فهرست حملات تروریستی علیه شیعیان

افزودن پیوند
از ویکی شیعه

فهرستی از حملات تروریستی علیه شیعیان اشاره به حملاتی دارد که اغلب توسط گروه‌های تکفیری- تروریستی، در سال‌های پایانی قرن بیستم و دو دهه نخست قرن بیست و یکم میلادی، علیه شیعیان در کشورهای مختلف انجام شده است. در این میان ایران، افغانستان، پاکستان، و عراق شاهد بیشترین حملات تروریستی علیه شیعیان بوده است. همچنین شیعیان در کشورهای دیگر از جمله عربستان سعودی، سوریه، لبنان و یمن هدف حملات تروریستی قرار داشته‌اند. داعش بیشترین نقش را در حملات تروریستی در سال‌های اخیر علیه شیعیان در کشورهای یاد شده داشته است. همچنین سپاه صحابه و شاخه نظامی‌اش لشکر جهنگوی و تحریک طالبان پاکستانی، عامل بخشی عمده‌ای از حملات تروریستی علیه شیعیان در پاکستان و حتی مواردی در افغانستان بوده است. القاعده نیز در عراق چنین فعالیتی داشته است. علاوه بر این‌ها، سازمان مجاهدین خلق ایران موسوم به منافقین، طالبان، داعش شاخه خراسان، گروه فرقان، پژاک، جندالله، جیش العدل، الاحوازی عامل بسیاری از حملات تروریستی علیه شیعیان معرفی شده‌اند.

ایران

ایران به‌عنوان مرکز تشیع یکی از قربانیان حملات تروریستی به‌بخصوص پس از روی‌ کارآمدن نظام جمهوری اسلامی معرفی شده است.[۱] به‌گفته سلیم صدیقی کارشناس مطالعات تروریسم، در دوره پس از انقلاب اسلامی ۱۷ هزار در ایران قرانی حملات تروریستی بوده‌اند.[۲] اینجا به تازه‌ترین و معروف‌ترین حملاتی اشاره می‌شود که منابع خبری گزارش داده‌اند.

۱۴۰۲

۱۴۰۱

  • حمله در حرم رضوی:‌ عامل تروریستی در ۱۷ فروردین ۱۴۰۱ش با سلاح سرد به سه طلبه شیعه در حرم رضوی حمله کرد که دو نفر کشته و سومی مجروح گردید.[۶]

۱۳۹۷

حمله تروریستی به رژه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران-۳۱ شهریور ۱۳۹۷ش
  • حمله به رژه نظامیان در اهواز: ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ش، رژه نیروهای مسلح ایران در اهواز هدف حمله تروریستی قرار گرفت که در اثر آن ۲۵ نفر کشته و ۶۰ نفر دیگر مجروح شدند.[۷]

۱۳۹۶

  • حمله به مجلس شورای اسلامی: ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ش، گروه تروریستی داعش با همکاری عناصر مجاهدین خلق ایران موسوم به منافقین، به مجلس شورای اسلامی ایران در تهران حمله کرد که در نتیجه ۱۷ نفر کشته و ۵ نفر دیگر مجروح گردیدند.[۸]

۱۳۸۹

  • انفجار در مسجد جامع زاهدان: ۲۵ تیر ۱۳۸۹ش، دو انفجار انتحاری که جندالله مسئولیت آن را پذیرفت، در مسجد جامع زاهدان رخ داد و در اثر آن ۲۰ نفر کشته و حدود ۱۰۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۹]

۱۳۸۸

  • حمله به مسجد شیعیان در زاهدان: ۷ خرداد ۱۳۸۸ش بمبی در مسجد علی بن ابی‌طالب در زاهدان، منفجر گردید و بیش از ۲۰ نفر کشته و ده‌ها نفر زخمی بر جای گذاشت. جندالله مسئولیت این حمله را به عهده گرفت.[۱۰]
  • حمله به حرم امام خمینی: ۳۰ خرداد ۱۳۸۸ش بمب یک عامل انتحاری که قصد حمله به حرم امام خمینی را داشت در بخش کفشداری منفجر گردید و خود تروریست کشته شد.[۱۱]
  • حمله انتحاری در پیشین سیستان و بلوچستان: ۲۶ مهر۱۳۸۸ش، در حمله انتحاری بر همایشی که به‌منظور وحدت میان عشایر شیعی و سنی برگزار شده بود، ۳۰ نفر کشته شدند. جندالله مسئولیت این حمله را نیز به عهده گرفت.[۱۲]

۱۳۸۷

  • انفجار در حسینیه شیراز: ۲۴ فروردین ۱۳۸۷ش، در حسینیه شهدای شیراز انفجار تروریستی صورت گرفت که در اثر آن ۱۴ نفر کشته و ۲۰۰ نفر زخمی شدند.[۱۳](۱۲ آوریل ۲۰۰۸م)

۱۳۸۴

  • چهار انفجار در اهواز: ۲۲ خرداد۱۳۸۴ش، در یک روز چهار انفجار تروریستی در اهواز رخداد که منجر به کشته شدن هشت نفر و زخمی شدن بیش از ۷۰ نفر دیگر گردید.[۱۴]
  • انفجار در بازار اهواز: ۲۳ مهر ۱۳۸۴ش، دو انفجار تروریستی در بازار اهواز رخداد که حد اقل چهار نفر کشته و بیش از صد نفر مجروح بر جای گذاشت.[۱۵]

۱۳۷۳

حرم امام رضا (ع)- پس از حمله تروریستی در روز عاشورا ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ش
  • انفجار در حرم امام رضا: ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ش، انفجار تروریستی مقارن با روز ‌‌روز عاشورا در حرم امام رضا(ع) رخداد که در پی آن ۲۶ نفر کشته و ۳۰۰ نفر مجروح گردیند.[۱۶]

