عباسعلی عمید زنجانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ←آثار |
|||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
[[پرونده:فقه سیاسی.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:فقه سیاسی.jpg|بندانگشتی]] | ||
===آثار=== | ===آثار=== | ||
{{اصلی|آثار عمید زنجانی}} | {{اصلی|آثار عباسعلی عمید زنجانی}} | ||
عمده تألیفات وی، در چارچوب فکری دین [[اسلام]] و با توجه به مسائل انسانی و اسلامی به‌ویژه [[شیعه]] نوشته شده است. بخشی از آثار عمید زنجانی قبل از [[انقلاب اسلامی ایران]] مکتوب گردید و بخشی دیگر به پس از آن برمی‌گردد. او نگاه گسترده‌تری به فقه در دوره کنونی از شکل سنتی گذشته دارد.<ref>صالحی تجریشی، کتاب‌شناسی آیت‌الله عباسعلی عمید زنجانی، ۱۳۸۹ش، شماره ۲۸۶-۲۸۷.</ref> | عمده تألیفات وی، در چارچوب فکری دین [[اسلام]] و با توجه به مسائل انسانی و اسلامی به‌ویژه [[شیعه]] نوشته شده است. بخشی از آثار عمید زنجانی قبل از [[انقلاب اسلامی ایران]] مکتوب گردید و بخشی دیگر به پس از آن برمی‌گردد. او نگاه گسترده‌تری به فقه در دوره کنونی از شکل سنتی گذشته دارد.<ref>صالحی تجریشی، کتاب‌شناسی آیت‌الله عباسعلی عمید زنجانی، ۱۳۸۹ش، شماره ۲۸۶-۲۸۷.</ref> | ||
نسخهٔ ۶ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۴۶
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | عباسعلی عمید زنجانی |
| زادروز | (۱۰ فروردین ۱۳۱۶) |
| زادگاه | زنجان |
| محل زندگی | قم ، تهران |
| اطلاعات علمی | |
| آثار | فقه سیاسی، تاملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، مبانی و روش‌های تفسیری قرآن. |
عباسعلی عمید زنجانی (۱۳۱۶ -۱۳۹۰ش) فقیه شیعی، نویسنده، عضو هیات علمی و تنها رئیس روحانی دانشگاه تهران بود. او دو دوره نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ایران بود. کتاب ۱۰ جلدی فقه سیاسی و کتاب «ریشه‌های انقلاب» که یکی از منابع درس عمومی «انقلاب اسلامی» در دانشگاه است، تالیف اوست. عمید زنجانی داماد آیت الله مرعشی نجفی بود.
زندگی‌نامه
عباسعلی عمید زنجانی در سال ۱۳۱۶ش در زنجان متولد شد. پدرش اصغر عمید از کسبه زنجان بود و به علوم دینی و روحانیت علاقه داشت و از ارادتمندان آقا شیخ فیاض زنجانی بود. عمید زنجانی پدرش را در سال ۱۳۴۳ش از دست داد. مادرش از خانواده‌ای روحانی و نوه میرزا مجید زنجانی معروف به میرزا مجید حکمی از شاگردان میرزا ابوالحسن جلوه بود.[۱][۲]
درگذشت
عمید زنجانی ساعت ۴ صبح یکشنبه ۸ آبان ۱۳۹۰ش به علت نارسایی کلیه در بیمارستان خاتم الانبیاء تهران درگذشت و در قم و حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.[۳]
تحصیلات
عمید زنجانی در سال ۱۳۲۲ش و از سن ۶ سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه توفیق زنجان آغاز کرد و همزمان دروس طلبگی می‌خواند. در کلاس دهم یا یازدهم بود که از ترس اینکه گرفتن دیپلم که آن زمان تحصیلات سطح بالایی بود انگیزه تحصیلات حوزوی را از بین ببرد، دبیرستان را رها کرد و به مدرسه سید زنجان رفت.[۴] در حدود سال ۱۳۳۰ش به شهر قم مهاجرت کرد و برای کسب علوم دینی در سطوح بالا‌تر وارد حوزه علمیه قم شد. پدرش از مقلدین آیت الله سید محمد حجت کوه کمری بود و او را نزد آن مرجع برد و با مساعدت آیت الله، وی وارد مدرسه حجتیه شد.[۵] او بعد از ورود به حوزهٔ علمیه قم و شرکت در درس اساتید آن دوره، به علوم حوزوی اکتفا نکرد و در تعطیلات تابستانی که به زنجان مراجعت می‌کرد با اساتید آن شهر به تحصیل هیئت و نجوم می‌پرداخت.[۶]
اساتید
- سید حسین بروجردی
- امام خمینی
- محمد مجاهد تبریزی
- شیخ عبدالجواد اصفهانی
- سید محمد حسین طباطبایی
- میرزا علی مشکینی
- شیخ ابوالفضل اردبیلی
- محمدعلی اراکی
- محمد اسماعیل صائینی
- عباسعلی شاهروردی
- سید محمد محقق داماد
- ناصر مکارم شیرازی
- سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
- ابوالقاسم خزعلی
- سید محسن حکیم.
