ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mohamadhaghani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کتاب ثواب الاعمال.gif|بندانگشتی|کتاب ثواب الاعمال]] | [[پرونده:کتاب ثواب الاعمال.gif|بندانگشتی|کتاب ثواب الاعمال]] | ||
'''ثوابُ الأعمال و عقابُ الأعمال'''، به زبان عربى، اثر [[شیخ صدوق]] | '''ثوابُ الأعمال و عقابُ الأعمال'''، به زبان عربى، اثر [[شیخ صدوق]]، از بزرگ‌ترین عالمان شیعه در قرن چهارم هجرى، است. چنان‌که از نام کتاب نیز پیداست، شيخ صدوق در اين كتاب، رواياتی را جمع‌آوری کرده است که اعمال پسنديده و پاداش آنها (ثواب الاعمال) و اعمال ناپسند و مجازات آنها (عقاب الاعمال) را بیان می‌کنند. این کتاب همواره مورد توجه عالمان و همچنین عموم شیعیان بوده و از مهم‌ترین آثار حدیثی [[شیعه]] به شمار می‌آید. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|شیخ صدوق}} | {{اصلی|شیخ صدوق}} | ||
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مشهور به [[شیخ صدوق]]، از بزرگ ترین علمای قرن چهارم هجری قمری بوده است. وی بزرگ‌ترین محدّث و فقیه مکتب حدیثی [[قم]] بود. او حدود ۳۰۰ اثر علمی از خود به جا گذاشته بود که بسیاری از آنها مفقود شده است. [[کتاب من لایحضره الفقیه]] از [[کتب اربعه]] شیعه اثر اوست. | |||
== انگیزه نگارش == | == انگیزه نگارش == | ||
مؤلف، در باره انگيزه نگارش كتاب | مؤلف، در باره انگيزه نگارش كتاب مىنویسد: | ||
:::آنچه مرا به تأليف اين كتاب فراخواند، چيزى نبود جز اين فرمايش پيامبر( ص) که «راهنما بر انجام عمل نيک، مانند انجام دهنده آن است» و آن را «ثواب الاعمال» نام نهادم به اميد آنكه خداوند مرا از پاداش آن محروم نفرمايد و به‌جز اميد به پاداش الهى و خوشنودى خداوند سبحان چيز ديگرى مقصود من نبوده است.<ref>ثواب الاعمال، ص 1 و 2. </ref> | |||
== | == ساختار کتاب == | ||
كتاب، داراى دو بخش | كتاب، داراى دو بخش است: | ||
بخش اول، با عنوان «ثواب الاعمال»، شامل 788 حديث است كه در | بخش اول، با عنوان «ثواب الاعمال»، شامل 788 حديث است كه در ذیل 389 عنوان، به صورت ثواب ذكر شده است و بخش دوم، با عنوان «كتاب عقاب الاعمال»، شامل 331 حديث است كه در ضمن 131 عنوان، به صورت عقاب تنظيم گرديده است.<ref>حسین نقی زاده، معرفی ثواب الاعمال.</ref> | ||
== عناوین کتاب == | === عناوین کتاب === | ||
بخش اول ('''كتاب ثواب الاعمال''') شامل عناوين متعددى است از قبيل: | |||
{{ستون-شروع|3}} | |||
* ثواب كسى كه «لا اله الا الله» بگويد؛ | |||
* ثواب كسى كه صد مرتبه «لا اله الا الله» بگويد؛ | |||
* ثواب عاقل؛ | |||
* ثواب مسواک زدن؛ | |||
* ثواب تجديد [[وضو]]؛ | |||
* ثواب رفت و آمد به مساجد؛ | |||
* ثوابى كسى كه قرآن، حديث او و مسجد، خانه او شود؛ | |||
* ثواب نماز در [[مسجد الحرام]]؛ | |||
* ثواب [[سجده شکر]]؛ | |||
* ثواب كسى كه قبر [[امام حسین]](ع) را [[زیارت]] كند؛ | |||
* ثواب قارى قرآن؛ | |||
* ثواب طالب علم؛ | |||
* ثواب جهاد در راه خدا؛ | |||
* ثواب همنشينى با اهل دين؛ | |||
* ثواب شاد كردن دل مؤمن؛ | |||
* ثواب [[صدقه]] | |||
* و... | |||
{{پایان}} | |||
