ابودجانه: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
ابودجانه، [[صحابه|صحابی]] پیامبر(ص)<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۲، ص۳۵۳؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۲۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.</ref> از [[انصار]] و از قبیله [[بنی ساعده]] بود.<ref>ابن‌اسحاق، السیر و المغازی، ۱۳۹۸ق، ص۳۲۶؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۲، ص۳۵۳.</ref> وی در جنگ‌های [[غزوه بدر| بدر]] و [[غزوه احد|احد]] و دیگر غزوات پیامبر(ص) شرکت داشت.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۷۶؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۲۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.</ref> | ابودجانه، [[صحابه|صحابی]] پیامبر(ص)<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۲، ص۳۵۳؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۲۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.</ref> از [[انصار]] و از قبیله [[بنی ساعده]] بود.<ref>ابن‌اسحاق، السیر و المغازی، ۱۳۹۸ق، ص۳۲۶؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۲، ص۳۵۳.</ref> وی در جنگ‌های [[غزوه بدر| بدر]] و [[غزوه احد|احد]] و دیگر غزوات پیامبر(ص) شرکت داشت.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۷۶؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۲۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.</ref> | ||
پیامبر(ص) در جنگ احد شمشیری به او بخشید<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۳، ص۷۱؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج۳، ص۵۶۶-۵۵۷.</ref> ابودجانه در این جنگ رشادت و پایداری بسیار از خود نشان داد و از معدود صحابی بود که به رغم پیشروی و پیروزی [[قبیله قریش |قریشیان]]، از پیامبر(ص) جدا نشد<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۳، ص۸۷؛ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۲۴۰.</ref> و به همین سبب پیامبر(ص) او را [[دعا]] فرمود.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۲۴۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۳۲۰.</ref>{{یادداشت| در جنگ احد در یکی از صحنه ها که یکی از دشمنان برای کشتن پیامبر بسیار به او نزدیک شد ابودجانه از پیامبر دفاع کرد وخودش را جان فدای پیامبر معرفی کرد و دشمن حضرت را با ضربه شمشیرش از میان برداشت. پیامبر(ص) در حقش این‌گونه دعا کرد:'''اللهُمّ ارْضَ عَنْ ابْنِ خَرَشَةَ كَمَا أَنَا عَنْهُ رَاضٍ'''. خدایا از ابن خَرَشه (ابودجانه) راضی باش همان گونه که من از او راضی‌ام. واقدی، مغازی، نشر اعلمی، ج۱، ص۲۴۶. }} | |||
در [[ سال ۴ هجری قمری |سال ۴ق]]، پس از پیروزی مسلمانان بر یهودیان [[بنی‌نضیر| بنی نضیر]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله| پیامبر(ص)]] اموال آنها را میان [[مهاجرین|مهاجران]] تقسیم کرد و با آنکه [[انصار]] از آن سهمی نیافتند، پیامبر(ص) سهمی به ابودجانه و [[سهل بن حنیف]] که فقیر بودند بخشید.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۳۷۹؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۸ـ۱۹.</ref> | در [[ سال ۴ هجری قمری |سال ۴ق]]، پس از پیروزی مسلمانان بر یهودیان [[بنی‌نضیر| بنی نضیر]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله| پیامبر(ص)]] اموال آنها را میان [[مهاجرین|مهاجران]] تقسیم کرد و با آنکه [[انصار]] از آن سهمی نیافتند، پیامبر(ص) سهمی به ابودجانه و [[سهل بن حنیف]] که فقیر بودند بخشید.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۳۷۹؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۸ـ۱۹.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۱ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۳
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابودجانه سماک بن اوس بن خَرَشَـة بن لَوذَان |
| لقب | اَبودُجانه |
| محل زندگی | مدینه |
| مهاجر/انصار | انصار |
| نسب/قبیله | بنی ساعده |
| شهادت | ۱۲ق |
| نحوه شهادت | در جنگ با مسیلمه کذاب |
| مشخصات دینی | |
| حضور در جنگ‌ها | بدر، احد، دیگر غزوات پیامبر(ص) و جنگ یمامه |
سِماک بن (اوس بن) خَرَشَة بن لَوذَان(شهادت ۱۲ق) معروف به اَبودُجانه، از انصار و صحابی پیامبر(ص). او در جنگ‌های بدر و احد و دیگر غزوات پیامبر(ص) شرکت داشت. وی از معدود اصحابی بود که در جنگ احد به رغم پیشروی و پیروزی قریشیان، از پیامبر(ص) جدا نشد. ابودجانه در جنگ با مسیلمه کذاب به شهادت رسید.
