کاربر:S.bagheri/صفحه تمرین2
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | محمد صالح برغانی قزوینی |
| تأسیس | ۱۲۴۸ق دوران قاجار |
| کاربری | مدرسه • آموزشی |
| مکان | قزوین |
| مشخصات | |
| مساحت | ۴۶۷۰ مترمربع |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | مسجد • کتابخانه • سالن اجتماعات • پارکینگ |
| معماری | |
| سبک | معماری قاجار |
| بازسازی | ۱۳۸۸ش توسط هادی باریک بین |
مدرسه علمیه صالحیه قزوین در سال ۱۲۴۸ق (دوران قاجار) توسط ملاصالح برغانی قزوینی، در مساحتی حدود ۴۶۷۰ متر مربع تاسیس شده است. این مدرسه از مدارس فلسفی شیعه در قرن سیزدهم هجری به شمار می رود. از جمله استادان این مدرسه می‌توان به شیخ جعفر کاشف الغطاء اشاره کرد. سید جمال الدین اسد آبادی، میرزای شیرازی، میرزا کوچک خان و اشرف‌الدین گیلانی قزوینی از دانش آموختگان این مدرسه هستند. مدرسه صالحیه در سال ۱۳۸۸ش توسط هادی باریک بین بازسازی شد و بخش هايی مثل کتابخانه، سالن اجتماعات، کلاس درس، و پارکينگ نیز به آن اضافه شده است.
جایگاه
مدرسه صالحیه یکی از بزرگ‌ترین مدارس علمیه در ایران بوده و از مدارس فلسفی شیعه در قرن سیزدهم هجری به شمار می رود.[۱][۲] به گفته سید محمد غروی، این مدرسه از نظر علمی جایگاه ویژه‌ای داشته از این جهت که برخی از عالمان نجف برای تدریس به این مدرسه مراجعه می‌کردند.[۳][۴] از جمله کسانی که در مدرسه صالحیه تدریس داشتند می‌توان به شیخ جعفر کاشف الغطاء که تابستان‌ها به قزوین سفر می‌کرده، آخوند ملاآقا حکمی، ملاصفرعلی لاهیجی قزوینی و ملایوسف حکمی قزوینی که مدرسان علوم عقلی و فلسفه در این مدرسه بودند اشاره کرد.[۵]
تاریخچه
مدرسه صالحیه در سال ۱۲۴۸ق، در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار در قزوین تاسیس شده است.[۶] مساحت این مدرسه حدود ۴۶۷۰ متر مربع است که در سه طبقه و از ۸۲ حجره، یک مسجد و یک حیاط بسیار بزرگ تشکیل شده است.[۷] این مدرسه در خيابان مولوی، گذر صالحیه و در نزدیکی بازار سنتی قزوین، در بافت مسکونی تاریخی محله‌ی قملاق واقع شده است.[۸] این بنا دو ورودی، یکی در ضلع غربی و یکی در ضلع شرقی دارد. مسجد در شمال مدرسه قرار گرفته و ورودی آن از خیابان مولوی است. ساختمان مسجد آجری بوده و سردرِ آن تزئیناتی از کاشی و اشعاری به خط نستعلیق دارد.[۹]
موسس
مورخان نوشته‌اند، موسس این مدرسه ملاصالح برغانی(۱۱۶۷-۱۲۷۱ق) برادر شهيد ثالث، ملا محمدتقی برغانی از فقهای شیعه، بوده است.[۱۰] [۱۱] وی شاگرد سید محمدمهدی بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف‌الغطاء و ملامحمدمهدی نراقی بود.[۱۲] مولف کتاب موسوعة طبقات الفقهاء، ملاصالح برغانی را یکی از بزرگ‌ترین عالمان تشیع در قرن ۱۳ق دانسته که تالیفات فراوانی در زمینه علوم اسلامی داشته است.[۱۳][۱۴] معروف‌ترین اثر قرآنی ملامحمدصالح، تفسیری در ۲۷ جلد با عنوان «کنز العرفان فی تفسیر القرآن» می باشد. وی در این کتاب ضمن تفسیر قرآن، اختلاف قرائات، معرفی قراء، مفردات و غرائب قرآنی را مورد بررسی، شرح و تفسیر قرار داده است.[۱۵]
دانش آموختگان
- سید جمال الدین اسد آبادی(۱۲۵۴-۱۳۱۴ق):
وی در سال ۱۲۶۴ق وارد شهر قزوین شد و ۴ سال در آنجا زندگی کرد. سید جمال در مدرسه علمیه صالحیه به درس و بحث پرداخت و ادبیات عرب، منطق، فقه و اصول را فرا گرفت.[۱۶] [۱۷]
- میرزای شیرازی(۱۲۳۰-۱۳۱۲ق):
مورخان معتقدند که میرزای شیرازی از دانش آموختگان مدرسه علمیه صالحیه بوده است.[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱]
- نسیم‌شمال با نام اشرف‌الدین گیلانی قزوینی (۱۲۸۸-۱۳۵۲ق):
اشرف‌الدین تحصیلات مقدماتی را در مدرسهٔ صالحیهٔ قزوین نزد ملاعلی طارمی و ملامحمدعلی برغانی صالحی به پایان رساند و سپس به نجف رفت.[۲۲] [۲۳]
میرزا کوچک پس از تحصیل در مدرسه محمودیه تهران، مدتی نیز در مدرسه صالحیه قزوین مشغول به تحصیل شد.[۲۴] [۲۵] [۲۶]
مرمت و بازسازی
به گفته مدیر مدرسه علمیه صالحیه، قسمت هایی از این مدرسه به مرور زمان خراب شد، ولی توسط هادی باریک بین، امام جمعه سابق قزوین بازسازی شد.[۲۷] بازسازی این بنا از سال ۱۳۸۸ش آغاز شد و بخش هايي مثل کتابخانه، سالن اجتماعات، کلاس درس، و پارکينگ نیز به آن اضافه شده است.[۲۸]
نگارخانه
پانویس
- ↑ سیدجوادی، دائرة المعارف تشیع، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۸۱.