حمله به شخصیت‌ها

به استناد گزارش ایسنا(خبرگزاری دانشجویان ایران) تعداد زیادی از مقامات و شخصیت‌های جمهوری اسلامی در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی ایران هدف حمله تروریستی قرار گرفته‌ و کشته شده‌اند از جمله سید ولی قرنی رئیس سابق ستاد کل ارتش ایران، مرتضی مطهری متفکر و نظریه پرداز، سید محمدعلی قاضی طباطبایی، اولین امام جمعه تبریز، محمد مفتح سرپرست دانشکده الهیات دانشگاه تهران، سید محمد حسینی بهشتی رئیس وقت قوه قضائیه ایران، حسن آیت عضو مجلس خبرگان قانون اساسی ایران، محمدعلی رجایی رئیس جمهور سابق ایران، محمدجواد باهنر نخست وزیر سابق ایران، علی قدوسی دادستان سابق کل انقلاب، سید اسدالله مدنی امام جمعه تبریز، سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد عضو حزب جمهوری اسلامی ایران، سید عبدالحسین دستغیب امام جمعه شیراز، محمد صدوقی امام جمعه یزد و عطاء‌الله اشرفی اصفهانی امام جمعه کرمانشاه.[۱۷]

بر اساس گزارش ایسنا، سازمان مجاهدین خلق ایران موسوم به منافقین، گروه فرقان، پژاک، جندالله، جیش العدل، الاحوازی و داعش بیشترین نقش را در حملات تروریستی در ایران داشته‌اند.[۱۸]

افغانستان

مسجد شیعیان در قندوز- پس از حمله تروریستی ۱۶ مهرماه ۱۴۰۰ش
برای اطلاعات بیشتر، اینها را هم ببینید: کشتار شیعیان هزاره به‌دستور عبدالرحمن، کشتار مزار شریف، و فاجعه افشار

به گزارش منابع خبری شیعیان در افغانستان هدف حملات گسترده تروریستی بوده و هستند. یافته‌های «شبکه تحلیل‌گران بلاق» نشان می‌دهد تنها در سال نخست حکمرانی طالبان، ۲۲۲ نفر هزاره و شیعه در اثر حملات تروریستی کشته شده‌اند.[۱۹] اینجا به مواردی اشاره می‌شود که منابع خبری در سال‌های اخیر گزارش کرده‌اند.

۱۴۰۳

۱۴۰۲

  • ۱۶ دی. انفجار خودرو در منطقه شیعه‌نشین دشت‌برچی کابل که به کشته‌شدن دو نفر و زخمی‌شدن ۱۴ تن انجامید.[۲۰]
  • ۱۰ آذر. تیراندازی افراد ناشناس در منطقه جبرئیل هرات که به کشته‌شدن پنج تن از جمله دو عالم شیعه بنام رجب اخلاقی و خادم‌حسین هدایتی انجامید.[۲۱]
  • ۱۶ عقرب/آبان ۱۴۰۲ش، حمله به یک وسیله نقلیه مسافربری در دشت برچی، جان حداقل ۷ نفر را گرفت و ۱۱ نفر دیگر زخمی شدند.[۲۲]
  • ۴ عقرب/آبان ۱۴۰۲ش، حمله به باشگاه ورزشی ملت در دشت برچی، منجر به کشته شدن حد اقل شش نفر و زخمی شدن ۱۱ نفر دیگر گردید.[۲۳]
  • ۲۱میزان/مهر۱۴۰۲ش، حمله انتحاری به مسجد امام زمان شهر پلخمری مرکز استان بغلان، منجر به کشته شدن حد اقل ۲۱ نمازگزار شیعه و زخمی شدن ۴۰ نفر دیگر گردید.[۲۴]

۱۴۰۱

۱۴۰۰

  • حمله به نمازگزاران شیعه در قندهار: ۲۳ مهرماه/میزان ۱۴۰۰ش، سه حمله کننده انتحاری به مسجد شیعیان در قندهار هنگام اقامه نماز حمله کردند که منجر به کشته شدن حد اقل ۶۰ نفر و زخمی شدن بیش از ۷۰ نفر دیگر گردید.[۲۶]
  • حمله به نمازگزاران شیعه در قندوز: ۱۶ مهرماه/میزان ۱۴۰۰ش، حمله تروریستی در مسجد شیعیان در منطقه خان‌آباد در قندوز رخ داد که موجب کشته شدن دست‌کم ۵۰ نفر و زخمی شدن بیش از صد تن گردید.[۲۷]

۱۳۹۹

  • حمله به آموزشگاه کوثر دانش در دشت برچی: در ۳ آذر/عقرب ۱۳۹۹ش، مرکز آموزشی کوثر دانش در دشت برچی هدف حمله تروریستی قرار گرفت و در نتیجه ۲۴ نفر جان باختند.[۲۹]
  • حمله به زایشگاه صد بستر دشت برچی:‌ در ۲۳ خرداد/ثور ۱۳۹۹ش، زایشگاه صد بستر دشت برچی که محل فعالیت پزشگان بدون مرز است، هدف حمله تروریستی قرار گرفت و منجر به کشته شدن ۲۴ مادر و نوزاد گردید.[۳۰]

۱۳۹۸

  • حمله به مراسم نوروز در زیارتگاه سخی: اول فروردین/حمل ۱۳۹۸ش، تجمع شیعیان در زیارتگاه سخی واقع در غرب کابل هدف حمله تروریستی قرار گرفت که موجب کشتن شدن ۳۱ نفر گردید.[۳۱]

۱۳۹۷

  • حمله به مراسم نوروز در زیارتگاه سخی: اول فروردین/حمل ۱۳۹۷ش، نیز تجمع شیعیان در زیارتگاه سخی واقع در غرب کابل، هدف حمله تروریستی قرار گرفت که منجر به کشته شدن حد اقل شش نفر گردید.[۳۲]
  • حمله به مرکز توزیع شناسنامه/تذکره: ۲ اردیبهشت/ثور ۱۳۹۷ش، حمله کننده انتحاری مرکز توزیع شناسنامه در مهتاب قلعه دشت برچی را هدف قرار داد که منجر به جان باختن ۶۹ نفر شیعه گردید.[۳۳]
  • حمله به آموزشگاه موعود در دشت برچی:‌۲۴ مرداد/اسد ۱۳۹۷ش حمله کننده انتحاری مواد انفجاری همراه خود را در آموزشگاه موعود منفجر کرد. در این حمله ۴۸ دانش‌آموز شیعه کشته شدند.[۳۴]
  • حمله به مسجد شیعیان در گردیز:‌۱۲ مرداد/اسد ۱۳۹۷ش، دو مهاجم انتحاری به مسجد خواجه حسن مربوط به شیعیان در شهر گردیز حمله کردند که در اثر آن حدود ۴۰ نفر کشته و بیش از ۸۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۳۵]
  • حمله به ورزشگاه میوند در دشت برچی: ۱۴ شهریور/سنبه ۱۳۹۷ش، ورزشگاه میوند در منطقه شیعه نشین دشت برچی هدف حمله تروریستی قرار گرفت و باعث کشته شدن ۲۰ نفر گردید.[۳۶]

