سید احمد کربلایی

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از سید احمد حائری تهرانی)
سید احمد کربلایی
شناسنامه
نام کاملسید احمد موسوی حائری طهرانی
لقبسید احمد کربلایی
زادروز۱۲۸۰ق
شهر تولدکربلا
کشور تولدعراق
تاریخ درگذشتجمعه ۲۷ شوال ۱۳۳۲ق
آرامگاهحرم امام علی(ع)، مقابل ایوان طلا
اطلاعات علمی و مذهبی
اساتیدمیرزا محمدحسن شیرازی(صاحب فتوای معروف تحریم تنباکومیرزا حسین خلیلی تهرانی، میرزا حبیب‌الله رشتی، آخوند خراسانی.
شاگردانسید علی قاضی طباطبایی، سید محمدکاظم عصار، سید محسن امین، میرزا مهدی اصفهانی، سید جمال‌الدین گلپایگانی، محمدتقی بافقی، آقابزرگ تهرانی، سید ابوالقاسم لواسانی
تألیفاترساله محاکمات بین علمین


سید احمد موسوی حائری طهرانی(۱۲۸۰-۱۳۳۲ق) مشهور به سید احمد کربلایی از عارفان و فقیهان شیعه در عراق بود. وی در فقه، شاگرد میرزا محمدحسن شیرازی(صاحب فتوای تحریم تنباکو) و آخوند خراسانی و در عرفان و اخلاق، استادش ملا حسینقلی همدانی بود. سید احمد کربلایی در حوزه علمیه نجف شاگردان زیادی در فقه، اصول‌ و اخلاق، مثل سید علی قاضی طباطبایی، سید جمال‌الدین گلپایگانی و آقابزرگ تهرانی تربیت کرد. در فقه کتابی از او به‌چاپ نرسیده و تنها یک کتاب تحت عنوان «رساله محاکمات بین علمین» در عرفان از او وجود دارد. عالمان شیعه مثل آقابزرگ تهرانی، محمدحسین غروی اصفهانی و دیگران درباره او سخن گفته و او را یک استاد کامل دانسته‌اند. سید احمد کربلایی ۲۷ شوال ۱۳۳۲ق در نجف از دنیا رفت و قبر او در حرم امام علی(ع)، مقابل ایوان طلا قرار دارد.

جایگاه

آقابزرگ تهرانی، از شاگردان سید احمد کربلایی، در کتاب «نقباء البشر» او را یکی از یاران و شاگردان ویژۀ ملا حسینقلی همدانی دانسته و به گفتۀ او، سید احمد یگانه روزگار خودش بوده و در بالاترین مراتب دانش، رفتار، سیر و سلوک، زهد، ورع و خوف از خداوند قرار داشت.[۱]

محمدحسین غروی اصفهانی هم کربلایی را در فقه، بی‌نظیر خوانده و از بزرگان فقهای امامیه به‌شمار می‌رفته است.[۲]

زندگی‌نامه

سید احمد کربلایی حدود سال ۱۲۸۰ق، در کربلا به‌دنیا آمد و به این دلیل به کربلایی مشهور شد. پدرش سید ابراهیم موسوی تهرانی است.[۳] هرچند سال تولدش به‌طور دقیق معلوم نیست اما علامه طهرانی با شواهدی، تاریخ ولادت او را محاسبه کرده و حدود سال ۱۲۸۰ق تخمین زده‌ است.[۴]

سید احمد کربلایی در ۲۷ شوال ۱۳۳۲ق در نجف از دنیا رفت و در حرم امام علی(ع) مقابل ایوان طلا دفن شد.[۵]

ویژگی‌ها

ویژگی‌های علمی و اخلاقی کربلایی به این شرح است:

علمی

سید احمد کربلایی در فقه خیلی قوی بود، تا جایی که محمدحسین اصفهانی درباره او گفته، من احدی را در فقه مثل او ندیده‌ام.[۶]

