اثبات الوصیه للامام علی بن ابیطالب (حلی)
.jpg) | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | منسوب به علامه حلی |
| موضوع | اثبات جانشینی حضرت علی(ع) |
| به کوشش | محمدهادی امینی |
| تعداد جلد | ۱ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دارالاضواء |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۶ق |
اِثباتُ الوَصیةِ لِلامامِ علیِّ بنِ اَبیطالب یا اَلحُجَجُ القَویةُ فی اثباتِ الوَصیة لِعَلیّ بن ابیطالب، منسوب به علامه حلی (۶۴۸-۷۲۶ق). این کتاب به زبان عربی است و پنج دلیل بر جانشینی امیرالمومنین در بر دارد.
نویسنده
اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، با انتساب به حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (۶۴۸-۷۲۶ق) معروف به علامه حلّی چندین بار چاپ شده است. اما آقا بزرگ تهرانی انتساب آن به علامه حلی را رد می‌کند. دلیل او نقل‌هایی است که در این کتاب از نباطی بیاضی (۸۷۷ق) وجود دارد. وی می‌گوید: نسبت این کتاب به علامه از کسی صادر می‌شود که به کتاب مراجعه نکرده باشد.[۱] سید مهدی خرسان نیز نسبت کتاب را به علامه حلی نمی‌پذیرد و علاوه بر دلیل فوق ادله‌ای دیگری نیز بر آن ذکر می‌کند. از جمله پاسخ به محمد بن علی عودی از شاگردان شهید ثانی است.[۲] آقابزرگ نسخه‌ای از آن در کتابخانه شیخ علی کاشف الغطاء دیده است که به خط شیخ علی کاشف الغطاء از روی نسخه‌ای که تاریخ کتابت آن ۱۱۲۱ق بوده است استنساخ کرده است.[۳]
محتوا
این کتاب به زبان عربی و درباره جانشینی علی بن ابیطالب(ع) از جانب پیامبر اکرم(ص) است. نگارنده در این خصوص پنج دلیل اقامه می‌کند که عبارتند از: تالیفات متعدد[۴] روایات متواتر[۵] وجود و گواه هفتاد هزار (یا سی هزار) نفر بر وصیت پیامبر(ص) روز غدیر خم[۶]، نهی از ترک وصیت[۷] و اشعاری که در اثبات وصیت و واقعه غدیر سروده شده است.[۸]
نویسنده حدود یک سوم کتاب را به شبهه‌‌ای و پاسخ آن اختصاص داده است. او ۱۴ دلیل در نادرستی ادعای اینکه پیامبر مسئله جانشینی را به انتخاب مردم واگذار نموده، اقامه کرده است و کتاب را با پاسخ به این شبهه به پایان می‌برد.[۹]
شیوه
نویسنده در این کتاب از حدود ۲۰ کتاب در زمینه اثبات الوصیه نام می‌برد[۱۰] و عین عبارات برخی را نقل می‌کند.[۱۱] اختصار از ویژگی‌های این کتاب است، چاپ دارالاضوا ۳۸ صفحه دارد.[۱۲]
نویسنده در دلیل دوم از برخی منابعی که استفاده کرده است نام می‌برد. کتاب نخب المناقب[۱۳] و ابطال الاختیار شیخ حسین بن جبیر، بصائر الانس قطب کیدری، ما اتفق من الاخبار فی فضل الأئمة الأطهار محمد بن جعفر مشهدی[۱۴] از آن جمله است. آقابزرگ تهرانی از الصراط المستقیم بیاضی نیز جز منابع او نام می‌برد و همین را دلیل بر آن دانسته که مؤلف آن علامه حلی نیست[۱۵] ولی در چاپ دارالاضواء این کتاب، نام بیاضی و کتاب او دیده نمی‌شود.
نام
اثبات الوصیه للامام علی بن ابی طالب عنوانی است که در چاپ این کتاب آمده است ولی نویسنده در مقدمه نام کتاب را «الحجج القویة فی بیان الوصیة» عنوان کرده است.[۱۶] آقابزرگ هم عنوان اثبات الوصیة و هم الحجج القویة را نقل می‌کند.[۱۷]
چاپ‌ها
- چاپ آن با نسبت به علامه حلی در نجف حدود ۱۳۸۶ق.[۱۸]
- این کتاب با تصحیح و تعلیق محمد هادی امینی در سال ۱۴۰۶ق در بیروت در ۳۸ صفحه توسط انتشارات دارالاضواء به چاپ رسیده است.
- این کتاب با تصحیح و تعلیق محمدهادی امینی و تحقیق محمد حسین رحیمیان در ۱۰۴ صفحه توسط المکتبة المتخصصة بامیرالمؤمنین(ع) در مشهد در سال (۱۴۲۳ق) به چاپ رسیده است.
پانویس
- ↑ آقابزرگ، الذریعه، ج۶، ص۲۶۵.
- ↑ حلی، الفین، ۱۳۸۸ق، مقدمه خرسان، ص۵۷.
- ↑ آقابزرگ، الذریعه، ج۳، ص۴۰۰، ج۶، ص۲۶۵.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۳-۴.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۴-۱۹.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۱۹.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۲۱.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۲۲-۲۷.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۲۷-۳۸.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، مقدمه ص۳
- ↑ حلی،اثبات الوصیه، ص۵، ۲۱.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، مقدمه کتاب.
- ↑ حلی اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۴.
- ↑ حلی اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۱۶
- ↑ آقا بزرگ، الذریعه، ج۶، ص۲۶۵.
- ↑ حلی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۶ق، ص۲.
- ↑ آقا بزرگ، الذریعه، ج۶، ص۲۶۵.
- ↑ حلی، الفین، ۱۳۸۸ق، مقدمه خرسان، ص۵۷.
منابع
- حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، اثبات الوصیه للامامة علی بن ابی طالب علیه‌السلام، درالاضوارء، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
- آقا بزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، اسماعیلیان، قم و کتابخانه اسلامیه، تهران، ۱۴۰۸ق.
- علامه حلی، الالفین فی امامة امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، مقدمه: سیدمهدی خرسان، مکتبة الحیدریة، نجف،۱۳۸۸ق-۱۹۲۶م.