۱۳۹۶

مسجد امام زمان در غرب کابل- لحظاتی پس از حمله تروریستی ۲۸ مهرماه ۱۳۹۶ش
  • حمله به مسجد جوادیه هرات: ۹ مرداد/اسد ۱۳۹۶ش، داعش حمله تروریستی را بر مسجد جوادیه در هرات انجام داد که در اثر آن ۳۰ نمازگزار شیعه کشته و بیش از ۶۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۳۷]
  • حمله به مسجد امام زمان (ع) در شمال کابل: ۳ شهریور/سنبله۱۳۹۶ش، در اثر حمله تروریستی داعش بر نمازگزاران در مسجد امام زمان قلعه نجارها در شمال کابل، ۴۰ نفر کشته و ۹۰ نفر زخمی شدند.[۳۸]
  • حمله به مسجد عمومی قلعه فتح الله: ۷ مهرماه/میزان ۱۳۹۶ش مصادف با هفتم محرم، تروریست‌های داعش به مسجد عمومی قلعه فتح الله در شمال شرق کابل حمله کردند که در اثر آن شش عزادار شیعه کشته و ۳۳ نفر دیگر زخمی شدند.[۳۹]
  • حمله به مسجد امام زمان دشت برچی: ۲۸ مهرماه/میزان ۱۳۹۶ش، مسجد امام زمان واقع در دشت برچی هدف حمله انتحاری قرار گرفت که منجر به کشته شدن ۵۶ نمازگزار و زخمی شدن ۵۰ تن دیگر گردید.[۴۰]
  • حمله به مرکز فرهنگی-اجتماعی تبیان: ۷ دی/جدی ۱۳۹۶ش، همایشی در مرکز فرهنگی-اجتماعی واقع در دشت برچی هدف حمله تروریستی قرار گرفت که در اثر آن ۵۲ نفر کشته و ۹۰ نفر زخمی شدند.[۴۱]
  • حمله به مسجد الزهرا: ۲۵ خرداد/جوزا ۱۳۹۶ش مسجد الزهرا واقع در دشت برچی همزمان با مراسم شب‌ قدر هدف حمله تروریستی قرار گرفت که در نتیجه آن ۵ نفر کشته ۱۲ تن دیگر زخمی شدند.[۴۲]

۱۳۹۵

  • حمله به مسجد باقر العلوم در غرب کابل:‌اول آذر/قوس ۱۳۹۵ش، حمله کننده انتحاری مواد انفجاری همراه خود را در بین نمازگزاران در مسجد باقر العلوم در غرب کابل، منفجر کرد که در اثر آن ۳۲ نمازگزار شیعه جان باختند. [۴۳]
  • حمله به تظاهرات جنبش روشنایی: ۲ مرداد/اسد ۱۳۹۵ش، تظاهرات جوانان شیعه موسوم به جنبش روشنایی، در میدان دهمزنگ/میدان شهدای روشنایی کابل هدف حمله تروریستی قرار گرفت و بیش از ۸۰ کشته و ۳۰۰ زخمی بر جای گذاشت.[۴۴]

۱۳۹۰

  • حمله به زیارتگاه ابوالفضل: ۱۵ آذر/قوس۱۳۹۰ش، مراسم عاشورا در زیارتگاه ابوالفضل در مرکز کابل هدف حمله تروریستی قرار گرفت. این حمله ۵۴ کشته و ۱۶۴ زخمی بر جی گذاشت. دولت وقت افغانستان طالبان را عامل این حمله معرفی کرد.[۴۵]

پاکستان

بر اساس گزارش نیو نیورکر از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳م تلفات شیعیان در خشونت‌های فرقه‌ای به ۶۰۰ نفر رسیده و ۵۰۰ نفر پزشک شیعه مجبور به ترک کشور شده‌اند.[۴۶] دیده‌بان حقوق بشر گزارش داده است که در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶م تنها ۵۰۰ هزاره شیعه در پاکستان کشته شده‌اند.[۴۷] بر اساس یک تخمین بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵میلادی، ۱۹۰۰ شیعه در بمب‌گذاری و حملات مسلحانه تروریستی کشته شده‌اند.[۴۸]

۲۰۲۴

  • حملات به مناطق شیعه‌نشین پاراچنار: در مرداد ۱۴۰۳ش، در پی اختلاف‌نظری در خصوص زمین‌های منطقه بشیره، روستای حومه پاراچنار در پاکستان، درگیری‌هایی در ۳ مرداد ۱۴۰۳ش، پیش آمد که منجر به کشته و زخمی شدن عده‌ای شد.[۴۹] پس از ان درگیری‌ها بالا و در نهایت حملاتی سنگین علیه شیعیان شکل گرفت.[۵۰] در پی این کشتار، تا ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ش، ۵۰ شیعه کشته و ۱۷۰ نفر نیز زخمی شدند.[۵۱]
  • حمله به کاروان شیعیان در پاراچنار: در حمله وهابی‌ها به کاروان زائران شیعه در منطقه پاراچنار، حدود ۸۰ شیعه کشته شدند.[۵۲]

۲۰۲۲

  • حمله به نماز جمعه شیعیان در پشاور: ۴ مارس ۲۰۲۲م، حمله انتحاری به مسجد شیعیان در پیشاور هنگام نماز جمعه ۵۶ کشته و ۱۹۴ زخمی بر جای گذاشت.[۵۳][۵۴]

