منهال بن عمرو اسدی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | منهال بن عمرو اسدی |
| نسب | بنی‌اسد |
| محل زندگی | کوفه |
| اطلاعات حدیثی | |
| راوی از معصوم | امام سجاد(ع) |
| مشایخ | زر بن جبیش، سعید بن جبیر، عبدالرحمان بن ابی‌لیلی |
| راویان از او | اعمش، ابی‌مریم انصاری |
| موضوع روایات | فضایل امام علی(ع) |
مِنْهال بن عَمرو اَسدی راوی از امام سجاد(ع) که گزارشی از وضعیت اسیران کربلا در خرابه شام نقل کرده و از این‌رو در برخی از روضه‌های عاشورا از وی نیز یاد می‌شود.
منهال با یک واسطه از امام علی(ع) روایت نقل کرده و حدیث منزلت و فضایل دیگری از امام علی(ع) روایت کرده است. برخی از رجالیان اهل سنت او را توثیق کرده‌اند.
زندگی‌نامه
منهال بن عمرو غلام بنی‌عمرو بن اسد بن خزیمه کوفی بوده است.[۱] در منابع از وی با نسبت اسدی یاد شده است.[۲] به همین دلیل او را از قبیله بنی‌اسد دانسته‌اند که در کوفه زندگی می‌کرده است. شیخ طوسی منهال را اصحاب امام سجاد(ع) شمرده است.[۳] برخی او را از اصحاب امام حسین(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) نیز به شمار آورده‌اند.[۴] از زمان تولد و وفات و دیگر جزئیات زندگی او اطلاعاتی گزارش نشده است.
دیدار با امام سجاد(ع)
منهال در شام با امام سجاد(ع) دیدار کرده است. او گزارش کرده که امام سجاد(ع) را در بازار شام در وضعیتی دیده که از ساق پای او خون می‌چکیده است.[۵] امام سجاد در پاسخ منهال که احوال او را پرسیده بود، اهل بیت پیامبر(ص) را به بنی‌اسرائیل تشبیه کرد که آل فرعون مردان آنان را می‌کشتند و زنانشان را به خدمت می‌گرفتند.[۶] او همچنین گزارشی از وضعیت خرابه شام در شام نقل کرده که بر اساس آن خرابه سایبان نداشته و آفتاب به داخل آن می‌تابیده است.[۷] به همین جهت در برخی از روضه‌های عاشورا که به جای دادن اسیران کربلا در خرابه شام اشاره می‌گردد، از وی نیز یاد می‌شود.
او همچنین نقل کرده هنگامی که سر امام حسین(ع) بر نیزه بود کسی آیه مربوط به اصحاب کهف را می‌خواند صدایی از سر بریده شنیده شد که «کشتن من و گرداندن سرم، شگفتتر از داستان اصحاب کهف است»[۸]
راوی نفرین امام سجاد(ع) در حق حرمله
منهال در سفری که از حج باز می‌گشت در مدینه با امام سجاد(ع) دیدار کرد. امام سجاد وضعیت عاملان واقعه کربلا را از او جویا شد.[۹] او خبر زنده بودن حرملة بن کاهل را به امام سجاد(ع) رساند و نفرین امام سجاد(ع) در حق حرمله که «خدایا حرارت آتش و آهن را به حرمله بچشان»[۱۰] را نقل کرده است.
منهال پس از کشته شدن حرمله، جریان دیدار خود با امام سجاد(ع) و نفرین آن حضرت در حق حرمله را به مختار ثقفی نیز رسانده است.[۱۱]
نقل روایت
منهال بی‌واسطه از امام سجاد(ع) و با واسطه از امام علی(ع) حدیث نقل کرده است. او از طریق عبدالله بن حارث نوفل حدیث منزلت[۱۲] و از طریق عباد بن عبدالله حدیثی از حضرت علی(ع) نقل کرده که بر اساس آن فقط امام علی(ع) صدیق اکبر است.[۱۳] همچنین روایتی با واسطه عباد بن عبدالله از حضرت علی(ع) نقل کرده که آن حضرت شأن نزول تمام آیات قرآن را می‌دانسته است.[۱۴] روایتی از امام باقر(ع) به نقل از او در امالی آمده است. او همچنین از زر بن جبیش، سعید بن جبیر، عبدالرحمان بن ابی‌لیلی و قیس بن سکن روایت نقل کرده است. منصور، اعمش، میسره بن حبیب، عبد ربه بن سعید، ابوخالد دالانی، قاسم بن ولید همدانی، حجاج بن ارطاة، ابن ابی‌لیلی، صبی بن اشعث سلولی[۱۵] و ابی‌مریم انصاری [۱۶] از او روایت نقل کرده‌اند.
