سید محمدمهدی خرسان

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از سید مهدی خرسان)
سید محمدمهدی خرسان
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۹ رجب سال ۱۳۴۷ق
محل زندگینجف
تاریخ وفات۱ ربیع‌الاول سال ۱۴۴۵ق
شهر وفاتنجف
خویشاوندان
سرشناس
سید حسن خرسان (پدر)
اطلاعات علمی
استادانسید ابوالقاسم خوییسید محسن حکیم
محل تحصیلحوزه علمیه نجف
اجازه روایت ازآقابزرگ تهرانیسید عبدالاعلی سبزواری
تألیفاتموسوعة عبدالله بن عباس
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعیامام جماعت در مسجد شیخ انصاری


سید محمدمهدی موسوی خِرْسان (۱۳۴۷ق-۱۴۴۵ق)، عالم شیعه اهل نجف، تصحیح‌کننده کتاب‌های شیعی، نویسنده و تراجم‌نگار است. او گردآورنده کتاب موسوعة عبدالله بن عباس با موضوع ابن‌عباس پسرعمو و صحابی پیامبر(ص) است، که در ۲۱ جلد به چاپ رسیده است. سید ابوالقاسم خویی و سید محسن طباطبائی حکیم از استادان اویند و عالمانی چون آقابزرگ تهرانی و سید عبدالاعلی سبزواری به او اجازه روایت داده‌اند.

کنگره امناء الرسل با تجلیل از سید محمدمهدی خرسان در شهرهای نجف و قم برگزار شد.

جایگاه و زندگی‌نامه

سید محمدمهدی سید حسن موسوی خرسان معروف به سید محمدمهدی خرسان، عالم شیعه و تصحیح‌کننده کتاب‌های شیعی، از آل خرسان خاندانی از نجف است. پدرش سید حسن خرسان (۱۳۲۲-۱۴۰۵ق) عالم شیعه، از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانی و محمدحسین غروی نائینی و امام جماعت در مسجد شیخ انصاری نجف بود.[۱] سید محمدرضا خرسان برادر وی نیز، از عالمان شیعه است.[۲]

خرسان ساکن نجف بود،[۳] امام جماعت مسجد شیخ انصاری را در نجف برعهده دارد[۴] و چنانکه خود گفته، از ورود به سیاست پرهیز می‌کند.[۵] او در کتاب «ذِکریّاتی فی حیاتی»[۶] و مقدمه کتاب «مقدماتُ کتبِ التُّراثِیّة»[۷] به زندگی‌نامه خود پرداخته است.

خرسان در ۲۶ شهریور سال ۱۴۰۲ش برابر با ۱ ربیع‌الاول سال ۱۴۴۵ق در نجف درگذشت[۸] و در حرم امام علی(ع) دفن شد.[۹]

زیست علمی

سید محمدمهدی خرسان در ۹ رجب سال ۱۳۴۷ق در نجف به دنیا آمد.[۱۰] او دروس مقدمات و سطح حوزه را در حوزه علمیه نجف از پدرش و استادانی چون علی سماکة‌ حلی و صادق قاموسی فرا گرفت و درس خارج را نزد سید ابوالقاسم خویی، سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن طباطبائی حکیم گذراند.[۱۱]

مشایخ او در نقل حدیث، آقابزرگ تهرانی، سید محمدصادق بحرالعلوم، سید علی بهبهانی، سید عبدالاعلی سبزواری، سید مرتضی خلخالی،[۱۲] سید حسن بجنوردی و پدرش[۱۳] بوده‌اند. او چنانکه خودش گفته، از عالمان اهل‌سنت مانند سید علوی بن عباس مالکی مکی، حمّاد انصاری، محمد ابوالیسر بن عابدین، محمدصالح قادری شامی نیز، نقل حدیث کرده است.[۱۴]

او بیشتر عمرش را، به تحقیق و تصحیح کتاب‌های شیعی پرداخته است. وی به برخی عالمان مانند سید عبدالستار حسنی، کامل سلمان جُبوری و سید سلمان هدی آل‌طعمه اجازه روایت داده است.[۱۵]

آثار

خرسان بیش از شصت اثر با موضوعات تراجم‌نگاری، انساب، کلام، حدیث و فقه، تألیف یا تصحیح کرده است.

