زیارت امین‌الله

مقاله متوسط
رده ناقص
شناسه ارزیابی نشده
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از زیارت امین الله)
زیارت امین‌الله
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعزیارت امام علی(ع)
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام سجاد(ع)
راویامام رضا(ع) از پدرانش • جابر بن یزید جعفی از امام باقر(ع)
منابع شیعیکامل الزیاراتمصباح المتهجدالمزار الکبیرمصباح الزائر
زمانزیارت مخصوص حضرت علی(ع) در روز عید غدیر
مکانحرمهای هر یک از امامان(ع)
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


زیارت امین‌الله زیارتنامه‌ای است که امام سجاد(ع) هنگام زیارت مزار حضرت علی(ع) خوانده است وبه سبب این جمله (السلام علیک یا امین الله...)به این نام خوانده شده، امین‌الله از جهت سند، متن و معنا معتبر دانسته و در کتب معتبر شیعه نقل شده است. زیارت امین‌الله، زیارت مخصوص حضرت علی(ع) در روز عید غدیر و نیز از زیارات کاملی است که نزد قبور هر یک از ائمه(ع) می‌توان خواند.

سند و اعتبار

بنا بر نقل ابن مشهدی در کتاب المزار الکبیر[۱]، ابن قولویه در کامل الزیارات[۲] این حدیث را از احمد بن علی از پدرش و او از امام رضا(ع) از پدرانش و آنها از امام سجاد(ع) نقل کرده‌اند و علامه مجلسی در بحارالانوار این حدیث را با همین اسناد ذکر نموده است.[۳]

شیخ طوسی[۴]، سید بن طاووس[۵]، شهید اول[۶] و کفعمی[۷] این روایت را از جابر بن یزید جعفی از امام باقر(ع) نقل کرده‌اند. سید عبدالکریم بن طاووس در فرحة الغرّی این زیارت را با دو اسناد نقل نموده است: یک اسناد از عمیره بن سیف از پدرش و او از جابر و جابر از امام باقر(ع)[۸] و یک اسناد هم مانند روایت کامل الزیارات.[۹]

نیایش

اعتبار زیارت امین الله

علامه مجلسی در بحارالانوار درباره اعتبار این زیارت می‌گوید:

«ما این زیارت را از چند جهت نقل کردیم و تکرار نمودیم: ۱. از جهت اختلاف الفاظ. ۲. دیگر آنکه این زیارت از نظر سند صحیح‌ترینِ زیارت‌ها است. ۳. از نظر مورد و جاهایی که می‌توان آن را خواند، از همه آنها عمومی‌تر است و در همه جا می‌توان آن را خواند».[۱۰]

شیخ عباس قمی نیز در مفاتیح الجنان، زیارت امین‌الله را دومین زیارت از زیارات مطلقه امام علی(ع) نقل کرده و می‌نویسد:

«زیارت دوّم، زیارت معروفه به امین‌الله است که در نهایت اعتبار است و در تمام کتب مزاریه و مصابیح[۱۱] نقل شده است[۱۲] هم چنین وی زیارت امین الله را از زیارات مطلقه می داند که مختص زمانی نیست و هم از زیارات مخصوصه روز غدیر است وهم جامعه است که می توان برای تمام امامان(ع) خواند[۱۳]

مرتضی مطهری، زيارت امين الله را معتبرترين زيارت از نظر سند و دلالت و از زيارات مطلقه دانسته و افزوده شايد بتوان گفت که عالی‏‌ترين زيارت است.[۱۴]

فضیلت

امام باقر(ع) در مورد فضیلت این زیارت فرمود:

«هر که از شیعیان، این زیارت و دعا را نزد قبر امیرالمؤمنین(ع) یا نزد قبر یکی از ائمه بخواند البته حق تعالی این زیارت و دعای او را در نامه‌ای از نور بالا برد و مهر حضرت محمد(ص) را به آن زند و هم چنین محفوظ باشد تا تسلیم نماید به قائم آل محمد(ع) پس استقبال نماید صاحبش را به بشارت و تحیت و کرامت[۱۵]

