آمنه بیگم مجلسی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | آمنه‌خاتون |
| نسب | خاندان مجلسی |
| محل زندگی | اصفهان |
| تاریخ وفات | قرن ۱۲ق |
| محل دفن | تخت فولاد |
| شهر وفات | اصفهان |
| خویشاوندان سرشناس | مجلسی اول (پدر)• مجلسی دوم(برادر) و ملاصالح مازندرانی(همسر) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدتقی مجلسی • محمدباقر مجلسی |
| تألیفات | شرح بر الفیه ابن‌مالک • شرح بر شواهد سیوطی و مجموعه مسائل فقهی |
آمنه بیگُم مجلسی یا آمنه‌خاتون (درگذشت قرن ۱۲ق) از زنان عالِم شیعه در دوره صفوی. او دختر محمدتقی مجلسی، خواهر علامه مجلسی و همسر ملاصالح مازندرانی (درگذشت ۱۰۸۱ق) بود. آمنه بیگم در جمع‌آوری احادیث بحارالانوار به علامه مجلسی کمک کرد.
کتاب‌هایی چون شرح بر اَلفیه ابن‌مالک، شرح بر شواهد سیوطی و مجموعه مسائل فقهی از آثار او است.
زندگی‌نامه
آمنه بیگم مجلسی یا آمنه‌خاتون دختر محمدتقی مجلسی و خواهر علامه مجلسی بوده است.[۱] مادرش دختر صدرالدین محمد حسینی عاشوری قمی بوده است.[۲] نویسندگان او را شناخته شده به علم و فضل در زمان خود دانسته‌اند.[۳] از جمله عبدالله افندی نویسنده کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء که تقریباً هم‌عصر آمنه بیگم است او را صاحب فضل، علم و تقوا معرفی می‌کند.[۴]
منابع به سال ولادت و وفات او اشاره نکرده‌اند،[۵] اما با این حال، وفات او را در قرن ۱۲ قمری دانسته‌اند.[۶]
آمنه بیگم در اصفهان فوت کرد و در مقبره تخت فولاد دفن شد.[۷] برخی محققان، مکان‌های دیگری را محل دفن آمنه بیگم دانسته‌اند.[۸]
همسر و فرزندان
آمنه‌خاتون به پیشنهاد پدرش با ملاصالح مازندرانی ازدواج کرد.[۹] ملاصالح شاگرد مجلسی اول بود[۱۰] و بعدها کتاب‌های بسیاری از جمله شرح بر الکافی را نوشت.[۱۱] آمنه‌خاتون و ملاصالح شش پسر داشتند که همه اهل علم بوده‌اند.[۱۲] همچنین یک یا دو دختر نیز داشته‌اند.[۱۳] وحید بهبهانی و آیت‌الله بروجردی از نسل آمنه بیگم و ملاصالح مازندرانی هستند.[۱۴]
جایگاه علمی
آمنه‌خاتون در فقه و حدیث شاگرد پدرش مجلسی اول و برادرش علامه مجلسی بود.[۱۵]از او آثار مکتوبی نیز نقل شده است:
- شرح بر الفیه ابن‌مالک
- شرح بر شواهد سیوطی
- مجموعه مسائل فقهی
- دیوان شعر.[۱۶]
آمنه‌خاتون در جمع‌آوری روایات برخی از جلدهای بحارالانوار به علامه مجلسی کمک کرد.[۱۷] همچنین نقل شده که ملاصالح مازندرانی در حلّ برخی عبارات کتاب قواعد الاحکام علامه حلی با او مشورت می‌کرده است.[۱۸]
پانویس
- ↑ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۹۵.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۹۴.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی، مقدمه محقق، ۱۳۸۲ق، ص۲.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ ریاحی، نقش بانوان شیعه اصفهان در فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، ص۲۱۸و۲۲۲.
- ↑ بانوان عالمه و آثار آنها، ۱۳۷۹ش، ص۴۲.
- ↑ موسوعة مؤلفی الامامیة، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۹۰.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۹۴.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی، مقدمه محقق، ۱۳۸۲ق، ص۲.
- ↑ مازندرانی، شرح الکافی، مقدمه محقق، ۱۳۸۲ق، ص۲.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۸.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۱۰۰.
- ↑ هاشمی، «گوهری از خاندان مجلسی»، ص۹۷.
- ↑ موسوعة مؤلفی الامامیة، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۹۰.
- ↑ امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۸.
- ↑ ریاحی، نقش بانوان شیعه اصفهان در فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، ص۲۲۱.
- ↑ افندی، ریاض العلما و حیاض الفضلا، مطبعة الخيام، ج۵، ص ۴۰۸؛ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۹۵.
منابع
- افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، محقق: احمد حسینی اشکوری، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی،۱۴۳۱ق.
- افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلما و حیاض الفضلا، مطبعة الخیام، بی تا، بی جا.
- امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
- امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۸ق.
- بانوان عالمه و آثار آنها، قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، ۱۳۷۹ش.
- ریاحی، محمدحسین، «نقش بانوان شیعه اصفهان در فرهنگ و تمدن ایران و اسلام»، مجله بانوان شیعه، شماره۱۰، زمستان ۱۳۸۵ش.
- مازندرانی، محمدصالح بن احمد، شرح الکافی، تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران، المکتبة الإسلامیة، ۱۳۸۲ق.
- موسوعة مؤلفی الامامیة، قم، مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۲۸ق.
- هاشمی، محمدقاسم، «گوهری از خاندان مجلسی»، مجله فرهنگ اصفهان، شماره ۵ و۶، بهار و تابستان ۱۳۷۶ش.