کاربر:Nazarzadeh/یمانی
قیام یمانی بنابر برخی منابع روایی، به معنای قیام یک مرد هاشمی نسب و اهل یمن علیه سفیانی است. این رویداد در برخی روایات از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی(عج) معرفی شده است. به نقل برخی روایات یمانی از نسل امام حسین(ع) است و نسبش به زید بن علی می‌رسد[۱] و طبق برخی دیگر از روایات، از نسل امام حسن مجتبی(ع) است. او همزمان با ظهور سفیانی و سید خراسانی در یک روز و یک ماه و یک سال قیام می‌کند.[۲] درباره صحت سند روایات مربوط به جزئیات قیام یمانی باید تحقیقات کارشناسانه صورت پذیرد.
در سالهای اخیر در عراق، «ابی عبدالله الحسینی القحطانی»، معروف به حیدر مشتت خود را به عنوان یمانی معرفی کرد. فرد دیگری نیز به نام «احمد بن اسماعیل بصری» که بین یاران خود به نام احمد الحسن معروف است چنین ادعایی کرده است. وی کتاب‌های متعددی در اثبات ادعاهای خود دارد. او معتقد است تمام فقهای شیعه، دجال هستند و موضع‌گیری‌هایی نیز علیه آیت الله سیستانی دارد.
شخصیت یمانی
در منابع اسلامی در دوازده حدیث شیعه و ۲۴ حدیث از اهل سنت به یمانی و قیام او اشاره شده است.[۳]
نام‌ها
یمانی: در دوازده روایت شیعه در نه حدیث از او به یمانی تعبیر شده است. در روایتی از مردی از فرزندان امام حسن (ع)، در دیگری از کور کننده چشم سفیانی و در رویات دیگر از یکی از فرزندان زید (از نسل امام حسن) نام برده است. در منابع اهل سنت نیز حداقل در پنج حدیث از یمانی نام برده شده.[۴]
منصور یا منصور یمانی: در روایات شیعه تنها در یک روایت از شخصی یمنی با نام منصور نام برده شده است که با هفتاد هزار نفر قیام می‌کند و جانشین پیامبر یا یاری می‌کند. در روایات اهل سنت بیشتر از این نام استفاده شده است، حداقل در پنج حدیث.[۵]
قحطانی: این عنوان تنها در روایات اهل سنت آمده است.[۶] یعرب بن قحطان پدر اهل یمن است و نسب تیره‌های مختلف یمن به او منتهی می‌شود.[۷] از این جهت به اهل یمن قحطانی گفته می‌شود.
مدعیان تاریخی
قیام یمانی از صدر اسلام از وقایع قطعی بوده است تا جایی که افرادی خود را یمانی نامیده و دست به قیام زده‌اند. از جمله عبدالرحمن بن محمد بن اشعث هنگامی که بر ضد عبدالملک بن مروان قیام کرد خود را همان قحطانی (یمانی) نامید که اهل یمن انتظار او را می‌کشند.[۸]
برخی، حوثی‌های یمن را یمانی یاد شده در روایات دانسته‌اند؛ اما آنان خود چنین ادعایی ندارند. در سالهای اخیر در عراق ابی عبدالله الحسینی القحطانی، معروف به حیدر مشتت خود را به عنوان یمانی معرفی کرد. فرد دیگری نیز به نام «احمد بن اسماعیل بصری» که بین یاران خود به نام احمد الحسن معروف است چنین ادعایی کرده است.[۹]
احمد الحسن با مدرک مهندسی شهرسازی از دانشگاه عراق و بدون تحصیلات دینی، در بصره ادعا کرد که با چهار واسطه از اولاد امام زمان(عج) و یمانی موعود است و قرار است حکومت عصر ظهور را زمینه‌سازی کند. احمد مدعی شد پس از حکومت و وفات حضرت مهدی(عج)، او و یازده مهدی دیگر امامان بعد از امام مهدی(عج) خواهند بود. وی کتاب‌های متعددی در اثبات ادعاهای خود دارد. او معتقد است تمام فقهای شیعه دجال هستند و موضع‌گیری‌هایی نیز علیه آیت الله سیستانی دارد.[۱۰]
قیام یمانی
برخی روایات به وقوع نهضتی اسلامی در آخرالزّمان در یمن، قبل از ظهور امام عصر(ع) اشاره دارند که هدف آن، یاری آن امام و زمینه سازی ظهور ایشان است.
