تکیه میرزاخان
 نمای داخلی تکیه | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| تأسیس | حدود ۱۲۵۰ش |
| کاربری | تکیه |
| مکان | هرات، افغانستان |
| نام‌های دیگر | تکیه حضرت ابوالفضل و تکیه عمومی |
تکیه میرزاخان یا تکیه حضرت ابوالفضل یا تکیه عمومی، تکیه‌ای در هرات افغانستان که از نیمه دوم قرن ۱۳ خورشیدی (۱۲۵۰ش) محل برگزاری برخی از مراسم‌های شیعیان است. افراشتن عَلَم نمادین امام علی(ع) در اولین روز سال هجری خورشیدی، مراسم شب قدر، نیمه شعبان و عزاداری ماه محرم از آن جمله است. در این تکیه، تعدادی از روحانیان شیعه مانند محمدطاهر قندهاری، غلام‌حسین طالب و سید اسماعیل بلخی و نیز برخی از فعالان سیاسی و مسئولان دولتی سخنرانی کرده‌اند.
موقعیت و تأسیس
تکیه میرزاخان در کوچه زال‌خان، محله خواجه عبدالله مصری و در بخش قدیمی (کهنه) هرات قرار دارد.[۱]. این مکان به تکیه حضرت ابوالفضل و تکیه عمومی هرات نیز معروف است.[۲] گاهی به عنوان حسینیه از این مکان نام برده می‌شود.[۳]
زمان دقیق تاسیس تکیه میرزاخان مشخص نیست. محمدیوسف هروی، نگارنده کتاب عین الوقایع، می‌نویسد در سال ۱۳۰۳ق (۱۲۵۶ش) ده‌ها تکیه در هرات مراسم محرم را برگزار می‌کردند و تکیه میرزاخان را از آن جمله شمرده است.[۴] سیدمهدی، معروف به شاه‌آغا از مؤسسان این تکیه است.[۵]
برگزاری مراسم‌های مذهبی
در تکیه میرزاخان بسیاری از مراسم دینی برگزار می‌شود. ابتدای هر سال خورشیدی (نوروز)، در هرات مانند کابل و مزار شریف در امام‌زاده‌ها و تکیه‌ها مانند تکیه میرزاخان، عَلَم نمادین حضرت علی(ع) برافراشته می‌شود.[۶] در عصر عاشورا در تکیه میرزاخان از سوی شورای علمای شیعه هرات مراسم عزاداری امام حسین برگزار می‌شود. علمای اهل‌سنت و مقامات دولتی و والی هرات نیز در این تکیه حاضر می‌شوند.[۷] همچنین در محرم، تجمع مادران و کودکان شیرخوار در این تکیه برگزار می‌گردد.[۸]
مراسم شب‌های قدر و جشن میلاد امام زمان(عج) نیز در این تکیه برگزار می‌شود.[۹]
مکانی برای سخنرانی‌های مذهبی و سیاسی
تکیه میرزاخان، محل اقامت و سخنرانی تعدادی از علماء و روحانیون شیعه مانند شیخ حسن وثیقی، شیخ محمدامین خطیب، شیخ محمدطاهر قندهاری، شیخ غلام‌حسین طالب و سید اسماعیل بلخی بوده است.[۱۰] بلخی در مقدمه کتاب «فلسفة الاحکام» آورده، که نوشتن این کتاب را در تکیه میرزاخان به تاریخ ۵ آذر ۱۲۸۵ش شروع نموده است.[۱۱]
برخی فعالان سیاسی و جهادی افغانستان و کشورهای دیگر در آن فعالیت و سخنرانی داشته‌اند. محمدتقی بهلول و سید اسماعیل بلخی چند روز پس از حضور در قیام گوهرشاد مشهد (تیر ۱۳۱۴ش) و آمدن به هرات، در اجتماع مردم در تکیه میرزاخان، علیه رضاخان و سیاست‌های مخالف اسلام وی سخن گفتند.[۱۲] بلخی در این مکان، گروهی را به نام مجتمع اسلامی تشکیل داد که مقدمه تاسیس حزب اتحاد (ارشاد) شد.[۱۳]
تعدادی از مسئولان دولتی و شهری، ادیبان و هنرمندان هرات در مراسم‌های سالانه تکیه میرزاخان شرکت و سخنرانی کرده‌اند.[۱۴] خوش‌نویسانی مانند محمدعلی عطار، امین‌الله پیرزاد، غلام‌رضا مایل، و نویسندگان یا شاعرانی مانند علی‌اصغر بشیر، عبدالحسین توفیق و برات‌علی فدایی را می‌توان از این نمونه بر شمرد.[۱۵]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ پویان، جغرافیه عمومی هرات، ۱۳۸۸ش، ص۵۸
- ↑ پویان، جغرافیه عمومی هرات، ۱۳۸۸ش، ص۵۸
- ↑ «محرم در افغانستان، عزاداری مشترک شیعیان و اهل‌سنت در تاسوعا و عاشورای حسینی»، سایت الوقت.
