بَراءِ بْنِ مَعْرور (درگذشت صفر ۱ق/اوت ۶۲۲م)، از انصار و صحابی پیامبر(ص) و از تیره بنی سلمه خزرج بود. مطابق برخی روایات وی در عقبه اولی، حضور داشت و گفته شده است که از میان گروه بیعت کنندگانِ عقبه ثانیه، ۱۲ نفر نقیب شدند که یکی از آنان براء بود.
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | بَراءِ بْنِ مَعْرور انصاری |
| مهاجر/انصار | انصار |
| نسب/قبیله | بنی سلمه خزرج |
| خویشاوندان | ام مبشر (دختر) |
| درگذشت | صفر ۱ق/اوت ۶۲۲م |
| مشخصات دینی | |
| زمان اسلام آوردن | بیعت عقبه |
| نقش‌های برجسته | از نقباء پیامبر(ص) |
همچنین نقل شده که وی نخستین کسی بود که وصیت کرد تا ثلث مالش را در راه اسلام انفاق کنند.
نسب، همسر، فرزندان، وصیت و درگذشت
بَراءِ بْنِ مَعْرور، از تیره بنی سلمه خزرج بود[۱] و در یثرب بزرگ قوم خویش به شمار می‌رفت.[۲]
خُلیده همسر براء از بیعت کنندگان با پیامبر(ص) بود و از آن حضرت روایت کرده است.[۳] فرزندش بشر از صحابه رسول خدا(ص) بود و در پیمان عقبه همراه پدر حضور داشت[۴] سپس در جنگ بدر و جز آن شرکت کرد.[۵]ام مبشر، دختر براء، همسر زید بن حارثه بود که جابر بن عبدالله انصاری احادیثی از او نقل کرده است.[۶]
براء در سال اول هجرت، یک ماه پیش از آنکه پیامبر(ص) به مدینه وارد شود، وفات یافت.[۷] آن حضرت بر مدفن وی نماز گزارد و در حق او دعای خیر کرد.[۸] گفته‌اند که براء نخستین کسی بود که وصیت کرد تا ثلث مالش را در راه اسلام انفاق کنند.[۹]
بیعت با حضرت رسول(ص)
اگرچه مطابق پاره‌ای روایات، براء در عقبه اولی حضور داشت[۱۰] اما بنا به روایاتی دیگر او نخستین بار، هنگامی که همراه گروهی از مسلمانان یثرب برای گزاردن حج به مکه آمد، موفق به دیدار حضرت رسول(ص) شد.[۱۱] از این رو، می‌توان احتمال داد که براء بر اثر تبلیغات نخستین گروه از بیعت کنندگان با حضرت رسول(ص) در «عقبه اولی»، به اسلام گرایش یافت و مسلمان شد.[۱۲]
گفته شده است که از میان گروه بیعت کنندگانِ عقبه ثانیه، ۱۲ نفر «نقیب» شدند که یکی از آنان براء بود.[۱۳]
چون عنوان نخستین بیعت کننده با حضرت رسول(ص) در عقبه، میان انصار، همواره افتخارآمیز به شمار می‌آمد، در این که آیا براء نخستین بیعت کننده بوده است یا نه، میان روایات منقول از بازماندگان قبایل مدینه، اختلاف است.[۱۴]
عهد با پیامبر(ص)
براء در این بیعت، به نمایندگی از سوی مردم یثرب با پیامبر(ص) عهد کرد که همگی از او و دیانت اسلام همچون جان، مال و خاندان خویش دفاع کنند.[۱۵] بر مبنای همین روایات، وی نخستین کسی بود که در راه سفر به مکه، به جانب کعبه -و نه بیت المقدس که دیگر مسلمانان به هنگام نماز روی بدان سو می‌کردند- نماز گزارد، اما چون در نخستین دیدار، آن را با پیامبر(ص) در میان نهاد، رسول اکرم(ص) با این کار مخالفت کرد.[۱۶]
پانویس
- ↑ عروة بن زبیر، مغازی رسول الله(ص)، ص۱۲۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۶۱۸.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۸۱؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۳۶۰.
- ↑ ابن سعد،الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۱۳.
- ↑ بلاذری،انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۲
- ↑ ابن هشام،السیرة النبویة، ج۲، ص۱۰۳؛ کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۹۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۴۶.
- ↑ ابن قدامه، الاستبصار فی نسب الصحابة من الانصار، ص۱۴۴.
- ↑ جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، دارالحدیث، ج۳۳، ص۱۷۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۶۱۹، ۶۲۰؛ کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۹۹؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱، ص۲۶۷؛ نیز نک: کلینی، الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۴، ج۴، ص۴۵.
- ↑ ابن سعد،الطبقات الکبری، ج۳، ص۶۱۹، ۶۲۰؛ کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، جلد ۲،ص۹۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۳، ۲۵۴؛ کلینی،الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۵۴، ج۳، ص۲۵۵.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۱۵۱؛ ابن حجر، الاصابة، ج۱، ص۱۴۹؛ ابن اثیر، اسدالغابة، ج۱، ص۱۷۳.
- ↑ نک: ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۸۱-۸۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۶۱۸، ۶۱۹؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۳، ص۴۶۰-۴۶۲.
- ↑ نک: طبری، تاریخ، ج۲، ص۳۶۰-۳۶۱.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۸۶؛ ابن سعد،الطبقات الکبری، ج۳، ص۶۱۸؛ عروة بن زبیر، مغازی رسول الله(ص)، ص۱۲۶؛ ابن حبیب، المحبر، ص۲۶۸، ۲۷۰.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۸۹، ۱۰۳؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۳۶۴؛ قس: بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۳، ۲۵۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۲۲، ج۴، ص۸ -۹.
- ↑ ابن هشام،السیرة النبویة، ج۲، ص۸۴-۸۵؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۳، ص۴۶۱-۴۶۲؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۳۶۲.
- ↑ کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۹۹؛ ابن هشام،السیرة النبویة، ج۲، ص۸۲-۸۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۶۱۹؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۳، ص۴۶۱؛ دارقطنی، المؤتلف و المختلف، ج۴، ص۲۰۳۷- ۲۰۳۸.
منابع
- ابن اثیر، علی، اسد الغابة، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
- ابن حبیب، محمد، المحبر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
- ابن حجر عسقلانی، احمد، الاصابة، قاهره، ۱۳۲۸ق.
- ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دارصادر.
- ابن عبدالبر، یوسف، الاستیعاب، به کوشش علی محمد بجاوی، قاهره،۱۳۸۰ق/ ۱۹۶۰م.
- ابن قدامه مقدسی، عبدالله، الاستبصار فی نسب الصحابة من الانصار، به کوشش علی نویهض، بیروت، ۱۳۹۱ق/۱۹۷۱م.
- ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
- احمد بن حنبل، مسند، قاهره، ۱۳۱۳ق.
- بلاذری، احمد، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
- دارقطنی، علی، المؤتلف و المختلف، به کوشش موفق بن عبدالله، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
- ذهبی، محمد، سیر اعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
- طبری، تاریخ.
- عروة بن زبیر، مغازی رسول الله(ص)، به کوشش محمد مصطفی اعظمی، ریاض، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.
- کلبی، هشام، نسب معد و الیمن الکبیر، به کوشش محمود فردوس العظم، دمشق، دارالیقظة العربیه.
- کلینی، محمد، الفروع من الکافی، به کوشش علی اکبر غفاری، بیروت، ۱۴۰۱ق.
- مرتضی العاملی، سید جعفر، الصحیح من سیرة النبی الأعظم(ص)، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۶ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله:دایرة المعارف بزرگ اسلامی