۲۰۱۷

  • حمله به توری بازار پاراچنار: ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۷م، هنگامی که مردم در توری بازار شهرک شیعه‌نشین پاراچنار همرز با افغانستان سرگرم خرید عید فطر بودند، چندین انفجار پیاپی رخ داد. در اثر این حملات ۶۷ نفر کشته و ۲۰۰ تن دیگر زخمی شدند.[۵۵]
  • حمله به امام بارگاه پاراچنار: ۳۱ مارس ۲۰۱۷م، در اثر حمله انتحاری بر امام بارگاه در نور بازار شهر پاراچنار، ۲۴ نفر کشته و ۱۰۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۵۶]
  • حمله با بازار تره‌بار پاراچنار:‌۲۱ ژانویه ۲۰۱۷م، انفجار بمبی در بازار تره‌بار (مرکز خرید و فروش سبزیجات) پاراچنار موجب کشته شدن ۲۵ نفر و زخمی شدن ۸۷ نفر دیگر گردید.[۵۷]

۲۰۱۵

  • حمله به یک بازار روز در پاراچنار: ۱۳ دسامبر ۲۰۱۵م، در اثر یک حمله انتحاری در یک بازار روز در پاراچنار، ۲۵ نفر کشته و ۶۲ نفر دیگر زخمی شدند.[۵۸]

۲۰۱۳

براد آدمز مسئول آسیایی دیده‌بان حقوق بشر:

«دیگر هیچ مسیر مسافرتی، هیچ مسیری برای رفتن به بازار، هیچ مکتب و هیچ مسیر رفتی برای کار برای هزاره‌ها امن و مصون نیست. ناکامی دولت در پایان دادن به این حملات تکان دهنده بوده و غیر قابل قبول می‌باشد». [۵۹]

تجمع اعتراضی بانوان هزاره در کویته علیه تداوم حملات تروریستی به شیعیان
  • حمله به یک باشگاه اسنوکر در کویته: ۱۰ ژانویه ۲۰۱۳م، یک باشگاه اسنوکر که محل حضور هزاره‌ها است، هدف حمله تروریستی قرار گرفت. در اثر این حمله ۹۶ تن کشته و ۱۵۰ تن دیگر زخمی شدند.[۶۰]
  • حمله به محله هزاره نشین کویته:‌۱۷ فوریه ۲۰۱۳م، در اثر انفجار بمبی در محله هزاره‌نشین کویته (هزاره تاون) که لشکر جهنگوی مسئولیت آن ر به عهده گرفت، ۸۴ نفر کشته و ۱۹۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۶۱]
  • ترور یک پزشک و همراهان:‌ فوریه ۲۰۱۳م، ترور سید علی‌حیدر یک جراح چشم و فرزندش در لاهور و سید عظیم‌حیدر کاظمی از فرماندهان نیروی دریایی پاکستان در کراچی.[۶۳]

۲۰۱۲

  • حملات ژانویه ۲۰۱۲م: ژانویه ۲۰۱۲م طی ۳۲ حمله ۵۸ نفر از شیعیان کشته و ۶۷ نفر دیگر مجروح شدند.[۶۴]
  • حمله به عزاداران محرم: اکتبر و نوامبر ۲۰۱۲م در روزهای محرم ۳۰ نفر از شیعیان کشته و بیش از ۲۰۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۶۵]

۲۰۱۱

  • حمله به یک سالن ورزشی در کویته: ژانویه ۲۰۱۱م بمب‌گذاری یک سالن ورزشی در کویته که در اثر آن ۸۱ نفر کشته شدند.[۶۶]
  • حمله به تظاهرات شیعیان در کراچی و لاهور:‌ ژانویه ۲۰۱۱م، دو انفجار جداگانه در کراچی و لاهور دسته‌های تظاهرات کنندگان شیعه را هدف قرار داند که در نتیجه ۱۰ نفر کشته شدند.[۶۷]
  • ترور وکلای مدافع در کراچی:‌ فوریه ۲۰۱۱م ترور ۱۰ نفر به شمول پنج وکیل مدافع شیعه در کراچی.[۶۸]
  • حمله به بازار هزاره‌ها در کویته: فوریه ۲۰۱۱م انفجار در یک بازار شلوغ هزاره نشین کویته که منجر به کشته شدن هشتاد و چهار نفر و زخمی شدن ۱۶۹ نفر دیگر گردید.[۶۹]
  • حمله به زائران شیعه در بلوچستان: سپتامبر ۲۰۱۱م، مردان مسلح اتوبوس حامل زائران شیعه در ایالت بلوچستان پاکستان را به رگبار بستند که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر گردید.[۷۰]
  • حمله به اردوگاه شیعیان در کراچی: نوامبر ۲۰۱۱م حمله به یک اردوگاه شیعیان در کراچی که در اثر آن دو نیروی امنیتی کشته و ۱۱ نفر دیگر مجروح شدند.
  • ترور رضا عسکری:‌ دسامبر ۲۰۱۱م ترور رضا عسکری از رهبران شیعه در کراچی.[۷۱]

۲۰۱۰

  • بمب‌گذاری در کراچی: فوریه ۲۰۱۰م دو بمب‌گذار در کراچی ۲۵ نفر با به قتل رسانده و ۵۰ نفر دیگر را زخمی کردند.[۷۲]
  • کشتار شیعیان در مناطق قبایلی: جولای ۲۰۱۰م شانزده نفر در مناطق قبایلی شمال غربی کشته شدند.[۷۳]
  • حمله به تظاهرات شیعیان در لاهور: سپتامبر ۲۰۱۰م بر اثر بمب‌گذاری در جریان یک تظاهرات در لاهور حداقل ۳۵ نفر کشته و ۱۶۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۷۴]
  • حمله به کاروان شیعیان در کویته: سپتامبر ۲۰۱۰م بر اثر حمله بر یک کاروان شیعیان در کویته حد اقل ۵۰ نفر کشته شدند.[۷۵]

۲۰۰۶

حسن ترابی از رهبران شیعیان پاکستان
  • ترور علامه حسن ترابی: آوریل ۲۰۰۶م حمله ناموفق به علامه حسن ترابی از رهبران شیعه[۷۶] که بعدا در جولای همان سال در کراچی ترور شد.[۷۷]