در منابع شیعه واضح‌ترین روایت که به حتمی بودن قیام یمانی اشاره دارد حدیثی است از امام صادق(ع) که در آن قیام یمانی در کنار چهار علامت دیگر(صیحه آسمانی، خروج سفیانی، قتل نفس زکیه، خسف بیداء) از نشانه‌های قطعی ظهور معرفی شده است.[یادداشت ۱] اما در بیشتر نسخه‌های این روایت به حتمی بودن نشانه‌ها اشاره نشده است. از دیگر روایات نیز حتمی بودن قیام یمانی به دست نمی‌آید. در نتیجه قطعی بودن قیام یمانی طبق احادیث شیعه قابل اثبات نیست.[۱۱]
روایاتی که از مشخصات و جزئیات این حادثه سخن می‌گویند متفاوت بوده و بسیاری سند صحیحی ندارند.
زمان و محلّ آغاز قیام
طبق برخی از روایات قیام یمانی پیش از قیام سفیانی است و طبق دسته دوم قیام او همزمان با قیام سفیانی است حتی در روایتی قیام او با سفیانی و خراسانی در یک روز دانسته شده است.[یادداشت ۲]
در ماه رجبِ قبل از ظهور آغاز می‌گردد.[یادداشت ۳] در روایات مربوط به قیام یمانی، به شهرهای صَنعا، عَدَن، کِنده و منطقه اَبین اشاره شده است. روایات مربوط به صنعا مستفیض اند و از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده‌اند.[۱۲]
قیام یمانی بنابر روایت، از یمن[یادداشت ۴]
اهداف و مراحل قیام یمانی
در روایتی، پرچم یمانی هدایت‌بخش‌ترین پرچم‌ها خوانده شده و بر ضرورت پیوستن مردم به او تأکید شده است.[یادداشت ۵] برخی با دقت در مضمون روایت لزوم عدم سرپیچی را از آن نتیجه‌گیری کرده‌اند نه لزوم پیوستن،[۱۳] علاوه بر این که سند روایت صحیح نیست.[۱۴]
قیام یمانی دعوت به حق[یادداشت ۶] و یاری رساندن به انقلاب امام مهدی(ع) و فراخواندن به بیعت آن حضرت است.
در روایتی از امام صادق (ع) یمانی دوستدار حضرت علی (ع) دانسته شده است.[یادداشت ۷] از این روایت می‌توان شیعی بودن این قیام را نتیجه گرفت اما سند این روایت قابل اعتماد نیست.[۱۵]
برخی روایات گفته‌اند که یمانی در دوره ظهور حضرت مهدی زنده است و بنابر برخی دیگر، او نود سال قبل از ظهور مهدی(عج) کشته می‌شود و هنگام ظهور، رجعت خواهد کرد. در حدیثی خروج یمانی با سفیانی و خراسانی همزمان است؛ اما در روایتی دیگر، یمانی قبل از سفیانی قیام می‌کند. در برخی روایات یمانی بر سفیانی غلبه می‌کند، اما در برخی دیگر، شکست می‌خورد.[۱۶] ==
پیوستن یمانی به امام مهدی(عج)
یمانی، چند ماه پس از قیام و نهضت خود در یمن، سرانجام به سرزمین حجاز می‌رود و پس از آشکار شدن امام مهدی(ع) در میان گروه اندک یاران خویش در مدینه، در کنار ایشان قرار می‌گیرد، سفیانی گروهی را برای دستگیری آنها به مدینه اعزام می‌کند ولی امام و یمانی به سمت مکه می‌روند. لشکر سفیانی به دنبال آنها از مدینه به سمت مکه حرکت می‌کند که در سرزمین بیداء به اعجاز الهی به زمین فرو رفته و نابود می‌شوند.[یادداشت ۸]
فرجام قیام
به دلیل نبود روایات معتبر درباره اینکه قیام یمانی چگونه پایان می‌یابد نمی‌توان به طور قطع درباره پایان کار وی سخنی گفت. در روایتی فرجام قیام یمانی چنین بیان شده است: پس از جنگ‌ها و شکست‌های متعدد، یمانی بر سفیانی پیروز شده و او را می‌کشد[یادداشت ۹] و در روایتی دیگر او مغلوب سفیانی می‌شود.