- سید ابوالقاسم خوئی.
- میرزا باقر زنجانی[۷]
آثار
عمده تألیفات وی، در چارچوب فکری دین اسلام و با توجه به مسائل انسانی و اسلامی به‌ویژه شیعه نوشته شده است. بخشی از آثار عمید زنجانی قبل از انقلاب اسلامی ایران مکتوب گردید و بخشی دیگر به پس از آن برمی‌گردد. او نگاه گسترده‌تری به فقه در دوره کنونی از شکل سنتی گذشته دارد.[۸]
فعالیت‌های سیاسی-مذهبی
هجرت به عراق
عمید زنجانی در سال ۱۳۴۱ش به عراق رفت و وارد حوزه علمیه نجف شد و در درس سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خوئی، سید محمود شاهرودی و میرزا باقر زنجانی حاضر شد. عمید زنجانی در زمانی که ساکن قم بود به درس امام خمینی می‌رفت و بر اساس گفته خود، علاقه ویژه‌ای به استادش داشت. بعد از تبعید امام خمینی در سال ۴۴ از ترکیه به عراق، وی از نخستین کسانی بود که در کاظمین به پیشواز امام رفت و با ایشان ملاقت کرد و در سفرهای امام به سامرا و کربلا و در نهایت به نجف همراه او بود.[۹] پس از اقامت امام در نجف وی از یاران بیت امام در نجف بود و اطلاعات و اخبار روزمره را به او می‌رساند.[۱۰]
در جریان دستگیری آیت الله منتظری امام به عمید زنجانی تکلیف کرد تا عده‌ای از طلاب را جمع کند و همراه آن‌ها به بیت آیت الله حکیم برود و از ایشان بخواهد تا توصیه نامه‌ای برای آزادی منتظری بنویسد. این اقدام مؤثر واقع شد و آن‌ها از آقای حکیم نامه‌ای مبنی بر تقاضای آزادی آقای منتظری گرفتند و بعد از مدتی وی از زندان آزاد شد. عمید با درگذشت پدر برای مجلس ترحیم او به ایران آمده و در این سفر به دیدار مراجع تقلید رفت و اخبار نجف و امام خمینی را به علما رساند.[۱۱]
فعالیت‌های پیش از انقلاب
- در سال ش عمید زنجانی به‌دلیل ازدواج با دختر آیت الله مرعشی نجفی به ایران بازگشت و برای مدتی در قم ساکن شد.[۱۲] در زمان اقامتش در قم به فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم پهلوی ادامه داد که به همین دلیل ساواک قم او را احضار و از او بازجویی کرد.[۱۳]
- در سال ۱۳۵۰ بنا به اصرار عده‌ای از اهالی مسجد لُرزاده و تأیید آیت‌الله مرعشی وی به تهران آمده و امام جماعت مسجد لرزاده را به عهده گرفت.[۱۴] در این مسجد جلساتی با دانشجویان در نقد مارکسیسم برگزار می‌کرد. وی کتابخانه مسجد را گسترش داد و تبدیل به کانون ارشاد اسلامی کرد که در این کانون نوجوانان و دانشجویان بسیاری حضور داشتند؛ البته این کانون بعد‌ها به‌دلیل نفوذ گروهک‌ها و منافقین تعطیل شد.[۱۵]
- در زمان اقامت در تهران با اعضای جامعه روحانیت مبارز تهران ارتباط برقرار و در جلسات شورای مرکزی آن نیز شرکت کرد. در جامعه روحانیت مبارز تهران، بیشتر اعلامیه‌ها را وی تهیه می‌کرد. زنجانی بعد از ورود به جلسات شورای مرکزی جامعه و عضویت در آن، همراه تنی چند از علمای جنوب شهر تهران، جامعه روحانیت جنوب تهران را تشکیل دادند و خود نیز سرپرستی آن را برعهده گرفت.[۱۶]
- بعد از حادثه هفده شهریور ۵۷ به جرم تشویق مردم برای حضور در راهپیمایی، دستگیر و در زندان کمیته مشترک محبوس شد و بعد از مدتی آزاد شد.[۱۷]
فعایت‌های بعد از انقلاب
- در دوره ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای، عمید زنجانی ریاست ستاد پشتیبانی جنگ تهران را برعهده گرفت.
