مرکز احیاء میراث اسلامی (تأسیس: ۱۳۷۴ش) مؤسسه‌ای فرهنگی، علمی و پژوهشی وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی که به‌دست سید احمد حسینی اشکوری در قم بنیان نهاده شد. این مرکز که با هدف ارائه خدمات برای دسترسی آسان محققان به نسخه‌های عکسی و خطی در داخل و خارج از ایران تأسیس شد، دارای بخش‌های مختلفی است که فعالیت‌های آن بر عهده دو گروه کتاب‌شناسی و نسخهشناسی و تصحیح و احیای آثار است.
 آرم مرکز احیاء التراث الاسلامی | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مرکز احیاء التراث الاسلامی |
| تأسیس | ۱۳۷۴ش |
| بنیانگذار | سید احمد حسینی اشکوری |
| وابسته به | آیت‌الله سیستانی |
| رویکرد | کتاب‌شناسی و نسخهشناسی • تصحیح و احیای آثار |
| نوع فعالیت | فرهنگی • علمی • پژوهشی |
| گستره فعالیت | داخلی |
| اهداف | اطلاع‌رسانی نسخه‌های خطی و عکسی • تهیه، تدوین و چاپ فهرست نسخه‌های خطی |
| مکان | قم |
| سایر | |
| وضعیت | فعال |
| وبگاه | |
تأسیس
مرکز احیای میراث اسلامی، وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی در سال ۱۳۷۴ش توسط سید احمد حسینی اشکوری در قم بنیان‌گذاری شد.[۱]
اهداف
مرکز احیای میراث اسلامی اهداف زیر را دنبال می‌کند:
- اطلاع‌رسانی نسخه‌های خطی و عکسی
- تهیه، تدوین و چاپ فهرست نسخه‌های خطی مرکز و نسخه‌های عکسی جمع‌آوری شده از کتابخانه‌های مختلف جهان
- ارائه کتاب‌های مرجع به صورت قفسه باز به محققان
- ایجاد تسهیلات در اخذ نسخه‌های خطی و عکسی.[۲]
گروه‌های پژوهشی
مرکز احیای آثار اسلامی عمدتاً در دو زمینه مکمل یکدیگر فعالیت می‌کند:
- گروه کتاب‌شناسی و نسخهشناسی؛ در این گروه، میراث مکتوب شیعه، بازشناسی شده و به گونه‌ای نظام‌مند تدوین می‌گردد.
- گروه تصحیح و احیای آثار؛ این بخش عهده‌دار بازسازی و ارائه متون اصلی تفکر شیعی است و با نظر به آینده و نیاز محققان و دین‌پژوهان، در پی تصحیح انتقادی و نشر آثار عالمان شیعه، در قالب مجموعه آثار شخصیت‌ها و متفکران شیعه (موسوعه اعلام شیعه) و مجموعه آثار موضوعی تخصصی (آثار موضوع محور) و نیز تک‌نگاری‌ها (آثار محتوا محور) است.[۳]
فعالیت‌ها
فعالیت‌های این مرکز در سه قسمت خلاصه می‌گردد که عبارتند از:
- قسمت عکس‌ها: عکس‌هایی از کتاب‌های مهم موجود در ایران بر روی میکرو فیلم‌ها و ورق معمولی به چاپ رسیده تا به آسانی قابل دسترسی باشد.
- قسمت خطی: تهیه بیش از نهصد کتاب خطی که این کتب خطی در علوم مختلف بوده و فهرست اسامی این کتاب‌ها در دو جلد تهیه گردیده و جلد اول آن به چاپ رسیده است.
- قسمت حَجَری: خیلی از کتب کمیاب و مهم هنوز به صورت چاپ سنگی موجود است که امیدی به چاپ مجدد آنها نیست و برای تأمین احتیاجات محقق برای رسیدن به آنها این مرکز تصمیم به ایجاد قسمتی خاص در این مورد نمود که دارای ترتیب خاص خود است و فهرست این قسمت در حال چاپ می‌باشد.[۴] [۵]
- قسمت اسناد و مدارک تاریخی: در این بخش، حدود ۶۵۰۰ سند تهیه شده‌است، که بیشتر آن مربوط به عصر قاجاریان است.[۶]
یکی دیگر از بخش‌های این مرکز، موزه نوشت‌افزار است که شامل ادوات نوشتن در سده‌های پیشین، مانند جعبه‌افزار نوشتن، قلمدان‌های گوناگون و مهرهای انگشتری عقیق است.[۷]
بخشی از فعالیت‌ها
مرکز احیای میراث اسلامی با بهره‌گیری از محققان و تصحیح انتقادی متون، تا کنون آثار مهمی را تحقیق و در قالب صد جلد کتاب منتشر کرده است که هجده اثر از آثار این مرکز در جشنواره‌های علمی کشور از جمله کتاب سال کشور و کتاب سال حوزه برگزیده و تقدیر شده است. نخستین کارهای تحقیقی این مرکز شامل تحقیق و نشر آثار دانشمندانی چون علامه حلی، شهید اول، شهید ثانی، ملا مهدی نراقی، ملا احمد نراقی و فیض کاشانی است.[۸]
پیوند به بیرون
پانویس
- ↑ معرفی مراکز پژوهشی حوزه علمیه قم، ۱۳۹۱ش، ص۲۴۰؛ رفیعی، مراکز علمی و فرهنگی: آشنایی با مرکز احیاء میراث اسلامی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ رفیعی، مراکز علمی و فرهنگی: آشنایی با مرکز احیاء میراث اسلامی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ «مرکز احیای آثار اسلامی»، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- ↑ «مرکز احیای میراث اسلامی ـ قم» ،سایت رسمی آیت‌الله سیستانی.
- ↑ رفیعی، مراکز علمی و فرهنگی: آشنایی با مرکز احیاء میراث اسلامی، ۱۳۷۹ش.
- ↑ حسینی اشکوری، حدیث عشق، ۱۳۸۴ش، ص۳۵۸.
- ↑ حسینی اشکوری، حدیث عشق، ۱۳۸۴ش، ص۳۵۸.
- ↑ «مرکز احیای آثار اسلامی»، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
منابع
- شناسه معرفی مراکز پژوهشی حوزه علمیه قم، قم، معاونت پژوهشهای حوزه علمیه، ۱۳۹۱ش.
- رفیعی (علا مرودشتی)، علی، مراکز علمی و فرهنگی: آشنایی با مرکز احیاء میراث اسلامی، آینه میراث، پاییز و زمستان ۱۳۷۹ - شماره ۱۰ و ۱۱.
- حسینی اشکوری، حدیث عشق: استاد حسینی اشکوری: عرض‌حال، جستارها و گفتارها، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۴ش.
- «مرکز احیای میراث اسلامی ـ قم» ،سایت رسمی آیت‌الله سیستانی، تاریخ بازدید مطلب: ۲۲ آبان ۱۳۹۹ش.
- «مرکز احیای آثار اسلامی»، سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تاریخ بازدید مطلب: ۲۲ آبان ۱۳۹۹ش.