صاحب کتاب توحید علمی و عینی نوشته که وی در سن چهل سالگی نامزدِ مرجعیت شیعه شد ولی حاضر نشد فتوا دهد. همچنین محمدتقی شیرازی احتیاطات خود را به او ارجاع می‌داد.[۷]

اخلاقی

ملا حسینقلی همدانی حدود سیصد شاگرد تربیت کرد که بارزترین آنها سید احمد کربلایی و محمد بهاری بودند و راه استاد خود را ادامه دادند.[۸] در کتاب رساله لب‌اللباب نقل شده که، وقتی شیخ محمد بهاری به‌دلیل بیماری نجف را ترک کرد، سید احمد کربلایی تنها کسی بود که در آنجا کلاس‌های فقهی و اخلاقی داشت و شاگردان زیادی را تربیت کرد.[۹]

آقابزرگ تهرانی که مدتی همسایه سید احمد کربلایی بوده دربارۀ او گفته که وی، نمازهای خود را در مکان‌های خلوت به‌جا می‌آورد و در نماز شب بسیار گریه می‌کرد.[۱۰]

در منابع دیگر آمده است که سید احمد کربلایی در اثر گریه‌های طولانی یکی از چشمان خود را از دست داده بود و به همین دلیل، به سید احمد واحدالعین (یک‌چشم) مشهور شد.[۱۱]

مرتضی مطهری:
مرحوم سید احمد کربلایی یکی از بزرگان بوده است. نامه‌هایی میان ایشان و عالم بسیار بزرگ مرحوم حاج شیخ محمدحسین اصفهانی (رضوان الله علیه) استادِ علامه طباطبایی رد و بدل شده است. گفتند مرحوم آقا سید احمد یک چشمش کور بوده. علامه طباطبایی (سلّمه الله تعالی) نقل می‌کردند که او در آخرین نامه‌‏اش می‏‌نویسد: «دوست دارم که چشم دیگرم هم کور بشود که جز او دیگر چیزی را نبینم.» یک چنین کوری از هر بینایی بیناتر است.

منبع:https://lms.motahari.ir/book-page/21/آشنایی%20با%20قرآن،%20ج%204?page=191

جایگاه علمی

سید احمد کربلایی برای کامل کردن تحصیلاتش در اواخر سال ۱۳۰۰ق به حوزه‌ علمیه نجف رفت و در دروس خارج فقه و اصول‌ آنجا شرکت کرد و به درجۀ اجتهاد رسید.[۱۲] اساتید او عبارتند از:

سید محسن امین نوشته است که سید احمد کربلایی پس از یادگیری فقه و اصول، به‌دلیل علاقۀ زیاد به عرفان و اخلاق، شاگرد ملا حسینقلی همدانی شد و دروس اخلاقی را از او آموخت.[۱۵]

شاگردان

سید احمد کربلایی در حوزه علمیه نجف شاگردان متعددی در فقه و اصول‌فقه و اخلاق، تربیت کرد و افراد فراوانی در کلاس‌های درس او شرکت می‌کردند.[۱۶] شاگردانش عبارتند از:

آثار و تألیفات

از تألیفات سید احمد کربلایی خبری در دست نیست و چیزی چاپ نشده، البته سید محسن امین که از شاگردان اوست گفته که او تألیفاتی در فقه و اصول دارد.[۱۸]

کربلایی در بخش عرفان عملی دستورالعمل‌هایی برای شاگردانش داشته و مکاتبات او با محمدحسین اصفهانی که به‌نام «رساله محاکمات بین علمین» معروف است، با مقدمۀ سید محمدحسین طباطبائی و تعلیقات او به چاپ رسیده است.[۱۹]

بهاری همدانی در کتاب تذکرة المتقین نوشته که از سید احمد کربلایی، توصیه‌های عرفانی متعددی در کتاب‌های مختلف ثبت شده است.[۲۰]

توصیه مخصوص سید احمد کربلایی به یکی از شاگردانش :

