کاربر:M.noormohammadi/صفحه تمرین
امامزاده زینبیه اصفهان
 امامزاده زینبیه اصفهان | |
| نام | زینب |
|---|---|
| نقش | امامزاده و خواهر امام رضا(ع) |
| مدفن | اصفهان |
| پدر | امام موسی بن جعفر(ع) |
| امامزادگان مشهور | |
| عباس بن علی • زینب کبری • فاطمه معصومه • سید محمد • شاهچراغ • سیده نفیسه سایر امامزادگان | |
امامزاده زینبیه اصفهان منسوب به زینب دختر امام کاظم(ع) یکی از زیارتگاه‌های مهم شهر اصفهان است. آثار و وقف‌نامه‌ها، قدمت این مکان را به قرن هفتم و سپس دوران صفویه می‌رسانند. این امامزاده تا پیش از سال ۱۳۵۱ق/۱۳۱۲ش یک مقبره کوچک در روستای ارزنان اصفهان و «بچه زینب» یا «بی‌بی زینب» یا «بیجه زینب» خوانده می‌شد.
زینبیه پس از ۱۳۱۲ش، مشهور شده و مورد توجه فراوان عالمان دینی و مردم قرار گرفت. حرم حضرت زینب در چهار مرحله گسترش یافته و روز به روز از نظر دینی و فرهنگی جایگاه مهم‌تری پیدا کرده است. برخی محققان با نظر به دیدگاه‌ها، منابع و شواهد نَسَبی و تاریخی، بر این باورند که زینبیه اصفهان آرامگاه زینب دختر هارون بن موسی بن جعفر(ع) است.
جایگاه امامزاده زینبیه
قدمت زینبیه
گفته می‌شود بر فراز گنبد قدیمی و آجری این مقبره، میله‌ای آهنی نصب بوده که قدمت آن به قرن هفتم می‌رسیده و پس از مدتی افتاده و نزد برخی کشاورزان نگهداری می‌شده است.[۱] همچنین بنا بر اسناد به جای مانده، امامزاده زینبیه، از زمان صفویه حداقل دو موقوفه با نام‌های قلعه زینبی کرارج و بخشی از روستای ارزنان به نام مزرعه سوارچی داشته است.[۲]
شهرت زینبیه
زینبیه اصفهان تا سال ۱۳۵۱ق/۱۳۱۲ش شناخته شده نبود و بدون انتساب به هیچ یک از ائمه(ع) تنها به «بچه زینب» یا «بیجه زینب» شهرت داشت تا اینکه در ذی‌الحجه آن سال مشهور شد.[۳] مشهور شدن زینبیه از سویی به دلیل تایید شیخ عباس قمی[۴] و از سوی دیگر به دلیل انتشار یک جمله از کتاب المجدی فی انساب الطالبیین، اثر ابن صوفی نسّابه مشهور شیعه بود.[۵]
اهمیت زینبیه
بلافاصله پس از انتشار خبر تایید زینبیه از سوی شیخ عباس قمی، ارادتمندان به اهل‌بیت(ع) هم برای زیارت و هم برای تحقیق درباره موضوع بدانجا روی کرده و هر روز بر جمعیت زائران افزوده می‌گشت.[۶] بدینسان زینبیه رونقی یافت و خادمان و زیارت‌نامه‌خوانان مشغول کار شدند. هم‌زمان برخی عالمان نیز مردم را به زیارت تشویق کردند.[۷] توجهات روزافزون سبب شده تا زینبیه به عنوان قطب پنجم زیارتی کشور در نظر گرفته شود.[۸] همچنین این امامزاده در جایگاه بزرگترین مرکز فرهنگی استان اصفهان در جهت پاسخگویی به کلیه نیازهای فرهنگی اقشار مختلف مردم با رویکرد دینی شناسانده می‌شود.[۹] از همین رو دست‌اندرکاران امامزاده زینبیه با وبگاه و کانال‌های گوناگون در فضای مجازی به فعالیت فرهنگی مشغول هستند.[۱۰]
عالمان مدفون در زینبیه
زینبیه اصفهان محل دفن برخی از عالمان برجسته اصفهانی از جمله سید ابوالقاسم دهکردی اصفهانی (درگذشت ۱۳۱۳ش) و فرزندش سیدحسین (درگذشت ۱۳۳۷ش)، کمال‌الدین خوانساری (درگذشت ۱۳۲۰ش)، سید ضیاء الدین تجویدی (درگذشت ۱۳۶۶ش)، محمدباقر موسیوی آسیاب‌پری (درگذشت ۱۳۶۷ش) و سیدمحمدحسین مهدوی اردکانی (درگذشت ۱۳۶۷ش) است.[۱۱]
تاریخچه توسعه زینبیه