کتاب «موسوعةُ عبداللهِ بنِ عباس، حَبْرُ الاُمّة و تَرجُمانُ القرآن» که دانشنامه‌ای است درباره ابن‌عباس، پسرعمو و صحابی پیامبر(ص)، از آثار مهم خرسان شمرده شده است. این کتاب در ۲۱ جلد گردآوری شده و در سال ۱۳۹۵ش، برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در حوزه دین شده است.[۱۶]

برخی از دیگر کتاب‌های او چنین است: «علی اِمامُ البَرَرَة» که شرح قصیده‌ای از سید ابوالقاسم خویی درباره امامت امام علی(ع) است،[۱۷] «المحسنُ السّبط مَولودٌ اَم سِقْط» درباره محسن فرزند امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، «السجودُ عَلَی التُّربةِ الحُسَینیَّة» و «حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العمل».[۱۸] مجموعه آثار آیة‌الله خرسان در قالب موسوعه‌ای ۴۶ جلدی با عنوان «موسوعة آیة الله محمد مهدی الموسوی الخرسان» به چاپ رسیده است.[۱۹]

بزرگداشت

آستان قدس علوی و آستان قدس حسینی و نزدیک به سی نهاد علمی و فرهنگی از جمله مجمع جهانی اهل‌بیت، برای بزرگداشت خرسان، کنگره‌ای بین‌المللی برگزار کردند. این کنگره در روزهای ۲۵ و ۲۶ مهر ۱۴۰۱ش در نجف و در روزهای ۲ و ۳ آذر سال ۱۴۰۱ش در قم برگزار شد. این کنگره، اولین کنگره از سلسله بزرگداشت‌ها با عنوان «اُمَناءُ الرُّسل»‌ بوده است.[۲۰]

پانویس

  1. «بازدید سید مهدی موسوی خرسان از کتابخانه»، کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی(ع).
  2. «بازدید سید مهدی موسوی خرسان از کتابخانه»، کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی(ع).
  3. نجفی، طریق الوصول الی اخبار آل الرسول، ۱۳۹۵ش، ص۴۲۶.
  4. «بازدید سید مهدی موسوی خرسان از کتابخانه»، کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی(ع).
  5. خرسان، مقدمات کتب تراثیة، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۷.
  6. خرسان، مقدمات کتب تراثیة، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۶.
  7. خرسان، مقدمات کتب تراثیة، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۵.
  8. «آیت‌الله خرسان درگذشت»، خبرگزاری شفقنا.
  9. مراسم تشییع پیکر آیت‌الله الخرسان در نجف اشرف، پایگاه خبری شفقنا.
  10. «آیت‌الله سید محمدمهدی خرسان، مصحح بزرگ متون شیعی»، ص۶۵.
  11. نجفی، طریق الوصول، ۱۳۹۵ش، ص۴۲۷.
  12. «آیت‌الله سید محمدمهدی خرسان، مصحح بزرگ متون شیعی»، ص۶۵ و ۶۶.
  13. نجفی، طریق الوصول الی اخبار آل الرسول، ۱۳۹۵ش، ص۴۲۸.
  14. «آیت‌الله سید محمدمهدی خرسان، مصحح بزرگ متون شیعی»، ص۶۵ و ۶۶.
  15. «بازدید سید مهدی موسوی خرسان از کتابخانه»، کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی(ع).
  16. «سی‌وچهارمین جایزه کتاب سال برگزیدگان خود را شناخت»، خبرگزاری تسنیم.
  17. خویی، علی امام البرره، ۱۴۲۴ق، شناسنامه کتاب.
  18. نجفی، طریق الوصول الی اخبار آل الرسول، ۱۳۹۵ش، ص۴۲۶.
  19. صدور موسوعة المحقق محمد مهدی الموسوی الخرسان، سایت الاجتهاد.
  20. «آیت‌الله رمضانی: علامه خرسان شخصیتی ساده‌زیست، پرتلاش، زاهد و دارای سماحت علمی است»، خبرگزاری اهل‌بیت (ابنا).

منابع

پیوند به بیرون