الانوار النعمانیه، ج ۳، ص ۳۳۸، ۳۸۰
  9. فصل‌های ۹ و ۱۰ و ۱۱ از باب دوازدهم
  10. ج ۵، ص ۳۹۸
  11. الحدائق‌ الناضره، ج ۱۸، ص ۱۰ و ۱۱
  12. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۵۷ - ۵۹.
  13. محمد علی مهدوی‌راد، تصحیح تازه منیة المرید، ۱۳۶۹ش.
  14. الذریعه، ج ۲۰، ص ۲۱۲.
  15. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۶۲.
  16. الذریعه، ج ۲۰، ص ۱۲۴ و ۱۲۵.
  17. شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص ۶۰ و ۶۱.