مقبره زینبیه در چهار دوره توسعه یافت. دو دوره آن پیش از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷ش) و دو دوره پس از تاریخ یادشده است.[۱۲] زینبیه در هر دوره نسبت به دوره قبل از گستردگی و امکانات بیشتری برخوردار شد.[۱۳] در آخرین مرحله، طرح توسعه زینبیه با مشارکت وسیع شهرداری اصفهان اجرا شد.[۱۴] مساحت حوزه زیارتی طرح توسعه اخیر حرم حضرت زینب(س) ۴ هکتار و زیرینای کل طرح ۸۵۰۰۰ مترمربع است. مساحت بقعه ۱۵۰۰ مترمربع و دارای زیربنای ۲۴۰۰ مترمربع می باشد. بقعه از سه طرف به سه صحن شرقی و غربی و جنوبی دسترسی دارد. مساحت صحن امام رضا(ع) ۸۵۰۰ مترمربع و مساحت صحن شرقی و غربی هر کدام ۱۵۰۰ مترمربع و دارای شبستانی در زیر صحن است.[۱۵]
بررسی انتساب زینبیه
محمدمهدی فقیه بحرالعلوم؛ نسب‌پژوه معاصر، ضمن توجه به دلایل شهرت زینبیه و پس از ذکر آرای گوناگون درباره زینب دختر امام کاظم(ع)، آرامگاه زینب را به احتمال قوی در مصر می‌داند.[۱۶] محقق یادشده پس از ذکر دیدگاه‌ها و جمع‌بندی شواهد، به این نتیجه می‌رسد که مقبره زینبیه اصفهان به احتمال فراوان متعلق به زینب دختر هارون بن موسی بن جعفر(ع) است.[۱۷]
نگارخانه
-
نمایی از زینبیه در مرحله سوم توسعه
-
نمایی از ضریح امامزاده زینبیه
-
نمایی ازقبر داخل ضریح زینبیه
-
نمایی از رواق‌های حرم زینبیه
-
نمای‌مدرسه علمیه جنب زینبیه
-
نمایی از بازار جنب حرم زینبیه
پانویس
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۷.
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۷-۸.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی، کشف الخبیه عن مقبرة الزینبیه، ۱۳۵۲ق، ص۲۸.
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۲-۳.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی، کشف الخبیه عن مقبرة الزینبیه، ۱۳۵۲ق، ص۳۰-۳۱.
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۳.
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۳.
- ↑ «توسعه و بازسازی حرم مطهر حضرت زینب بنت موسی ابن جعفر(س)»
- ↑ «توسعه و بازسازی حرم مطهر حضرت زینب بنت موسی ابن جعفر(س)»
- ↑ وبگاه: http://www.haramzeinabie.ir ایتا: https://eitaa.com/haramzeinabie آپارات: https://www.aparat.com/haramzeinabie اینستاگرام: http://instagram.com/haramzeinabieh
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۴۱-۴۵.
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۳۴.
- ↑ مهدوی، تاریخچه ارزنان، ۱۳۷۵ش، ص۳۵-۴۰.
- ↑ «توسعه و بازسازی حرم مطهر حضرت زینب بنت موسی ابن جعفر(س)»
- ↑ «توسعه و بازسازی حرم مطهر حضرت زینب بنت موسی ابن جعفر(س)»
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زینب دختر امام موسی کاظم(ع)،۱۳۹۳ش، صص۱۷، ۲۱-۳۱.
- ↑ فقیه بحرالعلوم، زینب دختر امام موسی کاظم(ع)، ص۳۱-۳۲.
منابع
- معلم حبیب‌آبادی، میرزا محمد علی، کشف الخبیه عن مقبره الزینبیه، اصفهان، مطبعه محمدی و مطبعه نور، ۱۳۵۲ق.
- مهدوی، سید مصلح‌الدین، تایخچه ارزنان و مقبره علیا جناب زینب خاتون معروف به زینبیه دختر گرامی حضرت موسی بن جعفر علیهاالسلام، اصفهان، اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان، ۱۳۷۵ش.
- فقیه بحرالعلوم، محمد مهدی، زینب دختر امام موسی کاظم(ع)، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۳ش.
- «توسعه و بازسازی حرم مطهر حضرت زینب بنت موسی ابن جعفر(س)»، در تارنمای شرکت بین المللی توسعه و سرمایه گذاری ساختمان انتخاب.