Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، movedable، مدیران، templateeditor
۶٬۰۸۵
ویرایش
عبدالعلی مزاری: تفاوت میان نسخه‌ها
درج الگوی درجه بندی
imported>Fayaz |
(درج الگوی درجه بندی) |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==زندگی== | ==زندگی== | ||
عبدالعلی مزاری فرزند خداداد در سال ۱۳۲۶ش در شهر چارکنت در ولایت بلخ [[افغانستان]] متولد شد. کودکی مزاری در دوران پادشاهی محمدظاهر و صدارت محمدداود سپری شد. دورانی که مردم [[هزاره‌جات]] به رهبری [[ابراهیم خان شهرستانی]] معروف به [[ابراهیم گاوسوار|گاوسوار]]، قیام بزرگی بر ضد حکومت را پشت سر گذاشته و [[سید اسماعیل بلخی]] نیز به همراه وی قیامی مسلحانه را آغاز کرده بود.<ref>زندگينامه رهبر شهيد استاد مزاری، ۱۳۷۴ش.</ref> عبدالعلی مزاری یکبار در نوجوانی، زمانی که مسئولان مدرسه، دانش‌آموزان را از سهمیه گندم محروم کرده بودند، با همراهی دانش‌آموزان فقیر و شکستن قفل انبار، به تقسیم آذوقه موجود در انبار مدرسه پرداخت. | عبدالعلی مزاری فرزند خداداد در سال ۱۳۲۶ش در شهر چارکنت در ولایت بلخ [[افغانستان]] متولد شد. کودکی مزاری در دوران پادشاهی محمدظاهر و صدارت محمدداود سپری شد. دورانی که مردم [[هزاره‌جات]] به رهبری [[ابراهیم خان شهرستانی]] معروف به [[ابراهیم گاوسوار|گاوسوار]]، قیام بزرگی بر ضد حکومت را پشت سر گذاشته و [[سید اسماعیل بلخی]] نیز به همراه وی قیامی مسلحانه را آغاز کرده بود.<ref>زندگينامه رهبر شهيد استاد مزاری، ۱۳۷۴ش.</ref> عبدالعلی مزاری یکبار در نوجوانی، زمانی که مسئولان مدرسه، دانش‌آموزان را از سهمیه گندم محروم کرده بودند، با همراهی دانش‌آموزان فقیر و شکستن قفل انبار، به تقسیم آذوقه موجود در انبار مدرسه پرداخت.{{مدرک}} | ||
===تاثیرپذیری از بلخی و رفتن به سربازی=== | ===تاثیرپذیری از بلخی و رفتن به سربازی=== | ||
[[بصیر احمد دولت‌آبادی]]، نویسنده شیعه افغانستانی (۱۳۹۷-۱۳۳۶ش) انگیزه سیاسی مزاری را برگرفته از افکار مبارزاتی [[سید اسماعیل بلخی]] می‌داند و دیدار میان این دو را آغاز تحولات در مزاری جوان معرفی می‌کند.<ref>دولت‌آبادی، «رهبر شهید استاد مزاری را چگونه می‌شناسیم؟»، نشریه سراج، ص۲۳۰</ref> [[علامه بلخی]]، او را به درس خواندن و رفتن به سربازی تشویق کرد.<ref>زندگينامه رهبر شهيد استاد مزاری، ۱۳۷۴ش.</ref> مزاری از سال ۱۳۴۸ش تا ۱۳۵۰ش، سربازی خود را در ولایت‌های [[کابل]]، خوست و پکتیا گذراند و هم‌زمان به تحصیل می‌پرداخت. | [[بصیر احمد دولت‌آبادی]]، نویسنده شیعه افغانستانی (۱۳۹۷-۱۳۳۶ش) انگیزه سیاسی مزاری را برگرفته از افکار مبارزاتی [[سید اسماعیل بلخی]] می‌داند و دیدار میان این دو را آغاز تحولات در مزاری جوان معرفی می‌کند.<ref>دولت‌آبادی، «رهبر شهید استاد مزاری را چگونه می‌شناسیم؟»، نشریه سراج، ص۲۳۰</ref> [[علامه بلخی]]، او را به درس خواندن و رفتن به سربازی تشویق کرد.<ref>زندگينامه رهبر شهيد استاد مزاری، ۱۳۷۴ش.</ref> مزاری از سال ۱۳۴۸ش تا ۱۳۵۰ش، سربازی خود را در ولایت‌های [[کابل]]، خوست و پکتیا گذراند و هم‌زمان به تحصیل می‌پرداخت.{{مدرک}} | ||
