قاسم بن موسی بن جعفر
 بارگاه قاسم بن موسی در شهر القاسم عراق | |
| نام | قاسم بن موسی بن جعفر |
|---|---|
| مدفن | شهر القاسم در استان بابل عراق |
| محل زندگی | مدینه- نزدیکی حله |
| پدر | امام کاظم(ع) |
| امامزادگان مشهور | |
| عباس بن علی • زینب کبری • فاطمه معصومه • سید محمد • شاهچراغ • سیده نفیسه سایر امامزادگان | |
قاسم بن موسی بن جعفر از فرزندان امام کاظم(ع). نقل شده است امام کاظم(ع) به او بسیار علاقه داشت.
قاسم در شهر «القاسم» در استان بابل عراق مدفون است؛ در ایران نیز بقعه‌هایی به او منسوب است.
زندگی‌نامه
در منابع، اشاره‌ای به تاریخ تولد و وفات قاسم نشده است؛ ولی مشهور است که او در حدود سال ۱۵۰ق در مدینه متولد شد[۱] و در حدود سال ۱۹۰ق. از دنیا رفت. در کتاب شجره طوبی آمده است در زمان هارون عباسی که علویان شکنجه یا کشته می‌شدند، قاسم مانند بسیاری از علویان که به دیگر سرزمین‌ها هجرت کردند، به عراق رفت و در نزدیکی حله با دختر یکی از شیوخ قبایل ازدواج کرد و صاحب دختری شد.[۲]
جایگاه
امام کاظم(ع)، قاسم را بسیار دوست داشت؛ حتی در روایتی آمده است که ایشان فرمود:
- اگر اختیار به دست من بود، فرزندم قاسم را وصی خویش قرار می‌دادم؛ ولی امر به دست خداوند است.[۳]
سید بن طاووس هنگام ذکر آداب زیارت فرزندان ائمه(ع)، نام او را در کنار نام عباس بن علی و علی اکبر آورده و زیارت‌نامه‌ای برای آنان نقل کرده است.[۴]
گفته شده سخنی از امام رضا(ع) مشهور است که هرکس نتواند مرا زیارت کند، برادرم قاسم را زیارت کند؛ ولی چنین حدیثی در منابع وجود ندارد.[۵]
مدفن
امروزه محلی که قاسم بن موسی در آن دفن است، شهر «القاسم» نامیده می‌شود. این شهر در استان بابل عراق، در ۳۵ کیلومتری شهر حله قرار دارد.
در ایران نیز چندین بقعه در کاشان و مهدی‌شهر سمنان و در نزدیکی شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی به قاسم بن موسی منسوب است.[۶]
پانویس
- ↑ القاسم بن الإمام موسی بن جعفر الکاظم(ع)، العتبة الحسینیة المقدسة.
- ↑ حائری، شجره طوبی، ج۱، ص۱۷۱-۱۷۳.
- ↑ کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۱۴.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ج۹۹، ص۲۷۲، به نقل از مصباح الزائر، ص۲۶۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۳، ص۲۵۷، پاورقی۱ و ج۹۹، ص۲۷۶، پاورقی۱.
- ↑ «زندگی و مزار حضرت قاسم(ع)، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
منابع
- علامه مجلسی، بحار الأنوار، تهران، اسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۶۳ش.
- شیخ کلینی، الکافی، تهران، اسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش
- حائری، محمد مهدی، شجرة طوبی، نجف، منشورات المکتبة الحیدریة، چاپ پنجم، ۱۳۸۵ق.
- القاسم بن الإمام موسی بن جعفر الکاظم(ع)، العتبة الحسینیة المقدسة.
- «زندگی و مزار حضرت قاسم(ع)، فرهنگ زیارت، دی‌ماه سال ۱۳۸۹، شماره هشت»، انتشار در پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
| نسب |  | |
|---|---|---|
| فرزندان | امام رضا(ع) • حضرت معصومه • شاهچراغ • حمزه • سید محمد عابد • اسحاق • عبدالله عوکلانی • حکیمه • ابراهیم • قاسم • حسین • زیدالنار • اسماعیل • هارون • فهرست فرزندان امام کاظم(ع) • حمزة بن موسی الکاظم(ع) | |
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| کتاب‌شناسی | ||
| مرتبط | مناظرات امام کاظم(ع) • دعای جوشن صغیر • دعای یا علی یا عظیم • سندی بن شاهک • صریا • کاظمین • حرم کاظمین • سادات موسوی • سید ابراهیم مجاب • واقفیه • نجمه‌خاتون • قیام فخ • بریهه • یحیی برمکی • فضل بن ربیع • علی بن اسماعیل بن جعفر • عیسی بن جعفر • فطحیه • اسماعیلیه • ناووسیه • بشر حافی • کظم غیظ • کنیه‌ها و لقب‌ها • مدفونان در حرم کاظمین | |
| بستگان | امام کاظم(ع) (پدر) • نجمه (مادر) • سبیکه (همسر) • امام جواد (فرزند) • فاطمه معصومه(س) (خواهر) • حمزة بن موسی (برادر) • شاهچراغ (برادر) • سید میر محمد عابد (برادر) • قاسم بن موسی (برادر) • زید النار (برادر) | .jpg) |
|---|---|---|
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| سخنان | ||
| مناظرات | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| مسیر حرکت | ||
| شعر و هنر مرتبط | ||
| مکان‌ها و بناهای مرتبط و منسوب | حرم • قدمگاه نیشابور • صریا • سناباد • بقعه هارونیه • نوقان • مدرسه رضویه • مسجد فرط • قدمگاه فراشاه • مسجد بیرون • مسجد توران‌پشت • آرامگاه علی بن مهزیار | |
| کتاب‌شناسی | ||
| وابسته | ||