بین‌الحرمین: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Mahdiemadi بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahdiemadi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==اصطلاح بین الحرمین== | ==اصطلاح بین الحرمین== | ||
با رجوع به کتب تاریخی، زندگینامه‌ها و حتی دانشنامه‌ها و اشعار قدیمی آیینی نشان می‌دهد که تا پیش از تخریب خانه‌های میان حرمین، نام بین الحرمین مرسوم نبوده است. تنها نامی که از بین الحرمین دیده می‌شود، بازار بین الحرمین تهران است که در زمان قاجار ساخته شده است و میان دو مسجد شاه و جامع تهران است. این اصطلاح پس از ساخت بین الحرمین در کربلا | با رجوع به کتب تاریخی، زندگینامه‌ها و حتی دانشنامه‌ها و اشعار قدیمی آیینی نشان می‌دهد که تا پیش از تخریب خانه‌های میان حرمین، نام بین الحرمین مرسوم نبوده است. تنها نامی که از بین الحرمین دیده می‌شود، بازار بین الحرمین تهران است که در زمان قاجار ساخته شده است و میان دو مسجد شاه و جامع تهران است. این اصطلاح پس از ساخت بین الحرمین در [[کربلا]] وارد [[ادبیات عاشورایی]] و آیینی شد. | ||
==ساخت بین الحرمین== | ==ساخت بین الحرمین== | ||
نسخهٔ ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۵:۵۹
بین الحرمین حد فاصل حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع)؛ فاصله بین بارگاه امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) ۳۷۸ متر است. در گذشته بین الحرمین به صورت فضای آزاد میان دو حرم نبود، بلکه حد فاصل حرمین، منازل مسکونی و ساختمانهایی قرار داشت. اما در دوره صدام اماکن مسکونی و بناهای این محدوده در دو مرحله در اواخر دهه ۸۰ و اوائل دهه ۹۰ میلادی با انگیزه توسعه اطراف حرمین و احتمالاْ به دلایل امنیتی تخریب شد و فضای کنونی بین الحرمین به وجود آمد. پس از سقوط صدام، توسعه بین الحرمین به عنوان یکی از طرح‌های مهم ستاد بازسازی و توسعه عتبات عالیات ایران و عراق مورد بررسی قرار گرفته و اجرایی شد.
اصطلاح بین الحرمین
با رجوع به کتب تاریخی، زندگینامه‌ها و حتی دانشنامه‌ها و اشعار قدیمی آیینی نشان می‌دهد که تا پیش از تخریب خانه‌های میان حرمین، نام بین الحرمین مرسوم نبوده است. تنها نامی که از بین الحرمین دیده می‌شود، بازار بین الحرمین تهران است که در زمان قاجار ساخته شده است و میان دو مسجد شاه و جامع تهران است. این اصطلاح پس از ساخت بین الحرمین در کربلا وارد ادبیات عاشورایی و آیینی شد.
ساخت بین الحرمین
پیش از ساخت بین الحرمین، آنجا محله‌ای مثل دیگر محلات کربلا بوده و بافتی قدیمی داشته است؛ کوچه پس کوچه‌های باریک و پیچ در پیچ و خانه‌ها و مغازه‌های مردم. سید محسن حکیم در این اندیشه بود که دو حرم را توسعه دهد و بهم متصل کند؛ اما تملک خانه‌ها و مغازه‌ها هم هزینه هنگفتی داشت و هم رضایت مالکان سخت و دور از دسترس بود. همچنین در این میان، مدارس و مساجدی بود که این مسأله را دشوارتر می‌کرد.
در ۱۳۹۳ق اداره عتبات عالیات در عراق را وزارت اوقاف عراق به دست می‌گیرد و در سال ۱۴۰۰ق کارگروهی برای بازسازی و توسعه حرمین تشکیل شد.
صدام در محرم ۱۴۰۵/۱۹۸۴ با حضور در کربلا اعلام می‌کند که ده‌ها میلیون دینار برای توسعه حرمین و نیز اتصالشان با میدان واحدی اختصاص خواهد داد. در این طرح اراضی و محلات اطراف حرام تملک شد. مبلغ یک میلیون دینار عراقی – معادل ۱۰ میلیون دلار- برای توسعه حرمین و احداث بین الحرمین به استاندار کربلا داده شد. [۱]
پس از دو سال، در سوم جمادی الثانیه ۱۴۰۷/۱۹۸۷ بین الحرمین به همراه دیگر طرح‌های توسعه حرمین مانند تجدید طلاکاری گنبد حرم امام حسین افتتاح شد.[۲] در طرح توسعه حرمین، خانه‌ها، بازار و مغازه‌ها به عرض ۴۰ متر از بین رفت. در این میان برخی آثار تاریخی و مدارس علمیه و مساجد قدیمی و همچنین برخی از مقبره بزرگان تخریب شد. [۳]
در دو طرف بین الحرمین، ساختمانهایی تجاری ساخته شد. این ساختمانها تا سال ۱۹۹۱ بودند. پس از انتفاضه با تخریب این ساختمانها، بین الحرمین گسترده تر شد. قیام شیعیان در انتفاضه ۱۹۹۱ و حمله به کربلا، صدمات بسیاری به حرمین کربلا وارد ساخت. اگرچه سالهای بعد، حکومت صدام در پی بازسازی برآمد، اما تا زمان پس از صدام آثار حمله به حرمین کربلا دیده می‌شد. پس از انتفاضه و صدمات فراوان به حرم، بین الحرمین توسعه یافت. در ۱۴۱۵/۱۹۹۴ به همت شیعیان بغداد درختکاری بین الحرمین انجام شد.[۴]
موقعیت بین الحرمین
بین الحرمین حد فاصل بین حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس (ع) به طول ۳۷۸ متر است. تصاویر هوایی قدیمی از بین الحرمین گویای آن است که حد فاصل حرمین به صورت فضای آزاد نبوده بلکه بین دو حرم مملو از منازل مسکونی متعددی بوده و تنها باریکهای به اندازه کوچه یا خیابانی کم عرض از حرم امام حسین (ع) تا حرم حضرت عباس(ع) وجود داشته و راه ارتباطی دو حرم بوده است. اما در دوره حکومت صدام بناهای میان حرمین در دو مرحله تخریب شده و فضای آزاد شبیه خیابان عریضی ایجاد شده و به بین الحرمین شهرت یافته است.