===تحصیل در مزارشریف و قم=== | ===تحصیل در مزارشریف و قم=== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==فعالیت‌های سیاسی== | ==فعالیت‌های سیاسی== | ||
[[پرونده:2 shahid.jpg|بندانگشتی|عبدالعلی مزاری(راست) و [[سید عباس موسوی]](دبیرکل سابق [[حزب الله لبنان]])]] | [[پرونده:2 shahid.jpg|بندانگشتی|عبدالعلی مزاری(راست) و [[سید عباس موسوی]](دبیرکل سابق [[حزب الله لبنان]])]] | ||
اولین فعالیت‌های سیاسی عبدالعلی مزاری در قالب حزبی را می‌توان مربوط به اوایل سال ۱۳۵۳، در حزب حسینی دانست. نقش مزاری در این حزب گرچه روشن نیست، اما اساس‌نامه حزب حسینی به روشنی نشانگر مبانی فکری او در آن روزهاست؛ ایجاد و برپایی [[حکومت اسلامی]] و مبارزه بر اساس مبانی اسلامی، از رویکردهای اصلی مزاری در حزب حسینی بوده است. | اولین فعالیت‌های سیاسی عبدالعلی مزاری در قالب حزبی را می‌توان مربوط به اوایل سال ۱۳۵۳، در حزب حسینی دانست. نقش مزاری در این حزب گرچه روشن نیست، اما اساس‌نامه حزب حسینی به روشنی نشانگر مبانی فکری او در آن روزهاست؛ ایجاد و برپایی [[حکومت اسلامی]] و مبارزه بر اساس مبانی اسلامی، از رویکردهای اصلی مزاری در حزب حسینی بوده است.{{مدرک}} | ||
===سازمان نصر افغانستان=== | ===سازمان نصر افغانستان=== | ||
پس از انقلاب اسلامی ایران و تشدید مبارزات مردم افغانستان در سال ۱۳۵۷ش [[سازمان نصر افغانستان]] از ائتلاف گروه‌هایی همچون روحانیت نوین، گروه مستضعفین و حزب حسینی تشکیل شد و در فرردین ۱۳۵۸ اعلام موجودیت کرد. دفتر اصلی آن در ایران مستقر بود.<ref>بصیر احمد دولت‌آبادی، شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان، ص۳۰۰.</ref> رهبری این سازمان [[جهاد|جهادی]]، شورایی و اغلب از روحانیان [[شیعه]] مقیم [[قم]]، [[نجف]] و [[کابل]] بود.<ref>محمدعزیز بختیاری، شیعیان افغانستان، ج۱، ص۲۰۵.</ref> سازمان نصر از اندیشه‌های [[امام خمینی]] پیروی می‌کرد و عبدالعلی مزاری، محمدکریم خلیلی، عزیزالله شفق، یوسف واعظی، محمد ناطقی و... عضو شورای رهبری آن بودند.<ref>دانشنامه ادب فارسی، ج۳، ص۹۳۸.</ref> | پس از انقلاب اسلامی ایران و تشدید مبارزات مردم افغانستان در سال ۱۳۵۷ش [[سازمان نصر افغانستان]] از ائتلاف گروه‌هایی همچون روحانیت نوین، گروه مستضعفین و حزب حسینی تشکیل شد و در فرردین ۱۳۵۸ اعلام موجودیت کرد. دفتر اصلی آن در ایران مستقر بود.<ref>بصیر احمد دولت‌آبادی، شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان، ص۳۰۰.</ref> رهبری این سازمان [[جهاد|جهادی]]، شورایی و اغلب از روحانیان [[شیعه]] مقیم [[قم]]، [[نجف]] و [[کابل]] بود.<ref>محمدعزیز بختیاری، شیعیان افغانستان، ج۱، ص۲۰۵.</ref> سازمان نصر از اندیشه‌های [[امام خمینی]] پیروی می‌کرد و عبدالعلی مزاری، محمدکریم خلیلی، عزیزالله شفق، یوسف واعظی، محمد ناطقی و... عضو شورای رهبری آن بودند.<ref>دانشنامه ادب فارسی، ج۳، ص۹۳۸.</ref> | ||