- ↑ هروی، عین الوقایع، ۱۳۷۲ش، ص۳۴.
- ↑ «تکیه میرزاخان یکی از مراکز مهم اسلامی هرات»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.
- ↑ «خانه نوروز، سنتی کهن و فراموش نشدنی برای مردم غرب و جنوب غرب کشور»، افغان نیوز.
- ↑ «محرم در افغانستان، عزاداری مشترک شیعیان و اهل‌سنت در تاسوعا و عاشورای حسینی»، سایت الوقت.
- ↑ «همایش شیرخوارگان حسینی در هرات»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «هرات به احیای شب قدر و سوگ مولای مومنان نشست»، خبرگزاری جمهور.
- ↑ «تکیه میرزاخان یکی از مراکز مهم اسلامی هرات»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.
- ↑ شجاعی، ستاره شب دیجور، ۱۳۸۳ش، ص۳۶۰.
- ↑ احمدی‌نژاد، سیداسماعیل بلخی، ۱۳۷۴ش، ص۶۵-۵۱.
- ↑ احمدی‌نژاد، سیداسماعیل بلخی، ۱۳۷۴ش، ص۶۵-۵۱.
- ↑ «تکیه میرزاخان یکی از مراکز مهم اسلامی هرات»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.
- ↑ «تکیه میرزاخان یکی از مراکز مهم اسلامی هرات»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.
منابع
- احمدی‌نژاد، سیدحسن، سیداسماعیل بلخی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- پویان، رسول، جغرافیه عمومی هرات، تهران، نشر ترانه، ۱۳۸۸ش.
- ریاضی هروی، محمدیوسف، عین‌الوقایع، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ۱۳۷۲ش.
- شجاعی، سیداسحاق، ستاره شب دیجور، تهران، سوره مهر، ۱۳۸۳ش.
- شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان، «تکیه میرزاخان یکی از مراکز مهم اسلامی هرات»، نشر:۱۳۹۲/۱۱/۲۳ش، بازدید:۲۶/۱۲/۱۳۹۷ش.
- خبرگزاری فارس، «همایش شیرخوارگان حسینی در هرات»، نشر:۱۳۹۳/۸/۱۰ش، بازدید:۲۵/۱۲/۱۳۹۷ش.
- سایت الوقت، «محرم در افغانستان، عزاداری مشترک شیعیان و اهل‌سنت در تاسوعا و عاشورای حسینی»، نشر:۱۳۹۶/۷/۹ش، بازدید:۱۳۹۷/۱۲/۲۷ش.
- افغان نیوز، «خانه نوروز، سنتی کهن و فراموش نشدنی برای مردم غرب و جنوب غرب کشور»، نشر:۱۳۹۶/۱/۳ش، بازدید:۱۳۹۷/۱۲/۲۷ش.
- خبرگزاری جمهور، «هرات به احیای شب قدر و سوگ مولای مومنان نشست»،نشر:۱۳۹۵/۴/۷ش، بازدید:۱۳۹۷/۱۲/۲۸ش.