زیارت از دور
زیارت از دور یا زیارت غیرحضوری به زیارت معصومان(ع) بدون حضور فیزیکی در حرم یا مرقد آنان گفته میشود و در روایات شیعه برای افرادی که به دلیل تقیه یا دشواری سفر امکان زیارت حضوری ندارند، توصیه شده است. برخی زیارتنامهها مانند زیارت عاشورا هم از نزدیک و هم از راه دور خوانده میشوند، و برخی مانند زیارت حضرت رسول(ص) از بعید، بهطور خاص برای زیارت غیرحضوری نقل شدهاند.
برای زیارت از دور آدابی مانند رو به قبر ایستادن، انجام غسل یا وضو و خواندن دو رکعت نماز ذکر شده است. با وجود ثواب این نوع زیارت، زیارت حضوری برتر شمرده میشود. برخی زیارتنامهها در اماکن مذهبی شیعه بهصورت جمعی و از دور قرائت میشوند. همچنین امکان زیارت برخی ائمه بهصورت آنلاین نیز فراهم است.
جایگاه و اهمیت
در روایات شیعه، برای افرادی که به دلیل تقیه یا دشورای سفر، امکان زیارت حضوری ندارند، زیارت از دور توصیه شده[۱] و برای آن ثواب ذکر شده است.[۲] در برخی روایات، ثواب زیارت از دور برخی معصومان(ع) معادل زیارت حضوری دانسته شده است،[۳] هرچند ثواب زیارت حضوری که با تحمل سختی سفر و بزرگداشت شعائر الهی همراه است، برتر شمرده شده است.[۴]
در مساجد و زیارتگاههای شیعیان در مناسبتهای خاص برخی زیارتنامهها بهصورت جمعی و از دور قرائت میشوند؛ مانند قرائت زیارت حضرت رسول(ص) از دور در روز ۲۸ صفر،[۵] زیارت ناحیه مقدسه در روز عاشورا[۶] و زیارت عاشورا در محرم و صفر.[۷]
زیارت مجازی حرم برخی معصومان(ع) به صورت آنلاین نیز به عنوان نوعی زیارت از راه دور فراهم شده است.[۸]
آداب زیارت از دور
در روایات اسلامی برای زیارت از دور، آداب و شرایطی ذکر شده است. ازجمله آنها، ایستادن در مکانی مرتفع یا فضایی بدون سقف و رو به قبر معصوم،[۹] انجام غسل یا وضو پیش از زیارت[۱۰] و خواندن دو رکعت نماز قبل از زیارت است.[۱۱] علامه مجلسی این آداب را شامل زیارت امام زنده، بهویژه امام مهدی(عج)، نیز دانسته است.[۱۲] مکارم شیرازی نیز زیارت ائمه(ع) از راه دور را با هر عبارتى مجاز میداند.[۱۳] همچنین در برخی روایات، ساخت نمادی از قبر برای برخی معصومان و زیارت رو به آن توصیه شده است.[۱۴]
زیارتنامههای زیارت از دور
مطابق برخی روایات، برخی زیارتنامهها بهطور خاص برای زیارت از دور نقل شدهاند، مانند زیارت حضرت رسول(ص) از بعید.[۱۵] شماری دیگر را نیز میتوان هم در حرم و هم از راه دور قرائت کرد،[۱۶] ازجمله:
- زیارت پیامبر اکرم(ص) بعد از هر نماز؛[۱۷]
- زیارت ائمه(ع) در روزهای هفته؛[۱۸]
- زیارت معصومان(ع) در روز جمعه؛[۱۹]
- زیارت امینالله؛[۲۰]
- زیارت جامعه کبیره؛[۲۱]
- زیارتهای مخصوص امام علی(ع) در روز غدیر؛[۲۲]
- زیارت عاشورا؛[۲۳]
- زیارت امام حسین(ع) در شبهای جمعه؛[۲۴]
- زیارت امام حسین(ع) در شبهای قدر.[۲۵]
پانویس
- ↑ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۹۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۹۷، ص۱۸۳.
- ↑ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۴۳۱.
- ↑ ابنقولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۹۷، ص۱۹۴.
- ↑ «زیارت از راه دور اهل بیت(ع)»، مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی.
- ↑ «قرائت زیارت پیامبر(ص) در روز ۲۸ صفر در سراسر کشور»، خبرگزاری مهر؛ «قرائت زیارت حضرت رسول(ص) از بعید در حرم بانوی کرامت»، پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه(س).
- ↑ «قرائت همگانی زیارت ناحیه مقدسه در سراسر کشور»، خبرگزاری صدا و سیما.
- ↑ «قرائت زیارت عاشورا با «صد لعن و صد سلام» در حرم مطهر رضوی»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «زیارت مجازی حرم امام علی(ع)»، شبکة الامام علی(ع)؛ «فراهم شدن امکان زیارت مجازی حرم مطهر حضرت امام حسین (علیه السّلام) در پایگاه اینترنتی حرم مطهر»، العتبة الحسنیة المقدسة؛ «پخش زنده حرم امام رضا(ع)»، رضوی تی وی.
- ↑ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۷۷-۵۷۸.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۹۸، ص۳۶۶.
- ↑ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۵۷۷-۵۷۸.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۹۸، ص۳۶۶.
- ↑ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۳.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۹۷، ص۱۸۳.
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۹۷، ص۱۸۳؛ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۹.
- ↑ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۹۹؛ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۵۵۹و۶۴۴-۶۴۶و۱۰۹و۶۴۵و۸۹۱؛ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۲۰۹-۲۶۰.
- ↑ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۴۷۴.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۹-۱۲۱.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۶۴۴-۶۴۶.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۵۵۹؛ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۰.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۷۵.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۵۵۹.
- ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۴ش، ص۸۹۱.
- ↑ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۹۹.
- ↑ مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۷۸۵.
منابع
- ابنقولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف، دار المرتضویه، ۱۳۵۶ش.
- «پخش زنده حرم امام رضا(ع)»، رضوی تی وی، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ش.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۴۰۹ق.
- «زیارت از راه دور اهل بیت(ع)»، مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، تاریخ درج مطلب: ۲۹ خرداد ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ش.
- «زیارت مجازی حرم امام علی(ع)»، شبکة الامام علی(ع)، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ش.
- صدوق، محمد بن علی بن بابویه، کتاب من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، ۱۴۱۳ق.
- «فراهم شدن امکان زیارت مجازی حرم مطهر حضرت امام حسین (علیه السّلام) در پایگاه اینترنتی حرم مطهر»، العتبة الحسنیة المقدسة، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ش.
- «قرائت زیارت پیامبر (ص) در روز ۲۸ صفر در سراسر کشور»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۲ شهریور ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ش.
- قرائت زیارت حضرت رسول(ص) از بعید در حرم بانوی کرامت»، پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه(س)، تاریخ درج مطلب: ۵ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ آذر ۱۴۰۴ش.
- «قرائت زیارت عاشورا با «صد لعن و صد سلام» در حرم مطهر رضوی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۴ تیر ۱۴۰۴ش، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ آذر ۱۴۰۴ش.
- «قرائت همگانی زیارت ناحیه مقدسه در سراسر کشور»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: ۱۵ تیر ۱۴۰۴ش، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ آذر ۱۴۰۴ش.
- قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم، انتشارات شاکر، ۱۳۸۴ش.
- کیانی فرید، مریم، «زیارت»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۵ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، مؤسسة الطبع و النشر، بیروت، ۱۴۱۰ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، مفاتیح نوین، قم، مدرسة الامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۳۹۰ش.