مزاری که در اردیبهشت(ثور) [[سال ۱۳۵۷ شمسی]] و پس از کودتای کمونیست‌ها، [[افغانستان]] را ترک کرده بود، در سال ۱۳۵۸ پس از شدت گرفتن جنبش مردم بر ضد کمونیست‌ها و نیروهای شوروی، به افغانستان بازگشت و در چهارکنت مشغول سازماندهی مبارزه با نیروهای دولتی شد. او در همان سال برای تامین امکانات و تسلیحات بار دیگر به ایران سفر کرد و در اواخر ۱۳۵۹ به افغانستان بازگشت. او سپس به ایران رفت و تا سال ۱۳۶۵ در ایران ماند. | مزاری که در اردیبهشت(ثور) [[سال ۱۳۵۷ شمسی]] و پس از کودتای کمونیست‌ها، [[افغانستان]] را ترک کرده بود، در سال ۱۳۵۸ پس از شدت گرفتن جنبش مردم بر ضد کمونیست‌ها و نیروهای شوروی، به افغانستان بازگشت و در چهارکنت مشغول سازماندهی مبارزه با نیروهای دولتی شد. او در همان سال برای تامین امکانات و تسلیحات بار دیگر به ایران سفر کرد و در اواخر ۱۳۵۹ به افغانستان بازگشت. او سپس به ایران رفت و تا سال ۱۳۶۵ در ایران ماند.{{مدرک}} | ||
===حزب وحدت اسلامی افغانستان=== | ===حزب وحدت اسلامی افغانستان=== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
===دولت مجاهدین و حضور در کابل=== | ===دولت مجاهدین و حضور در کابل=== | ||
پس از آنکه مجاهدان در اردیبهشت ۱۳۷۱ش توانستند دولت کمونیستی نجیب‌الله را ساقط کنند و وارد [[کابل]] گردند، نیروهای [[حزب وحدت اسلامی]] در مناطق شیعه‌نشین کابل مانند افشار، چنداول، دشت برچی، کارته سخی، کارته سه و کارته چهار مستقر شد. مزاری نیز از [[بامیان]] به کابل رفت. | پس از آنکه مجاهدان در اردیبهشت ۱۳۷۱ش توانستند دولت کمونیستی نجیب‌الله را ساقط کنند و وارد [[کابل]] گردند، نیروهای [[حزب وحدت اسلامی]] در مناطق شیعه‌نشین کابل مانند افشار، چنداول، دشت برچی، کارته سخی، کارته سه و کارته چهار مستقر شد. مزاری نیز از [[بامیان]] به کابل رفت.{{مدرک}} | ||
حزب وحدت اسلامی پس از تشکیل دولت اسلامی [[مجاهد|مجاهدین]]، در این دولت عضو بود و با گروه‌های اصلی آن، حزب جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری ربانی و نیز گروه شورای نظار به ریاست احمدشاه مسعود روابط حسنه داشت. اما پس از عدم پایبندی آنان به توافق‌نامه‌ها بویژه عدم واگذاری کامل سهم [[شیعه|شیعیان]] [[هزاره]] در دولت، حزب وحدت به رهبری مزاری تصمیم گرفت از دولت خارج شود. پس از آن بود که مناطق شیعه‌نشین کابل زیر حملات نیروهای ربانی و مسعود و نیروهای حزب اتحاد اسلامی به فرماندهی عبدالرسول سیاف ـ با اندیشه‌های وهابی ـ قرار گرفت. در یکی از بزرگ‌ترین این حملات در [[۲۲ بهمن]](حوت) ۱۳۷۱ش، در محله افشار در غرب کابل، صدها تن از ساکنان غیرنظامی هزاره و شیعه این محله قتل عام شد. <ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص ۴۱</ref> | حزب وحدت اسلامی پس از تشکیل دولت اسلامی [[مجاهد|مجاهدین]]، در این دولت عضو بود و با گروه‌های اصلی آن، حزب جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری ربانی و نیز گروه شورای نظار به ریاست احمدشاه مسعود روابط حسنه داشت. اما پس از عدم پایبندی آنان به توافق‌نامه‌ها بویژه عدم واگذاری کامل سهم [[شیعه|شیعیان]] [[هزاره]] در دولت، حزب وحدت به رهبری مزاری تصمیم گرفت از دولت خارج شود. پس از آن بود که مناطق شیعه‌نشین کابل زیر حملات نیروهای ربانی و مسعود و نیروهای حزب اتحاد اسلامی به فرماندهی عبدالرسول سیاف ـ با اندیشه‌های وهابی ـ قرار گرفت. در یکی از بزرگ‌ترین این حملات در [[۲۲ بهمن]](حوت) ۱۳۷۱ش، در محله افشار در غرب کابل، صدها تن از ساکنان غیرنظامی هزاره و شیعه این محله قتل عام شد. <ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص ۴۱</ref> | ||
