سال ۱۳۸۲ هجری شمسی برابر با بخشی از سال‌های ۱۴۲۴ و ۱۴۲۵ق و ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴م بود. سقوط رژیم حزب بعث عراق و به رسمیت شناخته شدن اقلیت شیعه در افغانستان برای نخستین بار، از رویدادهای این سال است. برگزاری همایش شیرخوارگان حسینی برای نخستین بار در ایران، نامگذاری هفته جهانی مسجد از ۳۰ مرداد و چاپ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع) از رویدادهای فرهنگی این سال بود.
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
|---|---|
| جمهوری اسلامی ایران | سید علی خامنه‌ای |
| عراق | سقوط صدام حسین (۲۰ فروردین) |
| آذربایجان | حیدر علی اف (تا ۹ آبان)، الهام علی اف (از ۹ آبان) |
| بحرین | عیسی بن سلمان آل خلیفه |
| افغانستان | حامد کرزَی |
| پاکستان | پرویز مشرف |
| وقایع مهم | |
| سقوط حزب بعث و صدام حسین در عراق | |
| آغاز به کار شورای علمای شیعه افغانستان در افغانستان | |
| به رسمیت شناخته شدن حقوق اقلیت شیعه در افغانستان | |
| تأسیس ستاد بازسازی عتبات عالیات در ایران | |
| شروع به کار مرکز شیعه اَلْجعفری در بحرین | |
| کشته شدن ۱۴۰ تن در حملات تروریستی در مراسم‌های عزاداری روز عاشورا در عراق | |
| وفات‌ها | |
| سید محمدباقر حکیم | |
| سید ابوالفضل موسوی تبریزی | |
| علی‌اصغر کرباسچیان | |
| سید حسین بُدَلا | |
| محمدباقر ساعدی خراسانی | |
در سال ۱۳۸۲ش، سید محمدباقر حکیم مؤسس مجلس اعلای اسلامی عراق در عراق ترور شد. همچنین عالمانی چون محمدباقر ساعدی خراسانی و سید حسین بُدَلا درگذشتند و از باقرشریف قَرَشی به عنوان مؤلف برگزیده، در پنجمین دوره کتاب سال ولایت تقدیر شد.
در این سال، مشخص شد ۱۸۲ تن از روحانیان و عالمان شیعه حوزه علمیه نجف که تصور می‌شد در زندان‌های حکومت بعث عراق هستند، قبلا به دست حکومت بعث به شهادت رسیده‌اند. در پی این خبر حوزه‌های علمیه جهان تشیع، تعطیل و عزای عمومی اعلام شد.
وضعیت کلی
سال ۱۳۸۲ هجری شمسی برابر با بخشی از سال‌های ۱۴۲۴ و ۱۴۲۵ق و بخشی از ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴م است. روز نخست سال ۱۳۸۲ش، جمعه، ۱ فروردین و مطابق با ۱۷ محرم ۱۴۲۴ق و ۲۱ مارس ۲۰۰۳م است. روز پایانی آن، جمعه، ۲۹ اسفند و مصادف با ۲۷ محرم ۱۴۲۵ق و ۱۹ مارس ۲۰۰۴م است.[۱]
اوضاع سیاسی
در سال ۱۳۸۲ش، در کشور ایران، نظام جمهوری اسلامی ایران حاکم بود. در عراق، پس از سه هفته حضور نظامی آمریکا، بر اساس توافقی میان آمریکا و صدام حسین، ارتش عراق تسلیم شد و در ۲۰ فروردین، حزب بعث عراق سقوط کرد.[۳]
پس از برکناری صدام حسین، برخی از شیعیان عراقی که در کشورهای دیگر تبعید بودند، به کشورشان برگشتند.[۴] سید محمدباقر حکیم مؤسس مجلس اعلای اسلامی عراق نیز، از ایران به کشورش بازگشت و پس از سه ماه، در ۷ شهریور، ترور شده و به شهادت رسید.[۵]
در تیر نخستین نهاد حکومتی عراقی پس از صدام، با ۲۵ عضو تشکیل شد، که سیزده عضو آن شیعه بودند و نخستین ریاست آن بر عهده ابراهیم جعفری از شیعیان گذاشته شد. آیت الله سیستانی و مراجع دیگر مقیم عراق با تصمیم حاکم آمریکایی برای نوشتن قانون اساسی عراق مخالفت کردند.[۶] همچنین سپاه بدر، سازمان سیاسی-نظامی شیعه، از سوی مجلس اعلای اسلامی عراق، به ارگانی مدنی (سازمان بدر) تغییر یافت.[۷]
