اللوامع الالهیة فی المباحث الکلامیة (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | مقداد بن عبدالله حلی |
| موضوع | کلام |
| زبان | عربی |
| قطع | وزیری |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۰ش |
| نوع رسانه | مکتوب |
اللَوامعُ الالهیه فی المباحثِ الکلامیَه، کتاب کلامی نوشته مقداد بن عبدالله معروف به فاضل مقداد شاگرد شهید اول. این کتاب شامل دوازده بخش است که در هر بخش اعتقادات شیعه را تبیین می‌کند و اکثر مسائل کلامی شیعی مانند وجوب (فلسفه) و امتناع، حدوث عالم و غیره در آن بحث می‌شود. آقا بزرگ تهرانی، این کتاب را از لحاظ محتوایی یکی از بهترین کتاب‌های کلامی شیعه می‌داند و آن را به کتاب تجرید خواجه نصیرالدین طوسی تشبیه کرده است. فاضل مقداد، ابتدا کتاب کلامی لوامع و پس از آن کتاب فقهی نَضْد القواعد را نوشته است.
معرفی کلی
لوامع کتاب کلامی نوشته مقداد بن عبدالله معروف به فاضل مقداد شاگرد شهید اول.[۱]فاضل مقداد، ابتدا کتاب کلامی لوامع را و پس از آن کتاب فقهی نضد القواعد را نوشته است.[۲] فاضل مقداد در مقدمه درباره علت نگارش این کتاب گفته که چون علم کلام پرده از اسرار ملکوت برمی‌دارد و انسان را به عالم مُلک و ملکوت آشنا می‌سازد و اهل هدایت را از گمراهان جدا می‌کند و از دیگر سو کسی از من نوشتن این کتاب را درخواست کرد که هوش و تیز ذهنی و نشانه‌های سعادت را در رفتار و گفتارش دیدم تصمیم بر نگارش کتابی گرفتم که دربردارنده نکات برجسته علم کلام و فوائدی باشد که بتوان بر آنها اعتماد کرد. [۳]آقا بزرگ این کتاب را بهترین کتاب در حوزه کلام می‌داند و می‌گوید این کتاب مانند تجرید خواجه نصیر الدین طوسی و دربردارنده مطالب بیشتر از آن است.[۴] تهرانی، نقل می‌کند: نسخه خطی و تذهیب شده این کتاب نزد سید هبة الدین شهرستانی و در کتابخانه سید حسن صدر با خط خوش موجود و شرح این کتاب را سید کاظم رشتی نوشته است. [۵]برخی، این کتاب را متنی کامل در اغلب مسائل کلامی و اعتقادی می‌دانند.[۶]
خوانساری صاحب روضات درباره این کتاب می‌گوید : لوامع یکی از بهترین کتاب‌ها در حوزه کلام است که از ساختار و محتوای نیکویی برخوردار است ولی تعجب است که برخی شرح‌حال‌نویسان از این کتاب و نویسنده آن نامی نبرد‌ه‌اند.[۷]
ساختار
کتاب لوامع به دوازده بخش تقسیم شده است.[۸][یادداشت ۱]
- بخش اول درباره مسائل نظری،[۹]
- بخش دوّم در تقسیم معلوم،[۱۰]
- بخش سوّم درباره وجوب و امتناع بحث می‌شود[۱۱]
- لامع چهارم درباره ماهیت و ملاحقات آن،[۱۲]
- قسمت پنجم درباره تقسیم ممکنات، [۱۳]
- بخش ششم در ارتباط با حدوث عالم،[۱۴]
- بخش هفتم درباره وجود سازنده جهان و احکام وجود،[۱۵]
- لامع هشتم، صفات خداوند را بحث می‌کند.[۱۶]
- بخش نهم درباره افعال خداوند است.[۱۷]
- بخش دهم درباره نبوت،[۱۸]
- بخش یازدهم درباره امامت،[۱۹]
- بخش دوازدهم درباره حشر و جزاء بحث کرده است.[۲۰]
نسخه‌ها
نسخه‌های متعدد خطی و چاپی از این اثر در کتابخانه رضوی، مرعشی نجفی، دانشگاه تهران و سایر کتابخانه‌ها موجود است.[۲۱] اللوامع الالهیه با تحقیق محمدعلی قاضی طباطبایی توسط انتشارات دفتر تبلیغات به چاپ رسیده است.[۲۲] [۲۳]و با تعلیقات مصباح یزدی توسط مجمع الفکر الاسلامی در قم به چاپ رسیده است. [۲۴]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص ۲۸۳.
- ↑ فاضل مقداد، نضد القواعد، ۱۳۶۱ش، ص۴.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الالهیه، ۱۳۸۰ش، ۱۴۲۲ق، ص۷۹-۸۰.
- ↑ طهرانی، الذریعه، دار الاضواء، ج ۱۸، ص۳۶۱.
- ↑ طهرانی، الذریعه، دار الاضواء، ج۱۸، ص۳۶۱.
- ↑ سبحانی، معجم التراث الکلامی، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۵۷۲.
- ↑ خوانساری، روضات الجنات، نشر دهاقانی، ج۷، ص۱۷۲.
- ↑ سبحانی، معجم التراث الکلامی، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۵۷۲.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۸۱.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۸۷.
- ↑ سبحانی، معجم التراث الکلامی، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۵۷۳.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۱.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۳.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۵.
- ↑ سبحانی، معجم التراث الکلامی، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۵۷۳.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۵.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۲۰۹.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۲۳۹.
- ↑ فاضل مقداد، اللوامع الإلهیه، ۱۳۸۰ش، ص۳۱۹.
- ↑ سبحانی، معجم التراث الکلامی، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۵۷۳.
- ↑ سبحانی، معجم التراث الکلامی، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۵۷۲.
- ↑ https://noorlib.ir/book/view/1146/اللوامع-الإلهیة-في-المباحث-الکلامیة?pageNumber=412&viewType=htm
- ↑ https://ketab.ir/book/0ce54ad1-c905-4419-a7e2-d0351408692a؛خانه کتاب وادبیات ایران.
- ↑ https://ketab.ir/book/840010d7-2eae-422b-9955-da543f406a70
یادداشت
- ↑ عناوین اصلی کتاب لوامع با عنوان لامع است وهر لامع با عناوین دیگری مانند: فصل، بحث، مرصد، مطلب، مقصد و قطب به بخش های کوچک‌تری تقسم شده است. رک:فاضل مقداد، اللوامع الالهیه، فهرست کتاب، ۱۳۸۰ش، ۱۴۲۲ق.
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الاضواء، بی‌تا.
- خوانساری، محمد باقر بن زین العابدین، روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، قم، نشر:دهاقانی. بی‌تا.
- سبحانی تبریزی، جعفر، معجم التراث الکلامی، قم، نشر: موسسه امام صادق علیه‌السلام، ۱۴۲۳ق.
- فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، اللوامع الإلهیة فی المباحث الکلامیة، تحقیق: قاضی طباطبایی، قم، نشر: دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۰ش.
- فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، نضد القواعد الفقهیة علی مذهب الإمامیة، قم، نشر:کتابخانه مرعشی نجفی، ۱۳۶۱ش.
- مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، نشر: کتابفروشی خیام، چاپ: سوم، ۱۳۶۹ش.