مجمع ذخائر اسلامی
 آرم مؤسسه | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مجمع الذخائر الاسلامیة |
| تأسیس | ۱۳۵۵ش |
| بنیانگذار | سید احمد حسینی اشکوری |
| نوع فعالیت | آموزشی • پژوهشی |
| گستره فعالیت | داخلی و خارجی |
| فعالیت‌ها | تحقیق متون عربی و فارسی • نشر متون کهن • فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و سنگی • عکس‌برداری و جمع‌آوری سنگ‌نوشته‌ها • مرمت و بازیابی کتاب‌ها و اسناد |
| مکان | قم |
| رئیس | سید صادق حسینی اشکوری (آصف‌آگاه) |
| سایر | |
| وضعیت | فعال |
| وبگاه | |
مجمع ذخائر اسلامی (به عربی: مجمع الذخائر الاسلامیة) مؤسسه‌ای تحقیقاتی و پژوهشی در قم که در سال ۱۳۵۵ش با هدف تصحیح، تحقیق و نشر کتاب به‌همت سید احمد حسینی اشکوری تأسیس شد و پس از سال‌ها به آموزش و دیجیتال‌سازی متون اسلامی روی آورد. این مؤسسه به جمع‌آوری و تهیه فهرست‌های نسخ خطی و سنگی کتابخانه‌های ایران و خارج از ایران به زبان‌های فارسی و عربی پرداخته و از سنگ‌نوشته‌های ایران و دیگر ممالک اسلامی، اسنادی را گردآوری کرده است. کتابی با عنوان «فهرست نسخه‌های خطی و اسناد» در ۲۴۰ جلد از سوی این مرکز انتشار یافته است.
تأسیس
مجمع ذخائر اسلامی در سال ۱۳۵۵ش در قم تأسیس شد.[۱] سید احمد حسینی اشکوری پس از بازگشت از عراق به ایران در سال ۱۳۵۰ش با این برداشت که متون حوزوی و شیعی در حوزه علمیه قم مورد بی‌توجهی قرار گرفته، مرکز مذکور را با همراهی جمعی از طلاب تأسیس کرد و مقابله‌خوانی و نمونه‌خوانی نسخه‌ها را آغاز کرد.[۲]
مهمترین هدف مجمع ذخائر اسلامی، رفع خلأ موجود در دستیابی به منابع اصلی شیعه و تصحیح و انتشار کتاب‌های مهم تشیع در موضوعات مختلف بود[۳] و کتاب‌هایی مانند تبصرة المتعلمین نوشته علامه حلی، نهج المسترشدین اثر فاضل مقداد، الفخری فی انساب الطالبیین نوشته مروزی، منتخب الانوار المضیئة اثر نیلی و منیة المرید تألیف شهید ثانی و ترجمه البیان اثر آیت‌الله خویی به زبان فارسی به‌عنوان اولین فعالیت‌های آن انتشار یافت.[۴]
تعطیلی موقت
مجمع ذخائر اسلامی در سال ۱۳۶۶ش به‌دلیل ناتوانی مالی در تأمین هزینه‌ها رو به تعطیلی رفت و سپس سید صادق حسینی اشکوری فرزند بنیانگذار مجمع، در سال ۱۳۷۶ش مدیریت آن را بر عهده گرفت و با اخذ مجوزهای لازم، دور جدید فعالیت‌های آن آغاز شد.[۵]
زمینه فعالیت‌ها
مجمع ذخائر اسلامی با ماهیت آموزشی، پژوهشی و انتشاراتی،[۶] اقداماتی را دنبال کرده است:
- تحقیق متون عربی و فارسی در حوزه منابع اسلامی
- نشر متون کهن و آثار دانشمندان اسلامی
- فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و سنگی کتابخانه‌ها
- سندخوانی و چاپ اسناد
- تهیه تصاویر دیجیتالی از نسخه‌های خطی و سنگی و کتاب‌های کمیاب
- عکس‌برداری و جمع‌آوری سنگ‌نوشته‌ها
- مرمت و بازیابی کتاب‌ها و اسناد.[۷]
مخاطبان و فعالیت‌کنندگان
به گفته مدیر مجمع ذخائر اسلامی، مخاطبان این مجموعه، محققان و پژوهشگرانی هستند که در حوزه‌های زیر فعالیت می‌کنند:
- طلاب حوزه‌های علمیه و دانشجویان در سطوح عالیه در باب متون اسلامی و نسخه‌های خطی
- اسلام‌شناسان غربی و مورخان اسلامی و مردم‌شناسان
- گرافیست‌ها و خطاطان؛ در خصوص نسخه‌های خطی و متون کهن با توجه به جنبه‌های هنری
- باستان‌شناسان و محققان بر روی سنگ‌نوشته‌ها
- سندپژوهان؛ خصوصاً کسانی که درباره اسناد شرعی و اجتماعی اسلامی فعالیت می‌کنند.[۸]
چاپ فهرست نسخ خطی
از مهمترین آثار مجمع ذخائر اسلامی، چاپ کتاب «فهرست نسخه‌های خطی و اسناد» بوده که در بیش از ۲۴۰ جلد به چاپ رسیده است.[۹]
پانویس
- ↑ «معرفی پایگاه مجمع ذخائر اسلامی»، مجله ره‌آورد نور، ص۵۰.
- ↑ «مروری بر فعالیت‌های چهل‌ساله علمی و پژوهشی مجمع ذخائر اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ مجمع ذخائر اسلامی از تأسیس تاکنون، سایت مجمع ذخائر اسلامی.
- ↑ «مروری بر فعالیت‌های چهل‌ساله علمی و پژوهشی مجمع ذخائر اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛ مجمع ذخائر اسلامی از تأسیس تاکنون، سایت مجمع ذخائر اسلامی.
- ↑ «مجمع ذخائر اسلامی از تأسیس تاکنون»، سایت مجمع ذخائر اسلامی.
- ↑ «مجمع ذخائر اسلامی»، معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه.
- ↑ «فهرست نسخ خطی کتابخانه‌های اصفهان منتشر می‌شوند»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «معرفی پایگاه مجمع ذخائر اسلامی»، مجله ره‌آورد نور، ص۵۱.
- ↑ «مروری بر فعالیت‌های چهل‌ساله علمی و پژوهشی مجمع ذخائر اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
منابع
- «فهرست نسخ خطی کتابخانه‌های اصفهان منتشر می‌شوند»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۸۵ش.
- «مجمع ذخائر اسلامی از تأسیس تاکنون»، سایت مجمع ذخائر اسلامی، تاریخ بازدید: ۳ آذر ۱۴۰۰ش.
- «مجمع ذخائر اسلامی»، معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه، تاریخ بازدید: ۳ آذر ۱۴۰۰ش.
- «مروری بر فعالیت‌های چهل‌ساله علمی و پژوهشی مجمع ذخائر اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ش.
- «معرفی پایگاه مجمع ذخایر اسلامی معرفی و نقد»، ره‌آورد نور، پاییز ۱۳۸۹، شماره ۳۲ .