بخش دوم ('''كتاب عقاب الاعمال''') نيز شامل عناوين مختلفى است، مانند: | |||
{{ستون-شروع|3}} | |||
* عقاب كسى كه فرمان خدا را سبک و حقير بشمارد؛ | |||
* عقاب كسى كه [[اهل بیت|اهل بيت]] پيامبر را خشمگين نمايد؛ | |||
* عقاب [[قدریه]]؛ | |||
* عقاب كسى كه بر ناتوانى بگذرد و او را يارى نكند؛ | |||
* عقاب كسى كه نماز خود را سبک بشمارد؛ | |||
* عقاب خوردن مال يتيم؛ | |||
* عقاب كسى كه [[زکات]] واجب را ترک كند؛ | |||
* عقاب كسى كه مؤمنى را خوار نمايد؛ | |||
* عقاب قسم دروغ؛ | |||
* عقاب حاکم ستمگر؛ | |||
* عقاب ترک [[امر به معروف و نهی از منکر]]؛ | |||
* عقاب قطع رحم؛ | |||
* عقاب خودبينى | |||
* و...<ref>حسین نقی زاده، آشنایی با ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، فهرست کتاب.</ref> | |||
{{پایان}} | |||
== ویژگی‌های کتاب == | |||
== | |||
* ترغیب مردم به کسب فضایل اخلاقی و انجام [[واجب|واجبات]] و ترک [[حرام|محرمات]] | * ترغیب مردم به کسب فضایل اخلاقی و انجام [[واجب|واجبات]] و ترک [[حرام|محرمات]] | ||
* کنار هم قرار گرفتن احادیث یک موضوع و تفاوت بین ثوابهای ذکر شده | * کنار هم قرار گرفتن احادیث یک موضوع و تفاوت بین ثوابهای ذکر شده | ||
| خط ۲۸: | خط ۶۰: | ||
== اعتبار و جایگاه کتاب == | == اعتبار و جایگاه کتاب == | ||
اين كتاب، مانند ديگر | اين كتاب، مانند ديگر كتابهاى شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روايى شيعه به شمار مى آيد و روايات آن، در بسيارى از مجموعه هاى روايى بزرگ شيعه، مانند [[بحارالانوار]] و [[وسائل الشیعة]] و... نقل شده و به آنها استناد شده است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref> | ||
== | == نسخه‌های کتاب == | ||
# | # نسخهاى در كتابخانه سيد جلال الدين ارموى، مشهور به [[محدث ارموی]] كه تاريخ نگارش آن، 1056 ق و به خط محمد تقى شيرازى ابن نظام الدين بن محمود انصارى مى باشد. | ||
# نسخه اى در كتابخانه سيد جلال الدين ارموى كه تاريخ نگارش آن، 1069 ق و به خط محمد مؤمن ابهرى است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref> | # نسخه اى در كتابخانه سيد جلال الدين ارموى كه تاريخ نگارش آن، 1069 ق و به خط محمد مؤمن ابهرى است.<ref>نرم افزار جامع فقه اهل بیت.</ref> | ||
نسخهٔ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۸:۳۰
ثوابُ الأعمال و عقابُ الأعمال، به زبان عربى، اثر شیخ صدوق، از بزرگ‌ترین عالمان شیعه در قرن چهارم هجرى، است. چنان‌که از نام کتاب نیز پیداست، شيخ صدوق در اين كتاب، رواياتی را جمع‌آوری کرده است که اعمال پسنديده و پاداش آنها (ثواب الاعمال) و اعمال ناپسند و مجازات آنها (عقاب الاعمال) را بیان می‌کنند. این کتاب همواره مورد توجه عالمان و همچنین عموم شیعیان بوده و از مهم‌ترین آثار حدیثی شیعه به شمار می‌آید.
درباره مؤلف
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مشهور به شیخ صدوق، از بزرگ ترین علمای قرن چهارم هجری قمری بوده است. وی بزرگ‌ترین محدّث و فقیه مکتب حدیثی قم بود. او حدود ۳۰۰ اثر علمی از خود به جا گذاشته بود که بسیاری از آنها مفقود شده است. کتاب من لایحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه اثر اوست.