۲۰۰۵

  • حمله به زیارتگاه شیعیان در گندهوا:‌ مارس ۲۰۰۵م حمله به یک زیارتگاه شیعیان در گندهوا در بلوچستان که در اثر آن حداقل ۵۰ نفر کشته شدند و ۱۰۰ نفر دیگر زخمی گردیدند.[۷۹]

۲۰۰۴

  • حمله به مراسم عاشورا در کویته: مارس ۲۰۰۴م حمله بر مراسم عاشورا در کویته که در نتیجه آن ۴۰ نفر کشته و ۱۵۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۸۰]

۲۰۰۲

  • حمله به مسجد شیعیان در راولپندی: فوریه ۲۰۰۲م حمله بر مسجد شیعیان در راولپندی که در اثر آن ۱۱ نفر کشته و ۱۴ نفر دیگر مجروح شدند.[۸۱]

۱۹۹۹

صادقی گنجی رایزن فرهنگی پیشین جمهوری اسلامی ایران در لاهور

۱۹۹۸

  • حمله به عزادارن شیعه در لاهور: ژانویه ۱۹۹۸م حمله بر عزاداران شیعه در لاهور که در اثر آن ۲۷ نفر کشته و ۳۴ نفر دیگر مجروح گردیدند.[۸۳]

۱۹۹۷

  • ترور هفت شیعه: ژانویه ۱۹۹۷م ترور هفت نفر شیعه از جمله محمدعلی رحیمی یک دیپلمات ایرانی.[۸۵]

عراق

به گزارش منابع خبری شیعیان عراق نیز در معرض کشتار و حملات تروریستی گسترده قرار داشته‌اند و پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳م این حملات تشدید گردیده است. به گزارش موسسه صلح آمریکا (USIP) عراق در طول دو دهه پس از سقوط رژیم بعث، شاهد سه موج خشونت بوده است: موج نخست از ۲۰۰۳تا ۲۰۰۷م، موج دوم از ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱م و موج سوم از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷م.[۸۶] اینجا تنها فهرست موارد مهمی را که رسانه‌ها گزارش کرده‌اند آورده‌ایم:

۲۰۲۱

صحنه حمله تروریستی ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۱م در شهرک صدر
  • حمله به شهرک صدر: ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۱م در اثر حمله انتحاری در شهرک صدر بغداد، ۳۵ نفر کشته و بیش از ۶۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۸۷]

۲۰۱۶

  • حمله به کاظیمه: ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۶م، یک عامل انتحاری خود را در ایست‌بازرسی ورودی کاظمین بغداد منفجر کرد که منجر به کشته شدن ۱۴ نفر و زخمی شدن ۳۱ نفر دیگر گردید.[۸۸]
  • حمله به منطقه شیعه‌نشین کراده: ۳ ژوئیه ۲۰۱۶م، یک حمله تروریستی با انفجار کامیون مملو از مواد منفجره در منطقه‌ شیعه‌نشین کراده بغداد صورت گرفت که در اثر آن ۳۴۱ نفر جان باختند و صدها نفر دیگر مجروح گردیدند.[۸۹] داعش مسئولیت این حمله را که خونین‌ترین حمله تروریستی عراق خوانده شده به عهده گرفت.[۹۰]
  • حمله به مناطق شیعه‌نشین جنوب عراق: ۱ می ۲۰۱۶م، چندین حمله تروریستی در مناطق شیعه‌نشین جنوب عراق از جمله در شهر سماوه، صورت گرفت که منجر به کشته شدن ۳۳ نفر و زخمی شدن ۷۵ تن دیگر گردید.[۹۱]
  • حمله به کاظمین:‌ ۱۱ می ۲۰۱۶م، یک حمله انتحاری در کاظمین بغداد رخ داد. بر اثر این حمله ۱۷ نفر کشته و ۴۳ نفر دیگر زخمی شدند.[۹۲]
  • انفجار در حله: ۲۴ نوامبر ۲۰۱۶م، انفجاری در مسیر بازگشت زائران شیعه از پیاده‌روی اربیعن، در حله مرکز استان بابل بیش از صد نفر قربانی بر جای گذاشت.[۹۳]

۲۰۱۳

  • بمب‌گذاری علیه شیعیان در نقاط مختلف عراق: ۲۰ می ۲۰۱۳م، در سلسله حملات تروریستی که اغلب از طریق انفجار خودروهای بمب‌گذاری شده صورت گرفته شیعیان در نقاط مختلف بغداد، بصره، بلد، حله و دیگر مناطق هدف قرار گرفتند. در این حملات حد اقل ۷۰ نفر شده شدند.[۹۴]

۲۰۰۷

مراسم شمع‌افروزی شیعیان عراق برای گرامی‌داشت قربانیان یک حمله تروریستی
  • حمله به حله: ۱ فوریه ۲۰۰۷م، حمله کنندگان انتحاری در شلوغی بازار شهرک شیعه نشین حله خود را منفجر کردند که در اثر آن ۶۱ نفر کشته و ۱۵۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۹۵]
  • بمب‌گذاری در محله شیعه نشین بغداد: ۳ فوریه ۲۰۰۷م یک حمله تروریستی از نوع بمب‌گذاری در محله شیعه‌نشین بغداد رخداد. در اثر این حمله ۱۳۵ نفر کشته و ۳۰۵ نفر دیگر مجروح شدند.[۹۶]
  • حمله به دانشگاه المستنصریه بغداد:‌ ۱۶ ژانویه ۲۰۰۷م در اثر حمله تروریستی به دانشگاه المستنصریه بغداد، ۷۰ نفر کشته و ۱۸۰ نفر زخمی شدند.[۹۷] اغلب اساتید و دانشجویان این دانشگاه را شیعیان تشکیل می‌دهند.

