مُنتَخبُ الاَثَر فی الامام الثّانی عَشَر(عج) کتابی روایی به زبان عربی اثر لطف‌الله صافی گلپایگانی در موضوع امام دوازدهم است. این کتاب برگزیده احادیث از کتاب‌های شیعه و اهل سنت است. کتاب در ده فصل تنظیم شده و بخش اول آن به اثبات وجود و امامت امام مهدی(عج) اختصاص دارد. احادیث مربوط به زندگانی امام دوازدهم، نائبان او، عصر غیبت، ظهور و حکومت جهانی نیز در فصل‌های بعدی قرار گرفته‌اند. نویسنده گاه در پاورقی توضیحاتی درباره احادیث ذکر کرده است. اصل این کتاب یک جلدی است. البته به همراه برخی از مقالات مولف به صورت سه جلدی هم چاپ شده که با ترجمه فارسی محسن احمدی در دوره شش جلدی روانه بازار شده است.این کتاب اثر برگزیده اولین دوره کتاب سال ولایت در سال ۱۳۷۸ش شد.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | لطف الله صافی گلپایگانی |
| موضوع | مهدویت، امام زمان(عج) |
| سبک | روایی |
| زبان | عربی |
| قطع | وزیری |
| مجموعه | ۱ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | انتشارات مؤلف |
| تاریخ نشر | ۱۴۲۲ ق |
درباره مؤلف
لطف الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید شیعه در قرن ۱۵ق است.
سبک نگارش
مؤلف در این کتاب قصد جمع آوری روایات مربوط به امام عصر(عج) را داشته و اظهار نظر یا سخنی از خود ارائه نمی‌کند. وی در پایان هر باب به بقیه روایات مربوط به آن باب در منابع دیگر یا ابواب دیگر کتاب حاضر اشاره و تنها در مواردی در پاورقی نکاتی را ذکر کرده است.
سبک مؤلف در نقل احادیث به گونه‌ای است که هر روایت را به طور کامل با سلسله اسناد و ذکر نام منبع در ابتدای روایت آورده است. روایات هر باب به تفکیک شماره گذاری شده و می‌توان مجموع روایات کتاب را شمارش کرد.
محتوای کتاب
کتاب، مشتمل بر ده فصل است و هر فصل دارای چند باب در موضوعات مختلفی چون نص بر دوازده امام، نص بر امام عصر، تاریخ زندگی و چگونگی ظهور آن حضرت. مجموع روایات این کتاب به ۸۳۰ حدیث می‌رسد.
فصل‌های کتاب
- فصل اول: اشاره به احادیثی است که بر تعداد امامان دلالت می‌کند و تصریح دارند که امامان معصوم به تعداد نقبای بنی‌اسرائیل و حواریون عیسی دوازده تن بودند که اول آنان امیرالمؤمنین علی(ع) و دوازدهمین آنها حضرت مهدی(عج) است.(شامل ۸ باب و ۲۴۳ حدیث)
- فصل دوم: احادیث مشتمل بر نوید ظهور آخرین مصلح غیبی، از عترت رسول اکرم(ص)، از تبار حضرت فاطمه(س)، از نسل امیرالمؤمنین ، از اولاد امام حسین(ع) و از صُلب امام حسن عسکری(ع).(شامل ۴۹ باب و۲۵۲ حدیث)
- فصل سوم: تاریخ ولادت، سرگذشت و معجزات حضرت ولی عصر(عج).(شامل ۳ باب و ۳۴ حدیث)
- فصل چهارم: معجزات حضرت بقیة الله در غیبت صغرا، زندگانی نواب خاص و داستان راه‌یافتگان به پیشگاه آن حضرت، پس از رحلت امام عسکری(ع).(شامل ۳ باب و ۵۳ حدیث)
- فصل پنجم: معجزات حضرت بقیة الله در غیبت کبرا و تشرف خدمت ایشان در عصر غیبت کبرا.(شامل ۲ باب و ۱۶ حدیث)
- فصل ششم: درباره چگونگی ظهور، نشانه‌ها و فتنه‌های پیش از ظهور، سال و ماه و محل ظهور، خروج سفیانی و دجال، بانگ آسمانی، چگونگی بیعت و ممنوعیت تعیین وقت.(شامل ۱۱ باب و ۱۲۸ حدیث)
- فصل هفتم: فتوحات بی‌نظیر، ظاهر شدن گنج‌های زیر زمین، فرود آمدن حضرت عیسی(ع)، کشتن دجّال، پیکار با سفیانی، تکامل عقل‌ها، آبادانی جهان و پر شدن زمین با عدل و داد.(شامل ۱۲ باب و ۳۷ حدیث)
- فصل هشتم: فضایل و مناقب اصحاب ۳۱۳ گانه آن حضرت.(شامل ۲ باب و ۹ حدیث)
- فصل نهم: درباره مدت حکومت، دعوت، سیرت، خوراک، پوشاک و شیوه زندگی آن حضرت.(شامل ۳ باب و ۷ حدیث)
- فصل دهم: درباره انتظار فرج، وظایف شیعیان در عهد غیبت، فضیلت درک محضر، پیروی و اعتقاد به آن حضرت، حرمت انکار، چگونگی تسلیم بر آن حضرت و برخی از دعاهای صادره از ناحیه مقدسه.(شامل ۷ باب و ۵۱ حدیث)
نخستین روایت کتاب از جابر بن سمره از پیامبر(ص) است که فرمود: اسلام تا دوازده جانشين همچنان عزيز خواهد بود. سپس كلمه اى فرمود كه من نفهميدم. به پدرم گفتم. پيامبر صلي الله عليه و آله چه فرمود؟ او گفت: همه آنها از قريش‌اند. [۱] بخش پایانی کتاب را صافی اختصاص داده به نقد هایی در باره کتاب الاخبارالدخیله شوشتری [۲]و بررسی برخی از روایاتی که از نظر شوشتری مجعول و غیر معتبر بوده است. آخرین نقد صافی در ارتباط با جزیره خضراء[۳] در کتاب الاخبارالدخیله است و اثبات کرده که شوشتری در این موضوع گاه با بی دقتی مطالبی را ادعا کرده که قابل اثبات نیست.[۴]
منابع کتاب
مؤلف در ابتدای کتاب خود، نام ده‌ها منبع شیعی و سنی که از آنها بهره برده را آورده است؛ هر چند در این میان از چند منبع بیشتر استفاده کرده است.
منابع این کتاب عبارتند از مهم‌ترین کتب روایی و تاریخی شیعه و اهل سنت که غالبا مشتمل بر منابع کهن و اصول اولیه است؛ هر چند در مواردی هم به کتب متأخر و حتی معاصر ارجاع داده است. کمال الدین، غیبت نعمانی و غیبت شیخ طوسی، کفایة الاثر، صحاح اهل سنت از جمله این منابع‌اند.
پانویس
منابع
- صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الأثر فی أحوال الإمام الثانی عشر، قم، دفتر آیت الله صافی، ۱۳۸۰.
- صافی گلپایگانی، لطف الله، «منتخب الاثر» اثری ماندگار درباره حضرت مهدی(عج)، گلستان قرآن، آبان ۱۳۷۹ - شماره ۳۳.
- کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.