در ۹ بهمن این سال، در تبادلی بین اسیران حزب‌الله لبنان و اسرائیل، چهارصد نفر از اسیران حزب‌الله لبنان از جمله عبدالکریم عُبید آزاد شدند.[۸]
در سال ۱۳۸۲ش، حامد کرزی در افغانستان، رئیس دولت انتقالی اسلامی افغانستان را به عهده داشت.[۹] در این سال، شورای علمای شیعه افغانستان آغاز به کار کرد[۱۰] و برای اولین بار در قانون اساسی افغانستان، حقوق اقلیت شیعه به رسمیت شناخته شد.[۱۱]
در پاکستان در ۲۴ آبان، حزب شیعه «اسلامی تحریک» (حرکت جعفری سابق) از سوی دولت پرویز مشرف غیر قانونی اعلام شد و سید ساجد علی نقوی، رهبر حزب، دستگیر و تا ۷ فروردین ۱۳۸۳ش زندانی شد.[۱۲]
در سال ۱۳۸۲ش حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین بود.[۱۳] در این سال، نخستین مرکز دینی شیعه با نام مرکز دینی اَلْجعفری در مقر موقت خود شروع به کار کرد، که با محدودیت‌هایی از سوی وزارت آموزش و پرورش روبه‌رو شد.[۱۴]
در ۹ آبان این سال، دوره ریاست‌جمهوری حیدر علی اف در جمهوری آذربایجان تمام شد و فرزند وی الهام علی اف رئیس‌جمهور شد.[۱۵]
رویدادها
- ۱۵ اردیبهشت. تعطیلی حوزه‌های علمیه جهان تشیع و اعلام عزای عمومی در پی خبر شهادت ۱۸۲ تن از روحانیان و عالمان شیعه حوزه علمیه نجف، که تصور می‌شد در زندان‌های حکومت بعث عراق هستند.[۱۶]
- ۳۱ مرداد. تصویب روز جهانی مسجد در اجلاس کنفرانس اسلامی تهران[۱۷]
- ۲۰ آبان: افتتاح خبرگزاری ایکنا در تهران.[۱۸]
- ۵ دی. زلزله ۶/۶ ریشتری در شهر بم و اطراف آن در ایران، که باعث جان باختن سی تا پنجاه هزار تن شد.[۱۹]
- ۹ بهمن: آزادی عبدالکریم عبید و مصطفی دیرانی، دو تن از مسئولان مقاومت اسلامی لبنان به همراه تعدادی از زندانیان فلسطینی و لبنانی از سوی اسراییل در مبادله اسرا با حزب الله لبنان.[۲۰]
- ۱۲ بهمن. جان باختن ۲۵۱ تن از حاجیان، بر اثر ازدحام در مراسم رمی جمرات در حج.[۲۱]
- ۱۲ اسفند. کشته شدن ۱۴۰ تن در حملات تروریستی در مراسم‌های عزاداری روز عاشورا در عراق[۲۲]
- تأسیس ستاد بازسازی عتبات عالیات در ایران، با هدف بازسازی عتبات عالیات در عراق[۲۳]
- تصویب نامگذاری هفته جهانی مسجد در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای اسلامی در تهران از ۳۰ مرداد برابر با ۲۱ اوت، همزمان با سالگرد آتش زدن مسجدالاقصی به دست اسرائیل[۲۴]
- برگزاری همایش شیرخوارگان حسینی برای نخستین بار در ایران[۲۵]
- برگزیده شدن باقرشریف قَرَشی به عنوان مؤلف برگزیده، در پنجمین دوره کتاب سال ولایت[۲۶]
- چاپ قرآن با ترجمه فارسی محمد صادقی تهرانی[۲۷]
- چاپ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع) زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی[۲۸]
- پخش مجموعه تلویزیونی معصومیت از دست رفته که در عصر اموی روایت می‌شود و اشاره‌هایی به امام علی(ع) و واقعه کربلا دارد، از تلوزیون جمهوری اسلامی ایران[۲۹]
- تأسیس خبرگزاری رسا در قم.[۳۰]
درگذشت‌ها
- ۲۵ فروردین. سید ابوالفضل موسوی تبریزی، نماینده مجلس خبرگان رهبری[۳۱]
- ۱۶ شهریور. سید حسین بُدَلا فقیه شیعه[۳۲]
- ۷ شهریور. سید محمدباقر حکیم، از بنیان‌گذاران مجلس اعلای اسلامی عراق [۳۳]
- ۸ مرداد. علی‌اصغر کرباسچیان، روحانی شیعه و مؤسس مدرسه علوی[۳۴]
- محمدباقر ساعدی خراسانی، روحانی شیعه، نویسنده و مترجم [۳۵]
پانویس
- ↑ تبدیل تاریخ از شمسی به قمری و میلادی، باسایت باحساب.
