Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، movedable، مدیران، templateeditor
۶٬۱۲۱
ویرایش
محمد خیابانی: تفاوت میان نسخه‌ها
←خانواده: درج تاریخ شهادت و منبع آن
(←سرکوب قیام و مرگ خیابانی: لینک) |
(←خانواده: درج تاریخ شهادت و منبع آن) |
||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
جنبش خیابانی در دوره‌ای بحرانی از تاریخ ایران و مقارن با استقرار نظام شوروی و ورود بلشویکها به قفقاز و تهدید مرزهای ایران از سوی آن‌ها و نیز تحمیل قرارداد ۱۹۱۹ به دولت دست نشانده وثوق الدوله به منظور پرکردن خلأ ناشی از عقب نشینی نیروهای روسی از شمال ایران و جلوگیری از نفوذ ارتش سرخ به وقوع پیوست. حدود پنج ماه پس از سرکوب جنبش خیابانی، کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به شکل گیری دولتی تمرکزگرا منجر شد و در عرض کمتر از یک سال جنبش کلنل پسیان در خراسان را در نیمه اول مهر ۱۳۰۰ <ref>مهرداد بهار، درباره قیام ژاندارمری خراسان ...، ص۲۲-۳۴</ref> و جنبش جنگل را در نیمه اول آذر همان سال و قیام لاهوتی را در ۱۹ بهمن همان سال –<ref>بیات، کودتای لاهوتی، ص۷۵-۷۶</ref> سرکوب کرد. فرقه دموکرات آذربایجان (۱۳۲۴-۱۳۲۵ش) خود را ادامه حزب دموکرات ایران، که خیابانی رهبر شاخه آذربایجان آن بود، وانمود می‌کرد<ref>مجتهدی، بحران آذربایجان...، ص۷۴،۱۱۹</ref>؛ اما آرمان‌ها و وابستگی‌ها و عملکرد سیاسی و اجتماعی آن هیچ سنخیتی با این حزب نداشت. <ref>کسروی،قیام شیخ محمد خیابانی، مقدمه کاتوزیان، ص۷۲-۷۳؛ اتابکی، آذربایجان در ایران معاصر، ص۲۰۰-۲۰۱</ref> | جنبش خیابانی در دوره‌ای بحرانی از تاریخ ایران و مقارن با استقرار نظام شوروی و ورود بلشویکها به قفقاز و تهدید مرزهای ایران از سوی آن‌ها و نیز تحمیل قرارداد ۱۹۱۹ به دولت دست نشانده وثوق الدوله به منظور پرکردن خلأ ناشی از عقب نشینی نیروهای روسی از شمال ایران و جلوگیری از نفوذ ارتش سرخ به وقوع پیوست. حدود پنج ماه پس از سرکوب جنبش خیابانی، کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به شکل گیری دولتی تمرکزگرا منجر شد و در عرض کمتر از یک سال جنبش کلنل پسیان در خراسان را در نیمه اول مهر ۱۳۰۰ <ref>مهرداد بهار، درباره قیام ژاندارمری خراسان ...، ص۲۲-۳۴</ref> و جنبش جنگل را در نیمه اول آذر همان سال و قیام لاهوتی را در ۱۹ بهمن همان سال –<ref>بیات، کودتای لاهوتی، ص۷۵-۷۶</ref> سرکوب کرد. فرقه دموکرات آذربایجان (۱۳۲۴-۱۳۲۵ش) خود را ادامه حزب دموکرات ایران، که خیابانی رهبر شاخه آذربایجان آن بود، وانمود می‌کرد<ref>مجتهدی، بحران آذربایجان...، ص۷۴،۱۱۹</ref>؛ اما آرمان‌ها و وابستگی‌ها و عملکرد سیاسی و اجتماعی آن هیچ سنخیتی با این حزب نداشت. <ref>کسروی،قیام شیخ محمد خیابانی، مقدمه کاتوزیان، ص۷۲-۷۳؛ اتابکی، آذربایجان در ایران معاصر، ص۲۰۰-۲۰۱</ref> | ||
==خانواده== | ==خانواده== | ||
از دو ازدواج خیابانی چهار پسر و دو دختر به جاماند. <ref>بادامچی، شیخ محمد خیابانی، در شرح حال و اقدامات شیخ محمد خیابانی، ص۳۹ </ref>به گفته نوه وی، فرامرز خیابانی اصل، مصاحبه، [[۱۸ مهر]] ۱۳۹۰، چند ماه پس از کشته شدن خیابانی در [[۲۹ ذی‌الحجه]] | از دو ازدواج خیابانی چهار پسر و دو دختر به جاماند. <ref>بادامچی، شیخ محمد خیابانی، در شرح حال و اقدامات شیخ محمد خیابانی، ص۳۹ </ref>به گفته نوه وی، فرامرز خیابانی اصل، مصاحبه، [[۱۸ مهر]] ۱۳۹۰، چند ماه پس از کشته شدن خیابانی در [[۲۹ ذی‌الحجه]] ۱۳۳۸ق برابر با ([[۲۱ شهریور]] ۱۲۹۹ش)<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۲۶.</ref>، خانواده‌اش به تهران مهاجرت کردند. پیکرش را که به طور موقت در گورستان امامزاده حمزه تبریز دفن شده بود، به تهران منتقل کرده و در صحن حضرت [[عبدالعظیم حسنی]] به خاک سپردند. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||