ذی‌القعده

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از ذی القعدة الحرام)
ذی‌القعده
یازدهمین ماه تقویم هجری قمری
اطلاعات کلی
نام‌های دیگرذوالقَعدة الحرام
ماه قبلشوال
ماه بعدذی‌الحجه
در سنت دینی
اعمال و آیین‌هااعمال روز دحو الارض
از ماه‌های حراممی‌باشد
مناسبت‌ها و وقایعولادت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س)، شهادت امام جواد(ع)


ذی‌القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. این ماه جزو ماه‌های حرام و ماه‌های حج است. ذوالقعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، به این نام نامیده‌اند.

در فضیلت این ماه، این ماه را ماه دعا و اجابت دعا نامیده‌اند.

جایگاه

ذی القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام، یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. این ماه از ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی القعدة و ذی الحجة) است[۱] که جنگ در آن حرام است.[۲] ذی‌القعده جزو ماه‌های حج (شوال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) نیز به شمار می‌رود.[۳] ماه‌هاى حج، ماه‌های بجا آوردن اعمال حج هستند.[۴]

ذو القعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، آن را به این نام نامیده‌اند.[۵]

فضیلت ماه

سید بن طاووس در فضیلت این ماه می‌گوید: «ماه ذی القعده ماهی است که به هنگام شدّت و گرفتاری، زمان خوبی برای دعاست، و برای رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است».[۶] به گفته وی این ماه «ماه اجابت دعا» نامیده شده است. ازاین‌رو، باید اوقاتش را غنیمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت».[۷]

میرزا جواد ملکی تبریزی نیز در کتاب المراقبات می‌نویسد: «این ماه، اولین ماه حرام سال است که در آن جنگ حتی با کافران، حرام است، پس حکم جنگ و مخالفت با خداوند در آن چگونه است؟! در این ماه‌ها باید قلب و بدن بیش از سایر ایام از گناه و نافرمانی خدا نگه داشته شوند.»[۸]

اعمال ماه ذی القعده

اعمال ماه ذی القعده
یکشنبه‌ها
شب پانزدهم
  • شب عبادت، دعا و استغفار. روایت است که خداوند حاجت سائلان در این شب را برآورده می‌کند.[۹]
روز بیست و سوم
روز بیست و پنجم (دحو الارض)
  • روزه گرفتن
  • غسل کردن
  • زیارت امام رضا (ع)
  • خواندن دو رکعت نماز در وقت ظهر، در هر رکعت بعد از حمد، پنج مرتبه سوره شمس بخواند و بعد از اتمام نماز بگوید: لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ. سپس بگوید: یا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکرامِ
  • خواندن دعای: اللَّهُمَّ دَاحِی الْکعْبَهِ

وقایع مهم ماه ذی القعده

ذی‌القعده ۱۴۴۵
شنبه
یک‌شنبه
دوشنبه
سه‌شنبه
چهارشنبه
پنج‌شنبه
جمعه

پانویس

  1. نجفی،‌ جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۳۲ وج۴۳، ص۲۶.
  2. نجفی،‌ جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۳۲.
  3. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۸۹ و۳۰۳؛ نجفی، جواهرالكلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۸، ص۱۲.
  4. مشکینی، مصطلحات الفقه، بی‌تا، ص۳۲۲.
  5. مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۸۹
  6. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۰۶.
  7. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۰۷.
  8. ملکی تبریزی، المراقبات، مؤسسة دار الاعتصام، ص۳۰۱
  9. اعمال شب نیمه ماه ذی‌القعده، پورتال انهار.

منابع

  • سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالكتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق على‌اكبر غفاری و محمد آخوندى، تهران، دارالكتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
  • مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق، داغر، اسعد، قم، دار الهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
  • مشكینى، میرزا على، مصطلحات الفقه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  • ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، مؤسسة دار الاعتصام، بی‌تا.
  • نجفى، محمدحسن، جواهر الكلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.

پیوند به بیرون