انشاءالله
إنْشاءَالله، بهمعنای «اگر خدا بخواهد»، عبارتی است که مسلمانان در گفتگوهای روزمره خود برای کاری که در آینده میخواهند انجام دهند به کار میبرند؛ یا برای اظهار امیدواری برای اجابت دعا.[۱]
قرآن و معصومان، به مسلمانان توصیه کردهاند در هنگام اشاره به کارهایی که میخواهند در آینده انجام بدهند، «إنشاءالله» بگویند، و به همین دلیل، این عبارت به زبان دینداران راه یافته و بهعنوان نشانهای از توکل به خداوند در زندگی روزمرهشان مورد استفاده قرار میگیرد.[۲]
در آیات ۲۳ و ۲۴ سوره کهف، خداوند به پیامبر(ص) میگوید هرگز درباره کاری نگو فردا آن را انجام میدهم، مگر آنکه بگویی «اگر خدا بخواهد».[۳] در روایتی که از امام صادق(ع) نقل شده، درباره شأن نزول این آیات آمده است که گروهی از یهودیان نزد پیامبر(ص) آمدند تا از او سؤال کنند، و پیامبر بدون آنکه بگوید «إنشاءالله»، به آنان گفت فردا حاضر شوند تا پاسخشان را بدهد. پس از آن، جبرئیل بهمدت چهل روز برای او وحی نیاورد و در نهایت، پس از این مدت، این آیات به وی وحی شد.[۴]
در روایت دیگری ذیل همین آیات، درباره اهمیت گفتن «إنشاءالله» آمده است که هر گاه کسی فراموش کرد بگوید «إنشاءالله»، هر زمان که یادش آمد، این جمله را بگوید.[۵] همچنین در روایتی که کلینی نقل کرده، امام صادق(ع) دستور نوشتن نامهای را داد و پس از پایان کتابت، وقتی آن را بدون «انشاءالله» دید، گفت چطور امید داشتی این نامه بدون «انشاءالله» کامل باشد، و دستور داد به آن «انشاءالله» بیفزایند.[۶]
نشانه كامل بودن ايمان بنده اين است كه در هر كارى «اِن شاء اللّه » بگويد .
متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۵۵.
بهگفته ناصر مکارم شیرازی، مرجع تقلید و مفسر شیعه، در تفسیر نمونه، گفتن جمله «انشاءالله» به هنگام بیان تصمیمهای مربوط به آینده، نوعی ادب در پیشگاه خداوند و بیانگر توحید افعالی است؛ به این بیان که در عین وجود اختیار و آزادی اراده انسان، وجود هر چیز و هر کاری را به مشیت خدا وابسته میکند.[۷] سید محمدحسین طباطبائی، نویسنده تفسیر المیزان، نیز معتقد است کسی که برای انجام کاری «انشاءالله» میگوید، مقصودش این است که آن کار در صورتی رخ میدهد که مطابق با اراده تکوینی خدا باشد.[۸]
در عرف مردم متدین ایران، جمله «إنشاءالله» با تعابیر دیگری مثل «به خواست خدا»، «به امید خدا» و «ایشاالله» نیز به کار میرود.[۹]
پانویس
- ↑ موسوی آملی، «انشاءالله در فرهنگ عامیانه»، سایت پرتال جامع علوم انسانی.
- ↑ موسوی آملی، «انشاءالله در فرهنگ عامیانه»، سایت پرتال جامع علوم انسانی.
- ↑ سوره کهف، آیات ۲۳ و ۲۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲۰، ص۱۴۳.
- ↑ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۶۲-۳۶۳؛ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۲۵۵.
- ↑ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۲۵.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۷۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۳۸۹.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۳، ص۲۷۱.
- ↑ موسوی آملی، «انشاءالله در فرهنگ عامیانه»، سایت پرتال جامع علوم انسانی.
منابع
- قرآن کریم
- حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۳ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
- متقی هندی، علی بن حسامالدین، کنز العمال، بیجا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
- موسوی آملی، سید محسن، «انشاءالله در فرهنگ عامیانه»، سایت پرتال جامع علوم انسانی، تاریخ بازدید: ۲۲ شهریور ۱۴۰۴ش.