این زیارت، هم از زیارات مخصوص حضرت علی(ع) در روز عید غدیر و هم از زیارات جامعه است که نزد قبور هر یک از ائمه(ع) می‌توان خواند.[۱۶]

چگونگی زیارت امین‌الله

زیارت امین‌الله، از طرق مختلفی نقل شده که تقریبا همه آن‌ها در الفاظ زیارت به یک شکل‌اند هرچند در برخی فرازهای آن، اختلافاتی وجود دارد. روایت مشهوری که از زیارت امین‌الله در مفاتیح الجنان نقل شده، از جابر، از امام باقر(ع) است که حکایت کرده است: امام سجاد(ع) به زیارت امیرالمؤمنین آمد و نزد قبر آن حضرت ایستاد و گریست و این زیارتنامه را خواند.[۱۷]

بنابر روایت، امام(ع) بخش اول زیارت را در حال ایستاده و در حال گریه خواند و در بخش دوم زیارت یعنی از قسمت «اللهم اِنَّ قلوبَ المخبتین الیک والهِةٌ...»، امام صورت خود را بر قبر امام علی(ع) گذاشت و بقیه زیارت را خواند.[۱۸]

محتوا

  • در آغاز زیارت، چند جمله کوتاه درود و سلام به امام معصوم آمده و سپس به بعضی از خصوصیات امام گواهی داده شده است.
  • بخشی مهم از زیارت به درخواست آنچه موجب سعادت و کمال و کرامت انسانی است، اختصاص یافته است.
  • پس از مطالب پیشین، راز و نیاز با پروردگار بی‌نیاز آمده است.
  • مطالبی آموزنده برای تعلیم و تربیت نیز در دعا موجود است.[۱۹]