در منابع اهل سنت نیز روایاتی از وی نقل شده است.[۱۷] برخی از رجالیان اهل سنت او را ثقه دانسته[۱۸] و به یحیی بن معین نیز نسبت داده‌اند که او را ثقه می‌دانسته است.[۱۹]
پانویس
- ↑ رازی، الجرح و التعدیل، المکتبة الاسلامیه ، ج۸، ص۳۵۷.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۹.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۹.
- ↑ نمازی‌شاهرودی، مستدرک علم رجال، ج۷، ص۵۱۵.
- ↑ جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶.
- ↑ ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۹۳.
- ↑ جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.
- ↑ شامی، الدر النظیم، ۱۴۲۰ق، ۵۶۵؛ قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۷.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۱۱۲؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸-۲۳۹؛ ابن نما، ذوب النضار، ۱۴۱۶ق، ص۱۲۱.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۱۱۲؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸-۲۳۹؛ ابن نما، ذوب النضار، ۱۴۱۶ق، ص۱۲۱.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۱۱۲؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸-۲۳۹.
- ↑ بحرانی، البرهان، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۱۸۶.
- ↑ ابن بطریق، عمدة عیون صحاح الاخبار، ۱۴۰۷ق، ص ۲۲۱.
- ↑ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۶-۴۷.
- ↑ رازی، الجرح و التعدیل، ۱۳۷۲ق، ج۸، ص۳۵۷.
- ↑ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۲۸.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید: نسائی، السنن الکبری، ۱۴۱۱ق، ج۶، ص۲۵۰؛ بخاری، تاریخ الکبیر، المکتبة الاسلامیه، ج۳، ص۲۹۱، ج۶، ص۳۲؛ ابن ابی‌شیبه، المصنف، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۷۲؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۶-۴۷.
- ↑ عجلی، معرفة الثقات، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۰۰.
- ↑ رازی، الجرح و التعدیل، ۱۳۷۲ق، ج۸، ص۳۵۷.
منابع
- ابن ابی‌حاتم رازی، الجرح و التعدیل، بیروت، دار احیاء العربی، ۱۳۷۲ق-۱۹۵۳م.
- ابن ابی‌شیبه کوفی، المصنف، تحقیق: سعید اللحام، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
- ابن بطریق، یحیی بن حسن، عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار، قم، مؤسسة النشر الاسلانی، ۱۴۰۷ق.
- ابن نما حلی، جعفر بن محمد، ذوب النضار فی شرح الثار، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۶ق.
- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة، تبریز، مکتبة بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق.
- ابن طاووس، علی بن موسی، اللهوف علی قتلی الطفوف، تهران، ۱۳۴۸ش.
- بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه بعثه، ۱۳۷۴ش.
- بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ترکیه، المکتبة الاسلامیه.
- حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تصحیح: محمدباقر محمودی، تهران، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیه التابعة لوزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی، ۱۴۱۱ق.
- شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۲۰ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، انتشارات دارالثقافة، ۱۴۱۴ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تصحیح: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المقدسه، ۱۳۷۳ش.
- صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلی‌الله علیهم، تصحیح: محسن بن عباسعلی کوچه‌باغی، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق.
- عجلی، معرفة الثقات، مدینه، مکتبة الدار، ۱۴۰۵ق.
- قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، قم، مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق.
- نسائی، السنن الکبری، تحقیق: عبدالغفار سلیمان بنداری و سید کسروی حسن، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
- نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، چاپخانه حیدری، ۱۴۱۵ق.