پانویس
- ↑ کاظمی، سید مصطفی ؛ بشاره الاسلام، نجف، بی‌نا، ۱۳۸۲ ق، ص ۱۷۵
- ↑ قزوینی، محمد کاظم ؛ الامام المهدی(عج)، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۵ م، ص ۲۲۷
- ↑ مهدوی راد، بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، ص ۲۵
- ↑ مهدوی راد، بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، ص ۳۷
- ↑ مهدوی راد، بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، ص ۳۸
- ↑ مهدوی راد، بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، ص ۳۹
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۸۷
- ↑ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص ۲۷۲
- ↑ سایت ابنا
- ↑ سایت ابنا
- ↑ آیتی، یمانی درفش هدایت، صص ۱۷-۱۹؛ مهدوی راد، بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، ص ۳۰-۳۳
- ↑ رایات الهدی و الضّلال فی عصر الظّهور، ص۱۰۱.
- ↑ السند، فقه علائم الظهور، ص ۲۸
- ↑ طبسی، تا ظهور، ج۲، ص ۳۸۲
- ↑ طبسی، تا ظهور، ج۲، ص ۳۸۷-۳۸۸
- ↑ سایت ابنا
یادداشت
- ↑ قَبلَ قیام القائم خمسُ عَلاماتٍ مَحتوماتٍ ألیمانی و السّفیانِی و الصَّیحَة و قَتلُ النّفس الزّکیة و الخسفُ بالبَیداء؛ پیش از قیام قائم (عج) پنج علامت حتمی وجود خواهد داشت: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته شدن نفس زکیه و فرورفتن در سرزمین بیداء. کمال الدین، ج۲، ص۶۵۰، باب۵۷، ح۷
- ↑ از امام رضا(ع) روایت شده است:«خروج سفیانی، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آنها همچون رشته مهره‌ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید، وای بر کسی که با آنها مخالفت و دشمنی کند». بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۲
- ↑ در سخنی از امام ششم شیعیان نقل شده است که آن حضرت(ع) ضمن اشاره به جایگاه قیام یمانی، از او به عنوان شکننده چشم سفیانی دشمن امام مهدی(ع) یاد می‌کنند: «سفیانی کجا خواهد بود؟ و حال آنکه هنوز شکننده چشم او از صنعای یمن خروج نکرده است». معجم احادیث الامام المهدی(ع)، ج۳، ص۴۷۸
- ↑ امام باقر(ع) فرمود: وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْیانِی مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْیمَانِی مِنَ الْیمَنِ وَ… ؛ از علامات قیام او: خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و…. کمال الدین و اتمام النعمه، ج۱، ص۳۲۷
- ↑ ... ولیس فی الرایات أهدي من رایۀ الیمانی، هی رایۀ هدي؛ لأنّه یدعو إلی صاحبکم ... وإذا خرج الیمانی فانهض إلیه، فإنّ رایته رایۀ هدي، ولا یحلّ لمسلم أن یلتوي علیه، فمن فعل ذلک فهو من أهل النّار؛ لأنّه یدعو إلی الحقّ وإلی صراط مستقیم: در میان پرچم‌ها هدایت‌کننده‌تر از پرچم یمانی نیست. آن پرچم هدایت است زیرا شما را به سوی صاحبتان می‌خواند... و آن زمان که یمانی قیام کند به سوی او بشتاب، زیرا پرچم او پرچم هدایت است، و بر هیچ مسلمانی سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند، اهل آتش است، زیرا او مردم را به حق و به راه مستقیم دعوت می‌کند. نعمانی، الغیبة، ص۲۵۶
- ↑ در روایتی صحیح از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمودند: «هنگامی که یمانی قیام کرد، به سوی او برخیز و بر هیچ مسلمانی جایز نیست که با او به مقابله برخیزد؛ زیرا هر کس چنان کند، از اهل دوزخ باشد زیرا او به حق و راهی مستقیم فرا می‌خواند». بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۳۲