===ظهور | ===ظهور طالبان و شهادت مزاری=== | ||
{{نوشتار اصلی|طالبان}} | {{نوشتار اصلی|طالبان}} | ||
پس از ظهور طالبان و رشد سریع آن که با تصرف مناطق جنوبی و رسیدن به کابل ادامه یافت؛ درگیری نیروهای برهان‌الدین ربانی،احمدشاه مسعود و متحدین‌ش، با حزب وحدت اسلامی شدت یافت. مزاری برای ایجاد درگیری بین این نیروها و طالبان، و نیز به دلیل خوش‌بینی به طالبان ـ که افکار واقعی خود را تا آن زمان آشکار نکرده بود ـ تصمیم گرفت موافقت‌نامه‌ای با این گروه امضا کند.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> بر اساس این توافق، حزب وحدت باید مواضع خط مقدم و سلاح‌های سنگین خود را به طالبان واگذار می‌کرد و نیروهای این گروه، به عنوان نیروی حائل بین مواضع حزب وحدت در غرب [[کابل]] و نیروهای مسعود مستقر می‌شدند.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> مزاری به توافق عمل کرد، اما طالبان با ورود به کابل، در پی خلع سلاح کامل سربازان حزب وحدت، و تصرف همه مناطق تحت کنترل آنان برآمد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> سپس رهبر حزب وحدت و برخی از یاران نزدیکش را دستگیر کرده و به قندهار فرستاد. مزاری در [[۲۲ اسفند]] (حوت) ۱۳۷۳ش در بین راه و در هلی‌کوپتر، همراه یارانش توسط طالبان شهید شد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> | پس از ظهور طالبان و رشد سریع آن که با تصرف مناطق جنوبی و رسیدن به کابل ادامه یافت؛ درگیری نیروهای برهان‌الدین ربانی،احمدشاه مسعود و متحدین‌ش، با حزب وحدت اسلامی شدت یافت. مزاری برای ایجاد درگیری بین این نیروها و طالبان، و نیز به دلیل خوش‌بینی به طالبان ـ که افکار واقعی خود را تا آن زمان آشکار نکرده بود ـ تصمیم گرفت موافقت‌نامه‌ای با این گروه امضا کند.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> بر اساس این توافق، حزب وحدت باید مواضع خط مقدم و سلاح‌های سنگین خود را به طالبان واگذار می‌کرد و نیروهای این گروه، به عنوان نیروی حائل بین مواضع حزب وحدت در غرب [[کابل]] و نیروهای مسعود مستقر می‌شدند.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> مزاری به توافق عمل کرد، اما طالبان با ورود به کابل، در پی خلع سلاح کامل سربازان حزب وحدت، و تصرف همه مناطق تحت کنترل آنان برآمد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> سپس رهبر حزب وحدت و برخی از یاران نزدیکش را دستگیر کرده و به قندهار فرستاد. مزاری در [[۲۲ اسفند]] (حوت) ۱۳۷۳ش در بین راه و در هلی‌کوپتر، همراه یارانش توسط طالبان شهید شد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۹-۲۶۰.</ref> | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
==گزیده‌ای از سخنان== | ==گزیده‌ای از سخنان== | ||
[[پرونده:عبدالعلی مزاری و کتاب تهران.jpg|بندانگشتی|عبدالعلی مزاری در نمایشگاه کتاب تهران، ۱۳۶۹ش]] | [[پرونده:عبدالعلی مزاری و کتاب تهران.jpg|بندانگشتی|عبدالعلی مزاری در نمایشگاه کتاب تهران، ۱۳۶۹ش]] | ||