- در سال ۵۹ به نمایندگی امام در بررسی وضعیت بنیاد مستضعفان برای جمع آوری اموال، طلا‌ها و جواهرات سلطنتی تعیین شد.
- در دوره‌های سوم و چهارم مجلس شواری اسلامی از طرف مردم تهران به نمایندگی انتخاب شد و در مجلس نیز ریاست کمیسیون قضایی و کمیسیون آیین نامهٔ داخلی را بر عهده داشت. در سال ۶۸ از طرف امام به عضویت شورای قانون اساسی انتخاب شد.
- از سال ۱۳۵۸ بنا به درخواست آیت الله مفتح در دانشکده الهیات دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد و پس آن نیز در دانشگاه‌های شهید بهشتی، امام صادق و امام حسین(ع)، دانشکده روابط بین الملل، علوم قضایی، امام باقر و علوم اجتماعی به تدریس علوم قرآنی، نهج البلاغه، معارف اسلامی، دیپلماسی و رفتار سیاسی اسلام، حقوق بین الملل و فقه سیاسی اشتغال داشت. علاوه بر دانشگاه وی در حوزه نیز به تدریس علوم حوزوی مشغول بود.[۱۹]
- عضویت در شورای فرهنگ عمومی کشور، وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضویت در شورای مشورتی یونسکو، عضویت در شورای نویسندگان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، رئیس کمیته علوم انسانی جهاد دانشگاهی، عضو مشاور شورای زنان وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو کمیته حقوق وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو شورای برنامه ریزی گروه الهیات وابسته به ستاد انقلاب فرهنگی، عضو شورای مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضویت در هیئت امنای دانشگاه بین المللی امام خمینی، عضویت در هیئت منصفهٔ مطبوعات از جمله مسئولیت‌های وی بود. در سال ۱۳۸۴ش به سمت ریاست دانشگاه تهران منصوب شد. وی اولین رئیس روحانی این دانشگاه بود. او همچنین سرپرستی موسسه مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی را نیز برعهده داشت.[۲۰]
پانویس
منابع
- حاجی بیگی، محمدعلی،خاطرات حجت الاسلام و المسلمین عمید زنجانی، تهران، ۱۳۷۹ش.
- صالحی تجریشی، طیبه، کتاب‌شناسی آیت الله عمید زنجانی، کیهان فرهنگی، مهر و آبان ۱۳۸۹، شماره ۲۸۶-۲۸۷.
- شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج۴، تهران، ۱۳۵۳ش.
- سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- ↑ خاطرات آیت‌الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۲۲.
- ↑ شریف رازی، محمد، ۱۳۵۳ش، ص۵۱۷.
- ↑ آیت‌الله عمید زنجانی درگذشت.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۲۵.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۲۷.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹، ص۴۲.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹، ص۵۳-۶۰.
- ↑ صالحی تجریشی، کتاب‌شناسی آیت‌الله عباسعلی عمید زنجانی، ۱۳۸۹ش، شماره ۲۸۶-۲۸۷.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۷۱-۷۸.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹، ص۸۱.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۱.
- ↑ خاطرات آیت‌الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۱۴۸.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹، ص۱۵۳.
- ↑ خاطرات آیت‌الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۱۵۲.
- ↑ خاطرات آیت‌الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۱۶۱-۱۶۳.
- ↑ خاطرات آیت‌الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۲۰۵.
- ↑ خاطرات آیت الله عمید زنجانی، ۱۳۷۹ش، ص۱۸۸.
- ↑ سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.