انگیزه نگارش
مؤلف، در باره انگيزه نگارش كتاب مىنویسد:
- آنچه مرا به تأليف اين كتاب فراخواند، چيزى نبود جز اين فرمايش پيامبر( ص) که «راهنما بر انجام عمل نيک، مانند انجام دهنده آن است» و آن را «ثواب الاعمال» نام نهادم به اميد آنكه خداوند مرا از پاداش آن محروم نفرمايد و به‌جز اميد به پاداش الهى و خوشنودى خداوند سبحان چيز ديگرى مقصود من نبوده است.[۱]
ساختار کتاب
كتاب، داراى دو بخش است: بخش اول، با عنوان «ثواب الاعمال»، شامل 788 حديث است كه در ذیل 389 عنوان، به صورت ثواب ذكر شده است و بخش دوم، با عنوان «كتاب عقاب الاعمال»، شامل 331 حديث است كه در ضمن 131 عنوان، به صورت عقاب تنظيم گرديده است.[۲]
عناوین کتاب
بخش اول (كتاب ثواب الاعمال) شامل عناوين متعددى است از قبيل:
- ثواب كسى كه «لا اله الا الله» بگويد؛
- ثواب كسى كه صد مرتبه «لا اله الا الله» بگويد؛
- ثواب عاقل؛
- ثواب مسواک زدن؛
- ثواب تجديد وضو؛
- ثواب رفت و آمد به مساجد؛
- ثوابى كسى كه قرآن، حديث او و مسجد، خانه او شود؛
- ثواب نماز در مسجد الحرام؛
- ثواب سجده شکر؛
- ثواب كسى كه قبر امام حسین(ع) را زیارت كند؛
- ثواب قارى قرآن؛
- ثواب طالب علم؛
- ثواب جهاد در راه خدا؛
- ثواب همنشينى با اهل دين؛
- ثواب شاد كردن دل مؤمن؛
- ثواب صدقه
- و...
بخش دوم (كتاب عقاب الاعمال) نيز شامل عناوين مختلفى است، مانند:
- عقاب كسى كه فرمان خدا را سبک و حقير بشمارد؛
- عقاب كسى كه اهل بيت پيامبر را خشمگين نمايد؛
- عقاب قدریه؛
- عقاب كسى كه بر ناتوانى بگذرد و او را يارى نكند؛
- عقاب كسى كه نماز خود را سبک بشمارد؛
- عقاب خوردن مال يتيم؛
- عقاب كسى كه زکات واجب را ترک كند؛
- عقاب كسى كه مؤمنى را خوار نمايد؛
- عقاب قسم دروغ؛
- عقاب حاکم ستمگر؛
- عقاب ترک امر به معروف و نهی از منکر؛
- عقاب قطع رحم؛
- عقاب خودبينى
- و...[۳]
ویژگی‌های کتاب
- ترغیب مردم به کسب فضایل اخلاقی و انجام واجبات و ترک محرمات
- کنار هم قرار گرفتن احادیث یک موضوع و تفاوت بین ثوابهای ذکر شده
- بررسی سندی کتاب.[۴]
اعتبار و جایگاه کتاب
اين كتاب، مانند ديگر كتابهاى شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روايى شيعه به شمار مى آيد و روايات آن، در بسيارى از مجموعه هاى روايى بزرگ شيعه، مانند بحارالانوار و وسائل الشیعة و... نقل شده و به آنها استناد شده است.[۵]
نسخه‌های کتاب
- نسخهاى در كتابخانه سيد جلال الدين ارموى، مشهور به محدث ارموی كه تاريخ نگارش آن، 1056 ق و به خط محمد تقى شيرازى ابن نظام الدين بن محمود انصارى مى باشد.
- نسخه اى در كتابخانه سيد جلال الدين ارموى كه تاريخ نگارش آن، 1069 ق و به خط محمد مؤمن ابهرى است.[۶]
ترجمه و چاپ
این کتاب توسط مترجمان متعددی به فارسی ترجمه شده و دارای چاپ های سنگی و حروفی بسیاری است. این کتاب در سال 1364 ش با تحقیق سید حسن خرسان توسط منشورات رضی در قم به چاپ رسید.
پیوند به بیرون
آشنایی با منابع دست اول شیعه (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
پانویس
منابع
- صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، رضی، 1368 ش.