- ↑ "Timeline of Major Events in the Iraq War", the new york times.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۸۹۴؛ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۶-۳۹۴.
- ↑ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۶-۳۹۴.
- ↑ «زندگینامه: سید محمدباقر حکیم»، همشهری آنلاین (سایت روزنامه همشهری)؛ تبدیل تاریخ از میلادی به شمسی با باحساب.
- ↑ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۶-۳۹۴.
- ↑ بخاخ، «عمار حكيم از رياست مجلس اعلاي اسلامي عراق كنار رفت»، ص۱۰.
- ↑ احمد سالم، «اسرى صفقة التبادل»، خبرگزاری الجزیرة؛ تبدیل تاریخ میلادی به شمسی با سایت باحساب.
- ↑ علمی، روزشمار وقایع افغانستان، ۱۳۸۲ش، ص۹۸؛ تبدیل تاریخ از میلادی به شمسی با سایت باحساب.
- ↑ «در سوگ آیت‌الله؛ چهره‌ای که نشان علمی آکادمیسین را دریافت کرد»، خبرگزاری خبرآنلاین.
- ↑ «مذهب در قانون اساسی افغانستان و آینده شیعیان این کشور»، شیعه‌نیوز.
- ↑ عارفی، شیعیان پاکستان، ۱۳۸۵ش، ص۴۵۳ و ۴۵۴؛ تبدیل تاریخ میلادی به شمسی با سایت باحساب.
- ↑ انصاری بویری احمدی، شیعیان بحرین، ۱۳۹۱ش، ص۵۴.
- ↑ انصاری بویری احمدی، شیعیان بحرین، ۱۳۹۱ش، ص۹۳.
- ↑ «من الهام علييف؟»، خبرگزاری الجزیرة؛ «تبدیل تاریخ از قمری به شمسی»، باحساب.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۸.
- ↑ «بیست‌ویکم اوت، روز جهانی مسجد»، خبرگزاری صداوسیما.
- ↑ «درباره ما»، خبرگزاری ایکنا.
- ↑ «سالروز زلزله بم»، خبرگزاری صداوسیما.
- ↑ «عملیات مبادله اسیران، خوشحالی فلسطین، خشم اسراییل»، ایرنا.
- ↑ «تسلسل زمنی للحوادث فی مکة المکرمة»، خبرگزاری الجزیرة.
- ↑ «تسلسل زمنی لاهم الاحداث فی العراق»، خبرگزاری بی بی سی.
- ↑ درباره ما، وبگاه ستاد بازسازی عتبات عالیات.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۳۷۵.
- ↑ «هم نوایی شیرخوارگان حسینی با لالایی رباب برای علی اصغر(ع)»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «نگاهی کوتاه به فعالیت های استاد باقرشریف قرشی»، خبرگزاری رسا.
- ↑ رضایی کرمانی، «نقد و بررسی ترجمه قرآن آیت‌الله صادقی تهرانی»، ص۲۴.
