صفحهٔ اصلی
مقاله برگزیده
بازماندگان واقعه کربلا همچون امام سجاد(ع)، امام چهارم شیعیان و حضرت زینب(س) که به اسارت لشکر عمر بن سعد درآمدند. اسرا به دستور عمر بن سعد، شب یازدهم محرم در کربلا نگه داشته شدند و بعد از ظهر روز یازدهم، به کوفه نزد عبیدالله بن زیاد برده شدند. ابن زیاد، اسیران را بر روی محمل‌هایی بدون پرده و پوشش و با همراهی گروهی از جمله شمر و طارق بن مُحَفِّز به دربار یزید بن معاویه در شام فرستاد. او دست و پای برخی همچون امام سجاد(ع) را غل و زنجیر کرد. امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) با سخنان خود در هنگام اسارت، سبب تحول روحی و پشیمانی برخی از مردم و بنا بر نقلی پشیمانی یزید (هر چند به صورت ظاهری) از جنایات واقداماتش شدند. علمایی همچون شیخ مفید، شیخ طوسی و محدث نوری بر این عقیده‌اند که اسیران کربلا بعد از آزادی، به مدینه بازگشته‌اند، نه کربلا؛ اما بنابر نقل سید بن طاووس در لهوف، کاروان اسیران به کربلا بازگشتند.
- ۱۳۰۴ش. درگذشت شیخ عبدالنبی نوری از فقها و اساتید حوزه علمیه تهران
- ۱۳۷۹ش. درگذشت حیدرعلی محقق از فقها و اساتید حوزه علمیه در اصفهان (۹ جمادی‌الاول ۱۴۲۱ق)
- ۶۱ق. دفن شهدای کربلا (بنا به نقلی)
- ۶۱ق. آوردن اسیران کربلا در مجلس عبیدالله بن زیاد
- ۶۱ق. شهادت عبدالله بن عفیف ازدی به دست عبیدالله بن زیاد
- ۱۰۸۰ق. درگذشت محمدصالح بن احمد مازندرانی فقیه، محدث و داماد مجلسی اول
- ۱۴۳۱ق. راهپیمایی در شهرهای مختلف ایران در محکومیت هتک حرمت‌کنندگان به مقدسات دینی در روز عاشورای همان سال (۹ دی ۱۳۸۸ش)
- ۱۴۴۳ق. درگذشت محمدرضا حکیمی نویسنده شیعه و از چهره‌های شناخته شده مکتب تفکیک (۳۱ مرداد ۱۴۰۰ش)
آیا می‌دانستید که...؟
- ... عبدالرحمن بن عوف که نقش تعیین‌کننده‌ای در خلافت عثمان داشت، پس از مدتی قسم یاد کرد که با عثمان سخن نگوید؟
- ... تکیه دولت (در تصویر) به فرمان ناصرالدین شاه برای تعزیه و روضه‌خوانی ساخته شد و در دوره پهلوی اول تبدیل به بانک گردید؟
- ... حَبْوه اموال خاص که خارج از ارث، به پسر بزرگ‌تر می‌رسد و حداقل در چهار مورد لباس، شمشیر، انگشتر و قرآن وجود دارد؟
- ... شاه عباس اول، فرهاد خان، فرمانده کل سپاه خود را که در جنگ ابتدایی با ازبکان شکست خورده بود، اعدام کرد؟
- ... اقبال لاهوری از روشنفکران مشهور در جهان اسلام، پس از وفات مادرش، ضربه روحی سختی دید و تا مدت‌ها افسرده بود؟
- ... شهید ثالث از عالمان ایرانی در هند بود که به دلیل نوشتن مجالس المومنین، در زیر ضربات شلاق به شهادت رسید؟
- ... حضرت داوود(ع) با لقمان هم‌عصر بود و و زمانی که لقمان او را نصیحت می‌کرد، داوود او را ستایش می‌نمود؟
نبرد امام حسین(ع) و یارانش در کربلا با سپاه کوفه است. واقعه کربلا در دهم محرم سال ۶۱ قمری و به دنبال بیعت‌نکردن امام حسین(ع) با یزید رخ داد که به شهادت آن امام و یارانش و نیز اسارت اهل بیتش انجامید. واقعه کربلا دلخراش‌ترین واقعه در تاریخ اسلام دانسته شده است؛ از این‌رو شیعیان بزرگترین مراسم عزاداری خود را در سال‌روز آن برگزار می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند. واقعه کربلا با مرگ معاویة بن ابی‌سفیان در ۱۵ رجب سال ۶۰ قمری و شروع حاکمیت فرزندش یزید آغاز شد و با بازگرداندن اسیران کربلا به مدینه پایان یافت. حاکم مدینه تلاش کرد از امام حسین برای یزید بیعت بگیرد؛ از این‌رو حسین بن علی برای گریز از بیعت، شبانه از مدینه خارج شد و به طرف مکه حرکت کرد. در این سفر، خانواده امام حسین، شماری از بنی‌هاشم و برخی از شیعیان او را همراهی می‌کردند.
بخشی از آیه سوم سوره مائده، که خداوند در آن، از کامل‌شدن دین اسلام سخن گفته است. شیعیان بر اساس روایات رسیده از اهل‌بیت پیامبر(ص) معتقدند، این آیه در روز غدیر و درباره واقعه غدیر نازل شد و منظور از کامل‌شدن دین و نعمت، اعلام ولایت و جانشینی حضرت علی(ع) برای پیامبر(ص) است. در مقابل، اهل سنت نزول آیه را در روز عرفه دانسته و معتقدند منظور از کامل‌شدن دین، بیان همه احکام اسلام است. مرتضی مطهری درباره تفاوت بین «اکمال» و «اتمام» گفته است: «اتمام» در جایی است که چیزی قبلا ناقص بوده؛ ولی در «اکمال» ممکن است چیزی ظاهرش درست و تمام بوده، ولی چون آثار مورد انتظار را ندارد، کامل نباشد. در آیه اکمال، دستور نصب امام علی(ع) به امامت، هم جزئی از دین و تمام‌کننده آن بود و هم موجب کمال سایر اجزای دین شد؛ زیرا روح دین ولایت و امامت است. (تصویر:تابلو فرش شجره طیبه که آیه اکمال در حاشیه محراب آن بافته شده در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود)
خدمت و تولیت امور کعبه که مواردی مانند کلیدداری، باز و بسته کردن در کعبه، استقبال از زائران، تمیز کردن و تعویض پرده کعبه را شامل می‌شود. کلیدداری کعبه پیش از اسلام، در دست طایفه بنی‌شیبه بود. پیامبر اسلام پس از فتح مکه کلید کعبه را در اختیار عثمان بن طلحة، کلیددار وقت باقی گذارد و به‌دستور پیامبر، این مسئولیت در دست این خاندان باقی ماند. براساس منابع، عباس عموی پیامبر، خود را به جهت مسئولیت سقایة الحاج برتر از دیگران دانست. شیبة که سدانت کعبه را برعهده داشت نیز خود را برتر خواند. اما امام علی(ع) خود را به جهت ایمان آوردن پیش از دیگران و سپس هجرت و جهاد، برتر از آنان دانست. در اینجا آیه ۱۹ سوره توبه نازل شد و ایمان و جهاد در راه خدا را برتر از مسئولیت‌های در مورد کعبه دانست.