۲۰۰۶

  • حمله به کربلا: ۵ ژانویه ۲۰۰۶م، در اثر حمله انتحاری به کربلا ۵۳ نفر کشته و ۱۴۸ نفر دیگر زخمی شدند.[۹۹]
  • حمله به شهرک صدر: ۱ ژوئیه ۲۰۰۶م، در اثر حمله تروریستی با خودروی بمب‌گذاری شده در شهرک صدر بغداد، ۶۲ نفر کشته و ۱۱۴ نفر دیگر زخمی شدند.[۱۰۰]
  • حمله به کوفه: ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۶م، یک حمله تروریستی در کوفه باعث کشته شدن ۵۹ نفر گردید. القاعده مسئولیت این حمله را به عهده گرفت.[۱۰۱]
  • حمله به نجف: ۱۰ اوت ۲۰۰۶م، در اثر انفجار بمب در نزدیکی حرم امام علی (ع) در نجف، ۳۵ نفر کشته شدند. گروهی موسوم به جماعت جند الشباب حمله را پذیرفت.[۱۰۲]
  • حمله به شهرک صدر: ۲۳ نوامبر ۲۰۰۶م، شش خودروی بمب‌گذاری شده در نقاط مختلف شهرک صدر منفجر گردید و باعث کشته شدن ۲۰۲ نفر و زخمی شدن ۲۵۰ تن دیگر گردید.[۱۰۳]

۲۰۰۵

  • انفجار در حله: ۲۸ فوریه ۲۰۰۵م، خودروی بمبگذاری شده در شهر حله منجفر گردید و در پی آن ۱۲۵ نفر کشته و ۱۳۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۱۰۴]
  • ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۵م، حمله تروریستی با انفجار یک تانکر سوختیک مسجد شیعیان در شهر مسیب در نزدیکی کربلا را هدف قرار داد که در اثر آن ۹۸ نفر جان باختند.[۱۰۵]
  • حمله به بلد: ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۵م، سه حمله تروریستی هماهنگ با خودروهای بمب‌گذاری شده در شهر بلد که شیعه و سنی با هم زندگی می‌کنند، منجر به مرگ ۹۸ نفر گردید.[۱۰۶]
  • حمله به خانقین: ۱۸ نوامبر ۲۰۰۵م، در اثر حملات انتحاری در دو مسجد شیعیان در خانقین عراق، حداقل ۷۴ نفر کشته و ۱۵۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۱۰۷]
  • حمله به ناحیه شیعه نشین بغداد: ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۵م، یک حمله کننده انتحاری در ناحیه شیعه‌نشین بغداد، ۱۱۴ را کشت و۱۵۶ نفر دیگر را مجروح ساخت.[۱۰۸]

۲۰۰۴

  • انفجار در کربلا و بغداد: ۲ مارس ۲۰۰۴م، در دو انفجار جداگانه در کربلا و بغداد، ۱۷۱ نفر کشته شدند.[۱۰۹]
  • انفجار در نجف: ۱۹ دسامبر ۲۰۰۴م، خودروی بمب‌گذاری شده در فاصله ۳۰۰ متری از حرم امام علی(ع) در نجف منفجر گردید که منجر به کشته شدن ۵۲ نفر و زخمی شدن ۱۴۰ نفر دیگر گردید.[۱۱۰]

۲۰۰۳

سید محمدباقر حکیم رئیس پیشین مجلس اعلای اسلامی عراق

سوریه

محلات شیعه‌نشین سوریه از جمله در خود دمشق یکی از اهداف حملات تروریستی در سال‌های اخیر بوده است. اینجا به موادر یکه اخیرا توسط رسانه‌ها گزارش شده است اشاره می‌شود:

۲۰۲۳

  • انفجار در زینبیه دمشق: ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۳م یک روز قبل از عاشورا حمله تروریستی در جنوب دمشق نزدیک حرم حضرت زینب(س) رخداد که در اثر آن حد اقل ۶ نفر کشته و بیش از ۲۰ نفر دیگر زخمی شدند.[۱۱۲]

۲۰۱۶

  • حملات تروریستی به زینبیه دمشق: ۳۱ ژانویه ۲۰۱۶م، سلسله‌ای از بمب‌گذاری‌ها در نزدیکی حرم حضرت زینب در جنوب دمشق رخ داد که منجر به کشته شدن ۶۰ نفر و زخمی شدن ۱۱۰ تن دیگر گردید. داعش مسئولیت این حملات را قبول کرد.[۱۱۳]

لبنان

۲۰۱۵

  • حمله به منطقه برج البراجنه جنوب بیروت: ۱۲ نوامبر ۲۰۱۵م، در یک اقدام تروریستی دو بمب در منطقه برج البراجنه جنوب بیروت، منفجر گردید که باعث کشته شدن بیش از ۴۰ نفر و زخمی شدن بیش از صد نفر گردید.[۱۱۴]

عربستان سعودی

۲۰۱۶

  • حمله به مسجد امام رضا در شرق عربستان: ۲۹ ژانویه ۲۰۱۶م، حمله تروریستی به مسجد امام رضا(ع) در منطقه شیعه‌نشین الاحساء در شرق عربستان سعودی، ۵ کشته و ۱۸ زخمی بر جای گذاشت.[۱۱۵]

یمن

۲۰۱۵

حمله به چهار مسجد شیعیان: ۲۰ مارس ۲۰۱۵م، چهار حمله کننده انتحاری به مساجد شیعیان حوثی در یمن حمله کردند. در اثر این حملات ۱۳۷ نفر کشته و ۳۵۷ نفر دیگر زخمی شدند.[۱۱۶]