صحابه پیامبر(ص)
ابودجانه، صحابی پیامبر(ص)[۱] از انصار و از قبیله بنی ساعده بود.[۲] وی در جنگ‌های بدر و احد و دیگر غزوات پیامبر(ص) شرکت داشت.[۳]
پیامبر(ص) در جنگ احد شمشیری به او بخشید[۴] ابودجانه در این جنگ رشادت و پایداری بسیار از خود نشان داد و از معدود صحابی بود که به رغم پیشروی و پیروزی قریشیان، از پیامبر(ص) جدا نشد[۵] و به همین سبب پیامبر(ص) او را دعا فرمود.[۶]
در سال ۴ق، پس از پیروزی مسلمانان بر یهودیان بنی نضیر، پیامبر(ص) اموال آنها را میان مهاجران تقسیم کرد و با آنکه انصار از آن سهمی نیافتند، پیامبر(ص) سهمی به ابودجانه و سهل بن حنیف که فقیر بودند بخشید.[۷]
پس از پیامبر(ص)
پس از رحلت پیامبر(ص)، ابودجانه در سال ۱۲ق در جنگ یمامه
شرکت داشت. هنگامی که پیروان مسیلمه کذاب به باغی پناه برده بودند، وی شجاعانه مسلمانان را به جنگ برانگیخت و بر اثر پایداری و شجاعت او، مسلمانان به درون باغ نفوذ یافتند.[۸] گفته‌اند که وی بر مسیلمه زخم زد و جنگید تا به شهادت رسید.[۹] بنابر نقلی دیگر، مسیلمه او را به شهادت رساند.[۱۰] برخی دیگر براین باورند که ابودجانه زنده ماند تا در صفین در رکاب امیرالمؤمنین(ع) حضور یافت.[۱۱]
جایگاه وفضائل
دانشمندان رجالی شیعه و سنی نامش را به نیکی برده اند و برایش فضائل متعددی برشمرده‌اند.[۱۲]
شیخ مفید در ارشاد از امام صادق(ع) روایت کرده که ابودجانه یکی از ۲۷ نفری است که هنگام ظهور امام زمان(ع) از بیرون کوفه به حضرت ملحق خواهند شد و از یاوران و حاکمان زمان او خواهند بود. [۱۳] برخی دیگر بر این باورند که وی زنده ماند تا این که در جنگ صفین در رکاب امیرالمؤمنین (ع) حضور پیدا کرد. [۱۴]
تشابه اسمی
شباهت نام ابودجانه (سماک) صحابی پیامبر(ص) با سماک بن مخرمة اسدی که از عثمانیان بود و از علی(ع) کناره گرفت، [۱۵] یا سماک بن خرشة جعفی[۱۶] سبب شده تا برخی گمان برند که وی در جنگ صفین حضور داشته است.[۱۷]
پانویس
منابع
- ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة، قاهره، ۱۲۸۰ق.
- ابن‌اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به‌کوشش سهیل زکار، بیروت، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصاحبة، قاهره، ۱۳۲۷ق.
- ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دارصادر.
- ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب. به‌کوشش علی محمد بجاوی، قاهره، ۱۳۸۰ق/۱۹۶۰م.
- ابن‌هشام، عبدالملک، السیرة النبویـة، به‌کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
- ابوعلی مسکویه، احمد بن محمد، تجارب الامم، به‌کوشش ابوالقاسم امامی، تهران، ۱۳۶۶ش.
- بلاذری، احمد ین یحیی، انساب الاشراف، به‌کوشش محمد حمید الله، قاهره، ۱۹۵۹م.
- بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، به‌کوشش صلاح الدین منجد، قاهره، ۱۹۵۶ـ۱۹۶۰م.
- ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، به‌کوشش جلال الدین محدث، تهران، ۱۳۵۵ش.
- دارقطنی، علی بن عمر، المؤتلف و المختلف، به‌کوشش موفق بن عبدالله، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
- سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- عسکری، مرتضی، خمسون و مائة صحابی مختلق، بیروت، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م.
- نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، به‌کوشش عبدالسلام محمد هارون، قاهره، ۱۳۸۲ق.
- واقدی، محمد بن عمر، الردة، به روایت ابن‌اعثم کوفی، به‌کوشش محمد حمیدالله، پاریس، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
- واقدی، المغازی، به‌کوشش مارسدن جوئز، لندن، ۱۹۶۶م.
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، بیروت، ۱۳۷۹ق/۱۹۶۰م.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایرةالمعارف بزرگ اسلامی با ویرایش و اصلاحات.
- ↑ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۲، ص۳۵۳؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۲۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.
- ↑ ابن‌اسحاق، السیر و المغازی، ۱۳۹۸ق، ص۳۲۶؛ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۲، ص۳۵۳.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۷۶؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۲۸۰ق، ج۲، ص۳۵۲.
- ↑ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۳، ص۷۱؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج۳، ص۵۶۶-۵۵۷.
- ↑ ابن‌هشام، السیرة النبویة، ۱۹۳۶م، ج۳، ص۸۷؛ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۲۴۰.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۲۴۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۳۷۹؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۸ـ۱۹.
- ↑ واقدی، الردة، ۱۴۰۹ق، ص۷۲، ۷۴.
- ↑ واقدی، الردة، ۱۴۰۹ق، ص۷۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، بیروت، ج۳، ص۵۵۷؛ بلاذری، فتوح البلدان، قاهره، ج۱، ص۱۱۰.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۳۰.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب،۱۴۱۲ق، ج۲، ص ۶۵۲.
- ↑ شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۵، ص۳۰۹، مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۳۳، ص۳۶۵، ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۲، ص۶۵۲.
- ↑ شیخ مفید، ارشاد، ج۲، ص۳۸۶.
- ↑ شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۵، ص۳۱۰ به نقل از استیعاب.
- ↑ ثقفی، الغارات، ۱۳۵۵ش، ج۱، ص۳۲۳، ج۲، ص۴۸۴؛ دارقطنی، المؤتلف، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۳۱۳-۳۱۴.
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص۳۷۵.
- ↑ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۶۱۵ـ۶۵۲؛ قس: ابن‌حجر، الاصابه، ۱۳۲۷ق، ج۲، ص۱۲۸؛ عسکری، خمسون، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۱۹۵.