*اگر اقوام ساكن در افغانستان، هويت و شخصيت و حقوق همديگر را نفی نكنند، اگر كسی در اينجا ظلم نكند، حق ديگری را ضايع نكند، ديگر مشكلی وجود ندارد. تمام جنجال‌ها و درگيری‌ها بر سر همين مسأله امتياز طلبی و حذف همديگر است. اين امتياز طلبی يك‌دفعه در چهره مذهب است، يك دفعه در چهره نژاد است. | *اگر اقوام ساكن در افغانستان، هويت و شخصيت و حقوق همديگر را نفی نكنند، اگر كسی در اينجا ظلم نكند، حق ديگری را ضايع نكند، ديگر مشكلی وجود ندارد. تمام جنجال‌ها و درگيری‌ها بر سر همين مسأله امتياز طلبی و حذف همديگر است. اين امتياز طلبی يك‌دفعه در چهره مذهب است، يك دفعه در چهره نژاد است.{{مدرک}} | ||
*شیعیان افغانستان در طول تاریخ، محروم بودند. حکومت‌های قبلی، شیعیان را از مشارکت سیاسی محروم کرده بودند. | *شیعیان افغانستان در طول تاریخ، محروم بودند. حکومت‌های قبلی، شیعیان را از مشارکت سیاسی محروم کرده بودند.{{مدرک}} | ||
*من فکر می‌کنم این افتخار بزرگ برای ما و شما کافی است که پیرو علی(ع) و حسین(ع) هستیم. | *من فکر می‌کنم این افتخار بزرگ برای ما و شما کافی است که پیرو علی(ع) و حسین(ع) هستیم.{{مدرک}} | ||
*ما عاشق قیافه کسی نیستیم. حقوق ملت خود را می‌خواهیم. عدالت اجتماعی را می‌خواهیم.هرکسی که این حقوق را برای ملت ما قائل شود، دست او را می‌فشاریم. | *ما عاشق قیافه کسی نیستیم. حقوق ملت خود را می‌خواهیم. عدالت اجتماعی را می‌خواهیم.هرکسی که این حقوق را برای ملت ما قائل شود، دست او را می‌فشاریم.{{مدرک}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
*[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=135652 سایت روزنامه افغانستان، نشر:۱۳۹۴/۱۲/۲۳ش، بازدید:۱۳۹۷/۱۱/۴ش] | *[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=135652 سایت روزنامه افغانستان، نشر:۱۳۹۴/۱۲/۲۳ش، بازدید:۱۳۹۷/۱۱/۴ش] | ||
{{تشیع در افغانستان}} | {{تشیع در افغانستان}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | |||
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | |||
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | |||
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | |||
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | |||
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد | |||
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | |||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | |||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | |||
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->ناقص | |||
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد | |||
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد | |||
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | |||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | |||
| توضیحات = | |||
}}</onlyinclude> | |||
[[رده:مدفونان در مزارشریف]] | [[رده:مدفونان در مزارشریف]] | ||