- ↑ https://rasanews.ir/fa/news/300837/تاریخچه-مدرسه-علمیه-صالحیه-قزوین-در-یک-نگاه.
- ↑ غروی، مع علماء النجف، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۵۳۶.
- ↑ https://rasanews.ir/fa/news/300837/تاریخچه-مدرسه-علمیه-صالحیه-قزوین-در-یک-نگاه.
- ↑ https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3901134/ملامحمدصالح-برغانی-برادر-شهيد-ثالث-و-بنيانگذار-مدرسه-صالحيه.
- ↑ مدرسی طباطبائی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۹.
- ↑ دبیرسیاقی، سیر تاریخی بنای شهر قزوین، ۱۳۸۱ش، ص۷۷.
- ↑ دبیرسیاقی، سیر تاریخی بنای شهر قزوین، ۱۳۸۱ش، ص۷۷.
- ↑ مدرسی طباطبائی، برگی از تاریخ قزوین، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۹.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۱۹۷و۳۶۹.
- ↑ برغانی، موسوعة البرغانی، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۵۰.
- ↑ ref>ref>https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3901134/ملامحمدصالح-برغانی-برادر-شهيد-ثالث-و-بنيانگذار-مدرسه-صالحيه.
- ↑ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۵۹۹.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۱۴۶.
- ↑ ref>https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3901134/ملامحمدصالح-برغانی-برادر-شهيد-ثالث-و-بنيانگذار-مدرسه-صالحيه.
- ↑ مهدوی، افشار، اسناد و مدارک درباره سید جمال الدین اسدآبادی، ۱۳۸۹ش.
- ↑ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۵۹۹؛ ج۱۴، ص۵۳۲.
- ↑ حسینی اشکوری، تراجم الرجال، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۷۲۷.
- ↑ سیدجوادی، دائرة المعارف تشیع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۹۱-۱۹۲.
- ↑ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۵۹۹؛ ج۱۴، ص۵۳۲.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۸۹؛ ج۱۸، ص۱۶۷.
- ↑ سیدجوادی، دایرهٔ المعارف تشیع، ۱۳۸۵ش، مدخل اشرف الدین گیلانی.
- ↑ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۵۹۹؛ ج۱۴، ص۵۳۲.
- ↑ سیدجوادی، دائرة المعارف تشیع، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۸۱.
- ↑ دبیرسیاقی، سیر تاریخی بنای شهر قزوین، ۱۳۸۱ش، ص۵۷۱.
- ↑ https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3901134/ملامحمدصالح-برغانی-برادر-شهيد-ثالث-و-بنيانگذار-مدرسه-صالحيه.
- ↑ https://rasanews.ir/fa/news/300837/تاریخچه-مدرسه-علمیه-صالحیه-قزوین-در-یک-نگاه.
- ↑ https://rasanews.ir/fa/news/300837/تاریخچه-مدرسه-علمیه-صالحیه-قزوین-در-یک-نگاه.
یادداشت
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۳ق.
- امين، محسن، اعيان الشيعه، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۳۸۶ش.
- برغانی، محمدصالح‌بن‌محمد، موسوعه البرغانی فی فقه الشیعه، تهران، نمایشگاه دائمی کتاب، ۱۳۶۶ش.
- حسینی اشکوری، سید احمد، تراجم الرجال، قم، دلیل ما، ۱۳۸۰ش.
- دبیرسیاقی، سیدمحمد، سیر تاریخی بنای شهر قزوین و بناهای آن، تهران، سازمان میراث فرهنگی، ۱۳۸۱ش.
- سبحاني تبريزي، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، موسسه الامام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق.
- سیدجوادی، احمد، دایره‌المعارف تشیع، قم، شهید محبی، ۱۳۸۵ش.
- غروی، سید محمد، مع علماء النجف الأشرف، بیروت، دار الثقلین، ۱۴۲۰ق.
- مدرسی طباطبائی، حسین، برگی از تاریخ قزوین، قم، کتابخانه آيت الله مرعشی نجفی، ۱۳۶۱ش.
- مهدوی، اصغر، افشار، ایرج، اسناد و مدارک درباره سید جمال الدین اسدآبادی، تهران، ثریا، ۱۳۸۹ش.
- ref>https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3901134/ملامحمدصالح-برغانی-برادر-شهيد-ثالث-و-بنيانگذار-مدرسه-صالحيه.
- ref>https://rasanews.ir/fa/news/300837/تاریخچه-مدرسه-علمیه-صالحیه-قزوین-در-یک-نگاه.