عمان

۲۰۲۴

پانوشت

  1. ↑ روزنامه فرهیختگان، «چرا می‌گوییم ایران بزرگ‌ترین قربانی تروریسم است»، وبگاه روزنامه
  2. ↑ روزنامه فرهیختگان، «چرا می‌گوییم ایران بزرگ‌ترین قربانی تروریسم است»، وبگاه روزنامه
  3. ↑ «اخبار لحظه به لحظه از حادثه تروریستی کرمان/ بازداشت برخی عوامل مرتبط با انفجارها + تصاویر»، خبرگزاری ایرنا.
  4. ↑ مشرق نیوز، «جزئیات حمله تروریستی به حرم شاهچراغ (ع)/ یک شهید و ۷ مجروح تایید شد +اسامی مجروحین/ داعش مسئولیت حمله تروریستی را بر عهده گرفت +عکس و فیلم»، وبگاه مشرق نیوز
  5. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «حمله مسلحانه به شاهچراغ؛عضو مجلس خبرگان رهبری می‌گوید ارتباطی میان این حادثه با اعتراضات نیست»، وبگاه بی‌بی‌سی فارسی
  6. ↑ خبرگزاری فارس، «گفت‌وگو با ماموری که حادثه تروریستی حرم رضوی را پایان داد/ با خودم گفتم این جان را برای چه می‌خواهم؟» وبگاه خبرگزاری فارس
  7. ↑ ایسنا، «مروری بر حملات تروریستی پس از انقلاب+ تصاویر (۱۶+)»، وبگاه خبرگزاری ایسنا
  8. ↑ مشرق نیوز، «جزئیات جدید از حمله داعش به مجلس +فیلم»، وبگاه مشرق نیوز
  9. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «نگاهی به حوادث امنیتی ایران در سه دهه اخیر»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  10. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «نگاهی به حوادث امنیتی ایران در سه دهه اخیر»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  11. ↑ ایسنا، «مروری بر حملات تروریستی پس از انقلاب+ تصاویر (۱۶+)»، وبگاه خبرگزاری ایسنا
  12. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «نگاهی به حوادث امنیتی ایران در سه دهه اخیر»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  13. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «نگاهی به حوادث امنیتی ایران در سه دهه اخیر»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  14. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «نگاهی به حوادث امنیتی ایران در سه دهه اخیر»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  15. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «نگاهی به حوادث امنیتی ایران در سه دهه اخیر»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  16. ↑ ایسنا، «مروری بر حملات تروریستی پس از انقلاب+ تصاویر (۱۶+)»، وبگاه خبرگزاری ایسنا
  17. ↑ ایسنا، «مروری بر حملات تروریستی پس از انقلاب+ تصاویر (۱۶+)»، وبگاه خبرگزاری ایسنا
  18. ↑ ایسنا، «مروری بر حملات تروریستی پس از انقلاب+ تصاویر (۱۶+)»، وبگاه خبرگزاری ایسنا
  19. ↑ ایندیپندنت فارسی، «شیعیان و هزاره‌های افغانستان در یک سال گذشته هدف ۱۸ حمله تروریستی قرار گرفتند»، وبگاه ایندیپندنت.
  20. ↑ «انفجار در غرب کابل ۲ کشته برجای گذاشت»، ایرنا.
  21. ↑ «حمله مسلحانه در منطقه شیعه‌نشین هرات»، شیعه‌نیوز؛ همچنین ر.ک: «دو عالم شیعه در هرات به شهادت رسیدند»، شیعه‌نیوز.
  22. ↑ «انفجار در غرب کابل؛ از تداوم حملات هدفمند بر هزاره ها تا ناکامی طالبان در تأمین امنیت»، شفقنا افغانستان.
  23. ↑ «داعش مسئولیت حمله به کلپ ورزشی در غرب کابل را برعهده گرفت»، خبرگزاری معمار.
  24. ↑ خبرگزاری جمهور، «فزایش تلفات انفجار در مسجد شیعیان در پلخمری؛ 61 تن شهید و زخمی شدند»، وبگاه خبرگزاری.
  25. ↑ خبرگزاری آناتولی، «حمله انتحاری به مرکز آموزشی کاج در کابل؛ شمار قربانیان به ۵۳ نفر رسید»، وبگاه خبرگزاری .
  26. ↑ خبرگزاری مهر، «وقوع انفجار انتحاری در مسجد شیعیان قندهار/ ۶۲ شهید و ۷۰ زخمی»، وبگاه خبرگزاری.
  27. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «حمله مرگبار به نمازگزاران شیعه در قندوز؛ داعش مسئولیت گرفت»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  28. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  29. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  30. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  31. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  32. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  33. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  34. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه.
  35. ↑ یورو نیوز فارسی، «حمله به مسجدی در گردیز افغانستان؛ ۳۹ کشته و ۸۰ زخمی»، وبگاه یورو نیوز
  36. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه
  37. ↑ خبرگزاری تسنیم، «پرونده ویژه تسنیم| حملات تروریستی داعش علیه شیعیان افغانستان در سال ۹۶ در یک نگاه + نقشه و نمودار»، وبگاه خبرگزاری.
  38. ↑ خبرگزاری تسنیم، «پرونده ویژه تسنیم| حملات تروریستی داعش علیه شیعیان افغانستان در سال ۹۶ در یک نگاه + نقشه و نمودار»، وبگاه خبرگزاری.
  39. ↑ خبرگزاری تسنیم، «پرونده ویژه تسنیم| حملات تروریستی داعش علیه شیعیان افغانستان در سال ۹۶ در یک نگاه + نقشه و نمودار»، وبگاه خبرگزاری.
  40. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه.خبرگزاری تسنیم، «پرونده ویژه تسنیم| حملات تروریستی داعش علیه شیعیان افغانستان در سال ۹۶ در یک نگاه + نقشه و نمودار»، وبگاه خبرگزاری.
  41. ↑ خبرگزاری تسنیم، «پرونده ویژه تسنیم| حملات تروریستی داعش علیه شیعیان افغانستان در سال ۹۶ در یک نگاه + نقشه و نمودار»، وبگاه خبرگزاری.
  42. ↑ خبرگزاری تسنیم، «پرونده ویژه تسنیم| حملات تروریستی داعش علیه شیعیان افغانستان در سال ۹۶ در یک نگاه + نقشه و نمودار»، وبگاه خبرگزاری.روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه.
  43. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه.
  44. ↑ روزنامه اطلاعات روز، «حملات زنجیره‌ای بر غرب کابل؛ هزاره‌ها در معرض نسل‌کشی قرار دارند؟»، وبگاه روزنامه.
  45. ↑ بی‌بی‌سی فارسی، «واکنشها به حملات انتحاری مراسم عاشورا در افغانستان»، وبگاه بی‌بی‌سی.
  46. ↑ The New Yorker, The Shiite Murders: Pakistan’s Army of Jhangvi, The Wire, The Rising Threat Against Shia Muslims in Pakistan
  47. ↑ The Wire, The Rising Threat Against Shia Muslims in Pakistan
  48. ↑ ThePrint, Violence against Shia Muslims continues unabated in Pakistan