- ↑ لما خرج طالب الحق قيل لأبي عبد الله نرجو أن يكون هذا اليماني فقال لا اليماني يتوالى عليا وهذا يبرأ منه: وقتی طالب الحق قیام کرد به امام صادق گفته شد که امید داریم که این همان یمانی باشد. امام فرمودند خیر، یمانی دوستدار علی (ع) است اما این از علی (ع) برائت می‌جوید
- ↑ در روایتی از امیرالمؤمنین(ع) آمده است: «سپاهی به مدینه فرستاده می‌شود. پس هر کس از آل محمد(ص) را که توانستند، می‌گیرند و مردان و زنان از بنی هاشم کشته می‌شوند. در آن هنگام، مهدی و سپیدنشان (یمانی) از مدینه به مکه می‌گریزند. پس گروهی در جستجوی آن دو فرستاده می‌شوند، در حالی که آن دو به حرم خدا و امنیت او رسیده‌اند». ابن حماد، الفتن، ص ۲۲۳، جزء ۵، ح ۸۷۷. ؛ از ارطاط نیز نقل شده است: «سپس مهدی و منصور از مدینه در حال فرار خارج می‌شوند و سفیانی گروهی را برای گرفتن آن دو می‌فرستد. پس هنگامی که مهدی و منصور به مکه رسیدند، لشکریان سفیانی در بیداء فرود می‌آیند و در زمین فرو می‌روند. سپس مهدی(ع) خارج می‌شود تا آنکه از مدینه عبور کند». ابن حماد، الفتن، ص ۲۱۲.
- ↑ از امام صادق(ع) نقل شده است: «سفیانی با هر کسی که با او درگیر شود، چیره می‌شود مگر یمانی.... سپس یمانی را هدف قرار می‌دهد. پس یمانی برای دفع شرّ او به پا می‌خیزد و سفیانی در پی جنگ‌های فراوان و درگیری‌های سخت شکست می‌خورد و یمانی او را دنبال می‌کند. در نتیجه، جنگ‌ها و شکست‌های سفیانی زیاد می‌شود. پس یمانی، سفیانی و پسرش را کنار رود «لوّ» در میان اسیران می‌یابد و آن دو را تکه تکه می‌کند». مختصر اثبات الرجعه، ح ۱۶
منابع
- شبلنجی؛ نور الابصار، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۶م،
- کاظمی، سید مصطفی ؛ بشاره الاسلام، نجف، بی‌نا، ۱۳۸۲ ق
- قزوینی، محمد کاظم ؛ الامام المهدی(عج)، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۵ م،
- الغیبة للنعمانی، ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، مصحح: غفاری، علی اکبر، نشر صدوق، تهران، ۱۳۹۷ ق
- معجم احادیث الامام المهدی علیه‌السلام،علی کورانی، مؤسسة المعارف الاسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۱ق
- بحار الانوار، علامه مجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق
- کمال الدین و تمام النعمه، محمد بن علی الصدوق (م. ۳۸۱ ق.)، اول، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲ ق.
- کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم النعمانی (م. ۳۸۰ ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، [بی تا].
- درسنامه مهدویت، خدامراد سلیمیان، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، قم، ۱۳۸۹ش
- رایات الهدی و الضّلال فی عصر الظّهور، فتلاوی، مهدی حمد، دار المحجه البیضاء، بيروت
- کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه : مهدی حقی، تهران، چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۵، چاپ چهارم
- عقدالدرر فى اخبار المنتظر، يوسف بن يحيى شافعى سلمى، مكتبة عالم الفكر، قاهره.
- مسعودی، علی بن حسین، التنبیه و الاشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، دار صاوی، قاهره، بی تا.
- آیتی، نصرت الله، یمانی درفش هدایت، مجله مشرق موعود، شماره ۱، سال ۱۳۸۵، صص ۱۱-۴۲.
- طبسی، نجم الدین، تا ظهور، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود، قم، ۱۳۸۸، چاپ اول.
- السند، محمد، فقه علائم الظهور، مرکز الدراسات التخصصیه فی الامام المهدي، دلیلنا، قم، ۱۳۸۳.
پیوند به بیرون
- سایت حوزه
- جایگاه یمانی در نشانه های ظهور امام زمان(عج)
- تبارشناسی جریان "احمد الحسن"/ روش های تبلیغی جریان مدعی یمانی چیست؟