به کارگیری فضای بین الحرمین برای زائران
پس از سرنگونی رژیم صدام و همزمان با اجرای طرح‌های بازسازی عتبات عالیات در عراق، طرح بازسازی و توسعه حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع) نیز در دستور کار قرار گرفت. در این میان فضای آزادی که میان دو حرم ایجاد شده بود طی عملیاتی عمرانی مورد استفاده زائران قرار گرفت. به دلیل موقعیت مناسب بین الحرمین به ویژه استفاده این محدوده در عزاداری میلیونی زائران در اربعین حسینی، طرح توسعه بین الحرمین پایه ریزی و آغاز شد.
طرح توسعه بین الحرمین
طرح توسعه بین الحرمین با هدف آماده سازی محوطه بین الحرمین متناسب با فضای معنوی و همچنین تامین امكانات و خدمات لازم برای زائران در این محوطه و تسهیل عبور و مرور آنان بین حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع) و نیز تأمین حداكثر فضای مسقف ممكن از مهرماه ۱۳۸۹ آغاز شد. در یکی از پروژه‌های این طرح، عملیات تخریب برخی ساختمانها و هتل‌های موجود در محدوده طرح آغاز شد. مساحت این پروژه حدود یك میلیون و پانصد هزار متر مربع بوده كه از خیابان «میثم تمار» آغاز و با گذشتن از خیابان «جمهوری» به سمت دیگر بین الحرمین منتهی می‌شود.
به دلیل گران بودن ساختمانها و هتل‌های موجود در این منطقه، اعتبار بسیار بالایی برای خریداری و تخریب آن مورد نیاز بوده که بخشی از آن را دولت عراق، مقداری نیز از بودجه شهرداری كربلا و هدایا و نذورات حرمین دریافت شد. قرار است این طرح تا سال ۲۰۳۵ میلادی پایان یابد.[۵]
طرح سنگ فرش کردن بین الحرمین
یکی دیگر از پروژه‌های بین الحرمین، پروژه سنگ فرش کردن بین الحرمین بود. عملیات سنگ فرش بین الحرمین با مرمر درجه یك ایتالیایی توسط وزارت بازسازی و مسكن عراق با مبلغی برابر با ۲۵ میلیارد و ۳۹۳ میلیون دینار عراقی و در مساحتی برابر با ۲۴۲۷۰ متر مربع در سال ۱۳۸۹ آغاز شده و در مرداد سال ۱۳۹۲ به پایان رسید. این طرح شامل سنگ فرش بین الحرمین با مرمر، سایبان، توسعه تأسیسات زیربنائی و برقی، آب سردكن و كولر گازی، دوربین مداربسته و دستگاه‌های صوتی بوده است. سنگ بكار رفته است در محوطه بین الحرمین نیز دقیقا همانند سنگ بكار رفته در صحن مسجد الحرام بوده كه ضخامت آن ۵ سانتی متر و دارای ویژگی خنك نگه داشتن محیط است.
در كنار این پروژه، پروژه شبكه آبیاری فضای سبز، شبكه فاضلاب، شبكه برق و روشنائی، تصفیه آب همراه با آب سردكن، وضوخانه و برخی سیستم‌های كنترلی و اطلاع رسانی، پیجر، اعلام حریق و دیگر امكانات مورد نیاز اجرا شده است.[۶]
طرح جامع سفینه النجاه در بین الحرمین
طرح سفینه النجاه بزرگترین پروژه توسعه بین الحرمین است که در آن حد فاصل حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت ابوالفضل(ع) به صورت بنایی در دو طبقه با حفظ وضعیت فعلی حرم‌ها احداث خواهد شد. این طرح از سوی مهندسان ایرانی ارائه گردید سپس توسط ستاد عتبات عالیات ایران در مناقصه بین المللیِ طرحِ جامع بین الحرمین مطرح شد و در نهایت با تأیید داوران بینالمللی بیشترین امتیاز مناقصه رااز آن خود کرد.[۷]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد الحسین و اهل بیته و انصاره، الجزء الثالث، ص ۱۲۵-۱۲۶
- ↑ دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد الحسین و اهل بیته و انصاره، الجزء الثالث،، ص ۱۵۵
- ↑ دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد الحسین و اهل بیته و انصاره، الجزء الثالث، پاورقی، ص ۱۳۵
- ↑ دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد الحسین و اهل بیته و انصاره، الجزء الثالث، ص ۲۱۰
- ↑ پایگاه اینترنتی حج و زیارت
- ↑ پایگاه اینترنتی حج و زیارت
- ↑ خبرگزاری مهر
منابع
- محمد صادق کرباسی، دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد الحسین و اهل بیته و انصاره، المرکز الحسینی للدراسات، لندن
- پایگاه اینترنتی حج و زیارت
- خبرگزاری مهر