مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از مرکز میکرو فیلم نور)
مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور
آرم مرکز
آرم مرکز
اطلاعات کلی
تأسیس۱۳۶۴ش
بنیانگذارآیت‌الله خامنه‌ای
رویکردعلمی و پژوهشی
گستره فعالیتبین‌المللی
اهدافحفظ، معرفی و احیای میراث شیعی، ایرانی و اسلامی
فعالیت‌هاتهیه میکروفیلم از نسخ خطی و چاپی • تحقیق، تصحیح و چاپ • فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و اسناد
مکانهند
رئیسمهدی خواجه‌پیری
سایر
وضعیتفعال
وبگاه


مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور مرکزی علمی و پژوهشی در هند که در حوزه حفظ، معرفی و احیای میراث شیعی، ایرانی و اسلامی فعالیت می‌کند. این مجموعه در سال ۱۳۶۴ش با دستور آیت‌الله خامنه‌ای و تلاش مهدی خواجه‌پیری در خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو تأسیس شد. مرکز نور از ابتدا با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد در هند همکاری داشته و به تهیه میکروفیلم از نسخه‌های خطی و چاپی پرداخته است.

معرفی کلی

مرکز میکروفیلم نور مرکزی علمی و پژوهشی در هند است که برای آشنایی، معرفی و حفظ میراث مشترک فرهنگی میان ایران و هند فعالیت می‌کند.[۱] این مرکز از کلیه کتابخانه‌های هند و نسخ خطی و چاپی آن، میکروفیلم تهیه کرده و آن را برای استفاده از پژوهشگران به مؤسسات، دانشگاه‌ها و مراکز تخصصی در ایران ارائه کرده است.[۲]

کتابخانه‌های مولانا آزاد دانشگاه اسلامی علیگر، حکیم سید ظل‌الرحمن علیگر، درگاه پیر محمدشاه احمدآباد گجرات، درگاه عالیه چشتیه احمدآباد گجرات و عالیه مهدویه پالن‌پور گجرات از جمله کتابخانه‌های مورد استفاده بوده است.[۳]

تاریخچه و اهداف تأسیس

مرکز میکروفیلم نور در سال ۱۳۶۴ش به‌ دستور آیت‌الله خامنه‌ای به منظور پاسداری از زبان فارسی و حفظ میراث شیعی ایرانی اسلامی در خانه فرهنگ جمهوری اسلامی در دهلی‌نو تأسیس شد.[۴] این مجموعه با تلاش مهدی خواجه‌پیری آغاز به‌کار کرد و مدیریت آن با اوست.[۵]

سردر ورودی مرکز میکروفیلم نور در هند

میکروفیلم نور از ابتدای تأسیس، اهداف متعددی را دنبال کرده است:

  • انجام مطالعات و تحققیات علمی در راستای احیا و معرفی آثار اندیشمندان دو ملت؛
  • ایجاد ارتباط با محققان و پژوهشگران و کمک به کارهای تحقیقاتی آنان در زمینه‌های مشترک ایران و هند؛
  • ایجاد ارتباط میان کتابخانه‌ها و مراکز شرق‌شناسی هند با کتابخانه‌ها و مراکز شرق‌شناسی و موسسات مطالعات اسلامی ایران جهت همکاری‌های بیشتر علمی و فرهنگی؛
  • آموزش، آگاه‌سازی و ارتقای دانش مرتبط با میراث مکتوب؛
  • تسهیل در دسترسی پژوهشگران و محققان به میراث مکتوب؛
  • حمایت از پروژه‌های پژوهشی مرتبط با میراث مکتوب؛
  • شناسایی، گردآوری، حفظ و صیانت از میراث مکتوب جهان اسلام و ایران؛
  • صیانت، حفظ و احیاء آثار و میراث هنری ایرانی- اسلامی در دیگر کشورها به‌ویژه در حوزه کتابت و کتاب‌آرایی.[۶]

اقدامات و فعالیت‌ها

مرکز نور به‌دنبال تهیه میکروفیلم از کتابخانه‌ها و مراکز اسناد در هند،[۷] وارد فعالیت‌های دیگر نیز شده و به‌سمت ترمیم و آفت‌زدایی از نسخ خطی رفته است که بخش بزرگی از کتاب‌ها که به‌دلیل رطوبت هوا یا موریانه‌خورگی دچار آسیب شده‌ بودند، تجلید و بازسازی گردیدند.[۸] تحقیق، تصحیح و چاپ برخی آثار از میراث مکتوب هند نیز از جمله اقدامات مرکز میکروفیلم نور است.[۹]

