قلب سلیم (کتاب)

قلب سَلیم کتابی اخلاقی نوشته سید عبدالحسین دستغیب(درگذشته: ۱۳۶۰ش) است که با بهره‌گیری از داستان‌های قرآنی و حدیثی، راه‌های پاک‌سازی درون از آلودگی گناهانی همچون شرک و نفاق را به مخاطب خود می‌آموزد. دستغیب کتاب دیگری به نام گناهان کبیره دارد که به‌ گفته فرزندش سید محمدهاشم دستغیب، کتاب قلب سلیم، در تکمیل آن نوشته شده است. کتاب قلب سلیم در دو جلد به چاپ رسیده و شامل دو بخش عقائد و اخلاق است. در بخش اول، بیماری‌هایی اعتقادی همچون شرک، کفر و نفاق مورد بررسی قرار گرفته و در بخش دوم بیماری‌های اخلاقی همچون قساوت قلب، حسد و ریا شرح داده شده است. کتاب قلب سلیم را حسین کورانی به زبان عربی ترجمه کرده است.

قلب سلیم

اطلاعات کتاب
نویسنده	عبدالحسین دستغیب
تاریخ نگارش	۱۳۵۱ش
موضوع	اخلاق
زبان	فارسی
مجموعه	۲ جلد
اطلاعات نشر
ناشر	دار الکتب الاسلامیة
تاریخ نشر	۱۳۵۱ش

محتوای کتاب

«بزرگترین گناهان قلبی و سخت‌ترین بیماری‌های روانی که صاحبش را از عالم انسانیت به‌کلی ساقط می‌سازد و جزء شیاطین بلکه مرکزش پست‌ترین درکات است، نفاق می‌باشد».

کتاب قلب سلیم، کتابی با موضوع اخلاق اسلامی و توحید است که راه تزکیه نفس و دوری از رذائل اخلاقی و گناهان قلبی را به خوانندگان خود آموزش می‌دهد. این کتاب دارای یک مقدمه و متشکل از دو بخش عقائد و اخلاق است که در این دو بخش، گناهانی که مربوط به اعتقادات و اخلاق است، مورد بررسی قرار گرفته است.
سید عبدالحسین دستغیب، نویسنده قلب سلیم، در این کتاب ابتدا به تعریف ماهیت گناهِ قلبی از دیدگاه قرآن و حدیث پرداخته و به استناد قرآن، بیان می‌کند که بهشت جایگاه کسانی است که از سلامت قلب و دل برخوردار باشند. وی در ادامه به شرح مفصل بیماری‌های قلبی پرداخته و راه درمان آن را نیز مطرح می‌کند که عموماً همراه با ذکر حکایات آموزنده از قرآن و حدیث است.
در بخش اعتقادی به بیماری‌هایی مانند کفر، نفاق، شرک و شک پرداخته شده است. در این بخش، بیماری‌های قلبی که منجر به آفاتی در زمینه شناسایی و اعتقاد به توحید، نبوت، معاد،‌ عدل و امامت می‌شود، مورد بررسی قرار گرفته است.
در بخش اخلاق، گناهان قلبی اخلاقی همچون قساوت، ریا و سُمْعه، عُجْب، کِبْر، سوءظن، حِقْد، حسد، دوستی دنیا و عزم بر گناه و رضایت به آن، مورد شرح و بررسی قرار گفته است.

«اگر انسان رویه شیاطین را پیشه خود ساخت؛ یعنی از فرمان‌برداری و بندگی خدا سرپیچی کرد و منکر خدا و آخرت شد و مستبد و متکبر زندگی کرد و نیرنگ زدن و حقّه‌بازی و کلاهبرداری و خیانت را در گفتار و کردارش شعار خود قرار داد و خلاصه مانند شیاطین جز شر چیزی از او سر نزد، در نتیجه شیطانی از طایفه بشر خواهد بود که پس از مرگش با شیاطین جِنِّی محشور و به آنها ملحق می‌شود».

به‌گفته حسین کورانی، کتاب قلب سلیم، از معدود کتاب‌هایی است که خود مؤلف آن را به رشته تحریر درآورده است. از عبدالحسین دستغیب نقل است که کتاب قلب سلیم و کتاب گناهان کبیره، حاصل عمر وی به‌شمار می‌رود.

قلب سلیم تکمله گناهان کبیره

محمدهاشم دستغیب، فرزند مؤلف کتاب قلب سلیم، در مقدمه خود بر این کتاب عنوان کرده که کتاب قلب سلیم، در واقع، مکمِّل کتاب گناهان کبیره است؛ با این تفاوت که نویسنده در کتاب گناهان کبیره، به گناهان و آلودگی‌های ظاهری پرداخته، اما در کتاب قلب سلیم عوامل تیرگی باطن و درون را یادآور شده و راه‌های تطهیر باطنی را ارائه کرده است.

نویسنده

مقالهٔ اصلی: عبدالحسین دستغیب

سید عبدالحسین دستغیب شیرازی(۱۲۹۲-۱۳۶۰ش) مجتهد و مبارز شیعی است که بیش از ۴۶ کتاب در زمینه‌های مختلف اخلاقی، اعتقادی و... از او برجای مانده است. او برای تحصیل علم در سال ۱۳۱۴ش راهی نجف گردید و پس از رسیدن به درجه اجتهاد در سال ۱۳۲۱ش به شیراز برگشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به درخواست مردم شیراز، منصب امامت جمعه این شهر به او سپرده شد. سرانجام در تاریخ ۲۰ آذر سال ۱۳۶۰ش توسط یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق طی یک عملیات انتحاری به شهادت رسید. کتاب‌های گناهان کبیره، عدل، داستان‌های شگفت، قیام حسینی و مهدی موعود از جمله آثار برجای مانده از این شخصیت است.

چاپ و نشر

کتاب قلب سلیم که نگارش آن در ماه ربیع‌الثانی سال ۱۳۹۲ق (۱۳۵۱ش) به پایان رسید، به‌صورت یک کتاب دو جلدی به چاپ رسیده است. این کتاب توسط ناشرهای مختلفی همچون دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، دارالکتاب جزائری و هاتف، چاپ و منتشر شده است. محمد هاشم دستغیب، فرزند نگارنده، وظیفه تصحیح، تنظیم و تدوین عناوین این کتاب را متناسب با کتاب گناهان کبیره برعهده داشته است.

این کتاب توسط حسین کورانی به زبان عربی ترجمه گردیده و برای اولین بار در سال ۱۹۸۷م توسط انتشارات دارالبلاغه در بیروت به چاپ رسیده است.