«إن شاءالله تعالی تمام مواظبت، بر دوام توجه و توسل به حضرت حجت(عج) که واسطه فیض زمان است، ملحوظ داشته، بعد از نماز، دعای غیبت که: "اللهم عرّفنی نفسک" بوده باشد و سه سوره اخلاص هدیه به آن بزرگوار، و دعای فرج: الهی عظم البلاء را ترک نکند. و تمام مواظبت بر دوام طهارت مهما امکن و خواب بر طهارت و وضو و تسبیح حضرت زهرا(س) در وقت خوابیدن و بعد از هر نماز واجب و قرائت آیةالکرسی و مواظبت بر سجده شکر بعد از بیداری و خواندن آیات، ۱۹۰-۱۹۴ سوره‌ آل عمران بعد از بیدار شدن برای نماز شب، با کمال توجه به عالم هستی و تفکر در آن، و نظر بر آسمان و کواکب و آفاق و دعای صحیفه سجادیه را بعد از نماز شب ترک ننماید».[۲۱]

پانویس

  1. آقابزرگ تهرانی، نقباءالبشر، بی‌تا، ج۱۷، ص۸۷.
  2. حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۵؛ کیهان اندیشه، سال ۱۳۶۵؛ مجله حوزه، شماره ۱۵، سال ۱۳۶۵؛ طباطبایی، مقدمه رساله محاکمات، بی‌تا؛ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج۱۷، ص۸۷؛ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
  3. حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۳۲۵.
  4. حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۳۲۵.
  5. آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، بی‌تا، ج ۱، ص۸۸.
  6. حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۵؛ کیهان اندیشه، سال ۱۳۶۵ش؛ مجله حوزه، شماره ۱۵، سال ۱۳۶۵ش؛ طباطبایی، مقدمه رساله محاکمات، بی‌تا؛ آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج۱۷، ص۸۷؛ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
  7. حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۵.
  8. امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۰
  9. حسینی طهرانی، رساله لب‌اللباب در سیر و سلوک اولی الألباب‌، ۱۴۲۶ق، ص۳۴.
  10. آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج ۱، ص۸۷ و ۸۸.
  11. مجاهد، مقدمۀ مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، بی‌تا، ص۱۸۷.
  12. امین، اعیان الشیعه، بی‌تا،ج۲، ص۴۷۲.
  13. امین، اعیان الشیعه، بی‌تا،ج۲، ص۴۷۲.
  14. آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، بی‌تا، ج۲، ص۶۷۵.
  15. امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
  16. حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۰.
  17. حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۰ و ۹ و ۳ و ۲؛ کیهان اندیشه، ۱۳۶۵ش؛ امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج ۲۱، ص۴۷۲؛ رساله رازگشا، ص۵۵؛ طباطبایی، مقدمه بر رساله محاکمات بین علمین، ص۲۷۱؛ آشتیانی، شرح مقدمه قیصری، ۱۳۷۲ش، ص۳۷.
  18. امین، اعیان الشیعه، بی‌تا، ج۲، ص۴۷۲.
  19. یادنامه شهید آیت الله قدوسی، ص۲۵۰، سال ۱۳۶۲ش؛ حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، بی‌تا، ص۱۰.
  20. بهاری همدانی، تذکرة المتقین، ۱۳۶۱ش، ص۱۶۰.
  21. بهاری همدانی، تذکره المتقین، ۱۳۶۱ش، ص۱۶۰.

منابع

  • آشتیانی، سید جلال الدین، شرح مقدمه قیصری، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۷۲ش.
  • آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، نقباء البشر، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • بهاری همدانی، محمد، تذکره المتقین، بی‌جا، بی‌نا، ۱۳۶۱ش.
  • حسینی تهرانی، سید محمد حسین‌، رساله لب‌اللباب در سیر و سلوک اولی الألباب‌، مشهد، نشر علامه، ۱۴۲۶ق.
  • حسینی تهرانی، سید محمدحسین، توحید علمی و عینی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • طباطبایی، سید محمدحسین، مقدمه بر رساله محاکمات بین علمین، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • مجاهد، احمد، مقدمۀ مجموعه آثار فارسی احمد غزالی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

پیوند به بیرون