مرکز میکروفیلم نور با دیگر مراکز بین‌المللی میکروفیلم در دیگر کشورها هم وارد همکاری شده و مبادلاتی در این زمینه صورت گرفته است.[۱۰]

دیگر فعالیت‌ها

  • فهرست‌نگاری و دیجیتال‌سازی؛ از جمله همکاری‌های این مرکز می‌توان به فهرست‌نگاری و دیجیتال اسناد فارسی مرکز اسناد ملی هند و مرکز اسناد تلنگانه اشاره کرد.[۱۱]
  • دیجیتال‌سازی نسخه‌ها، اسناد و کتاب‌های چاپ سنگی و خطی جهت احیا و تسهیل دسترسی بیشتر مخاطبان به میراث مکتوب؛ بیش از هفتادهزار نسخۀ خطی، بیست‌هزار چاپ سنگی و یک‌میلیون‌وسیصد هزار سند تاریخی در قالب تفاهم‌نامه‌ها و مشارکت‌های دو سویه با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد تهیه شده است.[۱۲]
  • مستند‌نگاری و فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و اسناد؛ ۳۶ جلد فهرستِ نسخ خطی در این مرکز تهیه و چاپ شده است.[۱۳]
نمونه‌ای از حفظ و مرمت اسناد و نسخه‌های خطی در مرکز میکروفیلم نور
  • نسخه همانند؛ به‌معنای بازنشر، بازتولید و یا عکس‌برداری چاپی از یک نسخه دست‌نویس که از نظر جزئیات ظاهری برابر و مطابق با نسخه قدیمی است و ۴۵۰ جلد کتاب خطی به صورت نسخه همانند چاپ و تکثیر گردیده است.[۱۴]
  • حفظ و نگاه‌داشت اسناد و نسخ خطی؛ شامل پاک‌سازی و استحکام‌بخشی بیش از یک‌میلیون‌وپانصد هزار برگ[۱۵]
  • دانشنامه اسلامی؛ به منظور احیای آثار و خدمات علمای هند در سال ۱۳۹۶ش تاسیس شد و گردآوری و چاپ تذکره علمای هند به‌عنوان نجوم الهدایة در هفت جلد، اجازات علمای هند در دو جلد، تألیفات شیعه در هند و همچنین چاپ اجازات شیخ عبدالکریم حائری یزدی در قم.[۱۶]
  • برگزاری دوره‌های آموزشی؛ به منظور ارتقای آگاهی، شناسایی، حفظ و صیانت از میراث مکتوب اسلامی-ایرانی در کشورهای مختلف و بهره‌گیری بهینه از امکانات موجود.[۱۷]

پانویس

  1. «مرکز میکروفیلم نور؛ گنجینه قرآن و نسخ اسلامی در سرزمین ۷۲ ملت»، خبرگزاری ایکنا.
  2. موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۳۰.
  3. «وب‌سایت مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور»، وبگاه بساتین.
  4. «درباره ما»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  5. «وب‌سایت مرکز بین المللی میکروفیلم نور»، وبگاه بساتین.
  6. «درباره ما»، سایت مرکز میکروفیلم نور؛ موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۲۹.
  7. «همکاری با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  8. موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۳۰.
  9. موسوی، آشنایی با مرکز میکروفیلم نور، ص۱۳۰و۱۳۱.
  10. موسوی، «آشنایی با مرکز میکروفیلم نور»، ص۱۳۰.
  11. «همکاری با کتابخانه‌ها و مراکز اسناد»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  12. «بخش دیجیتال سازی نسخه‌ها، اسناد و کتاب‌های چاپ سنگی و خطی»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  13. «فهرست‌نگاری»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  14. «چاپ نسخه‌های همانند»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  15. «حفظ و مرمت اسناد و نسخه‌های خطی»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  16. «دانشنامه اسلامی»، سایت مرکز میکروفیلم نور.
  17. «دوره‌های آموزش»، سایت مرکز میکروفیلم نور.

منابع