|
|
خط ۶۱: |
خط ۶۱: |
|
| |
|
| در این کتاب، پس از ذکر هر آیه، نخست واژههای نامفهوم آن بررسى و اختلاف قرائت بیان میشود. سپس دیدگاههای مختلفی تفسیری درباره ان بررسی میشود. آنگاه مفهوم آيه با رعايت ايجاز لفظ و كمال معنا بيان میشود. همچنين اسباب نزول آيه و مسائل كلامى و فقهی مربوط به آن ذکر میشود. و اندیشههای مخالف با رعایت ادب نقد میشود.<ref>معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۷۹ق، ص۲۴۸.</ref> | | در این کتاب، پس از ذکر هر آیه، نخست واژههای نامفهوم آن بررسى و اختلاف قرائت بیان میشود. سپس دیدگاههای مختلفی تفسیری درباره ان بررسی میشود. آنگاه مفهوم آيه با رعايت ايجاز لفظ و كمال معنا بيان میشود. همچنين اسباب نزول آيه و مسائل كلامى و فقهی مربوط به آن ذکر میشود. و اندیشههای مخالف با رعایت ادب نقد میشود.<ref>معرفت، تفسیر و مفسران، ۱۳۷۹ق، ص۲۴۸.</ref> |
| == منابع تفسیر==
| |
| *شیخ طوسی از کتابهای تفسیری متعددی در تالیف تفسیر خود بهره گرفته است. کتاب [[جامع البیان]]، اثر طبری (م. ۳۱۰ق.) از مهمترین آنها است که شیخ هم در محتوا و هم در روش از آن اخذ کرده است.<ref>نک: ذیل عنوان ویژگیهای روشی، همین مقاله.</ref> کتاب دیگر که به گفته برخی پژوهشگران افزون بر محتوا، تاثیر روشی نیز بر التبیان داشته، ''[[المصابیح فی تفسیر القرآن]]'' تالیف عالم شیعه، وزیر مغربی (۳۷۰-۴۱۸ق)است.<ref>کریمینیا، المصابیح فی تفسیر القرآن: گنجی کهن در تاریخ تفسیر شیعه، ۱۳۹۰ش، ص۱۱۹.</ref> قریب ۲۰۰ روایت تاریخی، سیره و اسباب النزول نخستین بار در تفسیر مغربی ذکر شده است که عمده آنها به تفسیر ''التبیان'' و از آنجا به تفسیر ''مجمع البیان'' راه یافته است.<ref>[http://cqs.blogfa.com/post/99 المصابیح فی تفسیر القرآن: گنجی کهن در تاریخ تفسیر شیعه ۲]، سایت مطالعات قرآنی.</ref>
| |
| *از منابع تفسیری این کتاب، روایاتی از برخی [[صحابه]] و [[تابعین]] است. این روایات در تفاسیر پیشین شیعه، که به دست ما رسیدهاند، کمتر به عنوان منابع تفسیر آیات بهکار رفتهاند؛ روایاتی از کسانی مانند [[ابن عباس]]، [[عبدالله بن مسعود]]، [[ابی بن کعب|اُبی بن کعب]]، [[ابو سعید خدری]] مجاهد بن جبر مکی، ضحاک بن مزاحم و طاووس بن کیان.<ref>قاسمپور، تحلیلی بر رویکرد تفسیری شیخ طوسی در تبیان.</ref>
| |
| *از مهمترین منابع فقهی طوسی در بیان نکات فقهی آیات، کتاب ''[[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|خلاف]]'' نوشته خود اوست.<ref>برای نمونه نک: طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۵.</ref>
| |
|
| |
| == گزیدههای تفسیر تبیان == | | == گزیدههای تفسیر تبیان == |
| تفسیر تبیان را دو عالم شیعی خلاصه کردهاند:
| | آقا بزرگ تهرانی در کتاب الذریعه، دو کتاب تفسیری را با عنوان مختصرالتبیان معرفی کرده که خلاصه التبیاناند: یکی از آنها نوشته [[ابن ادریس حلی|ابنادریس حلی]] است.<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص۱۸۴.</ref> او در این کتاب با اندیشههای اصولی و فقهی شیخ مخالفت کرده است. دیگری را هم ابوعبدالله محمد بن هارون معروف به [[ابن کال|ابنکال]] نوشته است.<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص ۱۸۵.</ref> |
| # «[[مختصر التبیان]]» اثر [[ابن ادریس حلی]].<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص۱۸۴.</ref> او در این کتاب با اندیشههای اصولی و فقهی شیخ مخالفت کرده است.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۲۹.</ref>
| |
| # «مختصر التبیان» اثر ابوعبدالله محمد بن هارون معروف به [[ابن کال]].<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص ۱۸۵.</ref>
| |
| | |
| == چاپها == | | == چاپها == |
| این کتاب به صورت مکرر چاپ شده است از جمله: | | این کتاب به صورت مکرر چاپ شده است از جمله: |