صفحهٔ اصلی
مقاله برگزیده
فاطمه مشهور به حضرت معصومه(س) دختر امام کاظم(ع) و خواهر امام رضا(ع) است. او در سال ۲۰۱ قمری به درخواست برادرش امام رضا(ع) و برای دیدار او از مدینه راهی ایران شد؛ اما در راه بیمار شد و به درخواست قمی‌ها به قم رفت و در خانه شخصی به نام موسی بن خزرج اشعری ساکن شد و پس از ۱۷ روز درگذشت. جنازه وی در قبرستانی به نام بابِلان (حرم کنونی) دفن شد. سید جعفر مرتضی عاملی بر این باور است حضرت معصومه(س) در ساوه مسموم و شهید شده است. شیعیان فاطمه معصومه(س) را بزرگ می‌دارند، برای زیارت او اهمیت قائل‌اند و روایاتی درباره او نقل می‌کنند که از شفاعت وی برای شیعیان سخن گفته شده و بهشت پاداش زیارت او دانسته شده است. گفته شده پس از حضرت زهرا(س)، او تنها زنی است که از امامان برای او زیارتنامه روایت شده است. معصومه و کریمه اهل‌بیت لقب‌های مشهور فاطمه معصومه هستند.
- ۱۳۰۸ش. ولادت علی دوانی، روحانی شیعی، نویسنده، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام
- ۱۳۶۳ش. درگذشت سید عبدالله موسوی شیرازی از مراجع تقلید شیعه و از فعالان قبل از انقلاب اسلامی ایران در مخالفت با سیاست‌های ضددینی و ضدملی پهلوی (۱ محرم ۱۴۰۵ق)
- ۱۳۷۵ش. سقوط کابل به‌دست طالبان (۱۳ جمادی‌الاول ۱۴۱۷ق)
- ۱۳۸۴ش. درگذشت سید محمدجواد موسوی غروی فقیه، فیلسوف و نویسنده شیعه (۲۳ شعبان ۱۴۲۶ق)
- ۱ق. آغاز هجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه و ماجرای لیلة المبیت
- ۶ق. خروج پیامبر(ص) برای غزوه بنی‌لحیان
- ۱۱ق. هجوم به خانه فاطمه(س)
- ۳۶ق رسیدن اولین نامه معاویة بن ابی‌سفیان به امام علی(ع) در مدینه
- ۶۴ق. کشته‌شدن مسور بن مخرمه از طرفداران عبدالله بن زبیر در جنگ با یزید بن معاویه
- ۲۵۸ق. جنگ موفق عباسی با صاحب زنج
- ۲۶۰ق. شهادت امام حسن عسکری(ع) (به قولی)
- ۶۸۳ق. درگذشت احمد بن منیر طرابلسی شاعر هجوسرای شیعی
- ۱۳۵۵ق. ولادت احمد کافی روحانی واعظ و سخنران و مؤسس مهدیه تهران (۱ خرداد ۱۳۱۵ش)
- ۱۴۲۰ق. برگزاری نخستین اجلاس بین المجلاس اسلامی، به منظور تأسیس اتحادیه مجالس کشورهای اسلامی، در ایران (۲۵ خرداد ۱۳۷۸ش)
آیا می‌دانستید که...؟
- ... شش تن از فرزندان عقیل بن ابی‌طالب برادر امام علی(ع) در واقعه کربلا به شهادت رسیدند؟
- ... حجرالاسود (در تصویر) تنها بخش باقیمانده از نخستین عبادتگاهی است که بر روی زمین ساخته شد؟
- ... عبدالله فاضل لنکرانی پدر محمد فاضل لنکرانی (مرجع تقلید) از عالمان کشور آذربایجان بود که در دوره حاکمیت کمونیست‌ها بر این کشور، به ایران آمد؟
- ... تغییر جنسیت از مسائل نوظهور در فقه پزشکی است و امام خمینی را نخستین فقیه، در ایران دانسته‌اند (در سال ۱۳۴۳ش) که درباره حکم شرعی تغییر جنسیت اظهار نظر کرد؟
- ... در فاجعه منا به سال۱۳۹۴ش، بیش از ۷ هزار نفر بر اثر ازدحام جمعیت در سرزمین منا کشته شدند؟
- ... در انتفاضه صفر عراق، شیعیان عراق در قالب پیاده‌روی اربعین بر ضد حکومت حزب بعث در صفر سال ۱۳۹۷ق (برابر با ۱۳۵۵ش) قیام کردند؟
- ... در واقعه عاشورا هفت فرزند پسر امام علی(ع) به شهادت رسیدند؟
حدیث سِلسِلَةُ الذَّهَب حدیث قدسی منقول از امام رضا(ع) در باب توحید و شروط آن است. امام رضا(ع) این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کرد. راویان این حدیث همگی امامان معصوم‌اند تا به پیامبر(ص) و سرانجام به خداوند می‌رسد. به همین دلیل این حدیث را «سلسلة الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» توصیف کرده‌اند. طبق برخی گزارش‌ها، هم‌زمان با نقل حدیث، بیش از بیست هزار نفر آن را مکتوب کردند. بر اساس این حدیث، اعتقاد به توحید باعث نجات از آتش جهنم است، ولی امام رضا(ع) خود را شرط این نجات معرفی کرده است. به گفته عالمان شیعه، منظور امام رضا(ع) اعتقاد به امامت است.
چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) مصادف با ۲۰ صفر است. براساس برخی از نقل‌ها، اسیران کربلا در این روز در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز به‌عنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد؛ به همین دلیل توصیه به زیارت اربعین در این روز شده و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) این زیارت از نشانه‌های مؤمن است. شیعیان در این روز عزاداری می‌کنند و آیین پیاده‌روی اربعین شیعیان به سوی کربلا، در ایام منتهی به اربعین یکی از گسترده‌ترین مراسم عزاداری شیعیان و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان محسوب شده است. (تصویر:راهپیمایی اربعین سال ۱۹۷۰م)
از آیین‌های شیعی که در روزهای منتهی به اربعین حسینی با هدف زیارت اربعین برگزار می‌شود. این پیاده‌روی از نقاط مختلف عراق به‌طرف کربلا انجام می‌شود؛ ولی بیشتر زائران، از مسیر نجف به کربلا می‌روند. در طول مسیرهای راهپیمایی، جایگاه‌هایی برای پذیرایی از زائران وجود دارد که موکب خوانده می‌شود. در زمان حکومت صدام حسین، محدودیت‌هایی در اجرای این مراسم اعمال شد، ولی با سقوط حزب بعث در سال ۲۰۰۳م، این مراسم احیا شد و هرساله علاوه بر شیعیان عراق، شیعیان کشورهای دیگر به‌ویژه ایران نیز به راهپیمایی اربعین می‌پیوندند. بنابر گزارش‌ها، علاوه بر شیعیان، گروه‌هایی از اهل‌سنت، مسیحیان، ایزدیان و دیگر مذاهب نیز در پیاده‌روی اربعین حضور می‌یابند. در سال‌های اخیر این رویداد را بزرگترین گردهمایی سالانهٔ مذهبی در جهان دانسته‌اند. درباره تعداد حاضران در این راهپیمایی، آمارهایی بین دوازده تا بیست و هفت میلیون نفر بیان شده است.