  49. ↑ «کشتار شیعیان در پاراچنار؛ درخواست توقف خشونت از دولت پاکستان»، عصر ایران.
  50. ↑ «در پاراچنار چه می‌گذرد؟/ روایتی از محاصره وقتل عام شیعیان پاکستان»، خبرگزاری مهر.
  51. ↑ «نسل‌کشی شیعیان پاراچنار؛ جنایت جدید گروه‌های تکفیری در پاکستان»، خبرگزاری میزان.
  52. ↑ «۸۰ شهید در جنایت تروریست‌های وهابی علیه شیعیان پاراچنار»، خبرگزاری مشرق.
  53. ↑ The Guardian, " Dozens of worshippers killed in Pakistan suicide bomb attack", Guardian website.
  54. ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website.
  55. ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website.
  56. ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website.
  57. ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website
  58. ↑ SOUTH ASIA INTELLIGENCE REVIEW Weekly Assessments & Briefings, "Pakistan", Portal website.
  59. ↑ دیده‌بان حقوق بشر، «پاکستان: قتل عام شیعیان توسط افراط گرایان»، وبگاه دیده‌بان
  60. ↑ دیده‌بان حقوق بشر، «پاکستان: قتل عام شیعیان توسط افراط گرایان»، وبگاه دیده‌بان
  61. ↑ counter terrorism guide, "Historic Timeline"
  62. ↑ The Wire, The Rising Threat Against Shia Muslims in Pakistan
  63. ↑ The New Yorker, The Shiite Murders: Pakistan’s Army of Jhangvi
  64. ↑ Reliefweb, Brutal sectarian violence against Shias continues unabated
  65. ↑ The Wire, The Rising Threat Against Shia Muslims in Pakistan
  66. ↑ The New Yorker, The Shiite Murders: Pakistan’s Army of Jhangvi
  67. ↑ Reliefweb, "Brutal sectarian violence against Shias continues unabated", Relief website.
  68. ↑ South Asia Terrorism Portal,
  69. ↑ The New Yorker, The Shiite Murders: Pakistan’s Army of Jhangvi
  70. ↑ Reliefweb, "Brutal sectarian violence against Shias continues unabated", Relief website.
  71. ↑ Shiitnews, 11 years passed since martyrdom of Shaheed Askari Raza
  72. ↑ Reliefweb, Brutal sectarian violence against Shias continues unabated
  73. ↑ Reliefweb, Brutal sectarian violence against Shias continues unabated
  74. ↑ Reliefweb, Brutal sectarian violence against Shias continues unabated
  75. ↑ Reliefweb, Brutal sectarian violence against Shias continues unabated
  76. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  77. ↑ Dawn, «Bomber kills Hasan Turabi».
  78. ↑ The Express Tribune, Agha Ziauddin’s killer shot dead
  79. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  80. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  81. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  82. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  83. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  84. ↑ Stanford University, Sipah-e-Sahaba Pakistan
  85. ↑ South Asia Terrorism Portal, Sipah-e- Sahaba Pakistan (SSP) Pakistan
  86. ↑ َUnited States Institute for Peace, "Iraq Timeline: Since the 2003 War", USIP website.
  87. ↑ Reuters, "Suicide attack in Iraq's Sadr City kills at least 35, wounds dozens -sources" Reuters website
  88. ↑ Al Jazeera, Deadly Baghdad suicide bombing targets Shia area, Al Jazeera website.
  89. ↑ باشگاه خبرنگاران جوان، «با مرگبارترین حملات تروریستی تاریخ آشنا شوید+ تصاویر»، وبگاه باشگاه خبرنگاران.
  90. ↑ BBC News, "Iraq sees worst bombing since invasion with 250 deaths", BBC website.
  91. ↑ مصطفایی، «فهرست روزشمار از جنایات داعش»، مندرج در وبگاه بازده.
  92. ↑ مصطفایی، «فهرست روزشمار از جنایات داعش»، مندرج در وبگاه بازده.
  93. ↑ باشگاه خبرنگاران جوان، «روسیا الیوم: شمار قربانیان انفجار حله عراق به 100 نفر افزایش یافت/ العالم: 60 ایرانی در میان شهدا»، وبگاه باشگاه
  94. ↑ Reuters, "Bomb attacks kill more than 70 Shi'ites across Iraq", Reuters website.
  95. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  96. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  97. ↑ Mustansiriya University in central Baghdad
  98. ↑ خبرگزاری فارس، «اولین حمله تکفیری‌ها به سامرا/ حرم امامین عسکریین (ع) چگونه تخریب شد؟ +عکس و فیلم»، وبگاه خبر گزاری
  99. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  100. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  101. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  102. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  103. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  104. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  105. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  106. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  107. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  108. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website.
  109. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website
  110. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website
  111. ↑ Reliefweb, "Chronology - The deadliest bomb attacks in Iraq", Relief website
  112. ↑ Aljazeera,Deadly bomb blast near Damascus Shia shrine ahead of Ashura, Aljazeera website
  113. ↑ مصطفایی، «فهرست روزشمار از جنایات داعش»، مندرج در وبگاه بازده.
  114. ↑ مصطفایی، «فهرست روزشمار از جنایات داعش»، مندرج در وبگاه بازده.
  115. ↑ مصطفایی، «فهرست روزشمار از جنایات داعش»، مندرج در وبگاه بازده.
  116. ↑ Reuters, "Suicide bombers kill 137 in Yemen mosque attacks", Reuters website.
  117. ↑ «تنظيم "الدولة الإسلامية" يعلن مسؤوليته عن هجوم على مسجد شيعي في مسقط يسفر عن ستة قتلى»، الجزیره.

منابع

برگرفته از «https://fa.wikishia.net/w/index.php?title=فهرست_حملات_تروریستی_علیه_شیعیان&oldid=1318934»