متن و ترجمه زیارت

مـتـن ترجمه
اَلسَّلامُ عَلَیكَ یا امینَ اللهِ فی اَرْضِهِ وَحُجَّتَهُ عَلی عِبادِهِ
اَلسَّلامُ عَلَیكَ یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ
اَشْهَدُ اَنَّكَ جاهَدْتَ فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ وَعَمِلْتَ بِكِتابِهِ وَاتَّبَعْتَ سُنَنَ نَبِیهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ
حَتّی دَعاكَ الله اِلی جِوارِهِ فَقَبَضَكَ اِلَیهِ بِاخْتِیارِهِ
وَاَلْزَمَ اَعْدائَكَ الْحُجَّةَ مَعَ مالَكَ مِنَ الْحُجَجِ الْبالِغَةِ عَلی جَمیعِ خَلْقِهِ
اَللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسی مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ
راضِیةً بِقَضاَئِكَ مُولَعَةً بِذِكْرِكَ وَدُعاَئِكَ
مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ اَوْلِیاَئِكَ مَحْبُوبَةً فی اَرْضِكَ وَسَماَئِكَ
صابِرَةً عَلی نُزُولِ بَلاَّئِكَ شاكِرَةً لِفَواضِلِ نَعْماَئِكَ
ذاكِرَةً لِسَوابِغِ آلا ئِكَ مُشْتاقَةً اِلی فَرْحَةِ لِقاَئِكَ
مُتَزَوِّدَةً التَّقْوی لِیوْمِ جَزاَئِكَ
مُسْتَنَّةً بِسُنَنِ اَوْلِیاَئِكَ مُفارِقَةً لِاَخْلاقِ اَعْدائِكَ
مَشْغُولَةً عَنِ الدُّنْیا بِحَمْدِكَ وَثَناَئِكَ
سپس امام سجاد گونه خود را بر قبر گذاشت و گفت:
اللّهُمَّ اِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتینَ اِلَیكَ والِهَةٌ
وَسُبُلَ الرّاغِبینَ اِلَیكَ شارِعَةٌوَاَعْلامَ الْقاصِدینَ اِلَیكَ واضِحَةٌ
وَاَفْئِدَةَ الْعارِفینَ مِنْكَ فازِعَةٌ وَاَصْواتَ الدّاعینَ اِلَیكَ صاعِدَةٌ
وَاَبْوابَ الاِجابَةِ لَهُمْ مُفَتَّحَةٌ
وَدَعْوَةَ مَنْ ناجاكَ مُسْتَجابَةٌ وَتَوْبَةَ مَنْ اَنابَ اِلَیكَ مَقْبُولَةٌ
وَعَبْرَةَ مَنْ بَكی مِنْ خَوْفِكَ مَرْحُومَةٌ وَالاِغاثَةَ لِمَنِ اسْتَغاثَ بِكَ مَوْجُودَةٌ
وَالاِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِكَ مَبْذُولَةٌوَعِداتِكَ لِعِبادِكَ مُنْجَزَةٌوَزَلَلَ مَنِ اسْتَقالَكَ مُقالَةٌ
وَاَعْمالَ الْعامِلینَ لَدَیكَ مَحْفُوظَةٌ
وَاَرْزاقَكَ اِلَی الْخَلائِقِ مِنْ لَدُنْكَ نازِلَةٌ وَعَواَّئِدَ الْمَزیدِ اِلَیهِمْ واصِلَةٌ
وَذُنُوبَ الْمُسْتَغْفِرینَ مَغْفُورَةٌ وَحَواَئِجَ خَلْقِكَ عِنْدَكَ مَقْضِیةٌ
وَجَواَئِزَ السّآئِلینَ عِنْدَكَ مُوَفَّرَةٌ وَ عَواَّئِدَ الْمَزیدِ مُتَواتِرَةٌ
وَمَواَّئِدَ الْمُسْتَطْعِمینَ مُعَدَّةٌ وَمَناهِلَ الظِّماَءِ مُتْرَعَةٌ
اَللّهُمَّ فَاسْتَجِبْ دُعاَئی وَاقْبَلْ ثَناَئیوَاجْمَعْ بَینی وَبَینَ اَوْلِیاَئی
بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِی وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ
اِنَّكَ وَلِی نَعْماَئی وَمُنْتَهی مُنای وَغایةُ رَجائی فی مُنْقَلَبی وَمَثْوای
در كامل الزیارات بعد از این زیارت، عبارت ذیل نیز آمده است:
اَنْتَ اِلهی وَسَیدی وَمَوْلای
اِغْفِرْ لاَوْلِیاَئِنا وَكُفَّ عَنّا اَعْداَئَنا وَاشْغَلْهُمْ عَنْ اَذانا
وَاَظْهِرْ كَلِمَةَ الْحَقِّ وَاجْعَلْهَا الْعُلْیا وَاَدْحِضْ كَلِمَةَ الْباطِلِ وَاجْعَلْهَا السُّفْلی
اِنَّكَ عَلی كُلِّ شَیءِ قَدیرٌ

