مکتبة الامام الحکیم العامة
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | سید محسن حکیم |
| تأسیس | ۱۳۷۷ق |
| کاربری | کتابخانه |
| مکان | نجف |
| نام‌های دیگر | کتابخانه عمومی آیت‌الله حکیم |
| مشخصات | |
| مساحت | پنج طبقه |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | کتاب‌های خطی و چاپی |
| معماری | |
| بازسازی | ۱۳۸۷ق |
مَکتَبَةُ الْاِمامِ الْحَکیمِ العامَّة (کتابخانه عمومی آیت‌الله سید محسن حکیم)، از مراکز علمی و فرهنگی نجف، در نزدیکی حرم امیرالمؤمنین(ع) است. این کتابخانه توسط سید محسن حکیم بنا شد و بعدها توسعه یافت. کتابخانه حکیم متشکل از دو بخش کتاب‌های خطی و چاپی است و هم‌اکنون شعبه‌های متعددی در عراق و کشورهای مختلف دارد. مرقد آیت‌الله حکیم نیز در این کتابخانه است.
تأسیس
کتابخانه حکیم در سال ۱۳۷۷ق مطابق با ۱۹۵۷م در نجف و به‌همت سید محسن حکیم بنا نهاده شد. ساختمان اولیه کتابخانه، متشکل از یک اتاق کوچک در مسجد هندی بود، اما بعدها با خریداری دو منزل مجاور، کتابخانه گسترش یافت. ساختمان فعلی کتابخانه در پنج طبقه در سال ۱۳۸۷ق به‌صورت رسمی افتتاح شد که مجموعه‌ای از کتب مختلف در موضوعات متعدد در آن نگهداری می‌شود.[۱]
مقبره سید محسن حکیم در گوشه‌ای از مسجد هندی و در کتابخانه حکیم قرار دارد.[۲]
جمع‌آوری کتب
کتابخانه اولیه با کتاب‌های شخصی آیت‌الله حکیم شکل گرفت و بعدها با خرید کتاب و کتب اهدایی رونق یافت. در این میان، برخی کتابخانه‌های شخصی مانند کتابخانه شیخ محمد سماوی که در خصوص نسخه‌های خطی می‌کوشید به تعداد ۴۵۰ نسخه خریداری شد. دیگر کتابخانه‌های شخصی خریداری‌شده عبارتند از: کتابخانه سید عبدالصاحب حکیم پسر سید محسن، کتابخانه شیخ عبدالهادی الحموزی، کتابخانه سید محمد حسن الغدیری، کتابخانه حاج محمد کاظم محمد حسن و کتابخانه حاج حمزه شنان.[۳]
تعداد کتاب‌ها
مجموع کتاب‌ها به بیش از ۵۰هزار عنوان می‌رسد که حدود ۴۰هزار کتاب، چاپی و فهرست شده است و ۳۶۰۰ کتاب هم خطی است که برخی از نسخ خطی بیش از یک کتاب را داراست. بعضی از نسخه‌های خطی عبارتند از المنتهی اثر علامه حلی، نهج البلاغه که در ۶۷۶ق و مختصر الخلاف اثر شیخ طبرسی که در سال ۶۹۹ق کتابت شده است.[۴]
تعطیلی کتابخانه
کتابخانه حکیم در زمان حکومت صدام حسین به‌دلیل حساسیت به آثار امام خمینی، سید محسن حکیم و سید محمدباقر صدر و پس از زندانی‌شدن خانواده حکیم، از سال ۱۹۸۳م تا ۱۹۹۲م تعطیل شد و در دوران جنگ عراق با ایران و جنگ کویت نیز رونق کمتری داشت. کتابخانه حکیم در جنگ کویت مقر ارتش عراق شد اما به نسخه‌های خطی آسیبی نرسید.[۵]
شعبه‌ها
کتابخانه آیت‌الله حکیم بیش از یکصد شعبه در شهرهای عراق و چند شعبه در خارج کشور دارد. هدف از تأسیس شعبه‌های داخل عراق این بود که مرکزی برای گردآمدن جوانان و توجیه آنان باشد تا فرهنگ صحیح اسلامی به‌طور غیرمستقیم به آن‌ها انتقال داده شود.[۶]
کتابخانه مرکزی اکنون جنب حرم امام علی(ع) در ابتدای شارع الرسول و در جوار مسجد هندی است.[۷]
چاپ کتاب فهرست نسخ خطی
فهرست نسخ خطی کتابخانه حکیم به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با مشارکت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی چاپ شد.[۸]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ آشنایی با کتابخانه آیت‌الله حکیم، ۱۳۸۲ش، ص۱۶۰و۱۶۱.
- ↑ مقدس، راهنمای سیاحتی و زیارتی در عراق، ۱۳۸۸ش، ص۸۱.
- ↑ آشنایی با کتابخانه آیت‌الله حکیم، ۱۳۸۲ش، ص۱۶۱.
- ↑ آشنایی با کتابخانه آیت‌الله حکیم، ۱۳۸۲ش، ص۱۶۱.
- ↑ آشنایی با کتابخانه آیت‌الله حکیم، ۱۳۸۲ش، ص۱۶۳.
- ↑ زندگی، تحصیل، تحقیق/ مصاحبه با استاد سید احمد اشکوری، سایت کتابخانه مجلس.
- ↑ «چاپ کتاب فهرست نسخ خطی کتابخانه آیت‌الله حکیم درعراق»، وب‌سایت شیعه‌نیوز.
- ↑ «چاپ کتاب فهرست نسخ خطی کتابخانه آیت‌الله حکیم درعراق»، وب‌سایت شیعه‌نیوز.
منابع
- آشنایی با کتابخانه آیت‌الله حکیم، پژوهش و حوزه، زمستان ۱۳۸۲ - شماره ۱۶.
- مقدس، احسان، راهنمای سیاحتی و زیارتی در عراق، تهران، مشعر، ۱۳۸۸ش.
- «چاپ کتاب فهرست نسخ خطی کتابخانه آیت‌الله حکیم درعراق»، وب‌سایت شیعه‌نیوز، تاریخ بارگذاری خبر: ۰۶ شهريور ۱۳۹۱ش.
- زندگی، تحصیل، تحقیق/ مصاحبه با استاد سید احمد اشکوری، سایت کتابخانه مجلس، تاریخ بازدید: ۲۷ مهر ۱۴۰۰ش.