- ↑ «کتابشناسی فرهنگ فقه»، اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- ↑ «۱۶ سال پس از شوریدگی شوذب»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «آشنایی با خبرگزاری رسا»، همشهری آنلاین.
- ↑ زندگینامه حضرت آیت الله سید ابوالفضل موسوی تبریزی (ره) پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۱۴.
- ↑ «زندگینامه: سید محمدباقر حکیم»، همشهری آنلاین (سایت روزنامه همشهری)؛ تبدیل تاریخ از میلادی به شمسی با باحساب.
- ↑ «شرح حال استاد»، مرکز تدوین و نشر آثار علامه کرباسچیان.
- ↑ «حضرت علامه محمدباقر ساعدی خراسانی»، عرفان و عارفان ایران.
منابع
- «۱۶ سال پس از شوریدگی شوذب»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- احمد سالم، سیدی احمد ولد، اسرى صفقة التبادل»، خبرگزاری الجزیرة، تاریخ درج مطلب: ۳ اکتبر ۲۰۰۴م، تاریخ بازدید: ۱۳ بهمن ۱۴۰۰ش.
- انصاری بویری احمدی، علی، شیعیان بحرین اکثریت مظلوم، قم، آشیانه مهر، ۱۳۹۱ش.
- بخاخ، یسرا، «عمار حكيم از رياست مجلس اعلاي اسلامي عراق كنار رفت»، روزنامه اعتماد، ۴ مرداد ۱۳۹۶ش.
- تبدیل تاریخ، سایت باحساب، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «تسلسل زمنی لاهم الاحداث فی العراق»، خبرگزاری بی بی سی، تاریخ درج مطلب: ۲۴ آوریل ۲۰۱۴م، تاریخ بازدید: ۱۷ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «تسلسل زمنی للحوادث فی مکة المکرمة»، خبرگزاری الجزیرة، تاریخ درج مطلب: ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۵م، تاریخ بازدید: ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ش.
- جعفریان، رسول، اطلس شیعه، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۷ش.
- حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، دفتر عقل، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
- «درباره ما»، وبگاه خبرگزاری ایکنا، تاریخ بازدید: ۲۰ آذر ۱۴۰۲ش.
- درباره ما، وبگاه ستاد بازسازی عتبات عالیات، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- زندگینامه حضرت آیت الله سید ابوالفضل موسوی تبریزی (ره) پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «زندگینامه: سید محمدباقر حکیم»، همشهری آنلاین (سایت روزنامه همشهری)، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۳۸۷ش، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «سالروز زلزله بم»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: ۵ دی ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «شرح حال استاد»، مرکز تدوین و نشر آثار علامه کرباسچیان، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «حضرت علامه محمدباقر ساعدی خراسانی»، عرفان و عارفان ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۹ آوریل ۲۰۱۳م، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «در سوگ آیت‌الله؛ چهره‌ای که نشان علمی آکادمیسین را دریافت کرد»، خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- رضایی کرمانی نسب‌پور، محمدعلی و حسین براتی، «نقد و بررسی ترجمه قرآن آیت‌الله صادق تهرانی»، در آموزه‌های قرآن و عترت، شماره ۳، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش.
- «کتابشناسی فرهنگ فقه»، اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- عارفی، محمداکرم، شیعیان پاکستان، قم، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۵ش.
- علمی، حامد، روزشمار وقایع افغانستان، کابل، بنگاه انتشارات میوند، ۱۳۸۲ش.
- «مذهب در قانون اساسی افغانستان و آینده شیعیان این کشور»، شیعه‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «من الهام علييف؟»، خبرگزاری الجزیرة، تاریخ درج مطلب: ۲۷ فوریه ۲۰۱۷م، تاریخ بازدید: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- «نگاهی کوتاه به فعالیت های استاد باقرشریف قرشی»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- «هم نوایی شیرخوارگان حسینی با لالایی رباب برای علی اصغر(ع)»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۸ بهمن ۱۴۰۰ش.
- "Timeline of Major Events in the Iraq War", the new york times, تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۰ش.