سلام بر تو‌ ای امین خدا بر روی زمینش، و حجت او بر بندگانش
سلام بر تو‌ ای امیر مؤمنان (اگر این زیارت برای امام دیگر خوانده شود «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» گفته نمی‌شود)
شهادت می‌دهم که تو در راه خدا آنچنان که باید، جهاد کردی و به کتابش عمل نمودی و روش‌های پیامبرش (درود خدا بر او و خاندانش) را پیروی کردی
تا خدا تو را به جوارش خواند، و با اختیارش تو را به جانب خود قبض روح نمود
و دشمنانت را ملزم به حجت کرد، با آنچه تو راست از حجت‌های رسا بر همه مخلوقاتش
خدایا قرار ده نفسم را آرام در برابر تقدیرت
خشنود به قضاوتت، حریص به ذکر و دعایت
عاشق به برگزیده دوستانت، محبوب در زمین و آسمانت
یادکننده کامل عطاهایت، مشتاق به شادی دیدارت
توشه برگیرنده تقوا برای روز پاداشت
پیرو روش‌های اولیایت، جداکننده از اخلاق دشمنانت، غافل از دنیا به سپاس و ثنایت
سپس امام سجاد گونه خود را بر قبر گذاشت و گفت:
خدایا دل‌های فروتنان، سرگردان به سوی توست
و راه‌های مشتاقان به درگاهت نمایان است
و نشانه‌های قاصدان کویات پیداست، و دلهای عارفان از تو هراسان است
و صدای خوانندگان به جانب تو بلند است، و درهای اجابت به رویشان گشوده
و دعای آنکه با تو مناجات کرد مستجاب است، و توبه کسی که به سوی تو بازگشت پذیرفته است
و اشک کسی که از ترس تو گریه کرد مورد رحم است، و فریادرسی برای کسی که از تو فریاد خواست آماده است
و کمک برای کسی که از تو کمک خواست رایگان است، و وعده‌هایت برای بندگانت وفا شده
و لغزش آنکه از تو پوزش خواست نادیده گرفته شده، و اعمال عمل‌کنندگان نزد تو محفوظ است
و روزی‌هایت از جانب تو به سوی مخلوقات فرود آینده است، و بهره‌های فزون به سویشان پیوسته است
و گناهان آمرزش‌جویان آمرزیده است، و حاجات خلق نزد تو برآورده است
و جایزه‌های خواستاران، پیش تو کامل گشته است، و عایدات افزون پیاپی است
و سفره‌های خواهندگان طعام آماده، و حوض‌های تشنگان لبریز است
خدایا دعایم را مستجاب کن، و ستایشم را بپذیر
و بین من و اولیایم جمع کن
به حق محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین
تو ولی‌نعمت و نهایت آرزو و هدف امید منی در بازگشتگاه و محل اقامتم
در کامل الزیارات بعد از این زیارت این فقرات نیز مسطور است:
تو معبود و آقاو مولای منی
دوستانمان را بیامرز، دشمنانمان را از ما بازدار
و کلمه حق را نمایان و و آن را برتر کن، و کلمه باطل را بلغزان و آن را پست‌تر قرار ده
تو بر هر چیز توانایی.

پانویس

  1. ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۸۵.
  2. ابن قولویه، کامل الزیارات، مطبعة المقدسة الرضویه، ص۳۹.
  3. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۳ق، ج۹۷، ص۲۶۴.
  4. طوسی، مصباح المتهجد، ج۲، ص۷۳۸.
  5. سید بن طاووس، مصباح الزائر، ۱۴۱۷ق، ص۴۷۴.
  6. شهید اول، المزار، ۱۳۶۸ش، ص۱۱۴.
  7. کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۴۸۰.
  8. سید عبدالکریم بن طاووس، فرحة الغرّی،‌ دار الرضی، ص۴۰.
  9. سید عبدالکریم بن طاووس، فرحة الغرّی، دار الرضی، ص۴۳.
  10. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۳ق، ج۹۷، ص۲۶۹.
  11. به برخی از کتبی که این زیارت را نقل کرده‌اند پیش‌تر اشاره شد.
  12. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امین الله.
  13. قمی، مفاتیح الجنان،۱۳۹۸،ص ۵۹۷
  14. مطهری، مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (تعليم و تربيت در اسلام)، ۱۳۹۰ش، ج‏٢٢، ص٩٣٧.
  15. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امین الله.
  16. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امین الله.
  17. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امین الله.
  18. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امین الله.
  19. رسولی محلاتی، سید هاشم، «زیارت امین‌الله»، ص۱۵.

منابع

  • ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد، فرحة الغرّی، قم، دار الرضی، بی‌تا.
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف اشرف، مطبعة المقدسة الرضویه، بی‌تا.
  • ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۳۷۸ش.
  • انوار القلوب، منتخب ادعیه و زیارات، قم، انتشارات زائر، اول، ۱۳۸۲ش.
  • رسولی محلاتی، سید هاشم، «شرح زیارت امین‌الله»، قم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، دوم، ۱۳۷۹ش.
  • سید بن طاووس، علی بن موسی، مصباح الزائر، م، مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۷ق.
  • شهید اول، المزار، قم، مدرسة الامام المهدی، ۱۳۶۸ش.
  • طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، تهران، المکتبة الاسلامیة، بی‌تا.
  • قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، آیینه دانش، ۱۳۸۴ش.
  • کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، قم، الشریف الرضی، ۱۴۰۵ق.
  • ‌مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء‌التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران و قم، انتشارات صدرا، ۱۳۹۰ش.

پیوند به بیرون